muslimuz
Уммон ортида тез ёйилаётган дин
“Янги Америка тарихи” китоби муаллифи Питер Мансо Ислом Америка тарихининг ажралмас қисми эканини илмий далиллар асосида таъкидларкан, жумладан, бундай дейди: “Мусулмонлар бу ерда Америка Қўшма Штатлари ташкил этилганидан аввал ҳам бўлган, улар минглаб киши бўлиб бу ерга келишган”.
Бошқа манбаларда ҳам Америка қитъасига Колумбдан кўп йиллар бурун андалусиялик мусулмонлар келгани айтилган.
АҚШ давлати ташкил топмасиданоқ бу ўлкада мусулмонларнинг ҳаёт кечиргани ушбу давлат тарихига назар ташланганда ҳам кўринади. Масалан, АҚШни мустақил республика сифатида тан олган илк давлат Марокаш Султонлиги эди (1777), 1805 йилнинг 9 декабрида президент Томас Жефферсон Оқ Уйда Тунис элчиси Саид Сулаймон шарафига ифтор уюштирган, 1861–1865 йиллардаги фуқаролар урушида қаҳрамонлик кўрсатган Петр Салим ҳам мусулмон бўлган.
АҚШда биринчи масжид ва исломий ташкилот 1913 йили Нью-Жерсида очилган. Масжидларни мусулмонлар ўз маблағлари ҳисобидан қурганлар.
АҚШнинг маҳаллий аҳолиси, айниқса, аёллар ва ёшлар орасида Исломга кирувчилар сони ортиб бораётгани ижобий ҳодиса, албатта. Шунинг билан бирга, бу давлатга кўчиб келган мусулмон муҳожирлар ҳисобига ҳам мусулмонлар сони кўпайяпти. Жумладан, 2005 йили мусулмон давлатларидан келган 96 000 киши АҚШ фуқаролигини олган бўлса, 2009 йили 115 000 мусулмон Қўшма Штатлар фуқаросига айланди. Айниқса, 11 сентябрь воқеасидан сўнг АҚШ аҳолиси Исломга янада кўпроқ қизиқа бошлади. Биргина 2005 йилнинг ўзида ушбу давлатнинг 20 000 дан ортиқ фуқароси Исломга кирди. Бу рақам йилдан-йилга ўсиб бормоқда. АҚШ мусулмонлари сони мамлакат аҳолисининг бир фоизига етди. 2040 йилга бориб Ислом бу ерда иккинчи динга айланиши тахмин қилинмоқда.
Америкада масжидлар сони 2020 йили 2769 тага етди. Мусулмонлар турли соҳаларда меҳнат қилиб, мамлакат тараққиётига муносиб ҳисса қўшмоқдалар. Улар бошқалардан тўқроқ ҳаёт кечиради. Жумладан, Жанубий Осиёдан келган муҳожирларнинг аксари яхши таълим олган ва саноатнинг даромадли соҳаларида меҳнат қиладилар. Шу боис даромади оддий америкаликларникидан анча кўп. Улар орасида врачлар, олимлар, муҳандислар, дастурчилар ва тадбиркорлар бор.
2018 йил АҚШ конгрессига Миннесота ва Детройт штатларидан икки мусулмон аёл – келиб чиқиши сомалилик бўлган Ильхон Умар ва ота-онаси фаластинлик бўлган Рашид Тлаиб депутат этиб сайланди.
Ҳар йили Рамазон ойида Оқ Уйда мусулмонлар учун катта ифторлик ўтказилиб, унда мамлакат президенти ҳам иштирок этади.
Туркистон – Америка ассоциацияси маълумотига кўра, АҚШда бугунги кунда 20 мингдан ортиқ этник америкалик ўзбек истиқомат қилади. Уларнинг аксари 40 йилларнинг охири ва 50-йилларда Европадан, 1960 йилдан бошлаб Туркиядан, 1979 йилдан Афғонистондан кўчиб боришган. 1992 йилдан эса Green card асосида ҳар йили минглаб ўзбеклар АҚШда яшаш ва ишлаш учун кўчиб бормоқда.
Раҳматуллоҳ АҲМЕДОВ
тайёрлади.
Муаллиф ҳақида
Раҳматуллоҳ Аҳмедов 1975 йили Қашқадарё вилояти Чироқчи туманида туғилган.
1996 йили Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институтини битирган.
2016 йилдан бери Касби туманидаги “Раҳматуллоҳ Суяров” жоме масжиди имом-хатиби.
Агар Жаннатда мени топмасангиз...
Шайх Ибн Жавзий (510-597)
Имом, аллома, ҳофиз, воиз, муфассир Абул Фараж Абдураҳмон ибн Али Жавзий раҳматуллоҳи алайҳининг насаби Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳуга бориб тақалади.
