muslim.uz

muslim.uz

Лондонликлар Лейбористлар партияси вакили мусулмон бўлган Содиқ Хонни мэр этиб қайта сайлашди. Иккинчи турда Хонга 1 206 036 нафар сайловчи овоз берди (55,2 фоиз овоз), Консерватив партия вакили Шон Бэйли эса 44,8 фоиз овоз олди.

"Раҳмат, Лондон. Мен ўзим севган шаҳарга яна уч йил хизмат қилиш шарафига муяссар бўламан", - деди мэр ўзининг «Твиттер»даги саҳифасида.

Mynamaz.ru хабарига кўра, қайта сайланган мэр пандемиядан сўнг шаҳарни "яхшироқ, ёрқинроқ келажак"ка олиб келишга ваъда берди. Хон, шунингдек, Брекзит мамлакатни ҳам, унинг пойтахтини ҳам ажратиб юборганини ва у миллий тикланиш учун ишлашни ният қилганини таъкидлади.

Содиқ Хон 2016 йилда Европа пойтахти мэриясига раҳбарлик қилган биринчи мусулмон бўлди.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Баъзилар, Рамазон ойи тоат-ибодатлар, хайрли амаллар қабул бўладиган ой деб, унда кўпроқ ибодат қилишга ҳаракат қиладилар. Рамазон ойидан кейин эса, ғайратлари сўниб, гўё Рамазондан кейин кўп ибодат қилмаса ҳам бўлади, деб ўйлайдилар. Бу мутлақо нотўғри эътиқод. Ҳа, бу баъзи кишиларнинг эътиқодига айланган нотўғри тушунча. Бундай тушунчани тарк этиш лозим. Рамазон ойининг тугаши бизнинг ибодат ва амалларимизнинг камайишига сабаб бўлмаслиги керак, аксинча келаси йилдаги Рамазонга етиш иштиёқида хайрли амалларда бардавом бўлишимиз даркор. Биз бу ҳолатни Абу Бакр Сиддиқ разияллоҳу анҳунинг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам вафот этган кунларида айтган машҳур гапларига қиёслашни ўринли деб билдик.

Пайғамбар алайҳиссаломнинг завжалари Оиша розияллоҳу анҳо онамиздан ривоят қилинади, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам вафот этганларида Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу Сунҳ (Мадинадан бир чақирим наридаги жой)да эдилар. Умар розияллоҳу анҳу масжидда туриб: Аллоҳга қасамки, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўлмаганлар, дер эди. Оиша розияллоҳу анҳо айтадилар, Умар: кўнглимга бундан бошқа гап келмаяпти. Албатта, Аллоҳ таоло у зотни қайта тирилтиради, шунда у зотни ўлди деяётганларнинг қўл-оёқ оёқларини кесадилар, дедилар.

Шу пайт Абу Бакр розияллоҳу анҳу келиб қолдилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг юзларини очдилар, муборак пешоналаридан ўпдилар ва: Отам ва онам сизга фидо бўлсин ё расулуллоҳ, тириклигингизда ҳам, вафотингизда ҳам муаттарсиз. Жоним қўлидан бўлган зотга қасамки, Аллоҳ таоло сизга ҳеч қачон жон бериш аччиғини икки марта тоттирмагай, дедилар. Сўнгра масжидга чиқиб: Эй қасам ичувчи, шошма, дедилар. Абу Бакр гапира бошлаганларида Умар ерга ўтирди. Абу Бакр Аллоҳга ҳамду сано айтгач: Билиб олинглар! Ким Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга ибодат қилаётган бўлса, ҳақиқатан Муҳаммад алайҳиссалом вафот этдилар. Кимки Аллоҳга ибодат қилаётган бўлса, Аллоҳ таоло барҳаёт ва у ҳеч қачон ўлмайди, деб ((Эй, Муҳаммад!) Албатта, Сиз ҳам ўлувчидирсиз, улар  ҳам ўлувчидирлар) (Зумар,30) ва (Муҳаммад пайғамбардир, холос. Ундан олдин ҳам пайғамбарлар ўтган. Мабодо, у ўлса ёки ўлдирилса, ортингизга (куфрга) қайтиб кетасизми?! Ортига қайтгани билан ҳеч ким Аллоҳга сира зарар етказа олмас. Аллоҳ шукр қилувчиларни, албатта, мукофотлагай) (Оли Имрон, 144) оятларини ўқидилар.

