muslim.uz

muslim.uz

Талаба бўлганим сабабли рўза тутишга қийналаман. Дўстим: “Рўза тутишга қийналадиган киши ифторлик қилиб бериши керак”, деди. Агар ифторлик қилиб берсам рўза тутганлик савобини оламан-ми?

— Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Рўза тутишга қийналиш рўза тутмасликка узр бўла олмайди. Рўза тутмасликка рухсат берилганлар қаторида беморлар, мусофирлар, ўзига ёки боласига зарар етишидан қўрқадиган ҳомиладор ва эмизикли аёллар зикр қилинган. Аллоҳ таоло бандаларини тоқатидан ортиқ ишга таклиф қилмайди. Бандаларнинг тоқати етишини билгани учун рўзани фарз қилган. Дўстларига ифтор қилиб бериб, рўза тутмай юрса бўлади, деган гап мутлақо нотўғридир. Рўзадорларга ифторлик қилиб бериш савобли амал, фарз, вожиб эмас. Лекин рўза тутиш фарзи айндир! Аллоҳдан ёрдам сўраб, рўза тутишни бошланг!

Мамлакатимиздаги йирик молия муассасалардан бири – «Агробанк» АТБ бош офисида ислом дарчаси бўйича ўқув семинарлари ўтказилмоқда.

Унда банк ходимлари фаол иштирок этиб, исломий банкнинг ишлаш тизими ва фаолияти билан яқиндан танишиш, ўзлари учун қизиқ бўлган жиҳатлари юзасидан маълумот олиш имкониятига эга бўлди.

Қайд этиш керакки, жаҳон миқёсида ислом молиясининг жами активлари миқдори 2024 йилга келиб 3,96 триллион долларга етиши кутилмоқда. Пандемияга қарамай кўплаб давлатларда ислом молиясига бўлган талаб кундан-кунга ортиб бормоқда. Улар орасида аҳолисининг асосий қисмини мусулмонлар ташкил қилган Ўзбекистон ҳам бор.

Умумий қилиб айтганда, ислом дарчаси анъанавий банк хизматларига бошқа бир муқобил вариантларни яратиш мақсадида ишлаб чиқилган тизимдир. Эътиборли жиҳати, «Агробанк» учун исломий банк хизматлари янгилик эмас.

Ушбу ўқув семинари ҳам ўзаро дўстона алоқалар маҳсули натижасида «ислом тараққиёт банки» гуруҳи таркибига кирувчи «хусусий тармоқни ривожлантириш ислом корпорацияси» ҳамда Ислом тадқиқот ва ўқитиш институти ҳамкорлигида ташкил этилди.

 

ЎзА

Рамазон сўзини араблар қадимдан келаётган луғатларидан олганлар. Ҳижрий тақвимнинг тўққизинчи ойи бўлмиш Рамазон илк бор шиддатли жазирама иссиқ кунларига, куйдирадиган ҳароратли кунларга тўғри келгани учун “Рамазон” деб аталган. Рамазон дегани “рамз” сўзидан олинган бўлиб, “қизимоқ”, “қизиб чўғ бўлмоқ”, “куйдирмоқ” маъноларидадир. Жазирама иссиқда қолган қўйлар куйиб, қорайиб, ўлиб қолар экан.

Шунинг учун мазкур ойда рўза тутган одамнинг гуноҳлари куйиб, йўқ бўлади, айбу нуқсонлари Рамазоннинг савоблари жилоланиб турган муборак қуёшида ўлиб кетади, деган тушунча пайдо бўлган.

Рамазон рўзаси Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Мадинага ҳижрат қилганларининг иккинчи йилида Шаъбон ойидан икки кеча ўтганидан сўнг душанба куни фарз қилинди. Бу милодий 623 йилнинг 7 февралига тўғри келса керак, деган тахминлар бор.

Шаъбон ойи тугаши билан Пайғамбар алайҳиссалом бошлиқ мусулмонлар илк Рамазон рўзасини тута бошладилар. Бу кунлар жуда иссиқ эди. Айтганимиздек, Рамазон ҳам “жуда иссиқ”, “куйдирадиган иссиқ” деганидир. Шояд, Рамазонда рўза тутганларнинг гуноҳлари куйиб йўқ бўлса!

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам 9 йил Рамазон рўзасини тутганлар.

Жаҳон оммавий ахборот воситаларида

facebook.com › posts.  Мусулмон оламида масжидларнинг ўрни беқиёс. Улар нафақат ибодат, балки маърифат, саховат, ахборот алмашинуви марказлари ҳамдир. Эътиборингизга дунёдаги энг йирик масжидлар еттилигини келтириб ўтамиз.

