Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

Ҳайит байрамлари қадимдан юртимизда ўзгача, халқимизга хос меҳр-оқибат, шукроналик, мурувват, бағрикенглик ва саховат ифодаси бўлиб келган.

Жорий Қурбон ҳайити ҳам кўтаринки руҳда, халқимизнинг қон-қонига сингиб кетган миллий ва диний қадриятларига мос равишда кенг нишонланди.

Шукронамизнинг, шоду ҳуррамлигимизнинг яна бир сабаби, шубҳасиз, куни кеча Президентимиз томонидан Ўзбекистон халқига йўлланган Қурбон ҳайити табриги ҳамда унинг мантиқий давоми сифатида қабул қилинган “Коронавирус пандемияси даврида ижтимоий ҳимояга ва ёрдамга муҳтож аҳоли қатламларини моддий қўллаб-қувватлашга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги тарихий Фармондир.

Ушбу воқелик коронавирус пандемияси туфайли халқимиз бошига тушган синовли кунларда кўнглимизни нурафшон қилди, руҳимизни кўтариб, эртанги бугундан-да бахтли кунларга ишончимизни янада мустаҳкамлади, десак, янглишмаган бўламиз.

Давлатимиз раҳбарининг ижтимоий ҳимояга ва ёрдамга муҳтож аҳоли қатламларини моддий қўллаб-қувватлашга доир қўшимча чора-тадбирларнинг айни Қурбон ҳайити кунларида қабул қилингани бежиз эмас. Зеро, Президентимиз табригида таъкидланганидек, бу қутлуғ байрамнинг моҳиятида мужассам бўлган эзгу ва савоб ишлар қилиб яшаш, ўзаро ёрдам, меҳр-саховат, сабру қаноат, шукроналик, тинчлик ва соғликни қадрлашдек улуғ фазилатлар бугун алоҳида аҳамият касб этмоқда.

Дарҳақиқат, муқаддас динимиз ғоят гўзал, барча замон ва маконларга мос ва хос. Исломнинг гўзаллиги шундаки, мусулмон киши ўзига раво кўрган нарсасини дўстига, биродарига илинмагунича ҳақиқий мўмин бўла олмайди. Шу боис динимизда инсонлар фақат яхшилик қилишга даъват этилади. Қилинган яхшилик туфайли кўнгиллар равшан тортади, ўзгача руҳий тетиклик туюлади, ҳузур-ҳаловат, хотиржамлик барқарор бўлади.

Аллоҳ таоло Ар-Раҳмон сурасининг 60-оятида: “Эҳсон (эзгулик)нинг мукофоти фақат эҳсон (эзгулик)дир”, деб марҳамат қилади. Муқаддас динимизнинг эзгулик, хайру саховат, меҳр-оқибат, мурувват каби олижаноб ғоялари жамиятда ижтимоий адолатнинг қарор топишига хизмат қилмоқда.

Динимиз буюрган хайрли амалларга узукка қўйилган кўздек ярашиб тушган саховат тадбирлари бугунги карантин даврида ҳар қачонгидан ҳам кенг қулоч ёяётганининг боиси шундаки, Аллоҳ таоло Қуръони каримда: “Аллоҳ йўлида молларини эҳсон қилувчилар (савобининг) мисоли гўё бир донга ўхшайдики, у ҳар бир бошоғида юзтадан дони бўлган еттита бошоқни ундириб чиқаради. Аллоҳ хоҳлаган кишиларга (савобини) янада кўпайтириб беради. Аллоҳ (карами) кенг ва билимдон зотдир” (Бақара сураси, 261-оят), деб марҳамат қилган.

Аллоҳ таоло бу мисол билан битта хайрли иш учун битта эмас, то 700 ва ундан ортиқ савоб ато этиши мумкинлигини билдирмоқда. 

Ҳақиқатан ҳам, инсоннинг икки дунё саодатига эришиши эзгу амаллар устига бино қилинган. Қадимдан бир майизни қирқ бўлишиб ейишга одатланган халқмиз. Қўшнимиз оч экан, ўзимиз тўқ ҳолда ухлай олмаймиз. Бунга бизнинг диний, маърифий маданиятимиз асло йўл қўймайди. Бугунги синовли кунларда халқимиз муҳтожларга ўзининг нонини бермоқда, кийимини улашмоқда.

