МУҲАРРАМ ОЙИ

Ҳижрий йилимизни бошлаб берувчи муҳаррам ойининг номи луғатда «ҳурматланувчи», «улуғланувчи» деган маъноларни анг­латади. Бу ой ҳижрий сананинг боши бўлгани, урушлар ҳаром бўлгани, ўнинчи куни Ашуро куни бўлгани учун муҳтарамдир, муҳаррамдир.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам муҳаррам ойидаги рўзани Рамазондан кейинги энг афзал рўза деганлар, Рамазондан кейин рўза тутилса, муҳаррамда тутиш афзаллигини айтиб, «У Шаҳруллоҳдир (Аллоҳнинг ойидир). Аллоҳ шу ойда бир қавмнинг тавбасини қабул қилган, бошқа қавмларнинг ҳам  тавбасини қабул қилади», деганлар.

 АШУРО КУНИ

«Ашуро» сўзи луғатда «ўнинчи» деган маънони билдиради. Муҳаррам ойининг ўнинчи куни Ашуро номи билан машҳурдир. Бу кун барча умматлар томонидан қадимдан ҳурматлаб келинадиган фазилатли кундир. Ислом кириб келган даврда насронийлар ҳам, яҳудийлар ҳам бу кунни улуғлашарди. Пайғамбаримиз ҳазрати Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам Ашуро куни рўза тутганлар, саҳобаларига ҳам рўза тутишни буюрганлар. Буни эшитган баъзи саҳобалар бу кунни бошқа дин вакиллари ҳам улуғлашини эслатишган, шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам «Ундай бўлса, келаси йили муҳаррам ойининг фақат ўнинчи кунида эмас, тўққизинчи кунида ҳам рўза тутамиз», дедилар. Шунинг учун мўмин-мусулмонлар муҳаррам ойининг тўққизинчи ва ўнинчи кунлари рўза тутадилар.

Ашуро кунининг рўзаси ниҳоятда фазилатли нафл ибодатдир. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Умид қиламанки, Ашуро кунининг рўзаси ўтган йилнинг гуноҳларига каффорот бўлади», деганлар.

Ашуро кунининг яна бир ажойиб фазилати, хислати бор. Мўмин-мусулмонлар бу кунлари рўзғорни бут қилиб қўйишлари суннатдир.

Оила аъзолари учун одатдагидан кенг-мўл сарф-харажат қилса, Аллоҳ таоло бу куннинг ҳурматидан унга йил бўйи кенглик қилиб беради.

Имом Тобароний ва Байҳақийлар ривоят қилган ҳадисда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким Ашуро куни аҳли аёлига кенглик яратса, Аллоҳ унга йил бўйи кенглик яратади», деганлар.

Муҳаррам ойининг ўнинчи куни Ашуро деб номланиши ҳақида аллома Қози Иёз раҳматуллоҳи алайҳ ўзларининг «Машориқул анвор» асарларида баён қилиб, жоҳилият кишиларининг тилида «фоъуло» вазни ишлатилмаган, дейдилар. Бинобарин, бу куннинг Ашуро деб номланиши Ислом дини билан боғлиқдир.

Ашуро кунида инсоният тарихидаги жуда кўп муҳим воқеалар содир бўлганлиги ҳақида  манбаларда баён қилинган. Жумладан, ватандошимиз Абу Лайс Самарқандий раҳматуллоҳи алайҳ ўзларининг «Танбиҳул ғофилин» номли китобларида Икрима розияллоҳу анҳудан ривоят қилиб айтадилар: «Ашуро куни Одам алайҳиссаломнинг тавбалари қабул қилинган, Нуҳ алайҳиссалом кемадан тушиб, бунинг шукронасига рўза тутган, Фиръавн ғарқ этилиб, Бани Исроилга денгиз ёрилган ва шунинг учун улар рўза тутган кундир. Сен ҳам ўша куни рўза тутишга қодир бўлсанг, албатта тутгин».

