muslim.uz
Қуръони каримда мусибатлар ечими
Инсон ҳаётини бирдек равон, мусибатларсиз ўтишини истайди. Шу сабабли, баъзилар бошига бирор кулфат етса тушкунликка тушади, ноумид бўлиб нима қилишни билмайди. Баъзилар бу мусибатларнинг ечимини топа олмаганидан сиқилиб фолбиннинг ҳузурига боради, бошқаси эса ичкиликка берилади. Натижада, ўзига ҳам, яқинларига ҳам зарар етади.
Ҳар бир банда ҳаёти давомида турли қийинчилик ва мусибатларга дуч келади. Чунки бу ҳаёт синов ва имтиҳонлардан иборат. Бу ҳақда Қуръони каримда бундай маълум қилинади: «Сизларни бироз хавф-хатар, очлик (азоби) билан, молу жон ва мевалар (ҳосили)ни камайтириш йўли билан синагаймиз» (Бақара сураси, 155-оят).
Дарҳақиқат, Аллоҳ таоло қийинчилик ва мусибатлар орқали имонимизни синайди. Мол-мулкнинг касодга учраши, бемор бўлиш, ўқиш ёки ишдаги муваффақиятсизлик кабиларнинг барчаси синовдир. Ушбу оят ҳар қандай кишига ҳам мусибат етиши мумкинлигига далолат қилади. Бирор бандага етган мусибат Аллоҳ таоло у бандани ёмон кўрганидан эмас ёки аксинча, бандага етган неъмат у бандани Аллоҳ яхши кўрганидан ҳам эмас. Аллоҳ таоло ўзи хоҳлаган бандасини гоҳ яхшилик билан, баъзан қийинчилик билан синайди.
Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади: «Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Мусулмонга қай бир мусибат: чарчашми, беморликми, ташвишми, хафачиликми, озорми, ғам-ғуссами, ҳаттоки тикан киришми етадиган бўлса, албатта, Аллоҳ улар ила унинг хатоларини каффорат қилур”, дедилар» (Имом Бухорий ва Муслим ривояти).
Аллоҳ таоло бандаларини яхшилик билан ҳам, ёмонлик билан ҳам имтиҳон қилишини, ҳар бир иш фақат Унинг иродаси билан бўлишини билган мусулмон мусибатларда ўзини йўқотиб қўймайди. Чунки Қуръони каримда мусибатларнинг осон ечими очиқ-ойдин баён қилинган:
«...(Шундай ҳолатларда) сабр қилувчиларга хушхабар беринг (эй Муҳаммад)! Уларга мусибат етганда: “Албатта, биз Аллоҳнинг ихтиёридамиз ва албатта, биз Унинг ҳузурига қайтувчилармиз”, – дейдилар» (Бақара сураси, 155–156-оят).
Мусибат етганида Аллоҳни эслаш, истиғфор сўраш ва Ўзидан умидвор бўлиш мусибатнинг ечимидир.
Юнус (алайҳиссалом) ана шу йўл билан мусибатдан фориғ бўлдилар. Қуръони каримда бундай марҳамат қилинади: «Зуннун (Юнус)нинг (ўз қавмидан) ғазабланган ҳолда (қишлоғидан чиқиб) кетиб, Бизни унга қарши чиқа олмайди, деб ўйлаган пайтини, сўнг (Биз уни балиқ қорнига ташлаганимиздан кейин) қоронғи зулматлар ичра: “Сендан ўзга илоҳ йўқдир. Сен (барча) нуқсонлардан покдирсан. Дарҳақиқат, мен (ўзимга) зулм қилувчилардан бўлдим”, деб нидо қилган (пайтини эсланг!) Бас, Биз унинг (дуосини) ижобат қилдик ва уни ғамдан қутқардик. Биз мўминларга мана шундай нажот берурмиз» (Анбиё сураси, 87–88-оят).
Даврон НУРМУҲАММАД
тайёрлади
Қорилар мусобақасидан лавҳа: Саидазимов Абдулҳамид қори
Қуръони каримда ҳақиқий мўминлар сифати
Аллоҳ таоло мўминларни бундай васф қилади: «Мўминлар – Аллоҳ (номи) зикр этилганида – дилларида қўрқув бўладиган, оятлари уларга тиловат қилинганида – имонлари зиёда бўладиган, Ўзларининг Парвардигоригагина (барча ишларида) таваккул қиладиган, намозни баркамол ўқийдиган ва ризқ қилиб берганимиздан (садақа ва)эҳсон қиладиган кишилардир. Айнан ўшалар ҳақиқий мўминлардир. Улар учун Парвардигор ҳузурида даражалар ва фаровон ризқ (бордир)» (Анфол сураси, 2–4-оят).