Хабарингиз бор, коронавирус пандемияси туфайли бу йилги муборак ҳаж амалини бажариш чекланди. Бундай фурсатни ғанимат билган саховатпеша юртдошларимиз исломнинг бешинчи арконини адо этиш учун йиғган маблағларини эҳтиёжманд, кам таъминланган оилаларга ҳадя қилмоқда. Бу эзгу анъаналаримизни, урф-одатларимизни бутун дунёга ибрат қилиб кўрсатиш мумкин.

Қайд қилиш керакки, Президентимиз ташаббуси билан бутун мамлакатимиз бўйлаб кенг қулоч ёзган “Саховат ва кўмак” умумхалқ ҳаракати бу борадаги эзгу ишларга янгича кўлам, маъно-мазмун бахш этди.

Ўтган қисқа вақт давомида ушбу Ҳаракат доирасида амалга оширилган улкан ҳажмдаги хайрия тадбирлари ва меҳр-мурувват амаллари ҳам шундан яққол далолат беради.

Атрофимизда умри давомида яхши ниятлар билан тўплаган маблағларини кўмакка муҳтожлар оилаларга тарқатаётган, уларга уй-жой қуриб бераётган, энг муҳими, ҳаётий эҳтиёжларини қондираётган ватандошларимизни ҳақли равишда замонамиз қаҳрамонлари дейиш мумкин. Зеро, мутафаккир бобомиз Алишер Навоий ҳазратлари:

Кимки бир кўнгли бузуқнинг хотирин шод айлагай,

Онча борким Каъба вайрон бўлса, обод айлагай,

дея илтифот қилади. Ўз вақтида қилинган эҳсоннинг савоби улуғ бўлади. Ўзи муҳтож бўла туриб, ўзгаларга эзгулик улашган, уларнинг кўнглини кўтарган кишининг икки дунёси обод бўлиши ҳаётда кўп кузатилган.

Қувонарлиси, давлатимиз раҳбарининг юқорида қайд этилган Фармонига мувофиқ, пандемия даврида доимий даромад манбаига эга бўлмаган, кам таъминланган, ёрдам ва кўмакка муҳтож аҳоли қатламларини ва оилаларни ҳамда иқтисодиётни давлат томонидан қўллаб-қувватлашни янада кучайтириш мақсадида аввал ажратилган 10 триллион сўм маблағга қўшимча равишда республика бюджетидан яна қарийб 2,5 триллион сўм маблағ йўналтириш белгиланди.

Бундан ташқари, ушбу ҳужжатга кўра, 2020 йил 1 сентябрдан бошлаб пенсиялар, болаликдан ногиронлиги бўлган шахсларга, зарур иш стажига эга бўлмаган кекса ёшдаги ва меҳнатга лаёқатсиз фуқароларга бериладиган нафақалар миқдори 1,1 баробар оширилди.

Шу йилнинг якунига қадар 14 ёшгача болалари бўлган эҳтиёжманд нафақа олувчи оилаларнинг амалдаги сони 2 баробарга оширилиб, 700 мингтагача, бола 2 ёшга тўлгунга қадар бола парвариши бўйича нафақа олувчи эҳтиёжманд оналарнинг амалдаги сони 330 мингдан 400 мингтага, моддий ёрдам олувчи кам таъминланган оилаларнинг амалдаги сони эса 89 мингдан 100 мингтага кўпайтирилади.

Тўлаш муддати шу йилнинг июль-сентябрь ойларида тугайдиган болалари бўлган оилаларга ва бола парвариши билан шуғулланадиган оналарга нафақа тўлаш навбатдаги 6 ой муддатга узайтирилди.

Республика бюджетидан моддий ёрдам ва кўмакка муҳтож оилаларнинг рўйхатларига (“темир дафтар”) киритилган оилаларни молиявий қўллаб-қувватлаш учун “Саховат ва кўмак” жамғармасининг ҳудудий бўлимларига 200 миллиард сўм, тез тиббий ёрдам бригадалари ходимларига бир марталик пул мукофоти бериш учун 100 миллиард сўм маблағ ажратилди.

Жамиятимизда тинчлик, дўстлик, меҳр-оқибат ва ҳамжиҳатлик ғояларини кенг тарғиб этиб келаётган диний соҳада хизмат қилаётган вакилларни моддий рағбатлантириш ҳамда жойларда хайру саховат, мурувват борасида амалга оширилаётган ишларни, жаҳолатга қарши маърифат руҳидаги кенг қамровли тадбирларни янги босқичга кўтариш учун Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳузуридаги “Вақф” хайрия жамоат фондига 150 миллиард сўм маблағ ажратилиши биз учун алоҳида аҳамиятли воқелик бўлди.

