muslim.uz
ТАЪЗИЯ БИЛДИРАМИЗ
Ўзбекистон мусулмонлари идораси жамоаси Жиззах вилояти Зомин тумани "Маърифатли" жоме масжиди имом-хатиби Равшанов Аброрнинг падари бузруквори Нарзулла ота Равшановнинг вафоти муносабати билан чуқур таъзия изҳор этади.
Аллоҳ таоло охират сафарига кузатилган марҳумнинг барча солиҳ амалларини ўзларига ҳамроҳ айлаб, Ўз мағфиратига олсин.
Ҳақ таоло марҳумнинг яқинлари, фарзанду аржумандларига чиройли сабр бериб, бу мусибатларга ажру мукофотлар ато этсин.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси жамоаси, уламолари, имом-домлалари ва ўқитувчи-мударрислари номидан Равшанов Аброрга ва марҳумнинг яқинларига ҳамдардлик билдирамиз.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Муфтий ҳазратлари Германия элчисини қабул қилди
8 октябрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари Германия давлатининг Ўзбекистондаги фавқулодда ва мухтор элчиси Гюнтер Оверфельд билан мулоқот ўтказдилар. Учрашувда муфтий ҳазратлари Ўзбекистон ва Германия ўртасидаги муносабатлар мустаҳкамланиб бораётгани, муҳтарам Президентимиз раҳнамоликларида юртимиздаги хайрли ислоҳотлар, илғор ташаббуслар, ҳаж ва умра зиёратчилари ва охирги уч йилда диний-маърифий соҳада жуда катта ишлар қилинганини сўзлаб бердилар.
Шунингдек, муфтий ҳазратлари Диний идоранинг халқаро алоқалари ривожланиб бораётгани, диний соҳа ходимлари АҚШ, Россия, Украина давлатларидаги тадбирларида фаол қатнашаётгани ва Россиянинг бир қатор ҳудудларида меҳнат мигрантлари билан учрашувлар ташкил этиб келинаётганини алоҳида қайд этдилар. Бундан ташқари, нуфузли ташкилотлар, хорижий давлатлар мусулмонлари идоралари ва элчихоналари билан алоқалар тараққий этаётганига катта урғу қаратдилар.
Элчи Гюнтер Оверфельд жаноблари самимий қабул учун миннатдорлик билдириб, қуйидаги масалаларга алоҳида эътибор қаратди:
– Ҳақиқатан, Ўзбекистон ва Германия ўртасидаги муносабатлар мустаҳкамланиб бормоқда. Элчихона вазифаларига диний ташкилотлар ва етакчилар билан ҳам ҳамкорлик алоқаларини яхшилаш ҳам киради. Шу мақсадда, биз Ўзбекистондаги диний ташкилотлар билан муносабатларни ўрнатишдан манфаатдормиз.
Айни пайтда Ўзбекистонда 400 минг киши немис тилини ўрганмоқда, 50 дан ортиқ турли йўналишларда келишувларга эришилган. Иқтисодий алоқалар 20 фоизга, савдо айланмаси 56 фоизга кўтарилган. Табиийки икки давлат раҳбарларининг ҳамкорликда олиб борган ишлари мана шундай муваффақиятларга замин бўлди.
Ўзбекистонлик диний соҳа ходимлари меҳнат мигрантларининг имон-эътиқоди мустаҳкамлигини таъминлаш йўлидаги саъй-ҳаракатларини юқори баҳолайман. Биз ҳам бундай ишларда яқиндан ёрдам беришга тайёрмиз. Германияда ҳам ўзбек маданий марказлари, миллий меросига оид асори атиқалар жуда кўп. Бу йил Ўзбекистондаги фаолиятимга икки йил тўлди. Шу давр ичида мамлакатингиз жуда катта натижаларга эришганига гувоҳ бўлдим. Хусусан, ёшлар тарбиясига алоҳида эътибор қаратилмоқда. Айниқса, Ислом дини маърифатини ўргатиш ва ривожлантириш борасида жуда катта ишлар қилинди. Ташкил этилаётган турли халқаро марказлар ва илмий-тадқиқот муассасалари фикримни тасдиқлайди.
Элчи ўзининг қизиқтирган саволларига муфтий ҳазратларидан тўлиқ жавоб олди.
Учрашув дўстона ва самимий руҳда ўтди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Тўй – бир кунлик, “жароҳати” бир умр тузалмаяпти
Долзарб мавзу
Бир ҳолатни барчамиз кузатганмиз: қўнғиз ўзидан бир неча баробар катта гувалакни тепаликка олиб чиқишга чиранади. Минг бир машаққат билан суриб кетилаётган гувалак охир-оқибат ортга юмалаб, қўнғизни босиб қолади. Жонивор ҳалок бўлмаса-да, оёғидан, “қўли”дан айрилиши ёки ногирон бўлиб қолиши мумкин.