Демак, инсон бирор улуғ неъматга мушарраф бўлса, бунинг шукронасига ҳеч бўлмаса бир кун нафл рўза тутмоғи мақсадга мувофиқдир. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳафтанинг ҳар душанба куни нафл рўза тутар эдилар. Саҳобалар бунинг сабабини сўраганларида: «Мен шу кунда туғилганман, шу куни пайғамбар бўлганман», деб жавоб берганлар.

Раҳматуллоҳ САЙФУДДИНОВ

Юнусобод тумани бош имом-хатиби,

Тошкент Ислом Институти ўқитувчиси,

«Мирза Юсуф» жоме масжиди имом-хатиби

Иордания Қироллик стратегик ислом тадқиқотлар маркази томонидан жаҳоннинг энг нуфузли мусулмонларининг янги 500 талик рўйхати эълон қилинди. 2016 йилги рейтингдан Ўзбекистон Мусулмонлар идораси раҳбари, муфтий Усмонхон Алимов ҳам ўрин олган. 

Рейтингда Ал-Азҳар шайхи Аҳмад Тоййиб етакчилик қилди. Иккинчи поғонани Иордания қироли Абдуллоҳ ибн ал-Ҳусайн банд этди. Учинчи ўрин Саудия Арабистони қироли Салмон бин Абдул-Азиз ал-Саудга насиб этди. Рўйхатга, шунингдек Туркия президенти Ражаб Тойиб Эрдўған, Афғонистон президенти Ашраф Ғаний, Туркманистон президенти Гурбангули Бердимуҳаммедов, Чеченистон президенти Рамзан Қодиров, Озарбойжон муфтийси Оллоҳшукур Пошшозода, Россия муфтийси Равил Ғайнуддин, Тожикистон муфтийси Саййидмукаррам Абдулқодирзода ҳам киритилди.

Нашрнинг 2016 йилнинг энг муҳим воқеалари рўйхатида Ўзбекистон Республикасининг биринчи Президенти Ислом Каримовнинг вафот санаси киритилган. Шунингдек, Рио-2016 ёзги Олимпиа ўйинларининг мусулмон ғолиблари қаторида 13 нафар ўзбекистонлик спортчилар ўрин олган.

Маълумот учун: Жаҳоннинг энг эътиборли мусулмонларининг 500 талик рўйхати 2009 йилдан бери Иордания Қироллик стратегик ислом тадқиқотлар маркази томонидан тузиб келинади. Муфтий Усмонхон Алимов 2009 йилдан бери рейтингдан мунтазам ўрин олиб келади.

Усмонхон Алимов 1950 йил 1 январда Самарқанд вилоятида туғилган бўлиб, 1982-83 йилларда Бухородаги «Мир Араб» мадрасасида, 1983-87 йилларда эса Тошкент ислом институтида, 1989-90 йилларда Марокашдаги «Каравайин» университетида таҳсил олган. 1987-2000 йиллар давомида Паяриқ туманидаги «Имом Бухорий» масжидида имом-хатиб, 2000 йилдан эса Ўзбекистон Мусулмонлар идорасининг Самарқанддаги бош вакили вазифасида фаолият олиб борган. 2006 йил 8 август куни эса Усмонхон Алимов Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий лавозимига тайинланган.

بسم الله الرحمن الرحيم

Ҳурматли жамоат! Аллоҳ таоло бандаларини саодатга эриштирадиган барча йўлларни кўрсатиб, бизларни ўша ишларни қилишга қизиқтириб қўйди. Жумладан, Моида сурасининг 48 – оятида шундай марҳамат қилади:

فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ إِلَى اللَّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا   

яъни, «Хайрли (савобли) ишларда бир-бирингиздан ўзишга ошиқингиз! Ҳаммангизнинг қайтадиган жойингиз Аллоҳнинг ҳузуридир».

