www.muslimuz
ТЎРТ МАЗҲАБДАН БОШҚА ЮЗЛАБ МАЗҲАБЛАР БОРМИ?!
«Мазҳаблар 4 та эмас, мазҳаблар кўп!», деган гап, аслида, сўз ўйинидан бошқа нарса эмас!!!
Қани, ўша 4 тадан бошқа мазҳаблар?!
Тўрт мазҳабнинг ҳар бирида минглаб китоблар ёзилган. Шулардан ўртачароғида 30-40 минг шаръий ҳукм баён қилинган бўлади.
Қани, сиз Имом Саврий ёки Имом Aвзоийнинг мазҳаби бор десангиз, бизга юқоридагининг ўндан бирини – уларнинг мазҳабидаги 3-4 мингта ҳукмни санаб беринг-чи?! “Бухорий”дан шуни санаб бера оласизми?!
Уларнинг мазҳабига эргашган 20 та олимни санаб бера оласизми?!
Ҳеч ким Икриманинг, Товуснинг, Ҳасан Басрийнинг, Aвзоийнинг, Саврийнинг мазҳаби бўлмаган, демайди. Балки «сақланиб қолмаган» (!) дейди.
Қадимгиларнинг қавлларини энг яхши жамлаган китоблар Ибн Aбу Шайбанинг “Мусаннаф”лари, Имом Таҳовийнинг “Ихтилоф ул-уламо” китоблари (асли йўқолган, бироқ, Жассоснинг унга қилган “Мухтасар”и ва ундан фойдаланган Ибн Қудоманинг “Муғний”си кабилар сақланган), Ибн Мунзирнинг “Aвсат” китоби. Бироқ, бу асарларда ўша олимлар ўша фатвода қолганмилар, далиллари нима бўлган, ўша фатво учун шартлари, қайдлари бўлганми, бу нарсаларни тўла баён қилмаганлар.
Масалан, Имом Aҳмад аёл киши таҳоратга ишлатган идишда қолган сувдан эркак киши таҳорат қилиши мумкин эмас, дейдилар. Буни хилофларни ўрганган ҳар қандай толиби илм билади. Бироқ, бу гапни ҳеч қандай шартсиз айтмаганлар. Балки, бунга 7 та шарт келтирганлар. Буни ҳанбалийлар билади. Aгар Имом Aҳмаднинг мазҳаблари шогирдлари ва уларнинг шогирдлари ва уларнинг шогирдлари каби силсила билан келмаганда, балки биз шу шартлардан ғофил қолардик.
Худди шунга ўхшаб, Имом Молик ҳайвонлар сутрага ярамайди, деганлар. Бироқ, моликийлардан қарасангиз, туяни боғлаб, сутра қилиб намоз ўқийверишади, сабаби, имомлари уни 5 шарт билан келтирганлар, уни улар билади, биз билмаймиз. Aгар Имом Моликнинг мазҳаблари шогирдлари ва уларнинг шогирдлари ва уларнинг шогирдлари каби силсила билан келмаганда, балки биз шу шартлардан ғофил қолардик.
Шунга кўра, Ҳасан Басрийдан саъйни тескаричасига қилса, жоиз бўлади, деган фатво топсак, ёки турмуш қуриб, ажрашган балоғатга етган аёлни валийси мажбурлаб ерга берса бўлади, деган қавлни топсак, биз билмаймиз, у зот буни қандай шартлар билан, қандай қайдлар билан айтганлар. Биз билмаймиз, бу фатводан қайтганмилар, йўқми?!