Восит шаҳри бўйича фақат бобосининг ҳовлисида ёнғоқ дарахти бўлгани учун “Жавзий” (ёнғоқли) лақаби билан танилган.
Тахминан ҳижрий 508-510 йилда Бағдодда дунёга келган. Ибн Жавзий уч ёшлигида отаси оламдан вафот этади ва онаси қармоғида қолади.
Ёшлигидан илм олишни бошлаб, ҳофиз Муҳаммад ибн Носир ҳузурида Қуръони каримни тўлалигича ёд олади. Кейинчалик Абул Қосим Ҳиравийдан воизлик санъатини ўрганади. Шундан сўнг, фақиҳ Ибн Зоғунийга шогирд тушиб, ундан турли фанлар, айниқса, тафсир, ҳадис, фиқҳ, наҳв, сарф, балоғат, тарих, воизлик ва бошқа соҳаларда таълим олди.
Шунингдек, Ибн Жавзий усулул фиқҳ, илми хилоф, илми жадал, ҳисоб ва тиб илмларини Абу Бакр Дайнурий ва қози Абу Яъло каби жами тўқсонга яқин ўз даврининг етук олимларидан ўрганди. У болалик даврларини тенгдошлари каби ёш болаларга хос ўйинлар билан эмас, балки илм талабига шўнғиган ҳолда ўтказди. Бу ҳақда: “Мен бирор марта ёш болалар билан ўйнаганимни, баланд овозда кулганимни эслай олмайман”, деб хотиралаган эди.
Ибн Жавзийнинг бошқалардан ажралиб турадиган кўплаб хусусият, фазилатлари бўлиб, илмга ўта муҳаббат ва уни талаб қилишга жўшқин шижоат, ўткир ҳифз, мислсиз заковат, ҳаддан ташқари олий ҳиммат ҳамда камдан-кам инсонларгина эриша оладиган зуҳду тақво у кишини ўз асрининг етук олими бўлиб етишига омил бўлган.
Ибн Жавзий олти ёшларида ҳадис эшитишни, ўн уч ёшларида китоб ёзишни бошлаган. Йигирма беш ёшидан то вафотига қадар инсонларга ваъз-насиҳатлар қилиб, кўпчиликнинг ҳидоят йўлини топишига сабабчи бўлган. Бу ҳақда ўзи: “Ўз қўлларим билан икки минг мужаллад китоб ёздим, қўл остимда юз минг киши гуноҳларига тавба қилди ва йигирма минг киши мусулмон бўлди”, деган.
Ибн Жавзий шаръий ва ижтимоий фанларнинг деярли барчасида китоблар тасниф қилган. “Ал-вафий бил вафаёт” китобида ёзилишича, олимнинг ёзиб қолдирган рисолалари жамланиб, яшаб ўтган умрига тақсимланганида ҳар кунига тўққизта рисоладан тўғри келган экан. Улар қуйидагилар: “Ал-муғний” (Қуръони каримнинг катта ҳажмдаги тафсири бўлиб, уни Ибн Жавзийнинг ўзи тўрт жузга қисқартириб “Зодул масир” деб номлаган); “Сойдул хотир” (3 жуз); “Талбису иблис”; “Жомеъул масонид” (7 жуз); “Ал-муғний фи улумил Қуръон”; “Тазкиратул ариб фи тафсирил ғариб”; “Софватус софва” (4 жуз); “Ал-манфаъа фил мазоҳибил арбаъа” (2 жуз); “Ал-мавзуъот” (2 жуз); “Ал-ваҳият” (3 жуз); “Ал-мунтазам фи тарихил мулуки вал умам”; “Ад-далоил фи машҳурил масоил” (2 жуз); “Ан-носих вал мансух”; “Ал-вужуҳ ван назоир”; “Фунунул афнон”; “Манофиъут тиб”; “Минҳожул қосидин” (2 жуз); “Ийқозул васнан би аҳволин наботи вал ҳаявон”; “Заммул ҳаво” ва ҳоказо.
Айниқса, Ибн Жавзийнинг Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сийратларига бағишлаб ёзган икки жузли “Ал-вафо би таърифи фазоилил Мустафо” номли асари сийрат китоблари ичида ўзига хос қадр-қийматга эга. Унда муаллиф асосан Пайғамбар алайҳиссаломнинг сийратлари ва шамоиллари билан бирга, мавзуга алоқадор барча тарихий маълумотларни ҳам келтирган.
Ибн Жавзий раҳматуллоҳи алайҳи вафотларидан бир неча кун аввал оғир касал бўлиб, ҳижрий 597 йил 13 рамазон жума кечаси Бағдодда вафот этади ва Имом Аҳмад ибн Ҳанбал раҳматуллоҳи алайҳининг қабрларига яқин ерга дафн қилинади.