Бу бироз қўполроқ ўхшатиш бўлсада, аммо бугун тўйларда урчиётган дабдабабозликка, исрофгарчиликка айнан мос тушади. Йиллар давомида мисқоллаб йиғган маблағини ёки “отдан қолма, эшагим” қабилида иш тутиб, қулоғигача қарзга ботиб тўй қилаётган оила бошлиқлари, минг афсуски, ақлга ҳам, мантиқга ҳам, шариатга ҳам сиғмайдиган бир кунлик “орзу-ҳаваслар”нинг қурбонига айланишиб, бир умрлик азоб-уқубатга гирифтор бўлишяпти.
Жамиятда илдиз отаётган бу иллатлар қачон пайдо бўлди, бунга кимлар ва қайси омиллар сабаб бўляпти?
Бизни кемиргувчи иллатлар
Одамзод ҳар доим эзгу ниятлар, улкан мақсадлар оғушида яшаб, хайрли тилакларининг рўёбга чиқишини Яратгандан сўраб яшаган... “Эзгу ният”, “улкан мақсад” фақат ўғил уйлантириб, қиз узатишдангина (!) иборат эмас. Афсуски, бугун дабдаба билан тўй қилиш, асъаса билан аза маросимларини ўтказиш аксариятимизнинг умримиз мазмунига айланиб кетди. Бу йўлда чекилган заҳматлар, меҳнату машаққатлар, саъй-ҳаракатлар фарзандларимизнинг таълим-тарбиясига сарфланса эди, ишонинг, бугун сафимизга яна бухорийлар, термизийлар, ибнсинолар, берунийлар, хоразмийлар, навоийлар, улуғбеклар қайтган бўларди...
Динимиз таълимотларига мутлақо зид, тараққиётимизга тушов, келажагимизга ғов бўлаётган тўй-маъракалардаги, таъзиялардаги дабдабалар, исрофгарчиликларнинг ҳадди-ҳисоби, чек-чегараси йўқ...
Беҳисоб шукрки, еганимиз олдимизда, емаганимиз ортимизда! Лекин айримларнинг тўқликка шўхлик қилиб, дабдабага берилаётгани юз хил жилва билан ҳаётимизни издан чиқариб, фақатгина муаммоларни чиқармоқда.
Илоҳий қонунни бузишга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ!
Мутахассислар Янги Зеландияда кўнгилли олти минг оила ўртасида синов-тажриба (эксперимент) ўтказишибди. Уч мингта оилага эркакларни, қолган ярмига эса аёлларни оила бошлиғи қилиб тайинлашибди. Оила раҳбарларининг айтгани – айтган, дегани – деган бўлиш шарти остида. Орадан 12 кунча вақт ўтгач, текшириб кўришса, эркаклар бошлиқ бўлган хонадонларда оила аъзоларининг бир-бирига меҳр-оқибати кучайиб, фарзандларнинг таълим-тарбияси сезиларли даражада ижобий томонга ўзгариб, фароғат қасрининг мустаҳкам пойдевори ўрнатилибди. Аёллар бошлиқ бўлган оилалар эса инқирозга учраб, хонадон аъзолари ўртасида асаб касалликлари, инфаркт (юрак хуружлари), инсульт (мияга қон қуйилиш) ҳолатлари кўпайиб кетибди. Таълим-тарбия издан чиқибди.
Хўш, нега шундай бўлган? Сабаби – илоҳий қонун бузилди. Бежиз Аллоҳ таоло “Нисо” (Аёллар) сурасида: “Эркаклар хотинлар устидан (оила бошлиғи сифатида доимий) қоим турувчилардир. Сабаб – Аллоҳ уларнинг айримлари (эркаклар)ни айримлари(аёллар)дан (баъзи хусусиятларда) ортиқ қилгани ва (эркаклар ўз оиласига) ўз мол-мулкларидан сарф қилиб туришларидир”(34-оят), деб марҳамат қилмаган.
Эркак зотининг аёлдан баъзи хусусиятларда ортиқ қилиб яратилганида бир неча ҳикматлар мужассам. Тафсирларда, жумладан, қуйида шаръий нуқтаи назардан эркакларга хос хусусиятлар қайд этилган: пайғамбарлик, раҳбарлик, жисмоний куч-қувват, оила нафақасига масъуллик, ақлу идрок, хотира ва тафаккурнинг зиёдалиги, имомлик, муаззинлик, жамоат билан намоз ўқиш, жума намозининг вожиб бўлиши, ташриқ такбирини айтиш, Ватан ҳимояси, тўлиқ гувоҳлик, талоқ бериш ҳуқуқига эга бўлиш, оила номини унга нисбат берилиши, намоз ва рўзани узрсиз адо этиш ва бошқалар. Шу ва бошқа жиҳатларини ҳисобга олиб, аёл кишининг эрига нисбатан итоатли, ҳимоятли ва иффатли бўлиб, оила тотувлиги йўлида доимий ҳаракатда бўлиши диёнат жиҳатидан талаб этилган.