Қолаверса, Саврийнинг мазҳаби дейдиганларга кулгим келади. Билишимча, Имом Саврийнинг қавлларини энг кўп жамлаганлардан бири Имом Термизий бўладилар. Яна Имом Ибн Aбдулбар ҳам. “Изтизкор”ни ва “Сунан”ни ўқиганлар жуда яхши биладиларки, Имом Саврий аксар масалаларда Имом Aбу Ҳанифа билан қавллари бир бўлган. Бунга рукуъдан олдин ва кейин “рафъ ул-ядайн” қилмаслик, таҳорат учун ният шарт эмаслиги каби салафийлар энг кўп раддия берадиган масалаларни ҳам мисол қилиш мумкин. Бинобарин, агар Саврийнинг мазҳаби сақланиб қолганида, сиз унга ҳам Aбу Ҳанифа мазҳабига қилган муомалани қилган бўлардингиз. Нега Имом Саврий билан Имом Aбу Ҳанифа мазҳаблари бунчалик бир-бирига яқин? Сабаби, у қавллар Aбу Ҳанифа ёки Саврийнинг эмас, балки улар тарбия топган мадраса соҳиблари Иброҳим ан-Нахаий ва у зотдан олдинги Ибн Масъуд разийаллоҳу анҳунинг қавлларидир.
Хулоса қилиб айтсам, 4 мазҳаб – 4 фиқҳий мадраса асрлар давомида минглаб, ўн минглаб уламолар томонидан шакллантирилган, ҳукмлари бизгача кучли силсила билан етиб келган мазҳаблардир. Биз имомимиз қайси қавлни қайси шартлар билан қачон айтганини аниқ силсила билан биламиз.
Бошқа мазҳаблар эса Aллоҳнинг иродаси билан фиқҳий йўналиш – мадраса ўлароқ сақланиб қолмаган. Шу сабабдан Ибн Салоҳ, Заркаший (“Баҳри муҳит”нинг соҳиби), Имом ул-Ҳарамайн, Ибн Нужайм ва бошқа кўплаб умматнинг муҳаддис ва фуқаҳолари асрлар давомида 4 мазҳабдан чиқиш жоиз эмас, деганлар. Бунга ўз даврларида ижмоъ бўлганини таъкидлаганлар.
Шунинг учун «Мароқий» соҳиби ҳам айтади:
والمُجْمَعّ اليَومَ عليه الأربعةْ —— وقَفْوُ غيرِهِ الجميعّ منعهْ
Байтнинг шарҳи المجمع عليه ижмоъ қилинган нарса اليوم кунимизда, яъни замонимизда الأربعة — тўрт мазҳабдир, وقفو غيره — ёки غيرها — шу тўрт мазҳабдан бошқасига эргашишни ёки уларнинг биридан бошқасига эргашишни الجميع منعه — барча уламолар ман қилганлар.
Мен толиби илм биродарларимга мана шу байтни ёдлаб олишни ва Aллоҳ иродаси билан саҳиҳ силсила асосида сақланган 4 мазҳабдан чиқиб, 10 та мазҳаб бор, 100 та мазҳаб бор дея сўз ўйини қилувчиларга адланмасликни насиҳат ва қаттиқ тавсия қиламан.
Унутмангки, 4 мазҳабдан биридаги ҳукмга эргашган одам ўзи билан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ўртасида кучли арқонни — мужтаҳидлар ва фақиҳлар силсиласини ушлаган бўлади.
Бунинг энг очиқ-ойдин далили шуки, 4 мазҳабнинг фиқҳ китоблари минг — минг икки юз йил олдин ёзилган. Масалан, ҳанафийларнинг “Aсл”, “Aл-Жомеъ ас-Сағир” китоблари иккинчи ҳижрий асрда, моликийларнинг “Мудаввана”си ўша асрда, шофеъийларнинг Музаний ва Бувайтий “Мухтасар”лари 3 чи асрда, ҳанбалийларнинг Хирақий “Мухтасар”и 4 чи асрда ёзилган. Булар ҳаммаси фиқҳнинг барча бобларини ва ундаги аксар масалаларни жамлаган китоблар. Салафийларда шундай китоб қачон ёзилган?! Салафийларнинг илк фиқҳ китоби эса ХХ аср охирида ёзилган. Унгача бу 5 чи мазҳабнинг барча фиқҳ бобларини жамлаган фиқҳ китоби бўлмаган.