Айтилишича, Ибн Жавзий раҳимаҳуллоҳнинг қўлида йигирма мингдан ортиқ яҳудий ва насронийлар Ислом динига кирган. У киши сабабли юз минг киши тавба қилган. Икки мингдан ортиқ асар тасниф этганлар. Ана шундай улуғ олим шогирдларига: «Агар Жаннатга кирганингизда, орангизда мени топмасангиз, “Аллоҳим, фалон банданг бизга Сени эслатиб турарди” деб мен ҳақимда сўранглар» деб, йиғлаб юборган.
Муфтий Иброҳим Десаи раҳимаҳуллоҳнинг "Ҳадис илмига кириш" китобидан олинди.
Диний таълим муассасалари ходимлари учун семинар ўтказилди
Шу йил 3 январь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги олий ва ўрта махсус диний таълим муассасалари ва илмий-тадқиқот марказлари ходимлари билан Zoom дастури орқали онлайн семинар ўтказилди. Унда муассасаларнинг раҳбарлари, масъул мутахассис ва ходимлари иштирок этди.
Ўқув семинар давомида Диний идора бўлим мудирлари Салоҳиддин Шерхонов ва Даврон Абдураҳимов, бўлим мутахассиси Абдуносир Бобамирзаев, “Unicon.uz” ДУК масъулияти чекланган жамият масъул ходими Миразиз Мирвоҳидовлар иштирокчиларга ташкилотларда ижро интизоми, ҳужжатлар алмашинуви, иш юритиш, онлайн платформадан фойдаланиш тартиб-қоидалари тўғрисида машғулот олиб борди.
Маълумот ўрнида Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Қонунчилик ҳужжатлари ижросини самарали ташкил этишда давлат бошқаруви органлари ва маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органлари раҳбарларининг шахсий жавобгарлигини кучайтиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги фармони ва “ijro.gov.uz” ижро интизоми идоралараро ягона электрон тизими самарали фаолият кўрсатишини таъминлашга қаратилган қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарорлари қабул қилинган.
Мазкур ҳужжатларга мувофиқ “ijro.gov.uz (“edo.ijro.uz”)” электрон ҳужжат айланиш тизимидан ўзаро ички ҳужжат алмашинувида ахборот хавфсизлигини таъминлаш мақсадида Вазирлар Маҳкамаси, вазирлик ва қўмиталар қаторида Ўзбекистон мусулмонлари идораси ҳам фойдаланиб келмоқда.
“EDO.IJRO.UZ” ижро интизоми электрон платформаси “UNICON.UZ” ДУК томонидан давлат буюртмасига асосан ишлаб чиқилган.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Икки карра саъй-ҳаракат қилинг!
Инсон зотида чегараланмаган имконият, катта иқтидор мавжуд. Агар кучли иродага ва олдинга қўйилган аниқ мақсадларга эга бўлсак, ҳаммамиз ҳам бу иқтидордан фойдаланишга қодирмиз!
Ҳақиқий, тўлалигича муваффақиятга эришиш калити – сайъ-ҳаракатни икки карра кўпайтиришингиз, мутахассислигингиз ва ишингизни аниқлаштириб олишингиз ҳамда замон билан ҳамнафас бўлишингиздадир.
Саҳобий Рабийъа ибн Каъб Асламийнинг Ҳабибимиз соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бўлган қиссасида ҳимматни олий қилиш ва шунга яраша ҳаракатни кўпайтириш кераклигига далил бор. У киши айтади:
“Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бирга тунаб қолдим, уйғонгач у зотга таҳорат суви ва бошқа эҳтиёжларини олиб келдим. Шунда у зот: “Сўра”, дедилар. Мен: “Жаннатда сиз билан бирга бўлишни сўрайман”, дедим. У зот: “Бошқа ҳеч нарсами?” дедилар. Мен “Фақат шу”, дедим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Унда бу борада кўп сажда қилиш билан менга ёрдамлаш”, дедилар”.
Мулоҳаза қилайлик, у фақат жаннатни хоҳлайман, демади, балки Ҳабибуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга қўшни бўлишни сўради. Олий ҳиммат мана шундай бўлади. Кейин Пайғамбаримиз алайҳиссалом қисқа жавоб қайтардилар: “Унда бу борада кўп сажда қилиш билан менга ёрдамлаш”.
Бунда “Ҳаракатингни кўпайтир” деган зўр стратегияни асослаш бор.
Ҳаётда муваффақиятга эришишни истасангиз, ҳаракатингизни икки ҳисса оширинг, ниятингизни холис Аллоҳ учун қилинг, шунда Аллоҳ сизга барака беради.