Демак, Аллоҳ таоло жорий қилиб қўйган илоҳий қонун – оилада эркакнинг раҳбар бўлишига монелик қилишга ҳеч кимнинг ҳаққи йўқ экан!
“Ҳаёт формуласи”
Оддийгина, ҳамма биладиган бир формула бор. Буни англаб етиш учун катта иқтидор ёки ноёб истеъдод талаб этилмайди. Буни, таъбир жоиз кўрилса, “ҳаёт формуласи” дейиш ҳам мумкин. Доно халқимиз нафақат ҳар бир иборасида, ҳатто ҳар бир сўзида ҳам ҳамма нарсани ўз жойига, ўз ўрнига муносиб (!) қўйиб келган:
- йигит – қиз ёки аксинча: қиз – йигит (тил қоидасига кўра, тире (–) билан бериляпти. Чунки бу иккаласи жуфт сўз эмас);
- келин-куёв (келинга эҳтиром бор);
- эр-хотин (оила қурилгандан кейин);
- ота-она (фарзандли бўлгандан кейин);
- чол-кампир ёки бобо-буви(набирали бўлгандан кейин).
Агар диққат билан эътибор берсак, турмуш қурилгунча халқимизнинг ҳатто талаффузида ҳамаёл билан эркакни ифода этувчи сўзларини ўринлари аҳамиятсиз, хар хил. Лекин оила тузилгандан кейин эса биринчилик факат эркак(!) кишини зиммасида! Шунинг учун ҳам доно халқимиз эркак кишини ифодалайдиган сўзини аёлни ифода этувчи сўздан олдин (!)айтади – ЭР-хотин, ОТА-она, ЧОЛ-кампир ёки БОБО-буви деб. Оқимга қарши сузган киши чўкканидек, қонун-қоидаларга зид иш қилган киши, албатта, панд ейди. “Ҳаёт формуласи”ни бузган, яъни аёл эркакдан олдинга ўтиб кетса ёки иккаласининг ўрни алмашса ҳам, оилалар барбод бўлади. Бир дона гугурт бутун бошли ўрмонни кулга айлантирганидек, оилаларнинг инқирозга учраши – жамиятга, жамиятнинг таназзулга юз тутиши – давлатга жуда катта зарар келтириши турган гап.
Динимиз нима дейди?
Одамларимизнинг ўзларининг айтишларига, Идорамизга хатлар орқали келаётган нолаларга, фуқароларимиздан бўлаётган турли мавзудаги арз-додларга қараганда, тўйлардаги дабдабалар асосан оилада “раҳбар” бўлган аёлларнинг “ташаббуслари”билан амалга ошмоқда.Тўй ва маросимлар дабдабаси, сохта мақтовлар, маҳаллалардаги дув-дув гаплар ҳар қанча чиройли кўринмасин бу – аввало катта исроф, динимизга ёт тушунчалардир. Қуръони каримда: “Исрофгарчиликка мутлақо йўл қўйманг!Чунки исрофгарлар – шайтонларнинг биродарларидир”(Исро сураси, 26–27-оятлар), деб марҳамат қилинган.
Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ким тежамли бўлса, қашшоқлик кўрмайди”, – деб марҳамат қилганлар (Имом Термизий ривоятлари).
Тўйлар, маърака-маросимларда “беш хил, баъзан етти хил таом тортилиши керак” деган тушунчалар кўпчилигимизнинг қорин ғамига муккасидан кетганимиздан дарак эмасмикан? Аслида ортиқча овқат еган ёки ичимлик ичган одамнинг танаси оғирлашади, тоат-ибодатида ҳаловат йўқолади, меҳнат қилишга малолланиб қолади.
Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Одамзод қориндан кўра ёмон бирор идишни тўлдирмаган. Одам боласига гавдасини тик тутишга бир-икки луқма озуқа етади. Агар кўпроқ егиси келса, унда ошқозонининг учдан бири овқатга, учдан бири ичимликка, учдан бири ҳавога тўлдирилиши керак” – деганлар (Имом Термизий ривоятлари).
Боболаримиз оиласи эҳтиёжидан ортса, қўни-қўшниси, ёрдамга муҳтож кишилар билан баҳам кўришган. Машойихлар: “Яхшилик қанча кўп қилинса ҳам, исроф бўлмайди. Аммо исрофнинг зарраси ҳам – ҳаромдир” деб таъкидлаганлар.
Эпли келин – сепли келин!
