Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий

Нуриддин домла ҳазратлари

Йил давомида амалга оширилган ишларни сарҳисоб қилиш, келгусида бажарилиши зарур бўлган зарур юмушларнинг режасини тузиб олиш улкан муваффақиятларга гаров бўлади.

Бугун Тошкент шаҳридаги “Шайх Зайниддин” жоме масжиди мажлислар залида пойтахтимиз отинойиларининг 2021 йил фаолияти сарҳисобига бағишланган йиғилиши бўлиб ўтди.

Йиғилишдан аввал тадбир иштирокчилари Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларининг қабрларини зиёрат қилишди. Қуръони карим оятларидан тиловат қилиниб, улуғлар руҳониятига бахшида этилди.

Тадбирда Тошкент шаҳар бош имом-хатиби Шайх Саййид Раҳматуллоҳ Термизий, шаҳар бош имом-хатибининг хотин-қизлар масалалари бўйича ёрдамчиси Зулайҳо Соатова, шаҳар ҳокимлиги мутасаддилари ҳамда отинойилар иштирок этди.

Йиғилиш, одатдагидек, Қуръони карим тиловати билан бошланди.

Дастлаб Тошкент шаҳар бош имом-хатибининг хотин-қизлар масалалари бўйича ёрдамчиси Зулайҳо Соатованинг 2021 йил фаолият сарҳисоби тингланди.

– 2021 йил барча соҳалар қатори диний-маърифий йўналишда ҳам қатор хайрли ишлар амалга оширилди, – дейди З.Соатова. – Хусусан, жорий йилнинг ўтган даври мобайнида пойтахтимиздаги 161 нафар отинойи ва тарғибот гуруҳлари аъзолари иштирокида хотин-қизлар ўртасида ижтимоий-маънавий муҳитни соғломлаштириш, аёлларнинг аҳволини ўрганиш, уларни турли маънавий хуружлардан асраш, эрта турмуш ҳамда оилавий ажримларнинг олдини олиш юзасидан 2728 марта тадбирлар ўтказилди.

Ҳисобот даврида 962 марта “Жаҳолатга қарши маърифат”, “Маънавиятли аёл” ва “Илмдан бошқа нажот йўқ” каби мавзуларда тадбирлар ўтказилди. Шунингдек, турли носоғлом ғоялар таъсирига тушиб, жазо муддатини ўтаб чиққан ва афв этилган хотин-қизлар, уларнинг оила аъзолари билан 1285 марта профилактик суҳбатлар ўтказилди.

Муқаддас динимизга ёт турли бидъат-хурофотларнинг авж олаётгани, иллатларнинг илдиз отаётгани ҳар бир мўмин-мусулмон кишини ўйга толдиради. Бундай нохуш ҳолатларни баратаф этиш, табиийки, бугун ҳар қачонгидан ҳам долзарб аҳамият касб этмоқда. Айниқса, фолбинлик, азайимхонлик, мушкулкушод, сафар ойидан шумланиш, қабристонларда бидъат амаллар қилиш, тўй-маросимлардаги бидъат-хурофотларга қарши курашиш жуда муҳим.

Шу мақсадда отинойилар иштирокида ўтган давр мобайнида жами 212 марта турли тадбирлар ўтказилди. Аёл-қизлар ўртасида ақиқа, мавлуд, эҳсон,  дафн каби маросимларда жами 2974 марта тушунтириш ишлари олиб борилди.  

Мамлакатимизда аҳолининг кам таъминланган қатламига кўрсатилаётган моддий ёрдам динимиз таълимотига ҳамоҳангдир. Чунончи, отинойилар имконияти чекланган шахсларни моддий қўллаб-қувватлаш ва маҳаллалардаги эҳтиёжманд оилаларга 19.700.000 сўм маблағ, озиқ-овқат маҳсулотларидан иборат хайрия ёрдамлари кўрсатилди.

Халқимиз ҳар гал дуога қўл кўтарганида бежиз: “Ўт, сув, туҳмат балосидан асрасин!” демаган. Чунки бу балолар инсонни ҳузур-ҳаловатидан айиради, хотиржалигидан мосуво қилади. Шаҳар бош отинойиси бошчилигида Шайхонтоҳур тумани “Самарқанд дарвоза” маҳалласида уйи ёниб кетган оилага 7.760.000 сўм миқдорида озиқ-овқат, кўрпа-тўшак ва кийим-кечакдан иборат моддий ёрдам берилди.