Жаннатни исстасангиз, суннатларга амал қилишда, истиғфор айтишда, рўза тутиш, тоат-ибодатларда, яхши амалларда ва садақотлар беришда фаоллигингизни оширинг!
Одамларнинг муҳаббатини қозонишни хоҳласангиз, уларга имкон қадар кўпроқ эътибор беринг, уларни ҳурмат қилинг, ишини яхши бажарганларга мақтов сўзларни айтинг!
Ҳаётдаги ҳамроҳингиз, яъни аёлингиз қалбини маҳв этмоқчи бўлсангиз, эътиборингизни доимгидан кўпайтиринг, уни меҳр-муҳаббат булоқларидан оқиб чиққан сувлар билан меҳмон қилинг, камчиликларидан кўз юмиб, меҳрингизни, олийжаноблигингизни намоён этинг!
Агар солиҳ фарзандларингиз бўлишини истасангиз, улар билан тез-тез суҳбат қуриб туринг, уларнинг гапини тингланг. Тарбиянинг энг яхши услубларини уларда қўлланг ва ҳар намоз сўнггида уларнинг ҳаққига дуо қилинг. Нафақат ҳар намоз охирида, ҳар доим дуода бўлинг!
Мен бир ёши катта аёлни танир эдим, унинг олтита ўғли, тўртта қизи бор эди. Ҳамма фарзандлари ота-онасига итоатли солиҳ фарзандлар эди. Бир куни ўша аёлдан сўрадим: “Фарзандларингизни қандай қилиб бундай чиройли тарбиялашга эришдингиз?” Шунда у айтдики: “Вой болажоним, мен оддий иш қилдим холос: ҳаётим давомида битта ҳам намозни қўймай Аллоҳдан уларга ҳидоят ва бахт-саодат сўраб дуо қилдим”.
Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобиданҒиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.
Меҳр булоғи
Бир куни қарасам, коллежнинг биринчи курсида ўқийдиган ўғлим ўйчан ўтирибди. Нима бўлдийкин десам, эртага имтиҳони экан. Болам дамингни олақол десам, “Йўқ, онажон, эртага фалсафа фанидан имтиҳонимиз бўлади, мен бу фандан ҳеч қайси мавзуни тушунмаганман” деса бўладими... яхшигина асабийлашдим. Нега бу нарсани олдинроқ айтмаганини сўрадим. “Олдинроқ айтганингда қўшимча дарсларга бериб бўлса ҳам чорасини кўрардик” деб уришдим.
Ғазабим босилгач, сал юмшоқ оҳангда “Бор, китобингни олиб кел, бирга тайёрланамиз” дедим. Ўғлим кўзларимга қараб: “Онажон дарс тайёрлагим келмаяпти, ундан кўра озгина гаплашайлик” деди. Эртага имтиҳон бўлса, гаплашиб ўтиришга бало борми деб жеркиб бергим келди-ю, майли, ўғлим ҳеч ундай демаганди, қани нима гапи бор экан деб истамайгина рози бўлдим.
Ўғлим билан бир соатдан кўпроқ самимий суҳбат қурдик. Ўғлимнинг гапларидан уни қийнаётган нарса фалсафа фани эмас ўзининг шахсий ҳаёти, курсдошлари, ўртоқлари билан боғлиқ муаммолари эканини, ўғлимнинг курсдошлари ичидан бир қизда кўнгли борлигини ҳам билдим. Очиғи бу нарсаларни билгач, фарзандимдан узоқлашиб қолганимга, у билан анчадан бери дилдан суҳбат қурмай қўйганимга уялдим. Суҳбатлашиб бўлгач, ўғлим ухлаш учун хонасига кириб кетди.
Намоз ўқиб ўғлимни узоқ дуо қилдим. Кейин сув ичгани чиқиб ўғлимнинг чироғи ўчмаганига кўзим тушди. Хонасининг қия очиқ эшигидан мўраласам, ухлашга кириб кетган ўғлим овозини чиқариб фалсафа китобини ўқиб ўтирибди. Шунда тушундимки, ўғлим фанни яхши ўзлаштирган, фақат имтиҳон олди уни тушкунликка туширган нарса ичидаги дардларини айтишга дардкаш топа олмагани, ташналигини меҳр булоғи билан қондира олмагани экан. Бу фикрим тўғрилигига эртаси куни ўғлимнинг имтиҳон натижаларини кўрганимда амин бўлдим. Аллоҳга шукрки, ўғлим ҳамма фанларидан кўра фалсафа фанини юқорироқ баҳога топширган эди.
Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг
“Фарзанд тарбиясида 700 та сабоқ” китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Камронбек Ислом таржимаси.
Мақолалар