Инсон бахтли ҳаёт кечириши учун икки нарса: маънавий ва моддий таъминоти етарли бўлиши керак. Моддий томонини ўта “олий” даражада таклаб қўяпмиз – келин-куёвлар учун “орзу-ҳавас” деб, миллионлаб маблағ сарфлаб, 5-6та КамАЗга сиғадиган мебеллар, 7 ухлаб эмас, 77 ухлаб ҳам тушимизга кирмаган уй жиҳозларини олиб беряпмиз... Лекин бахтли ҳаёт учун керакли бўлган иккинчи нарса-чи? Шарқона одоб, оиладаги муносабатлар одоби, келин-куёвларнинг бурч ва вазифалари, дин-диёнат масалалари, ибо, хаё, сўзлашиш одоблари, салом бериш одоблари, ота-она, қайнота-қайнонага муносабат одоблари, миллий қадриятлар – булар бахтли ҳаёт учун керакли бўладиган иккинчи нарса. Лекин, минг афсуслар бўлсинким, шу нарсалардан келин-куёвларимизга тақдим этаёганимизни ҳисоблаб кўрсак, ёш болачаларнинг уч ғилдиракли велосипедини юк қўядиган жойига қўйсак, яна анча жой ортиб ҳам қолади.
Мебеллар, уй жиҳозлари, бошқа моддий нарсалар ҳар қанча зўр ва кўркам бўлмасин, вақт ўтиб эскириши, борингки, модадан қолиб кетиши мумкин. Лекин бебаҳо ва бетакрор маънавий меросимиз – миллий ва диний қадриятларимизни ўз ичида сақлаб келаётган китоблар ҳар доим зарур ва ҳеч қачон модадан қолмайди.
“Мўмин-мусулмон одам, – Сўфи Оллоёр ҳазратлари айтганларидек, – бирор улуғ кишининг эмас, балки Пайғамбаримизнинг кўрсатмаларига риоя қилиши шарт. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳам ота бўлганлар, У Зот ҳам қиз чиқарганлар. У Зот ҳам қизларининг сепига рўзғор учун зарур нарсаларни қўшганлар. Хазрати Али разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи ва саллам Фотимага бир чийдухоба, бир меш ва ичига изхир (хушбўй ўсимлик)солинган болишни жиҳоз(сеп)қилиб бердилар” (Имом Насоий ривоятлари).
Тасаввур қиляпсизми, бутун коинот, бутун борлиқ ҳурмати учун яратилган Зот – Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва саллам жаннатий аёлларнинг саййидаси, қизлари Фотима разияллоҳу анҳонинг сепига нималар қўшганларини?!
Қаёққа кетяпмиз, кимга тақлид қиляпмиз?
Яқинда “Ўзбекистон” телеканалида тўғридан-тўғри эфирга узатилган “Муносабат” кўрсатувини ойнаи жаҳон орқали барчамиз томоша қилдик. Бу йил биринчи синфга борган фарзандини карнай-сурнай садолари остида мактабга кузатиб қўйган оила бошлиқларини, тўйларда муқаддас динимизга мутлақо зид, ўзбекона одатларимизга умуман тўғри келмайдиган қилиқлар қилаётган ёшларни, кимўзарга маросим қилаётган кишиларни кўриб, очиғи, уялиб кетдим. Негаки, бу кўрсатувни нафақат юртдошларимиз, балки сунъий йўлдош орқали бутун дунё кўрди... Тўй қиламан, деб оиласидан олисда, мусофир юртларда дуч келган қора меҳнатни бажараётган юртдошларимизга раҳмим келди.
Нафсиламрни айтганда, асъасаю дабдабалар, узундан-узун машиналар карвони, шовқин-суронлар, ғат-ғутлар, “севги тарихи”, “куёвнинг қайнона оғзига торт тутиши”, эрсираган қизлардей келин отган гулларни талашиб тутишлар, ҳисобсиз тоғоралар, ҳеч қачон ҳеч ким эгнига илмайдиган сарпо-суруқлар, маданиятининг асли йўқларга ақлсиз тақлидлар... ҳамманинг жонига тегди. Чунки булар ҳаммаси Худо учун эмас, балки риё (!) учун, хўжакўрсин (!) учун бўлгани сабабли одамлар безор бўлишди!
Хўш, бу бачкана одатлар қаердан кириб келяпти? Қандай урф бўляпти? Менимча, бундай бемаъни қилиқлар телеканаллар орқали намойиш этилаётган бемаъно чет эл сериаллари орқали ёшлар онгига сингдириляпти. Бунга қатъий чора кўрилмаса, миллий анъаналаримиздан ажралиб, ёшларни ҳам бой бериб қўямиз. Ёшлар бой берилдими, демак, келажагимизни қўш қўллаб бировларга топширган бўламиз.
Илоҳо ўзларимизни ҳам, фарзанд-зурриётларимизни ҳам Меҳрибон Парвардигоримиз буюрган, жаноб Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи ва саллам тавсия этган, ўтмишда ўтганларимизни руҳлари шод бўладиган, халқимиз хурсанд бўладиган, ота-оналаримиз рози бўладиган йўллардан юришимизни насиб этсин!
