muslim.uz

muslim.uz

dimanche, 26 novembre 2017 00:00

Бир оят тафсири

“Лут ўз қавмига: “Албатта сизлар шундай бузуқлик қилмоқдасизларки, сизлардан илгари бутун оламлардан бирон кимса бундай қилмаган эди. Ҳақиқатан сизлар (хотинларингизни қўйиб)эркакларга борурмисизлар, йўлтўсар қароқчилик қилурмисизлар, мажлисларингизда ёлғон ишлар қилурмисизлар?” деганини эсланг. Бас, Лут қавмининг жавоби фақат “Агар сен ростгўй кишилардан бўлсанг, бизларга Аллоҳнинг азобини келтирчи” дейишлари бўлди” (Анкабут сураси, 28-29-оятлар).

   Ўтган умматлар қиссаларининг Қуръонда зикр қилиниши ҳикматларидан бири улардан ибрат олишимиз учундир. Юқоридаги оят тафсирида келадики: Жибрил (алайҳиссалом) Аллоҳнинг буйруғи билан Лут қавми яшайдиган қишлоқни баландга кўтардики, ҳатто осмондаги фаришталар итларнинг вовиллашини эшитдилар. Сўнг уларни ағдариб ўша баландликдан ташлаб юборди. Кейин Аллоҳ таоло улар устига ёмғир каби тошларни ёғдирди. Бу азобларнинг барчаси улар қилган гуноҳлари сабабли эди. Натижада улар қиёматгача ёмонлик билан зикр қилинадиган бўлдилар. 

Бу оят ҳақида имом Ажурий (роҳимаҳуллоҳ) шундай дедилар: “Аллоҳ таоло Лут қавмининг қилган ёмон фасод ишлари ҳақида сизларга хабар берди. Аллоҳ таоло уларнинг кўзларини кўр қилди. Сўнг Жибрил (алайҳиссалом) қанотлари билан қишлоқ аҳлини осмонга кўтарди ва тескари қилиб пастга ташлади. Сўнг устларига осмондан тошлар ёғилди ва барчалари ҳалок бўлдилар. Айтиладики, улар тўрт минг киши эдилар”. 

Бу каби маъсиятлардан узоқ бўлиш учун қуйидагиларга эътиборли бўлиш зарур: 

1.      Гуноҳларни осон қилиб ва зийнатлаб кўрсатувчи дўстлардан узоқ бўлиш. 

2.      Қараганда шаҳвоний нафсни қўзғатувчи нарсалардан кўз юмиш. 

3.      Нафсини поклаш учун тезроқ уйланишга ҳаракат қилиш. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи васаллам) дедилар: “Эй ёшлар жамоаси, сизлардан ким қодир бўлса уйлансин...” 

4.      Уйланишга қодир бўлмаса, шаҳватни кесувчи рўзани кўпроқ тутиш. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи васаллам) дедилар: “Албатта, шайтон Одам боласининг қон томирида юради. Унинг йўлини очлик билан торайтиринглар”. 

5.      Бўш вақтларини инсон ўзи учун дунё ва охиратда фойда берувчи нарсалар билан ўтказиш. Бу борада ота-оналар эътиборни болалардан қочирмаслиги керак. 

Бу умматларнинг аҳволларидан ибратланиб, бундай гуноҳлардан узоқ бўлиш керак. Чунки ҳозирги кунимизда аввалги ота-боболаримизда бўлмаган ўта хатарли касалликларнинг пайдо бўлиши, бизлардан содир бўлаётган гуноҳларимиз сабаблидир. 

Эй Аллоҳим, бизларни доимо тўғри йўлингда собитқадам қилиб, фитналардан омонда сақлагин.

 

Жабборали НУРМАТОВ, 

Тошкент Ислом институти катта ўқитувчиси. 

dimanche, 26 novembre 2017 00:00

Муносабат: Қотиллик

Ўзбекистон мусулмонлар диний идораси, масжидлар бўлими мудири, “Хўжа Аламбардор” жоме масжиди имом-хатиби Раҳимберди Раҳмонов

Ушбу видеолавҳада Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратларининг Пайғамбар алайҳиссаломнинг таваллудлари, ёшлик, йигитлик ва пайғамбарлик даврлари ҳақида мавъизалари ва мавлиди шариф муносабати билан мўмин-мусулмонларимизга йўллаган табриклари жой олган.

Насафийнинг "Баҳрул калом фи илмил калом" асарида ризқ масаласида қуйидаги сўзлар ёзилган: "Аҳли сунна вал жамоъа эътиқодига кўра ризқлар аниқ тақсимлаб қўйилган. Ризқ тақводорнинг тақвоси ёки фожирнинг гуноҳи сабаб кўпайиб ёки озайиб қолмайди. Аллоҳ таоло ризқнинг кафолатини ўз зиммасига олган.