Демак, ҳақиқий мўминлар юксак сифатларга эга бўлган кишилардир: «...Аллоҳ (номи) зикр этилганида – дилларида қўрқув бўладиган...»
Банда доимо Аллоҳ таолонинг зикри билан машғул бўлиши керак. Бу ҳақда Қуръонда бундай марҳамат қилинади: «Эй имон келтирганлар! Аллоҳни кўп зикр қилингиз ва эртаю кеч Унга тасбеҳ айтингиз! (Аҳзоб сураси, 41-42-оят); «Бас, Мени ёд этингиз, (Мен ҳам) сизларни ёд этурман. Менга шукр қилингиз, ношукрчилик қилмангиз!» (Бақара сураси, 152-оят).
Дарҳақиқат, мусулмоннинг бутун ҳаёти, қалби, тили, ўй-хаёли Аллоҳ таолога боғланган бўлади. Зикр бандани Раббисига энг осон ва тез яқинлаштирувчи йўлдир. Банда ўз Раббисининг зикри ила умр кечирар экан, ҳаёти осойишта ва хотиржам бўлади.
«...Оятлари уларга тиловат қилинганида – имонлари зиёда бўладиган...». Банда Қуръонни қанчалик кўп тингласа ва тиловат қилса, унинг маъноларини тафаккур қилса, имони шунча мустаҳкам бўлади.
«...Ўзларининг Парвардигоригагина (барча ишларида) таваккул қиладиган...». Аллоҳга таваккул қилиш ҳақиқий мўминнинг сифатидир. Аллоҳ бундай марҳамат қилади: «Осмонлар ва Ернинг ғайбий сири (уларнинг илми) Аллоҳга хосдир. Барча иш Унгагина қайтарилур. Бас, Унга ибодат қилинг ва Унга таваккул этинг! Қилаётган ишларингиздан (эса) Раббингиз ғофил эмасдир» (Ҳуд сураси, 123-оят).
Мўмин банда ҳар бир иш Аллоҳнинг иродаси ила бўлишига имон келтиради, шу сабабли ҳар бир ишини Аллоҳга таваккул қилган ҳолда бажаради.
«...Намозни баркамол ўқийдиган...». Ҳақиқий мўминлар намозни бенуқсон адо этишади.
«...Ризқ қилиб берганимиздан (садақа ва) эҳсон қиладиган кишилардир...». Мўмин қўлидаги барча нарса Аллоҳнинг унга берган омонати эканини билади. Шу боис, Аллоҳ рози бўладиган йўлларга сарф қилади, қўлидаги бойликнинг кўп ёки озлигидан қувонмайди, балки холис Аллоҳ йўлида сарфлаганидан севинади.
Аллоҳ йўлида сарф қилинган бойлик асло камаймайди, аксинча, янада кўпаяди. Аллоҳ бундай марҳамат қилади: «Аллоҳ йўлида молларини эҳсон қилувчилар (савобининг) мисоли гўё бир донга ўхшайдики, у ҳар бир бошоғида юзтадан дони бўлган еттита бошоқни ундириб чиқаради. Аллоҳ хоҳлаган кишиларга (савобини) янада кўпайтириб беради. Аллоҳ (карами)кенг ва билимдон Зотдир» (Бақара сураси, 261-оят).
Демак, ушбу оятнинг бошида келтирилган сифатларга эга бўлган мусулмон ҳақиқий мўмин номига лойиқдир ва улар учун «...Парвардигор ҳузурида даражалар ва фаровон ризқ (бордир)...».
Ҳақиқий мўминлардан бўлишни истаган банда ўз нафсини тафтиш этиши лозим. Зикр этилган сифатларнинг бандада мавжуд бўлиши мўминнинг комиллигидандир. Барчамиз Аллоҳ таоло ҳузуридаги улуғ даражаларга ана шу сифатлар билан эришишга ҳаракат қилмоғимиз зарур.
Даврон НУРМУҲАММАД
тайёрлади
Ҳақ сўзнинг қудрати
Президентимиз Шавкат Мирзиёев мамлакатимиз ҳудудлари буйлаб сафари давомида халқ ичига кириб бормокда, одамларнинг турмуши, касб-кори, ҳаёти ва шароити билан қизиқиб, ташвишу муаммоларига алоҳида эътибор қаратяпти. Хусусан, юртбошимиз вилоятимизга ташрифи чоғида жойларда амалга оширилаётган ислоҳотлар, бунёдкорлик ишлари билан танишиб, кенг жамоатчилик вакиллари билан учрашди.