Иброҳимжон ИНОМОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари
Манба: http://uza.uz
11.10.2019 й. Исломда ватанпарварлик тушунчаси
بسم الله الرحمن الرحيم
اَلْحَمْدُ للهِ وَكَفَى، وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلَى رَسُولِهِ الْمُصْطَفَى، وَعَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ أجْمَعِينَ، أَمَّا بَعْدُ.
ИСЛОМДА ВАТАНПАРВАРЛИК ТУШУНЧАСИ
Муҳтарам жамоат! Маълумки, инсонга берилган энг бебаҳо неъматлардан бири – ўз Ватанида яшашдир. Чунки Ватан унинг киндик қони тўкилган, гўдаклик чоғи ўтган, илк қадамларини қўйган, ёшлик, кексалик даврларини сурадиган, хотиралари муҳрланган, ота-боболарининг юрти, фарзанду набиралари улғайган заминдир! Аллоҳ таоло ҳар бир инсонга ватанни севиш ва унга муҳаббат қўйиш табиатини ато этган.
(Имом-хатиблар мавъизанинг мана шу жойида ўз сўзи билан жонли тарзда “Ватан” тушунчаси, Ўзбекистон диёри, ўз ҳудуди ҳақида гапириб берадилар...).
Исломда ватанга муҳаббат бу – туғилиб ўсган юртига нисбатан эъзоздан иборатдир! Демак, мусулмон киши ватанини севади! Унинг иқболи учун ҳаракат қилади, уни ҳимоя қилади, хурсанд бўлса – хурсанд, хафалик етса – қайғуради. Инсон “Ватан менга нима берди?” деб эмас, балки “мен Ватанимга нима қилдим?” деган олий туйғу билан яшамоғи лозим.
Шунинг учун ҳам киши ўз юртидан узоқлашганда, уни қумсайди ва соғинади. Бу қумсаш биз умматга Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламдан меросдир. Чунки ислом тарихидан маълумки, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам Ўз ватанлари Маккаи мукаррамада 53 ёшларигача яшадилар. Бу давр мобайнида Макка мушриклари томонидан У Зотга бир қанча зулм, душманчилик ва камситишлар бўлди. Шундай бўлса-да ватанларини тарк қилиб бошқа жойга кетмадилар. Аммо Макка мушрикларининг зулмлари ҳаддан ошиб, Расулуллоҳнинг жонларига қасд қилиш даражасига борганларидан кейин Аллоҳнинг буйруғига биноан Маккадан чиқиб кетдилар. Чиқиш вақти келганида кўзга ёш олдилар, кўнгиллари бўшаб, Маккага қараб шундай дедилар:
"مَا أَطْيَبَكِ مِنْ بَلَدٍ، وَأَحَبَّكِ إِلَيَّ! وَلَوْلاَ أَنَّ قَوْمِي أَخْرَجُونِيْ مِنْكِ مَا سَكَنْتُ غَيْرَكِ"
(رواه الإمامُ الترمذي عَنْ عَبْدِ اللهِ بن عباسٍ رضي الله عنهما)
яъни: “(Эй Макка) сендан кўра менга севимлироқ ва суюклироқ шаҳар йўқ! Агар қавмим мени сендан чиқармаганида, асло сендан бошқа жойни макон тутмасдим” (Имом Термизий ривояти).
Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам Маккадан узоқлашганлари сари унга бўлган иштиёқлари зиёдалашиб борарди. Шунда Аллоҳ таоло Расулуллоҳнинг кўнгилларини кўтариб, Маккага қайтиб келишларини башоратини бериб, Қуръони каримдаги қуйидаги ояти каримани нозил қилди:
إِنَّ الَّذِي فَرَضَ عَلَيْكَ الْقُرْآَنَ لَرَادُّكَ إِلَى مَعَادٍ...
яъни: “(Эй, Муҳаммад!) Албатта, Сизга (ушбу) Қуръонни фарз қилган зот, шак-шубҳасиз, Сизни қайтиш жойига (Маккага) қайтарувчидир...” (Қасос сураси 85-оят).
Шундан кейин Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам хотиржам сафарларини давом эттирдилар.
Инсоннинг ўз Ватани олдида бир неча вазифалари бўлиб, уларнинг энг муҳимлари учтадир:
- Ватаннинг ҳаққига дуо қилиш. Чунки пайғамбарлар ўз ватанлари ҳаққига дуо қилганлар. Масалан, “Пайғамбарларнинг отаси” Иброҳим халилуллоҳ ўз ватанлари бўлмиш Маккаи мукаррамa ҳақига Қуръони каримда дуо қилганлари баён қилинган:
وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا بَلَدًا آَمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آَمَنَ مِنْهُمْ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآَخِرِ قَالَ وَمَنْ كَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِيلًا ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ
яъни: “Эсланг, Иброҳим: “Эй, Раббим, буни (Маккани) тинчлик шаҳри қилгин ва унинг аҳолисидан Аллоҳга ва охират кунига ишонувчиларига (турли) мевалардан ризқ қилиб бергин!”, – деганида, Аллоҳ: “(Улардан) кофир бўлганларини эса, бироз ризқлантириб, сўнгра дўзах азобига мубтало этурман. Бу ўта ёмон оқибатдир”, – деди” (Бақара сураси 126-оят).
Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам Мадина мунавварага борганларида унинг ҳаққига қуйидагича дуо қилдилар:
"اللَّهُمَّ حَبِّبْ إلَيْنَا المَدِينَةَ كَحُبِّنَا مَكَّةَ أوْ أشَدَّ، اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا في صَاعِنَا وفي مُدِّنَا..."
(رواه الإمامُ البخاري والإمام مسلم عن عائشة رضي الله عنها)
яъни: “Эй Аллоҳ! Мадинани бизга Маккани суйганимиздек ёки унданда зиёдароқ суюкли қилгин! Ва уни тошу тарозусига – соъу муддига баракот бергин!” (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривояти).
Мана пайғамбар алайҳиссаломлар яшаб турган юртларига тинчлик ва ризқ сўрадилар. Зеро бу икки неъмат – Ватан фаровонлиги омилларидандир! У иккиси ёки бири топилмаса, бахт саодат йўқолади.
(Имом-хатиблар мавъизанинг мана шу жойида Ватанимиз (айниқса кичик Ватан – оиламиз) ҳаққига қандай дуо қилиш керак эканлигини ўз сўзлари билан жонли тарзда тушунтириб берадилар...).
- Ватан ободлиги учун моддий ва маънавий ҳисса қўшиш. Бу ҳақда Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилди:
هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا
яъни: “У (Аллоҳ) сизларни ердан пайдо қилиб, сизларни уни обод этувчи этди” (Ҳуд сураси 61-оят). Демак, инсон ер юзини, хусусан яшаб турган юртини, ўз Ватанини обод қилиши – унинг бурчи ҳисобланади.
Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:
إِنْ قَامَتِ السَّاعَةُ وَفِي يَدِ أَحَدِكُمْ فَسِيلَةٌ، فَإِنِ اسْتَطَاعَ أَنْ لاَ تَقُومَ السَّاعَةُ حَتَّى يَغْرِسَهَا، فَلْيَغْرِسْها
(رواه الإمام البخاري عَنْ أَنَسٍ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ الله عَنْهُ)
яъни: “Қиёмат қоим бўлиб қолса-ю, бирингизнинг қўлида кўчат бўлса, у қоим бўлгунича экишга улгурса, экиб қўйсин” (Имом Бухорий ривояти).
Ҳадиси шарифда инсон ўз ҳаётининг охирги лаҳзасини ҳам ғанимат билиб, яшаб турган жойини обод қилиш, уни гуллаб-яшнатишга тарғиб қилинмоқда.
(Имом-хатиблар мавъизанинг мана шу жойида ўз ҳудудларидаги ободончилик ва бунёдкорлик ишларидан жонли мисоллар келтирадилар...).
- Ватанда фасод ва бузғунчилик ишлари билан машғул бўлмаслик. Бу ҳақда Қуръони каримда шундай марҳамат қилинади:
“وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا إِنَّ رَحْمَةَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ
яъни: “Ерни (Аллоҳ хайрли ишларга) яроқли қилиб қўйгандан кейин (унда) бузғунчилик қилмангиз! Унга (Аллоҳга) ҳам қўрқинч ва ҳам умид билан дуо қилингиз! Аллоҳнинг раҳмати эзгу иш қилувчиларга яқиндир” (Аъроф сураси 56-оят).
Ҳар бир шахс ўзи яшаб турган жойини ардоқлаб, уни ҳимоя қилиши – ўз жони, моли, ота-онаси ва фарзандларини ҳимоя қилиш ҳисобланади. Бу иш улкан савоб экани ҳақида Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:
" مَنْ قُتِلَ دُونَ مَالِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ وَمَنْ قُتِلَ دُونَ نَفْسِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ وَمَنْ قُتِلَ دُونَ دِينِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ وَمَنْ قُتِلَ دُونَ أَهْلِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ"
(رواه الإمام الترمذى عن سعيد بن زيد رضي الله عنه)
яъни: “Моли, жони, дини ва аҳли аёлини ҳимоя қилиш йўлида ҳалок бўлган киши шаҳидлик мақомини топади” (Имом Термизий ривояти).
Киши ватанига хиёнат қилиши, ундаги ота-онаси, фарзандлари ва халқининг қадрига етмаслиги, уларни ўйламасдан ватанга қарши қурол кўтариши – исломдаги энг оғир гуноҳ ва жуда катта жиноятдир!