         Савоб (араб. - яхшилик, эзгулик) – эътиқодимизга кўра, Аллоҳнинг марҳаматига лойиқ иш ва шундай иш учун Аллоҳнинг марҳаматига сазовор бўлиш. Инсоннинг хатти-ҳаракати ва фаолияти яхшилик ва ёмонликдан иборат бўлиб, бу динимизда савоб ва гуноҳ деб аталади. Динимиз кўрсатмаларини бажариш, инсон манфаати йўлида фаолият кўрсатиш кабилар савоб амаллар ҳисобланиб, инсоннинг номаи амолига икки фаришта воситаси билан ёзиб борилади. Охиратда инсонларнинг савоб ва гуноҳлари тарозида тортилиб, натижалар Аллоҳнинг ҳукмига ҳавола этилади

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобаларни хайрли ишларни қилишга қизиқтирар ва бу борада ўзлари уларга намуна эдилар.

Имом Бухорий ривоят қилган ҳадисда бу ҳақда шундай дейилган:

عَنْ أَبِي سِرْوَعَةَ عُقْبَةَ بْنِ الْحَارِثِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: صَلَّيْتُ وَرَاءَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ بِالْمَدِينَةِ الْعَصْرَ، فَسَلَّمَ ثُمَّ قَامَ مُسْرِعًا فَتَخَطَّى رِقَابَ النَّاسِ إِلَى بَعْضِ حُجَرِ نِسَائِهِ، فَفَزِعَ النَّاسُ مِنْ سُرْعَتِهِ، فَخَرَجَ عَلَيْهِمْ، فَرَأَى أَنَّهُمْ قَدْ عَجِبُوا مِنْ سُرْعَتِهِ، قَالَ: «ذَكَرْتُ شَيْئًا مِنْ تِبْرٍ عِنْدَنَا، فَكَرِهْتُ أَنْ يَحْبِسَنِي، فَأَمَرْتُ بِقِسْمَتِهِ». (رواه الامام البخاري

яъни, Абу Сирваъа Уқба ибн Ҳорис розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Мадинада Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам орқаларида аср намозини ўқидим. У зот салом бердилар-да, одамлар елкасини оралаб, завжалари хонасига тезлик билан туриб кетдилар. Одамлар у зотнинг шошилганларидан хавфга тушишди. У зот (ҳужраи саодатдан) чиқиб, одамларнинг таажжубга тушганларини кўриб, «Ҳузуримизда тилла борлиги эсимга тушиб қолди, у мени чалғитишини ёқтирмаганим учун, уни тақсимлаб юборишга амр қилиб чиқдим», дедилар». (Имом Бухорий ривояти).

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламда бу ҳолатни кўрган ва у зот соллаллоҳу алайҳи васалламнинг таълимларини олган саҳобалар ҳам бу борада ўзаро мусобақалашишар эдилар.

Имом Аҳмад ўзларининг Муснад китобларида буюк саҳобий Абу Даҳдаҳнинг яхшиликка шошилиши ва савоб ишларни қилишга бўлган ҳирсини қуйидагича ривоят қиладилар:

لَمَّا نَزَلَ قَوْلُ اللهِ تَعَالَى: )مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِيرَةً ( (البقرة: 245) قَالَ أبُو الدَّحْدَاح لِلرَّسُولِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ : وإنّ اللهَ لَيُرِيدُ مِنَّا الْقَرْضَ؟ قَالَ عَلَيْهِ الصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ: «نعم يَا أبَا الدَّحْدَاح»، قال: أرِنِي يَدَكَ يَا رَسُولَ اللهِ، فَنَاوَلَهُ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ يَدَهُ، فَقَالَ أبُو الدَّحْدَاح: إنِّي قَدْ أقْرَضْتُ رَبِّي عَزَّ وَجَلَّ حَائِطِي (وكان فيه 600 نخلة) وَأُمُّ الدَّحْدَاح فِيهِ وَعِيَالُهَا، فَنَادَاهَا: يَا أُمَّ الدَّحْدَاح، قَالَتْ: لَبَّيْكَ، قَالَ: اخْرُجِي مِنَ الْحَائِطِ فَقَدْ أقْرَضْتُهُ رَبِّي عَزَّ وَجَلَّ.  وفي رواية: أن امرأته لما سمعته يناديها عمدت إلى صبيانها تخرج التمر من أفواههم، وتنفض ما في أكمامهم. تريد بفعلها هذا الأجر كاملاً غير منقوص من الله. لذلك كانت النتيجة لهذه المسارعة أن قال النبي صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: "كم من عقٍ رداح (أي: مثمر وممتلئ) في الجنة لأبي الدحداح"