Пайғамбар алайҳиссалом инсонларни ёлғиз Аллоҳга ибодат қилишга, уларга Ислом дини шариатини етказишга юборилган эдилар. Ушбу вазифани мукаммал тарзда адо этиб бўлганларидан сўнг, бандаликлари учун бу фоний дунёни тарк этдилар.

Юқоридаги воқеадан хулоса қилган ҳолда шуни айтамизки, Рамазон ойи ҳам, инсонларга ҳаётлари давомида бажариб юришлари лозим бўлган амалларни уларга яна бир карра эслатиш, тоат-ибодат ва барча хайрли амалларга бўлган иштиёқни янада кучайтириш учун келган. Рамазоннинг улуғ ой бўлишлиги унда Қуръон нозил бўлганлиги билан (Рамазон ойи – одамлар учун ҳидоят (манбаи) ва тўғри йўл ҳамда ажрим этувчи ҳужжатлардан иборат Қуръон нозил қилинган ойдир) (Бақара, 185), Қадр кечасининг улуғлиги ҳам унда Қуръон нозил бўлганлиги биландир (Биз Қуръонни Қадр кечасида нозил қилганмиз) (Қадр, 1). Ушбу улуғ ой ва улуғ кеча насиб қилса, келаси йилгача бизни тарк этди. Аммо, Рамазон ойининг улуғлиги, Қадр кечасининг қадри баландлигига сабаб бўлмиш Қуръони карим мудом қўлимизда, унга амал қилишда бардавом бўлиш эса бизнинг зиммамизда боқийдир.

Фарз намозларни масжидларда адо этиш, нафл ибодатларни давом эттириш, меҳр-мурувватли, раҳм-шафқатли бўлиш, барча аъзоларни гуноҳлардан сақлаб, нафсни поклаш, гўзал ахлоқ ила муомалада бўлиш, ўзгаларга озор бермаслик, бировнинг ҳаққига хиёнат қилмаслик, силаи раҳмни боғлаш, тунлари бедор бўлиб ибодат ва дуолар билан ўтказиш ва бошқа савобли амалларда бардавом бўлиш Аллоҳ таолонинг Қуръони каримда баён этган кўрсатмасидир. Зеро, Аллоҳ таолога ибодат қилиш ҳеч қачон тўхтамайди.

Рамазон ойи давомида ҳосил қилинган тақво мўмин кишига доимо хамроҳ бўлиши лозим. Абу Зар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, у киши айтадилар: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга шундай васият қилдилар: “Қаерда бўлма, Аллоҳдан тақво қил, агар бирор гуноҳ иш қилсанг албатта, унинг ортидан ўша гуноҳни ювиб юборадиган савобли амал қилгин, одамларга яхши хулқ билан муомала қилгин”.

Рамазон ойидаги фазилатлар туфайли фақат Рамазондагина ибодат ва истиқоматда бўлиш керак, дегувчилар янглишадилар. Аллоҳ таолога барча замон ва барча маконларда ибодат қилинади. Рамазон ойи эса, ихлос билан ибодат қилишимиз учун руҳимизга қувват ва ибодатга ҳимматимизни оширади. Рамазонда орттирилган руҳий қувват ва ибодатга ҳимматни келаси йил Рамазонгача нафақат сўндирмай бориш, балки янада ошириш талаб этилади. Рамазон ойида қилинган ибодатлар, хусусан тутилган рўзанинг қабул бўлганлиги, гуноҳларнинг кечирилганлиги айнан шу билан билинади.