Ватанни севишимизга бир қанча сабаблар бор. Жумладан, Аллоҳ таоло тақдиримизни шу ерга битди. Шу ватанда туғилиб ўсдик, тарбия топдик. Бу ватанда энг севимли қариндошларимиз, яқинларимиз яшашади. Бунинг устига бу заминни сон-саноқсиз улуғ зотлар, Аллоҳнинг дўстлари ватан тутишган.
Афсуски, айрим Ватан қадрига етмаган кимсалар, гўёки “ҳижрат қилиш фарз” деган сохта даъвони қилиб, оиласи бағрида тинч, осуда ҳаёт кечираётган мусулмонларни ўзга юртларга чиқиб кетишга даъват қилмоқда. Аммо бугунги кунда турли сиёсий кучларнинг қўлида қўғирчоқ бўлган айрим ватангадолар дунёнинг нотинчлик ҳукм сурган ва ўзлари қўним топган минтақаларига таассубга берилган шахсларни бир жойга жамлаш ва шу орқали хомийларининг режалаштирилган сиёсий мақсадлари йўлида ҳаракатланишмоқда. Хусусан, улар илм-маърифатдан йироқ, жоҳил кимсаларни ўз атрофларига тўплашга интилиб, ислом диёри бўлган, азон айтиладиган, жума ва ҳайит намозлари бемалол ўқиладиган, хуллас, исломнинг беш арконлари эмин-эркин адо этилиб, мусулмончилик амалда бўлган ва ўзлари тинчлик-хотиржамликда ҳаёт кечираётган ватанларини тарк этишга тарғиб қилинмоқдалар.
Ўз юртини ташлаб, ўзга юртларда сарсон-саргардон бўлиш айни ислом таълимотига зид ишдир. Ал-Фокиҳий ўзининг “Макка хабарлари” асарида ёзишича, Ибн Аббос разияллоҳу анҳу ухлаётганида ёстиғи тагидаги ҳамёни ўғирланади. Ўғри ушланиб, Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам олдиларига олиб борилганида, у ўз қилмишини ушбу маблағ эвазига ҳижрат қилмоқчи эканлиги билан оқламоқчи бўлади. Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам эса, унинг содир этган ишини қоралаб, Маккага қайтишини ва ўз шаҳрида яшашини буюриб, “ҳижрат тўхтатилди!”, – дея таъкидлайдилар.
Кишининг ўз юртига меҳр-муҳаббатли бўлишига тарғиб қилиб, Имом Муҳаммад Ғаззолий раҳматуллоҳи алайҳи шундай деганлар: “Инсон ўз туғилиб ўсган ерини ва ундаги нарсаларни, гарчи у жой одам яшамайдиган саҳро бўлса ҳам, яхши кўради. Ватанга бўлган муҳаббат – инсон қалбидаги туғма табиатдир. Бу нарса инсонни ватанида бўлганида хотиржам, мусофирликда соғинадиган, унга ҳужум қилинганда ҳимоя қиладиган, ҳурматсизлик қилинганда ғазабланадиган қилиб қўяди”.
Абу Амр ибн Ало раҳматуллоҳи алайҳ: “Кишининг вафодорлиги унинг ўз ватани учун қайғуришидан, яқинларини соғинишидан ва умрининг зое кетказган лаҳзаларига ўкиниб яшашидан билинади”, – деганлар.
(Имом-хатиблар мавъизанинг мана шу жойида ҳазрат Навоий, Бобур ва бошқа юртимиз мутафаккирларининг Ватан тўғрисидаги ҳикматли сўзларидан мисоллар келтирадилар...).
Ватандаги тинчликнинг қадрига етиш ҳақида спорт соҳасидаги раҳбарлардан бири яқинда бўлиб ўтган бир воқеани сўзлаб берди:
Мусобақага қатнашиш учун хорижий мамлакатдан бир фаластинлик спортчи йигит Ўзбекистонга ташриф қилган эди. Фаластинлик йигит ватанига қайтишдан бир кун аввал чуқур, оғир бир нафас олиб: “Афсус эртага мусобақа нихоясига етади, биз ўз юртимизга қайтамиз”, – деган гапни айтди. Биз уни гапидан таажжуб қилдик ва сўрадик: “Эртага ватанингизга қайтасиз, ватанга кетишдан хам ортиқ бахт борми? Сиз ўз юртингизга, яқинларингизнинг ҳузурига кетасиз-ку, нега ватанга қайтиш учун афсус қиляпсиз?” Фаластинлик меҳмонимиз шундай жавоб қилди: “Тўғри, ватанга кетиш, фарзандларни кўриш, жигарлар билан дийдорлашиш – бу бахт, лекин бизни яшаб турган юртимизда ўқ овози эшитилиб туради. Кўчага маълум, белгиланган соатда чиқамиз, ундан бошқа вақтда кўчага чиқолмаймиз. Туғилиб ўсган диёримизда бемалол юролмаймиз, на туй-ҳашам, на хурсандчиликни ўз вақтида ўтказа оламиз. Доимо бирон-бир ўқ келиб умримга хотима ясаб қўяди деган қўрқув ва хавотирда яшаймиз, лекин сизларнинг юртингизга келганимизда шу нарсанинг гувоҳи бўлдикки, биз бу ерда эркин нафас олдик. Кечаси ярим тун бўлсин, ёруғ тонг бўлсин бемалол кўчаларда юрган одамларни кўрдик. Фарзандларини қўлларидан етаклаб ота-оналар истироҳат қилиб турганларини, тўйларингиз тўйлардек, маъракаларингиз маъракалардек ўтиб турганини кўрдик. Бирон-бир ўқ овозини эшитганимиз йўқ. Бирон-бир ножўя ҳаракатни кўрганимиз йўқ. Сизларга ҳавас қилдик. Бундай ватанда яшаш ҳаммага ҳам насиб қилмайди. Юртингизни қадрига етинглар!”, – деб сўзини ниҳоялади.