яъни, «Аллоҳ таолонинг: «Аллоҳга чиройли қарз берадиган (Унинг йўлида ўз бойлигидан сарфлайдиган) киши борми?», деган ояти нозил бўлганда, Абу Даҳдаҳ розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга: «Аллоҳ биздан унга қарз беришимизни истаяптими?», деди. У зот: «Ҳа эй Абу Даҳдаҳ», дедилар. Шунда Абу Даҳдаҳ пайғамбаримизга: «Ё Расулуллоҳ! Менга қўлингизни кўрсатинг», деди. У зот қўлларини унга узатдилар. Абу Даҳдаҳ (у зотнинг қўлларидан ушлаб): «Мен мана шу (600 туб хурмоси бор) боғимни Аллоҳга қарзга бердим», деб боғини садақа қилиб юборди. Ўша пайт аёли ва болалари хурмозорда эди. Аёлини чақирган эди, аёли «Лаббай Даҳдаҳнинг отаси», деди. Аёлига: «Боғдан чиқ. Мен бу боғни Раббимга қарзга бердим», деб нидо қилди».

Бошқа бир ривоятда: «Эрининг бу сўзини эшитгач, Умму Даҳдаҳ, болаларининг қўлидаги ва оғзидаги еб турган хурмосини олиб қўйди. Бу иши билан ажрга нуқсон етмасин демоқчи бўлди. Натижада Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Абу Даҳдаҳ учун жаннатда мевалардан тўлиб тошган боғ барпо қилинди», дедилар», дейилган.

Шунинг учун Аллоҳ таоло яхшилик амалларни қилишга шошилувчиларни солиҳ инсонлар, деб атади. Бу ҳақда Оли Имрон сурасининг 114 – оятида шундай марҳамат қилган:

وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُولَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ

яъни, «(Улар) хайрли ишлар сари шошиладилар. Айнан ана ўшалар солиҳ кишилардандир».

Солиҳ инсонларга эса жаннатда улуғ мукофотлар тайёрлаб қўйилган. Имом Бухорий ривоят қилган ҳадисда бу ҳақда шундай дейилган:

وعَنْ أَبي هُريْرةَ رضِيَ اللَّه عنْهُ قَال: قَال رسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ: «قَال اللَّه تَعالَى: أَعْددْتُ لعِبادِيَ الصَّالحِينَ مَا لاَ عيْنٌ رَأَتْ، ولاَ أُذُنٌ سَمِعتْ ولاَ خَطَرَ علَى قَلْبِ بَشَرٍ، واقْرؤُوا إِنْ شِئتُمْ: فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جزَاءً بِما كَانُوا يعْملُونَ  ( السجدة: 17).(مُتَّفَقٌ عَلَيهِ).

яъни, Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: «Аллоҳ таоло деди: «Солиҳ бандаларимга жаннатда кўз кўрмаган, қулоқ эшитмаган, ва инсонни хаёлига келмаган неъматларни тайёрлаб қўйдим».

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам агар хоҳласангиз Қуръондаги: «Бас, уларнинг қилиб ўтган амалларига мукофот учун яшириб қўйилган кўзлар қувончини (охират неъматларини) ҳеч ким билмас» оятини ўқинг», дедилар.