Аллоҳ таоло барчамизга тавфиқ берсин.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

раисининг биринчи ўринбосари

         Ҳомиджон Ишматбеков

عَنْ أَبِي هُرَيْرَة رَضِي اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَجُلًا أَسْوَدَ أَوِ امْرَأَةً سَوْدَاءَ كَانَ يَقُمُّ الْمَسْجِدَ فَمَاتَ فَسَأَلَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَنْهُ، فَقَالُوا: مَاتَ، قَالَ: أَفَلَا كُنْتُمْ آذَنْتُمُونِي بِهِ؟ دُلُّونِي عَلَى قَبْرِهِ، فَأَتَى قَبْرَهُ فَصَلَّى عَلَيهِ. رَوَاهُمَا الثّلَاثَةُ.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Бир қора киши ёки аёл масжидни тозалаб юрар эди. У вафот қилди. Бас, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам у ҳақда сўрадилар.

«У вафот этди», дейишди.

«Буни менга билдирсаларингиз бўлмасмиди? Менга унинг қабрини кўрсатинглар!» дедилар ва унинг қабрига бориб, (жаноза) намоз ўқидилар» (Икки ҳадисни учовлари ривоят қилганлар).

Шарҳ: Ушбу ҳадисдан Ислом дини масжидни тоза тутиш учун хизмат қиладиган ходимни нақадар улуғлашини кўриб турибмиз. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам турли аслзодалар, бой-бадавлат одамлар ва казо-казоларнинг ўлимидан бехабар қолганлари учун эмас, масжидни тозалаб юрувчи бир қора танли ходимнинг жанозасидан бехабар қолганлари учун саҳобаларини койидилар.

Масжид Аллоҳнинг уйидир. Бу уйнинг хизматини қилувчи одамнинг ҳам мақоми улуғдир. Албатта, ўша одам бу мақомга лойиқ бўлиш шарти билан.

Эҳтимол, саҳобаи киромларнинг хаёлига бир қора қулнинг ўлими ҳақида хабар қилиб, Расулуллоҳни овора қилмайлик, деган фикр келган бўлса, ажабмас. Лекин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам нафақат саҳобаларни унинг жанозасига чақирмаганликлари учун койидилар, балки қабрни топиб бориб, жаноза намози ўқидилар. Ўша кўпчилик назаридан четда юрган қора танли ходим Аллоҳнинг Пайғамбари соллаллоҳу алайҳи васалламнинг улкан эътиборларига сазовор бўлди. Ана шу аёлнинг сабабидан шариатимизда қабр устида жаноза намоз ўқиш ҳукми жорий қилинди.

Ҳа, масжиднинг хизмати, хусусан, уни пок тутиш учун бўладиган хизмат Иброҳим ва Исмоил алайҳиссаломлардан қолган меросдир.

Қадимда Аллоҳ Оли Имронни ҳам Ўз ибодатхонасининг хизматини қилиш имконини бериш билан улуғлаган эди. Имроннинг аёллари Ҳанна эса туғадиган боласини «Масжидул Ақсо»га хизматкор қилиб атаган эдилар, Биби Марям туғилдилар. У кишидан Ийсо алайҳиссалом дунёга келдилар.

Сарвари олам, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам масжид қуришда ва уни пок сақлашда шахсан ишлаганларини тарихдан яхши биламиз.

Энди масжид ходими бўлиш улкан бахт эканлигини тўла англаб етишимиз лозим. Кимга бу бахт насиб этса, унга муносиб бўлишга ҳаракат қилсин.

 

«Ҳадис ва ҳаёт» китоби асосида тайёрланди

Ўмон Султонлигининг «Oman Observer» газетасида Ўзбекистонда Рамазон ойининг нишонланиши тўғрисидаги «Ифторга ўзбек лаззати» сарлавҳали мақола чоп этилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.