Мен бировга бу «5-мазҳаб»га эргашманг демайман. Aслида, 5-мазҳаб ҳам камида 10 та мазҳаб бўлиб кетди. Ҳеч кимга сир эмаски, шайх Aлбоний, шайх Ибн Усаймин, шайх Ибн Бозлар ҳам минглаб масалада ўзаро ихтилоф қилганлар. Сиз истагангизга эргашаверинг. Шахсан, менинг эътирозим йўқ…
Бироқ…
….Бироқ, “Мазҳаблар тўртта эмас!”, “Мазҳабсиз киши” деган гап йўқ, ҳамманинг мазҳаби бор”, каби сўз ўйинлар қилиб, барчага маълум ҳақиқатларни буриб, бузиб кўрсатманг!!! Барчага маълум терминлар – мусталаҳларнинг маъносини ўзгартириб, ўзингизга мослаб шарҳламанг. Зеро, илмий омонатдорлик ва сидқ бу диннинг асрлар давомида бузилмай сақланиб қолишида, Aллоҳнинг иродаси билан, энг асосий ва бирламчи омил бўлди. Эндиям, шундай бўлиб қолсин!
Маҳмуд УСМОН
БУГУН ОНЛАЙН-ТАЖВИД ДАРСЛАРИ БЎЛИБ ЎТАДИ
? 16 февраль куни, соат ⏰ 14:00 да (Тошкент вақти билан) тажвид устози ва ижоза соҳиби – Жаҳонгир қори Неъматов онлайн-тажвид дарсларининг 57-машғулоти ўтказилади. Унда Қуръони каримнинг 36-сураси бўлмиш ? "ЁСИН" сурасиннинг 68-76 оятлари ўқиш қоидалари ўргатилади.
Дарсларини ижтимоий тармоқларимиз орқали тўғридан-тўғри кузатинг ва бевосита иштирокчисига айланинг!
Facebook: https://fb.me/e/37imOaZ0i
Youtube: https://youtu.be/UlHVev_sL3k
Instagram: https://www.instagram.com/muslimuzportali/
? Ўз қироатларини текширмоқчи бўлганлар жонли эфир вақтида 97-760-70-49 рақамли телефонга қўнғироқ қилишлари мумкин
#ОНЛАЙН_ТАЖВИД
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Muslim.uz
@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar
Қуръони каримнинг тўртдан бирига тенг сура
«(Эй Муҳаммад) айтинг: “Эй кофирлар! Мен сизлар ибодат қилаётган нарсага ибодат қилмасман. Сизлар ҳам мен ибодат қиладиган (Аллоҳ)га ибодат қилувчи эмассизлар. Мен сизлар ибодат қилган нарсага ибодат қилувчи эмасман. Сизлар ҳам мен ибодат қиладиган (Аллоҳ)га ибодат қилувчи эмассизлар. Сизларнинг динингиз сизлар учун, менинг диним мен учундир» (Кафирун сураси, 5-оят).
Оятда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга маълум кофирлар зикр қилинган. Аллоҳ таоло Пайғамбаримиз алайҳиссаломга уларнинг имон келтирмасликларини билдирди.
Ривоят қилинишича, қурайшликлардан бир гуруҳи: “Эй Муҳаммад, кел динимизга эргаш, биз ҳам динингга эргашамиз. Олиҳаларимизга бир йил ибодат этсанг, Илоҳингга бир йил ибодат қиламиз”, дейишди. Шунда Набий алайҳиссалом: “Ширк келтиришдан Раббим асрасин”, дедилар. Қурайшликлар: “Олиҳаларимиздан бирини истилом этсанг (ўпсанг), сени тасдиқлаб Илоҳингга ибодат қиламиз”, дейишди. Ана шундан сўнг Кафирун сураси нозил бўлди. Эртаси куни қурайшликлар Масжидул ҳаромда тўпланишганда Набий алайҳиссалом уларга сурани ўқиб берганларида барчалари ноумид бўлишди.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳу айтади: «Қурайшликлар Набий алайҳиссаломга: “Сенга мол-дунё берамиз, Макканинг энг бой кишисига айланасан. Истаган аёлингга уйлантириб қўямиз. Ортингдан соядек эргашамиз. Эвазига олиҳаларимизни айблашдан тўхтайсан. Агар бунга рози бўлмасанг, бошқа бир оқилона таклифимиз бор. Унда сенга ҳам, бизга ҳам фойда бор. Бир йил бизнинг Лот ва Уззога ибодат қиласан. Сўнг биз Илоҳингга бир йил ибодат қиламиз”, дейишди. Ана шундан сўнг сура нозил бўлди».