Мен бир имом-хатиб сифатида давлатимиз раҳбарининг муқаддас Ислом динини маънавий тарбиянинг муҳим воситаси сифатида кенг тарғиб қилаётгани, Аллоҳ таолонинг каломи – Қуръони каримни ўрганишга чақираётгани, масжидларни обод этиш ва ҳамюртларимизни муборак ҳаж ибодатига боришини таъминлаш борасидаги даъватларидан таъсирланганимни алоҳида эътироф этишим жоиз.
Президентимиз фаоллар билан учрашувда вилоятда диний-маърифий ишлар масаласига ҳам тўхталиб, динимиз равнақи ва ривожи учун тегишли кўрсатмалар берди. Жумладан, барчамизни илм олишда мусобақалашишга чакирган давлатимиз раҳбари: "Қуръонни эшитиш, эшита билиш у маънавият, у маърифат. Қуръон ҳеч қачон ёмонликка даъват килмайди, агар уни эшита олсак, эшиттира олсак, бу муваффақият бўлади, элимизга нур келади", деди.
Дарҳақиқат, Қуръони карим жамики муаммолар шифоси, ўқиган ва тинглаган қалбларга раҳматдир.
Халқимиз азалдан Қуръонни эъзозлаб, улуғлаб келган. Уни ёд олган қориларнинг ҳурмати доимо юқори бўлган.
Давлатимиз раҳбари кўрсатмаси асосида Қуръон тиловати бўйича қорилар мусобақасига Тошкент вилояти, хусусан, Бўка туманида ҳам пухта тайёргарлик кўриляпти.
Юртбошимиз вилоятимиздаги масжидларнинг ҳолатини ўрганиб чиқиб, улардан таъмирталабларини реконструкция қилиш лозимлигини таъкидлагани ҳам халқимизни қувонтирди. Муқаддас динимизда масжид Аллоҳнинг уйи дейилади. Масжид фақат Аллоҳ таолога ибодат қилиш, Қуръони карим тиловати каби ишлар билан обод этиш учун барпо қилинади.
Бугунги кунда мамлакатимиздаги барча масжидларда мўмин-мусулмонларнинг ибодат қилишлари учун энг қулай шароитлар муҳайё қилинмоқда. Албатта, масжид қуриш, уни обод қилиш энг буюк ишлардандир. Зеро, Усмон ибн Аффон дан ривоят қилинади, у киши мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: "Ким савоб умидида битта масжид қурса, Аллоҳ таоло унга жаннатда шунга ўхшаш бино қуради", деганларини эшитганман дедилар (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти)
Ҳа, муқаддас динимизга бўлган эътибор янги босқичга кўтарилди. Йилдан-йилга муборак ҳаж ва умра сафарларига бораётганлар сафи ортиб, улар учун яратилаётган шароитлар ҳам кенгаймокда. Президентимиз бугунги кунда дин хизматчилари, ибодатга бел боғлаган юртдошларимизни атрофдагиларга ўрнак бўлиш, ҳаётда қоқилган ёки адашганларни тўғри йулга бошлашга даъват этмоқда. Ана шундай мўмин-мусулмонлар ҳаж ибодатига бориши лозимлигини айтмокда.
Ҳаж инсоннинг умрида бир марта насиб бўлиши мумкин ўта масъулиятли, шарафли ибодатдир. Шунинг учун бу улуғ сафарни ният қилган юртдошларимиз ҳажнинг моҳиятини яхши тушуниб олишлари, ўзининг юксак маънавияти, маданияти, маърифати, эзгу амаллари билан атрофдагиларга ибрат ва кўмакчи бўлиши динимиз талабидир.
Азимжон АЛИМЖОНОВ
Бўка туманидаги "Қодирхон Махсум" жоме масжиди имом-хатиби
Ватаннинг тинчлиги – бахтимиз калити
Бугунги шиддат билан ўзгараётган замонда инсоният тинчлик нақадар улуғ неъмат эканини тобора теран англамоқда. Дунёнинг турли мамлакатларини домига тортаётган уруш, ихтилоф, зиддият ва келишмовчиликлар қанчадан-қанча бегуноҳ инсонларнинг умрига зомин бўлмоқда. Шу сабабли шаҳарлар вайрон, халқ саросимада, тараққиёт инқирозга юз тутган. Маънавият-маърифат издан чиққан. Бир бурда нонга зор болалар кўчаларда тентираган. Оила маликаси бўлишга ҳақли аёллар хўрланган...