Дунёда иқтисодий инқироз кечаётган бир пайтда халқимизга бу қадар ҳиммат кўрсатилиши ҳеч биримизни бефарқ қолдирмайди. Бу руҳимизни кўтарибгина қолмай, шукроналик туйғуларимизни, ғайрат-шижоатимизни янада оширишга хизмат қилади.

Хулоса сифатида айтиш мумкинки, Президентимиз Фармони “Саховат ва кўмак” умумхалқ ҳаракатини янада қувватлантирди, балки ҳар биримизни яна бир бор эзгулик қонунлари асосида яшашга ундади, ўзгаларга яхшилик соғиниб, меҳр-оқибат, хайр-саховат кўрсатишда ибрат ва намуна бўлди. Зеро, муборак ҳадисда қайд этилганидек, “Саховат — бир дарахт. Унинг илдизлари жаннатда, шохлари дунёга тушиб туради. Кимки унинг шохидан ушласа, илдизлари (жаннат) сари тортади...”

Усмонхон АЛИМОВ,

Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий

Сўнгги йилларда мамлакатимизда барча соҳалар қатори диний-маърифий йўналишда ҳам оламшумул ислоҳотлар, улкан бунёдкорлик  ишлари амалга оширилмоқда.

Имом Бухорий, Имом Термизий халқаро илмий тадқиқот марказларининг очилгани, Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси маркази, Ўзбекистон халқаро ислом академиясининг ташкил этилиши том маънода соҳада туб бурилиш ясади.

Ўз навбатида, диний соҳа вакилларига қаратилаётган эътибор йилдан-йилга ортиб бормоқда. Соҳа ходимларини билим ва малакаларини ошириш мақсадида Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳузурида Малака ошириш маркази ташкил этилди ҳамда ҳудудларда филиаллари ўз фаолиятини бошлади.

Шунингдек, соҳа вакилларининг нуфузли хорижий илмий-тадқиқот марказлари ва олийгоҳлари билан ўзаро тажриба алмашиш борасида муддатли ўқувлар ташкил этилди. Жумладан, Мисрнинг Ал-Азҳар мажмуаси билан бу борадаги ишлар ўзининг ижобий самарасини бермоқда.

Диний соҳа вакилларига берилаётган эътибор ҳақида гап кетганда, албатта, муҳтарам Президентимиз Фармони билан “Вақф” хайрия жамоат фондига 150 миллиард сўм миқдорида маблағ ўтказилганини мамнуният билан қайд этиш лозим. Бу, шубҳасиз, соҳа фаолияти ва ходимларни ҳар жиҳатдан қўллаб-қувватлаш ва ўз навбатида, юксак эътибор намунасидир.

Ҳаёт бор экан, синов бор, қийинчилик бор. Бу ҳақиқатни шу кунларда янада чуқур ҳис этмоқдамиз. Барча юртдошларимиз янада жипслашиб, неъматларга шукр қилиб ҳамда тартиб-интизомни сақлаган ҳолда юксак онглилик ва масъулият кўрсатиб, сабр-матонат билан бу синовдан эсон-омон ўтамиз, деб ишонаман.

Мусулмон, аввало, Ислом дини қонун-қоидаларига мувофиқ, ҳар бир инсон ҳаётини муҳофаза қилиш масъулиятига эга. Шундай экан, ҳар биримиз юртдошларимизни, диндошларимизнинг ҳаётини, саломатлигини сақлашга масъулмиз.

Аллоҳ таоло: «Яхшилик ва тақво йўлида ҳамкорлик қилинг, гуноҳ ва ҳаддан ошиш йўлида ҳамкорлик қилманг!» (Моида сураси, 2-оят), деб марҳамат қилган.

Карантин чораларига риоя қилиш яхшилик ва тақво йўлида ҳамкорлик қилишнинг айнан ўзгинасидир. Шунингдек, бунда шариат буюрганидек аввал Аллоҳ таолога таваккал қилиб, кейин сабабларни қидириш ҳам бор гап.

Ҳазрат Пайғамбаримиз соллоллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: «Икки неъмат бор, инсонлар уларнинг қадрига асло етишмайди. Булар: хотиржамлик ва сиҳат-саломатлик» (Имом Бухорий ривояти).