“Ибодат қилмасман”, яъни сизнинг Илоҳларингизга келгусида ибодат қилмасман. Сиз ҳам Илоҳимга ибодат этувчи эмассиз. “Мен сизлар ибодат қилган нарсага ибодат қилувчи эмасман”. Мен олдин (яъни ваҳий келмасидан илгари) ҳам бутларга ибодат этмаганман. Энди нима учун уларга топинай? “Сизлар ҳам мен ибодат қиладиган (Аллоҳ)га ибодат қилувчи эмассизлар”, яъни: “Мен ботилга, сиз эса ҳаққа ибодат этувчи эмассиз”. “Сизларнинг динингиз сизлар учун, менинг диним мен учундир”. Мен сизларга юборилган ҳақ пайғамбарман. Сизни ҳаққа ва нажотга чақираман. Агар мендан шариатни қабул қилмас, эргашмас экансиз, у ҳолда мени ўз ҳолимга қўйинг, ширкка чақирманг.
“Мен сизлар ибодат қилаётган нарсага ибодат қилмасман” оятининг такрор келишига сабаб мушриклар талабларини бир неча бор арз этишди. Яъни: “Мен сизлар ибодат қилаётган нарсага” бир он ҳам “ибодат қилмасман”. “Сизлар ҳам мен ибодат қиладиган (Аллоҳ)га” бир он ҳам “ибодат қилувчи эмассиз”». «Келажакда: “Мен сизлар ибодат қилаётган нарсага ибодат қилмасман”. Шунингдек, келажакда: “Сизлар ҳам мен ибодат қиладиган (Аллоҳ)га ибодат қилувчи эмассиз”».
Ибн Аббос ва Икрима розияллоҳу анҳумо сура Маккада нозил этилган, дейишади. Қатода ва Заҳҳок раҳимаҳуллоҳнинг фикрига кўра у маданийдир. Анас ибн Молик ривоят қилади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Кафирун сураси Қуръоннинг тўртдан бирига тенг”, деб марҳамат қилдилар» (Имом Термизий ривояти). Ибн Умар розияллоҳу анҳу ривоят қилади: «Сафарларининг бирида Набий алайҳиссалом саҳобалар билан бомдод намозини ўқидилар. Унинг ракатларида Фотиҳа сурасидан сўнг Кафирун ва Ихлос сурасини ўқидилар. Сўнг: “Мен сизга Қуръоннинг учдан бир ва тўртдан бир қисмини ўқиб бердим”, деб марҳамат қилдилар». Жубайр ибн Мутъим розияллоҳу анҳу айтади: «Набий алайҳиссалом: “Эй Жубайр, сафарга чиққанингда хамроҳларинг орасида энг кўрками ва йўл озуқаси кўпи бўлишни истайсанми?” деб сўрадилар. Мен: “Албатта, хоҳлайман”, дедим. Шунда у зот алайҳиссалом: “Мана шу бешта: Кафирун, Наср, Ихлос, Фалақ ва Нос сураларини ўқи. Қироатингни “Бисмиллаҳир роҳманир роҳим” билан бошлагин”, дедилар. Жубайр айтади: “Аллоҳга қасам, кўп мол-мулк эгаси эмасдим. Қачон сафар қилсам, энг кўримсиз ва озуқаси кам киши мен бўлардим. Шу сураларни ўқишим билан галдаги сафаримдан қайтгунимга қадар шерикларимнинг энг кўрками ҳамда йўл озуқаси энг кўпи айландим”». Фарва ибн Навфал Ашжаъий айтади: «Бир одам Пайғамбаримиз алайҳиссаломга: “Менга насиҳат қилинг”, деди. У зот алайҳиссалом: “Уйқудан один Кафирунни ўқи. Бу сура ширкдан покланишдир”, дедилар». Ибн Аббос розияллоҳу анҳу: “Қуръони каримда шайтонни энг кўп ғазаблантирувчи ундан бошқа сура йўқ. Чунки у тавҳид. Шунингдек, ширкдан покловчидир”, деб айтган.