Журналист Юсуф Кабир томонидан ёзилган материал ўмонлик ўқувчиларни Ўзбекистонда Рамазон ойи билан боғлиқ урф одатлар, саҳарлик ва ифторлик дастурхонига тортиладиган миллий таомлар билан таништиради.

Муаллифга кўра, муқаддас Рамазон ойи Ўзбекистонда ўзига хос улуғворлик ва диний қадриятлар билан ўтказилади. Рўза тутиш, ифторлик анъаналари ва маданияти ҳар бир ўзбек хонадонида ҳатто собиқ мустабид даврида ҳам сақлаб қолинган.

«Ўзбек халқи бир вақтлар ўзларининг диний ва миллий урф-одатларидан маҳрум бўлган эди. Ўзбекистон мустақил давлат, деб эълон қилинганидан сўнг миллий урф-одатлар билан бирга диний қадриятлар ҳам қайта тикланди, – деб ёзади муаллиф. – Шундан буён Рамазон ойи мамлакат аҳолиси орасида катта кўтаринкилик билан ўтказилади. Маҳаллий урф-одатларига кўра, ўзбеклар ифторлик вақтида ўз қўшнилари билан таом улашади. Бу анъана, айниқса, ҳайит байрами арафасида янада оммалашиди. Ўзбек оиласининг яна бир ўзига хос одати бор. Яъни ҳар бир ўзбек хонадонида рўза очилишида оила бошлиғи дуо қилади ҳамда биринчи бўлиб таомга қўл узатади. Бу қоида ва тартиб Ўзбекистоннинг барча минтақаларида амалда».

Мақолада қайд этилишича, ўзбек хонодонида ёзиладиган дастурхон жуда батартиб. Ўзбекистонликларнинг энг севимли таомлари – бу анъанавий ширинликлар, нишолда, патир нон, сомса, қандолат ва, албатта, паловдир. Буларнинг барчаси Ўзбекистонда Рамазон ойи давомида севиб танавул қилинади.
Материалда, шунингдек, ўзбек ошхонасининг шоҳ таоми - палов ва нишолдани тайёрлаш усуллари ҳақида маълумотлар ўрин олган.
«Нишолда соғлиқ учун жуда фойдали ва ҳазм қилишни енгиллаштиради», - дейилади нашрда.

Муаллифнинг ўмонлик ўқувчиларга тавсия этишича, ўзбек паловини тайёрлаш учун яхши гуруч танлаш керак. Қўй гўшти, сабзи ва пиёз асосий масаллиқлардан ҳисобланади. Сабзини узун шаклда тўғраш лозим.

«Aгар сиз паловни пиширишни эплаган бўлсангиз, уни анор ва турупдан тайёрланган «Тошкент» салати билан танаввул қилиб, ушбу таомнинг мазасидан завқ олинг», - деб ёзади Юсуф Кабир.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Навбатдаги суҳбат Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво бўлими мутахассиси Абдуғофур Ниёзқулов билан уюштирилди.

Саҳарлик ва ифторликнинг фазилати

Рамазон рўзаси бошланганда кўп учрайдиган саволлардан бири шуки, «Саҳарлик қилмаса ҳам бўладими?», «Ифторда кўпроқ таом еб, саҳарликка турмаса ҳам бўладими?» ёки айнан шундай бўлмаса-да, шу маънодаги саволлардир. Бунинг жавобини Набий саллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадисларидан топиш мумкин.

У зот: «Саҳарлик қилинглар, чунки саҳарликда барака бор», дедилар (Имом Бухорий ривояти). Мазкур ҳадисдан маълум бўлмоқдаки, рўза тутувчи инсон саҳарликка эъиборсиз бўлмаслиги лозим. Чунки Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам «Саҳарликда барака бор» дея хабар бермоқдалар. Муҳаддисларнинг айтишича, ҳадисдаги «барака» сўзидан, шаръий ва баданий барака тушунилади.

