Мусулмон киши хоҳ ерда бўлсин, хоҳ у самода бўлсин, ҳалол ҳисобланган ризқлардан истеъмол қилиш буюрилган. Жорий йил сентябрь ойида Бирлашган Араб Амирлиги фуқароси Ҳазза Али ал-Мансур рус космик кемаси билан фазога сайр қилади. Бу астронавт мусулмон бўлгани учун халқаро космик станциядаги фазогирлар озиқ-овқатини таъминловчи «Space Food Laboratory» ширкати, мусулмон киши фазода истеъмол қилиши мумкин бўлган ҳалол озиқ-овқатларни тайёрлаб, космик станцияга жўнатади.

Бирлашган Араб Амирликлари космонавтини Халқаро космик станцияга юбориш 2018-йилда Россия билан имзолаган келишувга мувофиқ амалга оширилмоқда. Ҳазза Али ал-Мансурий россиялик космонавт Олег Срибуcчак ва америкалик астронавт Жессика Мир билан бирга «Союз-15» русумли космик кемада фазога юборилади. Ал-Мансури Халқаро космик станциясида саккиз кун туради ва кейин ерга қайтади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Бугунги кунда Европанинг қатор мамлакатлари ҳалол туризмни жадал тарзда ривожлантирмоқда. Жумладан Германия, Испания ҳамда Голландия каби давлатлар бу борада самарали ишларни амалга оширмоқда. Биргина Голландиянинг ўзида ўтган вақт давомида ҳалол туризмнинг йиллик айланмаси 150 миллион евродан ортиқни ташкил қилган бўлса, 2022 йилга бориб бу кўрсаткич 284 миллион евро бўлиши кутилмоқда. Мусулмон туризми даромадли соҳа бўлганлиги боис, кўплаб давлатлар унга жиддий эътибор қаратмоқда. Шу жумладан Голландия ҳам. Бу мамлакат Европа қитаъсида биринчилар қатори ҳалол туризм тамойилларини тадбиқ этишга қўл урди. Ҳозирги кунда голлдандиялик тадбиркорлар мамлакатга келаётган мусулмон сайёҳлар маданий ҳордиқ чиқариши учун қулай шароит ва имкониятлар яратиб бермоқда. Halaltrip.com тақдим этган маълумотга кўра, Голландиянинг Амстердам, Роттердам, Утрехт ва Гаага шаҳарларида ҳалол туризм ривожланган бўлиб, у ерда мусулмон сайёҳлари учун меҳмона ва тамаддихона хизматлари кенг миқёсда йўлга қўйилгандир.

ФОТОГРАФ: ШАҲЗОД ШОМАНСУРОВ Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Жобир ибн Абдуллоҳ разияллоҳу анҳу ривоят қилган ҳадиси шарифда “Мўмин гуноҳига тавба қилгувчидир. Бахтли киши шундай кишики, тавба қилиб, афсус-надомат чекиб, вафот этади” (“Жомиъ ас-сағир” 2/158).
Мўмин киши содир қилган ҳар бир хатосига дарҳол афсус чекиб, пушаймон бўлиб, покизаланиб, тавба қилгувчидир. Ушбу хатоларнинг кўплиги, доимий тавба натижасида гуноҳларнинг тўкилишига тўсқин бўлолмайди.
Динида маъсиятлар туфайли содир бўлган яраларни йиртилган либосни тиккандек дарҳол тавбаси билан тузатиб қўяди. Ямоқсиз, йиртиқсиз, тоза ва дазмолланган либос албатта гўзал. Аммо кийимлар баъзи сабаблар туфайли йиртилиб, сўкилади. "Йиртилди, сўкилди" деб дарров у кийимни ташлаб юбормаймиз, иложи борича таъмирлаймиз, керак бўлса, ямоқ соламиз ёки тикувчига берамиз. Шунга ўхшаб, гуноҳлар, хато ва камчиликлар ҳам тавбаю тазарруълар билан бартараф этилади.
Инсоннинг қилган ишларини юзига солмоқ тўғри эмаслиги, аввалги ҳадиси шарифларда зикр этилган. Комил зотлар бундай кишиларни умидсизликка туширмайдилар, бахту саодат даражаларидан маҳрум этмайдилар. Шунинг учун бахтли киши тавба қилиб, надомат чекиб, вафот этган инсондир, дейилмоқда. Ҳақ субҳанаҳу ва таоло бизларни ҳам ҳақиқий тавба ва надомат билан, зикру тасбеҳ, қироати Қуръон, намозу ниёз, имон ва Ислом бирла охиратга риҳлат этгувчи бандалардан қилсин.
Бир инсон қанчалик кирланса ҳам, кирлиги туфайли инсон қаторидан чиқиб қолмайди. Уни кир-чир инсон дейишади, холос. Аммо қачонки ҳаммомда яхшилаб ювиниб таранса, покиза либослар кийса, эски ҳолатига қайтади ва чиройли бир инсон бўлади. Куфр иш қилмаган бўлса, ҳалолни ҳаром, харомни ҳалол демаган бўлса, мўмин киши гуноҳлари туфайли дарҳол кофир бўлиб қолмайди. Ҳатто куфрдан қайтиб, тавба қилса, аҳли жаннат бўлиши ҳам мумкин. Бу сабабдан, тажал¬лийларга эътибор бер, бировга ёмон кўз билан қарама! Инсон ўзининг қай бир тажаллийда жон беришини билолмайди. Оқибати номаълум. Бандаларнинг қалблари ё Жалол, ё Жамол тажаллийлари орасида бўлиб, бу ҳар вақт ўзгариши мумкин.
Баъзан Жалол Жамолга, Жамол эса Жалолга ўзгаради. Шунинг учун ҳаммага яхши кўз билан қарагил!