Масжид ул-ҳаром. Макка, Саудия Арабистони

Энг улкан, барча мусулмонлар талпинувчи мўътабар масжид. Умумий саҳни 400 минг кв. метр бўлиб, 1,1 миллион намозхонни сиғдира олади. Бу кўрсаткич ҳаж мавсумида 4 миллион нафарга қадар ортади. Каъба эшиги 280 килограммлик соф олтиндан ясалган. Ҳар бирининг баландлиги 90 метрдан ортиқ тўққизта минораси, тўртта бош дарвозаси, қирқ битта эшиги бор.

https://storage.kun.uz/source/4/tRKlJDl9J3qGu6jSd7FDAkoDrIZCOy7E.jpg

Қуръони Каримда «Масжидул ҳаром» ибораси бир неча хил маънони англатади, гоҳида «ҳарам» маъносида келади. Маккаи Мукаррама шаҳри атрофида белгиланган махсус чегара билан ўралган, шаҳар ва унинг атрофидаги муайян жойларни ўз ичига олган минтақадир. Бу ҳудуд, Пайғамбаримиздан ривоят қилинган ҳадисда айтилишича, Аллоҳ таоло осмонлар-у ерни яратган кунида ҳаром қилинган. У Аллоҳнинг ҳурмати ила қиёмат кунигача ҳаромдир: дарахти кесилмайди, ўсимлиги юлинмайди, ҳайвонлари овланмайди ва бу ерда уруш қилиб бўлмайди. Ичида ва атрофида ёмонликлар, шариатда кўрсатилган бир қанча ишларни қилиш ҳаром бўлган масжиддир. Марказий Осиёда, хусусан Ўзбекистонда ҳам бир қатор йирик масжидлар жойлашган. Жумладан, 2018 йил Қирғизистон пойтахти Бишкек шаҳрида Туркия билан ҳамкорликда қуриб битказилган масжид бир вақтда 20 минг намозхонни сиғдира олади. Остонадаги «Ҳазрат Султон» масжиди эса 11 гектар ҳудудда жойлашган бўлиб, умумий майдони 17 минг квадрат метрдан ортиқ, сиғими 5 минг киши.

Тожикистон пойтахти Душанбе шаҳрида жорий йил ишга тушиши кутилаётган Марказий Осиёнинг энг йирик масжиди ўз бағрига 120 минг кишини сиғдиради. Қатарлик ҳомийлар кўмагида 2009 йилдан буён қурилаётган бу масжид битганидан сўнг дунё етакчилари сафидан жой ола билади. 

«Ҳазрати имом» мажмуаси Ўзбекистондаги энг йирик масжид ҳисобланади, Андижон вилояти Асака туманидаги «Холид ибн Валид» масжиди ҳам йирик масжидлар қаторида туради.

***

   Набавий масжиди (Масжид ун-набий), Мадина, Саудия Арабистони

https://storage.kun.uz/source/4/ykqOTu0CEBT01_Vgjpvodi2s710rxvJy.jpg

Мадинаи Мунавварадаги барча мусулмонлар учун табаррук масжид – Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) пайғамбарнинг масжиди. Масжид қурилишида Расулуллоҳнинг (с.а.в.) шахсан ўзлари иштирок этган. Мажмуа ичида Пайғамбар (с.а.в.) ҳамда Ҳазрати Абу Бакр Сиддиқ ва Умар ибн Ҳаттоб (розияллоҳу анҳум) қабрлари жойлашган. Ушбу масжид кейинчалик Ҳазрати Умар ва Усмон (розияллоҳу анҳум) томонидан бир неча бор таъмирланиб, кенгайтириб борилган. 105 метрли иккита, 75 метрли тўртта минораси, ўзи очиб-ёпиладиган 27та томи, 400дан ортиқ устуни, 6800 қандили бор. Саҳни 100 минг кв. метрдан ортиқ бўлиб, бир вақтда 1 миллиондан зиёд кишини бағрига сиғдира олади.

***

Фейсал масжиди. Исломобод, Покистон

https://storage.kun.uz/source/4/yliOx4-ifXWUS3KQRAqkiUHFf5lvQ4h2.jpg

 

https://storage.kun.uz/source/4/uLmb4GS5HC8U2OEw2z9vs3VLcxjWOymF.jpg

Дунёдаги энг катта масжидлар орасида тўртинчи ўринда турувчи Фейсал масжиди 90 метр баландликдаги тўрт минора билан ўралган. Бу иншоот қурилиши 1976 йил бошланиб, 1986 йилда якунланган. Масжиднинг умумий саҳни 5 минг кв. метрни ташкил этади ва 300 мингга яқин намозхонни сиғдира олади. Лойиҳаси анъанавий масжидларни эслатмаслиги туфайли қурилиш жараёнида кўплаб норозиликлар келиб чиққан. Кўринишидан бадавийлар ўтовини эслатувчи мажмуа тўлиқ қуриб битказилгач, маҳобати, қулайлиги билан барчага манзур бўлган.

 

 

                                                                            И.Абдухолиқов тайёрлади,ЎзА

 

ЎМИ матбуот хизмати

Top