Бугун отинойилар ҳар қачонгидан ҳам фаол, ташаббускор. Улар кўнгли ўксик инсонларга меҳр-мурувват кўрсатишда кўпга ибрат бўлишмоқда. Муҳтарам Президентимиз Шавкат Мирзиёев ташаббуси ва кўрсатмаси асосида Яқин Шарқ мамлакатларидан “Меҳр 1”, “Меҳр 2”, “Меҳр 3”, “Меҳр 4”, “Меҳр 5” операциялари доирасида юртимизга олиб келинган ёш болалар ва аёлларни маънан ва руҳан қўллаб-қувватлаш мақсадида жами 44 марта суҳбатлар уюштирилди...

 Тадбир давомида Тошкент шаҳар бош имом-хатиби Шайх Саййид Раҳматуллоҳ Термизий ҳазратлари “Исломда аёлнинг ўрни” мавзусида гўзал мавъиза қилиб бердилар.

Тадбирни Тошкент шаҳар бош имом-хатиби ўринбосари Абдуқаҳҳор Юнусов мувофиқлаштириб борди.

Йиғилиш сўнгида фаол ва ташаббускор отинойилар мақтов ёрлиқлари ҳамда ҳадялар билан тақдирланди.

Хайрли дуолар, эзгу тилаклар билан тадбир ўз ниҳоясига етди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Тошкент шаҳар вакиллиги

Матбуот хизмати

Кеча, 1 декабрь куни Чеченистон республикаси муфтийси ва давлат раҳбари маслаҳатчиси Салоҳ ҳожи Межиев бошчилигидаги меҳмонлар Бухоро вилоятига ташриф буюрди.

Делегация таркибида Чеченистон раҳбари Рамзан Қодировнинг тўнғич қизи, Маданият вазири Айшат Қодирова ҳам келган.

Меҳмонларни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари Ҳомиджон домла Ишматбеков ва Бухоро вилоят бош имом-хатиби Жобир домла Элов кутиб олиб, ҳамроҳлик қилмоқда.

Чеченистонлик меҳмонлар дастлаб Баҳоуддин Нақшбанд мажмуасини зиёрат қилишди. Муборак қадамжода Қуръони карим тиловат қилиниб, хайрли дуолар ўқилди.

Мартабали меҳмонларнинг юртимиздаги муборак қадамжоларга зиёрати давом этмоқда.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ливиялик олим доктор Алий Саллобий ҳақиқий мусулмон билан радикал мусулмоннинг фарқини ажойиб тушунтириб берибди:

1. Ҳақиқий мусулмон ўз иймони билан машғул бўлади.
Радикал мусулмон бировларнинг иймони билан машғул бўлади.

2. Ҳақиқий мусулмон ўзини ва бошқаларни жаннатга кириши учун ҳаракат қилади.
Радикал мусулмон бошқаларни дўзахий эканини исботлашга ҳаракат қилади.

3. Ҳақиқий мусулмон кишиларнинг хато ва тойилишларини кечириш учун узр қидиради.
Радикал мусулмон эса инсонларни жазолаш ва уларни гапириб юриш учун уларнинг хатолари , айблари ва тойилишларини қидириб юради.

Манбалар асосида таёрланди
Ф Салимов

Бугун дунё тез ўзгаряпти. Бинобарин турмуш тарзи, тарбиядаги муносабат ҳаммаси кечагидек эмас.

Янги ахборот технологияларининг оммавий ривожланиши баъзи тарбия қолипларини ўзгартириш ёхуд ҳаётга мослаштиришни талаб қилмоқда. Бошқа ҳолатда янги мезонларни ҳаётга татбиқ қилиш керак бўлади. Инсонни ҳаётдан рози қиладиган нарсалар ҳаммаси ҳам ахборотларга боғлиқ эмас. 

Масалан, болага доим ўз севган машғулоти бўлиши, бошқалардан ёрдамини аямаслик, интилиб яшаши, ҳар ишда фаол, янгиликка интилиб яшаши, тушкунликка тушмаслиги жаҳл ва ёлғондан узоқда бўлиши жуда муҳимдир. Жараёнлар шиддатли ривожланаётган бугунги даврда асабни сақлаш, самимий бўлиш, бекорчи бўлмаслик, одамларга кўпроқ яхшилик қилиш, манман бўлмаслик лозим.Бунинг учун ҳаммага билан бирдек яхши муносабатда бўлиши, очиқ юзли бўлиш, ўз исми билан чақирилиши, сабрли тингловчи бўлиш, суҳбатдошини қизиқтирадиган нарсалар ҳақида гапириши, ота-она қадр-қимматини юқори тутиши, камтарлик, камгап бўлиши яхшиликка олиб келади. Келинг энди, бугун ижтимоий тармоқлар даврида тарбияда нималарга эътибор бериш керак, деган масалани ўртага ташлайлик. Булар ҳақида кўп гапириш керак бўлган пайтда биз камгап бўлмоқдамиз.