Шайх Муҳаммад Зоҳид Қўтқунинг
“Мўминнинг сифатлари” китобидан

Қушбалиқ – балиқларнинг бир тури бўлиб, денгиз юзасида сирпанади ёки ҳавода учиб, кейин яна сувга тушади. Ушбу балиқ душмандан қочиш учун сувдан учиб чиқади. Бунда у думини сувда ўнг ва чапга уриб, тез ҳаракатлантиради. Бу ҳол унинг сувдан чиқиб кўтарилишига ёрдам беради. Кейин қанотларини ёзганча  ўртача 1,5 метр баландликка кўтарилиб, соатига 30-40 км тезликда ҳавода тахминан 10 сония парвоз қилади. У мана шундай парвозни олти-етти марта такрорлаб, душмандан 400 метрча масофага узоқлашади.

Ушбу балиқнинг тахминан 50 та тури бор бўлиб, узунлиги 30-40 сантиметр атрофида бўлади. Бу балиқнинг қанотлари катталиги ва ёзганда қушга ўхшаб бироз парвоз қилиш имконини бериши билан бошқа балиқлардан ажралиб туради.

Учувчи балиқ сузиш ва учиш асносида икки кўзи орқали юқори ва пастни кўра олади. Бу эса унга денгиздаги йиртқич балиқлар ҳамласидан ва юқоридаги балиқчи қушлар ҳужумидан қочишга имкон беради. Бу балиқ денгизнинг тубида эмас, балки сув сатҳида яшайди. Чунки осонлик билан сувдан сакрашига ва парвоз этишига қулай бўлиши учун сув сиртида яшаши керак.

Учувчи балиқни сувининг ҳарорати 20 даражадан юқори бўлган денгизларда учратиш мумкин. Кўпроқ у экваториал минтақаларданги денгиз ва кўлларда яшайди. Шунингдек, Атлантик, Тинч ва Ҳинд океанларидан ҳам бу балиқни топиш мумкин. У баъзида ёлғиз юрса, баъзан юзлаб балиқлардан ташкил топган катта жамоа бўлиб яшайди.

Учувчи балиқ кечқурунлари ов қилади. Асосан майда жонзотлар, ўсимликлар ва бактериялардан иборат планктонлар билан озиқланади.

Балиқнинг кўпайиш мавсуми баҳор ёки куз фаслида бўлади.

Ушбу балиқни кўпроқ Кариб денгизи атрофидаги оролларда яшовчилар, японлар, тайванликлар ва хитойликлар овлашади.

         Сўзимизни ушбу оят билан якунлаймиз:

هَذَا خَلْقُ اللَّهِ فَأَرُونِي مَاذَا خَلَقَ الَّذِينَ مِن دُونِهِ بَلِ الظَّالِمُونَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ

“Бу Аллоҳнинг яратганидир. Қани менга кўрсатинг-чи, Ундан бошқалар нимани яратдилар. Йўқ! Золимлар очиқ-ойдин адашувдадирлар” (Луқмон сураси, 11-оят).

Интернет маълумотлари асосида Нозимжон Иминжонов тайёрлади