Бу ҳадис жуда кўп такрорланади, лекин унинг моҳиятини кўп ҳам ҳис қилавермаймиз. Бугун хотиржамлик, сиҳат-саломатлик нима эканини барчамиз теранроқ англаб етдик. Демак, уйларимизда қолиб, коронавирус инфкцияси туфайли жорий этилган карантин қоидаларига қатъий риоя қилишимиз зарур.

Мирзамақсуд АЛИМОВ,

Андижон вилояти бош имом-хатиби

Расмийларнинг хабар беришича, бу йилги Ҳаж мавсумида ҳожилар орасида коронавирус тарқалмаслиги учун эҳтиёт чораси сифатида Каъбатуллоҳ ҳудуди ҳар куни дезинфекция қилинмоқда. Тозалаш ишларига кунига 54 минг литр дезинфекцияловчи моддалар ишлатилмоқда.

Маккадаги Каъбатуллоҳ ва Мадинадаги Масжидул Набавий бош маъмуриятининг маълум қилишича, Ҳаж мавсумида ушбу муқаддас жойни тозалаш ишлари 3500 киши томонидан амалга оширилди. Тозаловчилар Каъбанинг ички ва ташқи майдонларини ҳар куни 10 мартагача дезинфекция қилишди.

«Маъмурият кунига тахминан 2400 литр миқдорида санитария моддасини ишлатди. Унинг 1500 литри нарсаларнинг юзасидаги микробларни ўлдириш учун, қолган 900 литри эса одамлар учун сарфланди» дейилади баёнотда.

Эслатиб ўтамиз, коронавирус пандемияси туфайли бу йилги Ҳаж мавсумида қатнашувчилар сони 10 000 тагача қисқартирилди ва унда айни пайтда Саудияда яшаётганларгина қатнашди.

xs.uz

Муҳтарам Президентимиз имзолаган “Коронавирус пандемияси даврида ижтимоий ҳимояга ва ёрдамга муҳтож аҳоли қатламларини моддий қўллаб-қувватлашга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги фармон дунё халқлари иқтисодий қийинчиликка учраб турган мураккаб шароитда халқимиз манфаатини кўзлаб чиқарилган ҳужжат бўлди. Буюк халқнинг гўзал фазилатларидан бири, шубҳасиз, кексаларини ҳурмат, ёшларини иззат қилиш, аёлларига эътибор кўрсатишдир. Мазкур фармон айни шу масалаларга алоҳида аҳамият қаратгани билан эътиборли. Жумладан, унда кекса ёшдаги ҳамда ногиронлиги бор шахсларни моддий қўллаб-қувватлаш масаласига кенг ўрин ажратилгани, уларга алоҳида имтиёзлар берилиши халқимизга хос ибратни намоён қилди.

Фармонда аҳолини ижтимоий қўллаб-қувватлаш харажатларига 2020 йилда бюджетдан қўшимча  2,3  трлн. сўм йўналтирилиши кўзда тутилган. Бундан ташқари, Фармонда 2020 йил 1 сентябрдан бошлаб пенсиялар, болаликдан ногиронлиги бўлган шахсларга, зарур иш стажига эга бўлмаган кекса ёшдаги ва меҳнатга лаёқатсиз фуқароларга бериладиган нафақаларнинг 1,1 бараварга оширилиши, моддий ёрдам ва кўмакка муҳтож 400 мингдан ортиқ оиланинг ҳар бир аъзосига 220 минг сўмдан тўлаб бериш белгилаб қўйилди.

Дунё иқтисодий инқирозни бошидан кечириб турган бир паллада юртимизда шунча маблағнинг аҳолини ижтимоий қўллаб-қувватлаш ишларига сарфланаётгани таҳсинга сазовор.

Бундай неъматларга шукр қилиш, ҳозирги шароитдаги балоларга сабр қилиш ҳар биримизнинг асосий вазифамиз бўлиши лозим.

Шу ўринда мазкур йўналишда имом-хатиблар амалга оширган хайрли ишларини ҳам эътироф этиш зарур. Айниқса, уларнинг афв этилганлар, жазони ижро этиш муассасаларидан озод этилганлар ва уларнинг оила аъзоларининг ижтимоийлашуви борасидаги хизматлари алоҳида эътиборга молик.

Жобир ЭЛОВ, 

 Бухоро вилояти бош имом-хатиби

ЎМИ матбуот хизмати