Биринчидан, интернет тармоқлари орқали ўзгалар билан алоқа қилишда аввало ўзига танлаган исмнинг гўзаллигига эътибор бериши лозим. Баъзилар ўз номи билан тармоққа кирмайди. Бу ўта ҳурматсизлик. Глобал тармоқда миллионлаб одамлар жойлашган.  Бошқаларни алдамаслик керак.

Иккинчидан, ижтимоий тармоқлар орқали ўзгалар билан алоқа қилишда қонун ва ахлоқ қоидаларига амал қилиш зарур.

Учинчидан, интернет орқали ўзгалар билан муносабат қилишдан яхшилик ва тенг ҳамкорлик қилиш ҳамда ёмонлик ва душманлик йўлида ҳамкорлик қилмасликни шиор қилиб олиш зарур.

Тўртинчидан, интернетда фойдали мақсадни кўзлаш ва бефойда ишлардан четда бўлиш лозим. 

Бешинчидан, ижтимоий тармоқлар орқали бировлар билан алоқа қилишда яхшиликни ва гўзал хулқни тутиши талаб этилади, турли расмлар, фойдасиз гап ва видеолар билан одамларнинг вақтини ўғирлаш ва уларни чалғитишдан нима фойда?  Фақат керакли, зарур нарсаларни узатиш лозим. Олтинчидан, ижтимоий тармоқларда турли жинс вакиллари бор, ҳазил-ҳузул билан жуда кўп оилавий муаммолар келиб чиқмоқда, иш ҳатто ажралиш масаласигача қадалмоқда.

 Бу масалада жамоатчилик жуда эҳтиёт бўлишимиз керак. Бўйи етган қиз ва ўғиллар, ёш оилалар телефон ва ижтимоий тармоқлардаги ахборотларни ҳазил деб ўйламасликларини биз ота-оналар ва педагоглар қайта ва қайта тушунтиришимиз даркор. Электрон  олам тарбияси бугун жуда муҳим. Интернет орқали  алоқа қилиб, катта қарзга ботиб қолаётганлар ёки оиласи бузилаётганлар, электрон оламдан топишиб, таг-тахти номаълум одамлар билан никоҳланиб қолаётганлар, ота-онасининг юзини шувут қилаётган ёшлар ҳақида кунда эшитяпмиз.

Лекин тарбияда булар ҳақида нега жиммиз?  Биз илгари ҳаё ва андиша қилиб юрган нарсаларни ёшлар интернетдан аллақачон билмоқда. Бугунги болалар ҳам интернет орқали ёлғон ишлатяпти, сохтакорлик билан уйдирма хабарлар, суратлар ва видео лавҳалар тарқатяпти.  Оилада ва таълим даргоҳларида ижтимоий тармоқлар тарбияси бўйича мавзулар бўлиши шарт.  Замон шуни талаб қилмоқда. Интернет орқали муносабатларда нотаниш кишиларни "Сиз"лаб уларга алоҳида ҳурмат кўрсатиш керак. Бу телефондаги суҳбатларга ҳам тегишли. Сўкиш ва қарғаш бу одамгарчиликдан чиқиш билан тенг. 

Рухсат олмасдан кишиларнинг расми ёки товуши ва видеосини тармоқларга жойлаштириб юборишлик ўта маданиятсизлик ҳисобланади. "Электрон" ёшларга беҳуда тортишувларга йўл қўймаслик ва беодобликларга қарши курашишни ўргатайлик. Яна бир гап – ижтимоий тармоқлардаги савдо-сотиқлар, таклифлар,борди-келдилар расмий мақомга эга бўлганлиги учун бунда лафзда туришлик, ваъдага вафо қилишлик, бировнинг ҳаққига хиёнат қилмасликни ҳам тарбияда ўргатишлик уни иш дастурларимизга киритишимизни тавсия қиламан.

Албатта ёшларимиз қанча маданиятли ва тарбияли бўлса, шунча зурриётларимиздан кўнглимиз тўқ бўлади. Бир ҳисобдан рақамли иқтисоднинг ичидамиз, бир ёқдан инсонга рақамли оламдан ташқарида, у бўлмаган вақтда ҳам амал қилган тарбия мезонларига амал қилишга бурчлимиз. Бунақа пайтда "Сих ҳам, кабоб ҳам куймаслиги" керак. Лекин ҳар қандай даврда биз ўзлигимизни йўқотмаслигимиз даркор.

Бахтиёр КАРИМОВ,  Ўзбекистон республикаси Халқ ўқитувчиси,  

Абдулазиз РУСТАМОВ, ЎзА