Ҳаром ризқни ҳам Аллоҳ яратган аммо банда ҳалолни қўйиб ҳаромни танлаганига кўра жазоланади. Аллоҳ таоло марҳамат қилади:

نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُمْ مَعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا

"Уларнинг дунё ҳаётидаги тирикчиликларини ҳам уларнинг ўрталарида

 Биз тақсимлаганмиз" (Зуҳруф сурасининг 32- ояти).

Дарҳақиқат, Аллоҳ яратган сон-саноқсиз покиза неъматларни қўйиб, покиза неъматларга нисбатан жуда  оз бўлган ҳаром нарсаларни танлаган кишига  уқубатнинг ҳақлиги айни адолатдир. Шунингдек, меҳнату машаққатлар ҳам Аллоҳнинг тақдири ва қазосига кўра бўлади.

مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي أَنْفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَابٍ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَبْرَأَهَا إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ

"Хоҳ ерга ва хоҳ ўзларингизга бирор мусибат етса, Биз уни пайдо қилишимиздан илгари Китобда (Лавҳул-маҳфузда битилган) бўлур. Албатта, бу Аллоҳга осондир" (Ҳадид сураси, 22- оят). 

Дори – сабаб, шифо эса Аллоҳдан. Шифони  дори ёки табиб берди дейилмайди, балки Аллоҳ берди дейилади. Либос – иссиқ ёки совуқдан тўсувчи сабаб, иссиқ ва совуқни даф қилувчи Аллоҳдир. Яна шу ризқнинг сабабчиси бўлган касб ҳақида қуйидагиларни айтган: "Озиқ-овқати бор кишига касб қилишлик суннат, рухсат этилган иш, озиқ-овқати йўғу уни сотиб олишга пули бор кишига ҳам рухсат, ўзи муҳтож оилали кишига касб қилиш фарз амал ҳисобланади. Адашган фирқалардан карромийлар касб қилишлик, мол тўплаш ҳаром, Аллоҳга таваккал қилиш вожиб, касб қилиш таваккални инкор этиш бўлади, Аллоҳ ўзи ризқни ўйламаган тарафдан етказади дейдилар ва қуйидаги оятни далил қилиб келтирадилар.

وَعَلَى اللَّهِ فَتَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ

"Агар мўмин бўлсангиз, Аллоҳга таваккул қилингиз!" (Моида сураси, 23-оят).

Насафий бунга жавобан: "Аллоҳга таваккал қилиш вожиб. Касб билан шуғулланиш таваккални инкор этиш дегани эмас, чунки таваккал бу қалб ишларидан бўлиб, Аллоҳга ишониш, ундан қўрқиш ва умид қилиш деганидир. Ризқни касбим берди дейилмайди, бу куфр ва залолатдир. Ризқ Аллоҳдан дейилади. Бунга қуйидаги ҳадис далил бўлади. Ибн Аби Шайба ва Аби Нуаймлар ривоят қиладилар: "Набий алайҳиссалом айтадилар: "Кимки дунёни ҳалол ҳолда сўрашликдан ҳаё қилиб оиласига кенгчилик ва қўшниларига меҳрибончилик кўрсатган ҳолда талаб қилса, қиёмат куни юзи Бадр кечасидаги ой каби балқиган ҳолда келади. Аммо кимки дунёни фахр ва ортиқча кўпайтириш учун талаб қилса қиёматда Аллоҳга унга ғазаб қилинган ҳолида йўлиқади".

 Яна ушбу оятни далил қилиб келтирадилар: 

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ

"Эй, имон келтирганлар! Ўз қўл меҳнатингиз ва Биз сизлар учун ердан чиқарган нарсаларнинг яхшиларидан эҳсон қилингиз!"

Агар касб қилиш ҳаром бўлса, Аллоҳ таоло нима учун касб қилган нарсаларингиздан инфоқ қилингиз деб буюрмоқда. Ҳалол касб ҳаром эмас. Бунга набийларнинг касбу кор билан шуғуллангани далил бўлади. Масалан, Одам алайҳиссалом деҳқончилик қилган, Идрис  тикувчи бўлган, Нуҳ алайҳиссалом дурадгор, Иброҳим алайҳиссалом уруғчи, Шуайб алайҳиссалом чўпон, Довуд алайҳиссалом темирчи, Мусо алайҳиссалом ёлланма ишчи, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам савдогар бўлганлар. Демак, касбу кор асло ҳаром эмас".