Ана шундай пайтларда юртимизнинг тинч-осудалиги, халқимизнинг бахтиёрлигидан қувонасан киши. Одамларнинг кайфияти чоғ, усти бут, қорни тўқ. Шукрлар бўлсинки, тўй-ҳашамлар, байрамлар шоду хуррамликда ўтмоқда. Шаҳару қишлоқларимиз обод, осмонимиз мусаффо, ризқимиз тўкин, бағримиз бутун.
Нотинчлик ва беқарорлик, зиддият ва қарама-қаршилик бўлган ҳудудда меҳр-оқибат, ҳурмат-эҳтиром, бағрикенглик ва тотувлик, ҳамжиҳатлик бўлмайди. Жаннатмонанд юртимизнинг қадрига етиш, унинг сарҳадларини ҳимоя қилиш, турли хуруж ва бузғунчи ғоялардан асраб-авайлаш нақадар муҳим эканини яна бир бор ҳис этмоқдамиз. Шундай озод ва обод юртда яшаётганимиздан фахрланмай, ғурурланмай бўладими, ахир?! Бунинг учун ҳар тонг Яратганга шукроналар айтамиз.
Юртимизнинг тинч, халқимизнинг осойишталигини кўзлаган ҳарбийларимиз туну кун юрт сарҳадларини кўз қорачиғидек асрамоқда. Ёшларимиз ичида ҳарбий бўлишни қалбига тукканлар сони кундан-кунга кўпайиб бораётгани қувонарли ҳол, албатта.
Ватан меҳри барчамизга она сути, ота насиҳати, устозлар таълимоти билан кириб қон-қонимиз, жон-жонимизга сингиб улгурган. Унинг тинчлиги – бизнинг тинчлигимиз, унинг қувончи биз учун бахт-омад калити эканини бир зум бўлса-да унутишга асло ҳақимиз йўқ.
Эркин ҚУДРАТОВ,
Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти мударриси
ХОРИЖДАГИ ЮРТДОШИМ САҲИФАСИ
КОНЦЕПЦИЯ
Дунё дарвозалари янада кенгроқ очилиб, хорижий давлатлар фуқароларининг юртимизга келиб-кетишларига қулай шароитлар яратилмоқда. Жумладан, 39 та давлат фуқароларига туристик визаларни расмийлаштириш тартиби соддалаштирилди, Ўзбекистон билан визасиз давлатлар сони кўпайди.
Шунинг баробарида бизнинг юртдошларимизнинг ҳам хорижий давлатларга чиқиши ортмоқда.
Одатда, чет элга, умуман, йўлга чиқаётган ҳар қандай йўловчига олдиндан йўловчилик машаққатини тортган, бу борада бой тажриба тўплаган кишилар; китоб кўрган олиму уламолар йўл-йўриқлар кўрсатиб, панду наисҳатлар қилишган. Зеро, нотаниш манзиллар сари сафарга отланган кишиларга бундай тавсияю насиҳатларнинг аҳамияти жуда ҳам катта.
Бинобарин, хорижга чиқаётган мўмин-мусулмонлар ушбу сафарида давлатнинг қонунларига амал қилгани каби шариатимиз кўрсатмаларига ҳам амал қилмоғи ниҳоятда муҳимдир.
Масаланинг ана шу жиҳатлари эътиборга олиниб, muslim.uz Интернет порталида “Муҳожир ватандошлар” лойиҳаси иш бошлади. Ушбу лойиҳа доирасида янги рукн очилиб “Хориждаги юртдошим” номланди.
Ушбу рукнда:
- хорижда таълим олаётган, меҳнат қилаётган, узоқ муддатга даволанишга кетган ватандошларимиз тўғрисида ҳаётий мақолалар;
- йўлга чиқувчиларга тавсиялар, маслаҳатлар;
- узоқ муддатли сафарларнинг ижтимоий ҳаётга, оилавий масалаларга таъсири ва бошқа долзарб муаммоларга доир савол-жавоблар дастурий равишда ёритилади;
- Интернет сайтда эълон қилинган мақоланинг аудио формати ҳам тавсия қилинади.
Ушбу материаллар оят, ҳадис ва уламоларимизнинг илмий меросларига асосланган ҳолда ёритилади.