Имом Замахшарий ва Имом Қуртубий тафсирлари асосида
Исмоил НУРИМОН тайёрлади.
“Ислом нури” газетасининг 2019 йил, 24-сонидан
УЛУҒ АЛЛОМАЛАРИМИЗ МЕРОСИ ЖАҲОН УЧУН ҲИДОЯТ МАЁҒИДИР
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога беҳисоб шукрки, юртимиз тараққиётининг янги даврида буюк мутафаккирлар меросини асраб-авайлаш, тадқиқ этиш ва халқимизга етказиш ишлари кенг жабҳада амалга оширилмоқда. Айниқса, Имом Бухорий, Имом Термизий, Бурҳониддин Марғиноний, Абу Муин Насафий ва Маҳмуд Замахшарий сингари табаррук зотларнинг асарлари нафақат минтақамиз, балки бутун мусулмон дунёси учун ҳидоят маёғидир. Шу боис, уларнинг илмий меросини, қолдирган битикларини ўрганиш ва келажак авлодга етказиш олдимизда турган энг муҳим вазифалардан саналади.
Янги Ўзбекистонда кўп асрлик ноёб ва нодир асарларни сақлаш, халқимизнинг қадимий тарихи ва бой маданиятини тиклаш, беназир зотларнинг маънавий меросини асраб-авайлаш, ҳаётга татбиқ этиш ва уларнинг мазмун-моҳиятини ёш авлодга етказиш бўйича тизимли ишлар амалга оширилаётир.
Ҳаёт давом этар экан, бу соҳада янги-янги талаблар кун тартибига қўйилиши табиий. Шу боис, давлатимиз раҳбарининг жорий йил
10 февралдаги “Қадимий ёзма манбаларни сақлаш ва тадқиқ этиш тизимини такомиллаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарори ана шу ҳаётий зарурат нуқтаи назаридан қабул қилинган тарихий, муҳим ҳужжат саналади. Ушбу қарорнинг эълон қилиниши маърифатли халқимизни, хусусан, дин пешволарини ҳам чексиз мамнун этди. Унда белгиланган вазифалар буюк аждодларимиз асарларини янада теран англаб етишга, ёш авлоднинг ана шундай ҳикматлар асосида камол топишига хизмат қилади. Бу, ўз навбатида, Учинчи Ренессанс пойдеворини барпо этиш сари ташланган навбатдаги муҳим қадам бўлади, иншааллоҳ.
Ислом динида келажак авлодга илм-маърифат ва маънавият қолдиришнинг ажри улуғ, инсон вафотидан кейин ҳам амал дафтарига ёзилиб турадиган иш сифатида кўп бор ифодаланган. Ҳазрати Расулимиз алайҳиссалом айтадилар: “Инсон дунёдан ўтганида унинг барча амаллари тўхтайди, аммо уч амали борки, улар ҳаргиз тўхтамайди. Бу амаллар —
садақаи жория, манфаатли илм ҳамда солиҳ фарзанд” (Имом Бухорий ривояти).
Садақаи жория — инсонлар ҳар доим ундан манфаат топадиган иш, савоби доимо оқиб турувчи амалдир. Масалан, халқ корига ярайдиган йўл, кўприк, мактаб, шифохона, масжид, мадраса ва турли илм даргоҳларини барпо этиш кабилардир. Шу жумладан, нодир қўлёзма ва тошбосма китобларни асраб-авайлаш, тадқиқ қилиш ва халқимизга етказиш ҳамда бу жараёнга рақамли технологияларни жорий этиш айни садақаи жория ҳукмида бўлади.
Бизнинг заминда Пайғамбар алайҳиссаломнинг амакилари Қусам ибн Аббос каби кўплаб улуғ инсонлар абадий қўним топган. Қуръони каримнинг энг қадимги юзлаб нусхалари сақланиб келинади, ислом цивилизациясига беқиёс ҳисса қўшган олимларнинг нодир манбалари асраб-авайланмоқда.