Агар ҳадисга эътибор берадиган бўлсак, ушбу неъматлар фақатгина солиҳ бандаларига берилиши таъкидлаб ўтилмоқда. Оятда эса хайрли амалларни қилишга шошилувчиларни солиҳ зотлар дейилди. Демак ҳар бир мўмин солиҳ бўлиши ва солиҳлар учун тайёрлаб қўйилган жаннат неъматларига эришиши учун хайрли амалларни қилишга шошилиши лозим.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг мактабларида тарбияланган саҳобалар буни яхши англаб етган эдилар. Шунинг учун савоб амалларни қилиш борасида ўзаро мусобақалашишардилар.

Агар биродарларидан орқада қолишса, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг олдиларига келиб ўзиб кетиш йўлларини сўраб олардилар.

Азизлар! Хайрли ва савоб амалларни қилишга интилган саҳобаларнинг ҳирсини қаранг. Улар уй қуриш, машина олиш ёки бошқа нарсаларда мусобоқалашишмас эдилар улар савоб амалларни қилишда ким ўзарга киришиб кетар эдилар.

Шунинг учун Аллоҳ таоло  Мўминун сурасининг 61 – оятида уларни мақтаб шундай деди:

 أُولَئِكَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ

яъни: «Айнан ўшалар яхшиликларни қилишга шошурлар ва унда ўзиб кетувчидирлар».

Мана Умар ва Абу Бакр розияллоҳу анҳумонинг хайрли ишни қилишдаги мусобоқаларига қаранг.

Абу Довуд ва Имом Термизий ривоят қилган ҳадисда Умар розияллоҳу анҳу айтадилар:

عن عُمَرَ بْنَ الْخَطَّاب، قَالَ: أَمَرَنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ أَنْ نَتَصَدَّقَ فَوَافَقَ ذَلِكَ عِنْدِى مَالاً فَقُلْتُ الْيَوْمَ أَسْبِقُ أَبَا بَكْرٍ إِنْ سَبَقْتُهُ يَوْمًا قَالَ فَجِئْتُ بِنِصْفِ مَالِى فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ «مَا أَبْقَيْتَ لأَهْلِكَ». قُلْتُ مِثْلَهُ وَأَتَى أَبُو بَكْرٍ بِكُلِّ مَا عِنْدَهُ فَقَالَ «يَا أَبَا بَكْرٍ مَا أَبْقَيْتَ لأَهْلِكَ». قَالَ أَبْقَيْتُ لَهُمُ اللَّهَ وَرَسُولَهُ قُلْتُ وَاللَّهِ لاَ أَسْبِقُهُ إِلَى شَىْءٍ أَبَدًا».

яъни: «Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизларни садақа қилишга буюрдилар. У зотнинг буйруқлари менда мол давлат бор пайтга тўғри келиб қолди. Ўзимга ўзим: «Бугун хайри эҳсон қилишда Абу Бакрдан ўзиб кетаман», дедим ва мол давлатимнинг ярмини Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга олиб келиб бердим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аҳли оиланга қанчасини қолдирдинг?», деб сўрадилар. Мен: «Қолган ярмини», дедим. Шу пайт Абу Бакр мол-мулкининг ҳаммасини олиб келди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аҳли оиланга қанчасини қолдирдинг?», деб сўрадилар. У: «Аллоҳ ва Унинг расулини», деди. Шунда мен: «Аллоҳга қасамки хайрли ишнинг бирортасида ундан ўзиб кетолмайман», дедим».

   Ҳурматли жамоа!  Юқорида Пайғамбаримиз ва  саҳобаи киромлар томонидан савоб ишларни  қилишга белбоғлаганликларни кўрдик. Биз қандай савобли  ишларни қилишимиз Аллоҳга манзур бўлади. Бундай савобли ишлар қаторида қуйдагиларни айтишимиз мумкин:

• Аллоҳ буюрган ишларни қилиш ва қайтарган ишларидан тийилишлик;
• Тўғри сўз бўлиш;
• Ёлғон гапирмаслик;
• Бир-биридан аразлашган одамларни яраштириб қўйиш;
• Касални бориб кўриш;
• Қўшнисига яхшилик қилиш;
• Бировни оғирини енгиллатиш;
• Қийналганларга қарз бериш;
• Мискин ва бечораларга моддий ва маънавий ёрдам кўрсатиш;
• Ота-онани хизматини қилиш;
• Адашганга тўғри йўл кўрсатиш;
• Касб-корни ҳалол қилиш, бировни ҳаққига хиёнат қилмаслик;
• Салом бериш;
• Бировларнинг айбини кечириш;
• Аҳли аёлига ёрдамлашиш;
• Фарзандларни тўғри тарбиялаш ва уларга илм ўргатишлик;
• Ҳашарларда иштирок этиш;
• Тинчлик йўлида хизмат қилиш;
• Одамларга манфаати тегадиган ишлар қилиш;

Хайрли ишлар жуда кўп. Фақат бу ишларни қилишда савоб умидида холис бўлиш энг муҳим шарт ҳисобланади.

Дарҳақиқат хайрли савоб ишларини ҳар куни қилайлик, муҳтарам азизлар!

Аллоҳ таоло жаннатмакон юртимизни тинч қилсин, мамлакатимиз фаровонлиги, осойишталиги ва халқ манфаати йўлида тинмай ҳаракат қилаётган раҳбарларимизни ёмон кўзлардан асрасин. Ҳақ таоло уларнинг қилаётган хайрли ва савобли ишларида мададкор бўлсин!

Аллоҳ таборака ва таоло барчамизни, турли соҳаларда меҳнат қилаётган юртдошларимизни, пахта далаларида, боғ ва полизларда кечаю кундуз ҳормай-толмай фидокорона меҳнат қилаётган бобо деҳқонларимизнинг ишларига баракотлар ато этсин. Пахта ҳосили  йиғим теримида иштирок   этаётган фидокор деҳқонга ва меҳнатсевар ҳашарчиларга Аллоҳ куч-қувват ва сиҳҳат-саломатлик берсин. Омин!

Дубай шаҳридаги “Қуръон боғи”да қурилаётган ноодатий шишали бино ва ғор боғнинг кўрки бўлиши кутилмоқда. Боғ Жанубий Испаниядаги таниқли андалус боғлари каби безатилади. Хабарда айтилишича, 60 гектарли ҳудудда 12 та боғ барпо этилади,  унда Қуръони каримда зикр этилган ўсимликлар ундирилади.  

Шишали уй ва ғор нархи 27,2 млн АҚШ долларини ташкил этади.

“Қуръон боғи”ни барпо этишдан мақсад, унда Қуръони каримда зикр этилган турли ўсимликлар билан одамларни таништириш ва Қуръон мўъжизаларини тушунтиришдир.

                                                       ЎМИ халқаро алоқалар бўлими

Жорий йилнинг 18 октябрь куни Россия Федерациясининг пойтахти Москва шаҳрида мазҳабларни яқинлаштириш масаласида ташкил этилаётган илк Халқаро форум ўз ишини бошлайди.

Ушбу Халқаро форум Россия Федерацияси Мусулмонлар идораси, Мазҳабларни яқинлаштириш ассоциацияси ҳамда Халқаро мусулмонлар форуми котибияти томонидан ташкил этилмоқда.

Анжуманда Россия, Эрон, Туркия, МДҲ, Европа, Яқин Шарқ, Шимолий Африка, Жанубий Шарқий Осиё мамлакатларидаги диний ташкилот раҳбарлари ва мутасаддиларининг иштироки кутилмоқда.

Форум доираси Фалсафа ва теология, Қуръони карим бирлик рамзи ва бошқа қатор йўналишлар бўйича маърузалар тингланади ва мавзу доирасида савол-жавоблар бўлиб ўтади.

Эслатиб ўтамиз, илк бор ташкил этилаётган ушбу Халқаро форум 20 октябрь куни ўз ишини якунлайди.

Илҳом МАЪРУПОВ

таржимаси.