Шундай экан, ҳар биримиз ўз ватанимизга бўлган муҳаббатимизни янада ошириб, тинчлигини қадрига етиб, уни ободлиги ва ривожланиши йўлида ўз ҳиссамизни қўшиб, кундан-кунга кўпайиб бораётган ислоҳот ва ютуқларига шукр қилиб, ҳар хил ёвуз ниятдаги кимсалардан уни кўз қорачиғимиздек асраб-авайлаб, Ватан равнақи йўлида хизмат қилаётган шахсларнинг ҳаққига дуолар қилиб, ибодатларимизни ўз вақтида бажариб умргузаронлик қилишимиз мақсадга мувофиқдир.
Аллоҳ таоло азиз ва мўътабар Ватанимизни бунданда фаровон ва осмонини мусаффо қилиб, халқимизни тинч ва осуда айлаб, икки дунё саодатига мушарраф айласин! Омин!
Муҳтарам имом-домла! Келгуси жума маърузаси “ИЖТИМОИЙ ТАРМОҚЛАРНИНГ ХАТАРИ” мавзусида бўлади.
Муҳтарам имом-домла! Ўзбекистон Республикаси давлат солиқ қўмитасининг Ўзбекистон мусулмонлари идорасига қилган мурожаатига биноан, жисмоний шахсларнинг мол-мулк ва ер солиқлари бўйича белгилаган тўлов муддати 15 октябрга қадар тўланиши шарт. Ушбу вақтга оз қолганлигини инобатга олган ҳолда жамоатга мол-мулк ва ер солиқлари ҳамда бошқа коммунал тўловларни ҳам ўз вақтида тўлашлари бўйича эслатма беришингизни, шунингдек, кунлар совиб бориши натижасида аҳолининг табиий газдан фойдаланиши ортиб бориши сабабли куз-қиш мавсумини талофатсиз ўтказиш мақсадида газдан тўғри фойдаланиш ва газ туфайли заҳарланишдан эҳтиёт бўлиш чора-тадбирлари ҳақида эслатиб ўтишингизни сўраймиз.
Имом-хатиб ташаббуси билан ночор оилага янги уй қуриб берилмоқда
Самарқанд вилояти Ургут туманидаги “Ғавсул Аъзам” жоме масжиди имом-хатиби Тўлқин Исаев Жарқишлоқ қишлоғида яшовчи боқувчиси йўқ, кам таъминланган 4 нафар фарзанди бор Муқаддас Ориповага ҳашар йўли билан ҳомийларни жалб қилган ҳолда уй-жой қуриб бермоқда.
М.Орипова турмуш ўртоғи вафот этгач, тўртта фарзанди билан ёлғиз қолган. Уй масаласида ёрдам сўраб тегишли тартибда мурожаатлар қилган. Бундан хабар топган масжид имоми маҳалладаги саҳоватли кишилар ва ҳомийларни бева аёлга ёрдам кўрсатишга тарғиб этди. Шунинг билан боқувчисини оила учун бошпана қуриб беришдек савобли бошлаб юборилди.
Олти сотих майдонда қурилаётган ҳовлига ҳозирги кунгача юз миллион сўм сарфланди. Иморат кўтарилиб, том қисми ёпилди.
Айтиш лозимки, бундай хайрли ишлар шу дунёнинг ўзида эгаларига шараф, мақтов келтиради. Маҳалла аҳли, қолаверса норасида гўдаклар ҳомийлар, эҳсон эгалари ҳаққига доимо дуода бўлишади. Аллоҳ таоло ҳузуридаги мукофотини эса инсон тасаввур эта олмайди. Зеро садақа ўз ўрни ва ҳақдор эгасига етиб бормоқда.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар:
الساعي على الارملة و المسكين كالمجاهد في سبيل الله
“Бева ва мискинларга ёрдам берувчи киши Аллоҳ таолонинг йўлидаги мужоҳид кабидир”.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Масжидлар бўлими
Мақолалар