Мазкур қарор шу жиҳатдан ҳам янада муҳим аҳамият касб этади. Ҳукумат томонидан аждодлар меросини ўрганиш, уларни кейинги авлодга етказиш борасида қилинаётган мазкур амалий ишлар таҳсинга сазовор. Зеро, бу диёрдан нафақат ислом илмлари бўйича уламолар, балки аниқ ва табиий фанлар бўйича Хоразмий, Беруний, Ибн Сино, Мирзо Улуғбек ва бошқа кўплаб олимларни санаб ўтиш мумкин.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси китоб фонди ҳам энг нодир маънавий хазиналардан бири бўлиб, унда 3 минг жилд қўлёзма, 17 минг жилд тошбосма китоблар мавжуд. Энг ноёб қўлёзмалардан — “Ҳазрати Усмон Мусҳафи” ва “Катта Лангар Қуръони” қадимий ва табаррук манбалар ҳисобланади. Яна фондимизда Имом Бухорий, Имом Мотуридий, Бурҳониддин Марғиноний, Маҳмуд Замахшарий, Жалолиддин Румий, Заҳириддин Муҳаммад Бобур ва бошқа мутафаккирларнинг қўлёзма асарлари сақланмоқда.
Таъкидлаш жоизки, аҳоли қўлида эъзозлаб сақланаётган ҳамда авлоддан-авлодга ўтиб келаётган, лекин давлат томонидан рўйхатга олинмаган қўлёзмалар ва қадимий босма китоблар сони биз ўйлагандан-да зиёдадир.
Шу каби бой меросни ўрганиш ва кенг ёйиш олдимизда турган долзарб вазифа. Буни ҳал этиш учун замонавий технологиялардан кенг фойдаланиш бугунги кун талабидир. Шу боис, мазкур қарорда бу жараёнга рақамли технологияларни кенг жорий қилиш, қадимий ёзма манбаларнинг давлат реестрини ташкил этиш вазифаси белгиланган.
Хусусан, қарорда буюк алломаларнинг илмий меросини аҳоли, айниқса, ёшлар орасида оммалаштириш, улар тўғрисидаги маълумотларни замонавий усуллар орқали етказиш мақсадида Интернет тармоғида илмий-маърифий портал ва унинг мобиль иловаси ишга туширилиши белгиланди.
Шу билан бирга, мутафаккирлар ҳаёти, илмий мероси ҳақидаги маълумотлар, улар фаолиятига оид китобларнинг электрон нусхалари, фильмлар ҳамда ёшларнинг интеллектуал салоҳиятини оширишга хизмат қиладиган бошқа турдаги маълумотлар ҳам мазкур порталга жойлаштирилиши унинг аҳамиятини янада оширади. Бу эса нафақат юртдошларимизга, балки бутун жаҳон оммасига мамлакатимизнинг бой илмий мероси билан танишиш ва улардан фойдаланиш имкониятини беради.
Қарордаги яна бир муҳим жиҳат, музейлар, кутубхоналар, архив фондлари ва бошқа муассасаларда сақланаётган қадимий ёзма манбаларни муҳимлигига кўра, халқчил тилда босқичма-босқич нашр этишнинг йўлга қўйилишидир. Ноширлик ишлари жадаллашиб, музейлар, кутубхоналар, архив фондларида сақланаётган асарлар оддий тилда чоп этилиб, аҳолига тақдим қилинади. Бу эса шубҳасиз, халқимизнинг билими юксалишига, ёшларни таълим-тарбияли қилиб тарбиялашга катта ҳисса қўшади.
Албатта, бу каби ишларни малакали мутахассисларсиз қилиб бўлмайди. Мазкур қарор билан кадрлар масаласи ҳам ўз ечимини топмоқда. Унга кўра, 2022-2023 ўқув йилидан жами 4 та олий таълим муассасасида “Матншунослик ва адабий манбашунослик” таълим йўналишида кадрлар тайёрлаш ишлари жадаллаштирилади.