Ватандошимиз  Абу Муин Насафийнинг шу ва бошқа асарлари авлодларни  зарур илмлар эгаллаш ҳамда адашган фирқаларга ўринли раддиялар бериш борасида қимматли манбалардир.  Айниқса, унинг асарларидаги ақидавий масалалар чуқур илмий таҳлили ва ҳанафий мазҳабидаги мотуридий таълимотига хос ечими билан юртимиздаги тинчликни сақлашда, фарзандларимизни турли ёт ғоялардан асрашда алоҳида ўрин эгаллайди.

 

Санобар МУҲАММАДХЎЖАЕВА,

“Хадичаи Кубро” аёл-қизлар ўрта

махсус ислом билим юрти мударрисас

Аллоҳ таоло дунёдаги жамики миллатларни бир ота-онадан яратганини билдириб: «Эй, инсонлар! Дарҳақиқат, Биз сизларни бир эркак (Одам) ва бир аёл (Ҳавво)дан яратдик ҳамда бир-бирларингиз билан танишишингиз учун сизларни (турли-туман) халқлар ва қабила (элат)лар қилиб қўйдик. Албатта, Аллоҳ наздида (энг азизу) мукаррамроғингиз тақводорроғингиздир. Албатта, Аллоҳ билувчи ва хабардор зотдир», деган (Ҳужурот сураси, 13-оят).

Ўзгаларга нисбатан фикр, ўйларимизда гина ва нафратда бўлиш ўзимизга зарардир. Баъзида инсонларнинг қилган ишидан хафа бўламиз-да, у қилган хатони такрорлаб қўямиз? Бу билан биз бир қадам орқага кетган бўламиз. Инсон ўз жаҳлини тия оладиган даражада кучли бўлсагина ўзи ва ўзгаларга яхшиликда бардавом бўлади.

Кимлардир мол-дунёси, насл-насаби, миллати билан такаббурланиб, ўзини бошқалардан устун қўйиб мақтанади. Аслида эса улар тупроқдан яратилганини унутади.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир ҳадиси шарифда: Аллоҳ таоло бандаларининг мол-дунёсига, кийган кийимига эмас, пок қалбига ва қилаётган амалларига қарайди”, деганлар.

Ҳар бир қилган хатти-ҳаракатимизни кўриб, ёзиб турувчилар бор. Охиратда савол-жавоб бўлади. Бир-биримизга азоб бериб, бировни камситиб, хато қилганимиз билан яхшиликка эришиб бўлмайди.

Мана бир мисол, мактаб ҳамда ишхоналарга кузатув камералари ўрнатилган. Одамлар ўша камералардан хавфсираб тартиб-интизомга риоя қилади. Қўйилган камералар ўз натижаларини бермоқда. Мактаб ўқувчилари сўзлаётган сўзларида, хатти-ҳаракатларида чегарадан чиқармасликка уринмоқда, ўзларини одоб доирасида тутишга ҳаракат қилмоқда. Бунга қўлдан ясалган жонсиз камера сабаб.

Аллоҳ таоло икки елкамизга фаришталарни қилаётган яхши ва ёмон амалларимизни ёзиш учун масъул қилиб қўйган экан нега ўзимизни тузатмаймиз, уялмаймиз, гуноҳ ишлардан қайтмаймиз? Ахир ўз омонлигимиз ва охиратимиз учун ҳам тўғри йўлдан адашмаслигимиз керак эмасми?

Аллоҳ таоло: «Эй, имон келтирганлар! Ёппасига итоатга киришингиз ва шайтоннинг изидан эргашманглар! Албатта, у сизларга аниқ душмандир» (Бақара сураси, 208-оят), деб огоҳлантирган.

Сал нарсага асабийлашиш инсонни ҳар томонлама заиф ва бемор қилади. Кичкина нарсаларга ҳам жиддий эътироз ва норозилик тана ҳужайраларининг бир-бири билан кескин реакцияларини вужудга келтиради. Бу эса инсондаги илғор фикр ва ғояларнинг йўқолишига сабаб бўлади.

Аллоҳ таоло яратган махлуқотлар орасида Инсон ажойиб мўъжизадир. Ҳар бир соғлом инсон онгида юқори салоҳият, ихтирочилик ҳамда комиллик юзага келади. Дангасалик, эринчоқлик бизни йўлимиздан тўхтатиб қўяди ёки орқага тортади. Дунёвий билимларни диний билимлар билан уйғунлаштириб, ўрганиб, ҳаётга тадбиқ этсак, кўзлаган мақсадимизга адашмасдан етамиз, ИНШОАЛЛОҲ. 

ХУМОРБЕГИМ

 

Top