Шаръий барака қуйидагилардир:

1. Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга тобе бўлиш, у зотга амалий эргашиш, қисқаси — ҳаётида суннатни жорий қилиш.

2. Ибодатга рағбат қилиш, яъни саҳарлик қилувчи саҳарлик қилиш билан Набий соллоллоҳу алайҳи васалламга итоат этишни ният қилса, саҳарлигининг ўзи алоҳида ибодатга айланади. Қолаверса, саҳар вақти дуолар ижобат бўлади. Саҳарликка турган инсон турли зикрлар билан машғул бўлса, дуолар қилса, айни муддао. Истиғфор айтса, гуноҳлари кечирилади. Аллоҳ таоло шундай деган: «Ва улар саҳарларда истиғфор айтар эдилар» (Зорият сураси, 17-оят).

3. Бомдодни жамоат билан ўқиш. Шунинг учун Рамазонда бомдод намозига келган жамоат бошқа вақтдагидан кўпроқ бўлади. Чунки кўпчилик саҳарликка тургани сабабли бу фазилатга эришган бўлади.

4. Саҳарлик қилиш билан аҳли китобларга хилоф қилиш бор. Чунки Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам: «Биз ва аҳли китобнинг рўзасини ажратиб турувчи нарса саҳарлик қилиш», деганлар.

Баданий барака:

Рўзани мукаммал адо этиш учун баданни озуқлантириш, бунда кун давомида очлик ва ташналик сабабли содир бўлиши мумкин бўлган гуноҳлардан тийилиш бордир.

Баъзи рўзадорлардан содир бўладиган яна бир хато, ифторликни кечиктириброқ қилиш. Улар бунда, «Шунча чидадик, яна озгина сабр қилайлик», дея оғиз очишни кечиктиради ва бу ишларини тақвога йўяди. Аслида бу хато.

Чунки Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам Саҳл ибн Саъд разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда шундай деганлар: «Модомики ифторни тез қилар эканлар, кишилар яхшиликда бўлурлар» (Имом Бухорий ва Муслим ривоятлари). Бошқа бир ҳадисда эса, «Модомики одамлар ифторни тез қилишар экан, дин устун бўлур. Чунки яҳудий ва насронийлар уни кечга сурурлар», деганлар (Абу Довуд ривояти).

Демак, аслида вақт кириши билан оғиз очиш суннат экан. Асл тақво эса суннатга эргашишдадир.

Рамазон ойининг номларидан бири «раҳмат мағфират» ойидир. Аллоҳ таоло ўн икки ойнинг бирини «раҳмат мағфират» ойи қилиб қўйишининг сабаби — инсон йил давомида дунё ишлари билан машғул бўлиб, қалбида пайдо бўлган ғафлат сабаб унинг руҳониятида пасайиш содир бўлади. Натижада инсоннинг гуноҳга мойиллиги ошиб, тоат-ибодатларга, яхшилигу силаи раҳмга бўлган рағбати озайиб кетади.

Инсондаги мана шу маънавий касалликни муолажа қилиш учун Аллоҳ таоло йилда бир ойни даволаниш ойи қилиб қўйди. Мўминлар Рамазонда бир ой рўза тутиб, нафсларини жиловлаб, ахлоқларини сайқаллаб олади. Бу билан Рамазондан кейин гўёки ҳар бир инсон учун янги ҳаёт бошланади. Аллоҳ таоло бизга Рамазон ойида барча маънавий касалликлардан холи бўлиб, Рамазондан сўнг янги, Ўзининг ризолигига мувофиқ гўзал ҳаёт кечиришни насиб айласин.

Маълумот учун: Сизда шаръий масалаларда саволлар бўлса, Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Telegram’даги @diniysavollar каналига, «savollar.muslim.uz» сайтига ёки фатво бўлимининг 78-150-33-44 рақамли колл-марказига мурожаат қилишингиз мумкин.

Top