Ушбу ҳужжатда белгиланган яна бир долзарб вазифа хорижий мамлакатларга илмий экспедициялар уюштириш орқали аҳоли ва турли фондларда сақланаётган аждодларимиз қаламига мансуб қадимий ёзма манбаларнинг рўйхатини ва электрон нусхаларини аниқлаш, юртимизга олиб келиш чораларининг кўрилишидир.
Дастлабки маълумотларга кўра, “Ўзбекистонга оид хориждаги қўлёзма асарлар реестри”нинг биринчи жилдида 30 мамлакатнинг 97 ташкилотида сақланаётган Имом Бухорий, Абу Райҳон Беруний, Имом Мотуридий, Алишер Навоий сингари 150 дан ортиқ аллома ва мутафаккирларга оид қўлёзма асарларнинг 1001 та илмий тавсифини ўз ичига олган.
Давлатимиз раҳбари ташаббуси билан аждодлар меросига эҳтиром кўрсатишдек эзгу ва хайрли ишлар бошланган экан, уни қўллаб-қувватлаш ҳамда камарбаста бўлишимиз зарур. Зеро, бундай савобли ишларнинг ҳам ажри чексиз бўлади. Қуръони каримда “Аллоҳ гўзал амал қилганларнинг ажру мукофотларини зое қилмас”, деб баён қилинган. “Раъд” сурасининг 29-оятида эса: “Имон келтириб, солиҳ амалларни қилганлар учун “тубо” (хушнудлик) ва гўзал оқибат (жаннат) бордир”, деб марҳамат қилинган.
Халқимиз учун катта неъмат бўлган улуғ аллома ва мутафаккирларнинг бебаҳо асарларини, ноёб ёзма манбаларни сақлаш, ўрганиш ҳамда келажак авлодга безавол етказиш борасидаги ишларда Ҳақ таоло улкан муваффақиятлар ато этсин.
Нуриддин ХОЛИҚНАЗАРОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий
Муфтий ҳазратлари зарарли иллатлар хусусида фойдали мавъиза қилдилар (Фотолавҳа)
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла ҳазратлари бугун, 15 февраль куни Тошкент шаҳридаги Кўкча даҳасида жойлашган “Шайх Зайниддин” жоме масжидига пешин намозига ташриф қилишлари ҳақида хабар берган эдик. Ушбу хабардан воқиф бўлган пойтахтдаги минглаб мўмин-мусулмонлар жомега йиғилишди.
Муфтий ҳазратлари жамоат билан пешин намозини адо этгандан сўнг намозхонларга бугунги куннинг муҳим масалаларидан бири: “Ёшларни ижтимоий иллатлардан асраш – динимиз талаби!” мавзусида мавъиза қилиб бердилар.
Маърифий суҳбат давомида Муфтий ҳазратлари жамиятнинг ривожи ёшларимизнинг ақлий, илмий ва жисмоний салоҳиятига боғлиқлиги, Ватан тараққиётига ҳисса қўша оладиган ёшларнинг тарбиялаш, таълим бериш учун, аввало, уларни олий мақсадлардан чалғитувчи: Вақтни бекор ўтказиш, қимор ва турли ақлни кетказувчи нарсаларни истеъмол қилиш ҳимоя қилиш, маънавий бузуқликлар, шафқатсизлик, қотиллик ҳамда динни нотайин кишилардан ўрганиш каби ёмон иллатлардан ҳимоя қилиш бўйича оят, ҳадис ва уламолар сўзлари асосида ҳаётий мисоллар билан мавзуни содда ва мазмунли тарзда очиб бердилар.
Файзли мавъиза ва гўзал қироатлардан минглаб мўмин-мусулмонларимиз баҳра олиб, иймону ихлослари янада зиёда бўлди.
Якунда жамоат билан юртга тинчлик ва фаровонлик сўраб хайрли дуолар қилинди.
Мазкур суҳбатни батафсил тарзда сайт ва ижтимоий тармоқдаги саҳифаларимизда матнли, аудио ва видео шаклда бериб борамиз.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати