muslim.uz
Аллоҳ таолога энг севимли калима
Субҳаналлоҳ – Аллоҳ таолога энг севимли калима. Абу Зарр розияллоҳу анҳу айтадилар: "Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам менга: “Аллоҳ таолога энг маҳбуб бўлган каломни айтайми? Аллоҳ таоло учун каломларнинг энг яхшиси “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи”, деб айтишингдир”, дедилар".
Субҳаналлоҳ – айтишга осон, тарозида оғир келувчи калима. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Икки калима борки, улар тилга енгил, тарозида оғир ва Раҳмонга маҳбубдир. Улар: “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи, Субҳаналлоҳил аъзийм”, дедилар" (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Субҳаналлоҳ – Жаннатда боғ бўлувчи калима. Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Кимки: “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи” деса, у учун жаннатда бир хурмо экилади", дедилар (Имом Термизий ривояти).
Субҳаналлоҳ – энг афзал калима. Саҳобалар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан: “Қайси калом афзал?” деб сўрашди. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ фаришталари ёки бандалари айтишини ихтиёр қилган “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи” калимасидир”, дедилар (Имом Муслим ривояти).
Субҳаналлоҳ – гуноҳларга каффорат бўлувчи калима. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким ҳар намоздан кейин ўттиз уч марта тасбеҳ (Субҳаналлоҳ), ўттиз уч марта ҳамд (Алҳамдулиллаҳ), ўттиз уч марта такбир (Аллоҳу акбар) айтса, жами тўқсон тўққиз бўлади, юзта бўлишига: “Лаа илааҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу, лаҳул мулку ва лаҳул ҳамду ва ҳува аъла кулли шайьин қодийр”ни айтса, унинг гуноҳлари денгиз кўпиклари каби бўлса ҳам, мағфират қилинади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Субҳаналлоҳ – хатоларни кетказувчи калима. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким: “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи” деб бир кунда юз марта айтса, хатолари денгиз кўпигича бўлса ҳам кечиб юборилади”, дедилар (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Субҳаналлоҳи ва биҳамдиҳи аъдада холқиҳи ва ризо нафсиҳи ва зината аршиҳи ва мидада калиматиҳи”, деб айтардилар (Имом Муслим ривояти).
Даврон НУРМУҲАММАД
Қувончли хабар: “Мулла Қосим домла” масжиди очилди!
Пойтахтимизнинг Мирзо Улуғбек туманида жойлашган “Мулла Қосим домла” жоме масжиди янги биносининг очилиш маросими бўлиб ўтди. Унда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Иброҳимжон Иномов, Тошкент шаҳар бош имом-хатиби Нуриддин Холиқназаров, Мирзо Улуғбек тумани Бош имом хатиби Акбарали Маматов, “Мулла Қосим домла” жоме масжиди имом-хатиби Азимжон Алимжонов ва намозхонлар иштирок этди.
Маросимда Нуриддин домла Холиқназаров намозхонларга масжид қавми ва мўмин-мусулмон халқимизни янги жоме очилиши билан муборакбот этиб, Аллоҳ таолодан юртимизда бундай хайрли ишларни зиёда қилишини, унинг қурилишига ҳисса қўшган кишиларга ажру савобларни кўпайтириб беришини сўраб хайрли дуолар қилдилар. Сўнг шу ҳафтадаги жума маърузаси бўйича: “Тил офатлари” мавзуси бўйича таъсирли маъруза қилдилар. Ушбу жараён muslim.uz портали орқали онлайн тарзда юртимиз ва хориждаги ўзбек тилида сўзлашувчи кишиларга намойиш этди.
Эслатиб ўтамиз, 2020 йил 13 июнь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари ушбу масжиднинг янги биноси пойдеворига илк ғиштини табаррукона қўйиб, унинг қурилишига оқ фотиҳа берган эдилар.
– Сўнги пайтда жоме биноси яроқсиз ҳолатга келиб қолгани, жамоат сезиларли даражада ортиб, хонақоҳ торлик қилаётгани сабаб маҳалла фаоллари, намозхонлар масжидни қайта қуриш бўйича таклиф билан чиқди, – дейди масжид имом-хатиби Азимжон Алимжанов. – Ушбу хайрли ташаббусни Ўзбекистон мусулмонлари идораси қўллаб-қувватлади. Шундан сўнг қурилиш жараёнлари бошлаб юборилди. Жоменинг эски биноси 300 кишини сиғдирган бўлса, ҳозирги янги биноси 4 200 намозхонга мўлжалланган. Биргина икки қаватли катта хонақоҳнинг ҳар бир қаватига 1000 нафардан намозхон сиғади. Ўн кишилик эски таҳоратхона ўрнига қурилган янги таҳоратхонадан 70 киши фойдаланиши мумкин.
Шунингдек, масжидда аёллар намозхонаси, гапиришида нуқсони бўлган кишилар учун ташкил этилган алоҳида хонада динимиз аҳкомлари ва жума маърузаси тушинтириб берадиган мутахасис фаолият юритади. Ундан ташқари мажмуада хизмат хоналари, мажлислар зали, кутубхона, қоровулхона ўрин олган”.
– Жоменинг янги биноси қурилиш ишлари 2020 йил январ ойида бошланган эди, – дейди қурилиш прораби (ишбошиси) Олим Ибрагимов. – 2021 йил 20 январда тўлиқ якунланди. Унинг умумий ер майдони 55 сотохни ташкил этади. Жоменинг эски биноси жойлашган ер қазилиб, 10 метр пастга туширилди. Масжид уч гумбаз ва 24 метрли битта минорали қилиб қурилди. Шунингдек, масжид мажмуаси ёнида жойлашган “Бўз” қабристони обод этилди, бу ерга келадиган йўллар кенгайтирилди, кўп қаватли уйлар атрофи обод қилинди.
Маълумот учун, “Муллақосим” масжиди 1,5 асрлик тарихга эга. 19 асрнинг 80 йилларда Мусобой деган киши “Бўз” маҳалласига кўчиб келган. Кейинроқ ўғилларига масжид ёнидаги ерда уй қуриб, уларнинг таълим-тарбиясига алоҳида эътибор беради. Жумладан, Қосим исмли ўғлини Саид Усмонхон деган устозга шогирдликка беради. Яхши илм олган мулла Қосим домла кўп йиллар шу ердаги маҳалла аҳлига хизмат қилади. Маҳалла домласи масжидни кенгайтириш учун уйини ҳадя қилади, ўзи маҳалладаги бошқа жойга кўчиб ўтади.
Масжид илк бор 1880-1885 йилларда Мулла Қосим бошчилигида маҳаллий аҳоли ҳашар хашар йўли билан “Бўз” қабристони ёнида қуради. Сўнг одамларга кўп хизмат қилган домла шарафига “Мулла Қосим домла” масжиди деб ном берган.
Истиқлол туфайли ушбу масжид 1996 йил 25 июнда жоме мақомини олди. 1998 йил 13 августда Адлия бошқармасидан № 40 рақам билан қайта рўйхатдан ўтди. 1999 йили масжид, 2007 йили тахоратхона халқ ҳашари йўли билан замон талабига мос қилиб кайта таъмирланди. 2008 йил 2 сентябрда Тошкент шаҳар ер ресурслари ва Давлат кадастр бошқармаси жомени давлат рўйхатидан ўтказди.
Аллоҳ таоло ушбу масжидни халқимизга муборак қилсин, юртимизда яна кўплаб масжидлар барпо бўлишини бардавом айласин!
Баҳриддин Хушбоқов,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
матбуот хизмати ходими
Ал-Азкор: Вақти тайин қилинмаган зикрлар. 1-боб (2-аудио)
ЎМИ матбуот хизмати
Islom.uz портали Навоий ҳазратларининг асари асосида танлов ўтказмоқда
Islom.uz портали шеърият мулкининг султони Алишер Навоийнинг халқаро миқёсда нишонланаётган 580 йиллигини муносиб қаршилаш мақсадида «Арбаъин» номли танлов эълон қилди.
Танлов икки йўналишда ўтказилади:
Биринчи йўналиш:
— Тўртликни ифодали ўқиб бериш.
— Ҳадисларнинг ўзбекча таржимасини айтиб бериш.
Иккинчи йўналиш:
— Ҳадиснинг арабча матнини ўқиб бериш.
— Тўртликни ифодали ўқиб бериш.
— Ҳадисларнинг ўзбекча таржимасини айтиб бериш
— Ҳадиснинг ровийсини айтиш.
Ҳар икки йўналишда ҳам иштирокчилар билет танлашади. Танлаб олинган билетда келтирилган ҳадис рақамига кўра, (ҳар бир билетда тўртта рақам бўлади ва шу рақамда кўрсатилган ҳадисларни айтиш керак) иштирокчилардан ўша ҳадисни айтиб бериш талаб этилади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким умматимга дин ишлари борасида қирқта ҳадисни муҳофаза қилиб берса, Аллоҳ уни Қиёмат куни фақиҳ қилиб тирилтиради, Қиёмат куни мен унга шафоатчи ва гувоҳ бўламан» деганлар.
Имом Байҳақий ва бошқалар ривоят қилган.
Мазкур ҳадиси шарифнинг илҳоми, ундаги ваъдага умидворлик билан нафақат муҳаддис ва уламолар, балки кўпчилик мусулмон шоирлар ҳам «Арбаъин»лар ёзганлар. «Арбаъин» сўзи «қирқ» дегани бўлиб, бу асарларда фазилатли амалларга, Ислом ахлоқига доир қирқта қисқа-қисқа ҳадислар шеърий тўртликлар шаклида таржима қилинган. Жумладан, буюк олим Абдурраҳмон Жомий раҳматуллоҳи алайҳ форс тилида, мумтоз шоир Алишер Навоий туркий тилда «Арбаъин» асарларини ёзганлар.
Мумтоз адабиётимизни, хусусан, Алишер Навоийнинг «Арбаъин» асарини чуқурроқ ўрганганимиз сари унинг Қуръон ва суннатдаги ўгитларга, динимиз таълимотлари ва ғоясига асослангани тобора яққол кўрина бошлайди.
Бугун ҳам ана шу мўътабар манбаларни ўрганиш ва улар асосида яшаш долзарблигини йўқотган эмас. Уларсиз тарихимизни, адабиётимизни, хусусан, Навоийнинг улкан меросини тўлиқ тушуниб, англаб бўлмайди. Улуғ бобомиз Алишер Навоийнинг асарлари қанча кўп ўрганилса, шунча оз. Зеро, уларнинг асарлари битмас-туганмас зиё манбаидир.
Алишер Навоий Аллоҳга иймон келтирган, Қуръони Каримдаги ҳар бир оятни муқаддас деб билган, нақшбандия тариқатини қабул қилган шоир ва мутафаккирдир. Унинг ижоди моҳиятини англаб етмоқ учун киши дин тарихини яхши билиши, Қуръони Каримни ўқиб, маъносини англай олиши керак.
Улуғ бобокалонимизнинг меросларини тўла ва тўғри тушуниш ҳамда шундай талқин қилиш, бу олтин меросни ҳақиқий, соф ҳолатда кейинги авлодларга етказиш биз, фарзандларнинг шарафли бурчимиздир. Бундай улкан вазифани шараф билан адо қилиш бахтини ҳозирги илм ва маърифат кишиларига, алалхусус, Алишер Навоийга ўзини авлод деб билган сизу бизлар – барчамизга Аллоҳ таолонинг Ўзи насиб этсин!
azon.uz
Тилни сақлаш
Тил инсоннинг энг мукаррам, шу билан бирга энг хатарли азоси ҳамдир. Агар инсон уни яхшиликга ишлатса, улкан ажр-мукофотларга эга бўлади, бордию ёмонликга ишлатса уни ортидан маломатга қолиши тайин. Шунинг учун ҳам Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Одам боласининг кўпчилик хатолари тилидан” [1] деганлар.
Инсонни абадий саодатга эришиб жаннатга кириши, ёки бахтсиз бўлиб дўзахга киришишининг ҳам асосий сабабчиси тилидир. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам, инсонларни жаннатга киритадиган амалларнинг кўпроғи ҳақида сўралганларида: “Аллоҳга тақво қилиш ва чиройли хулқ” дедилар. Инсонларни дўзахга киритадиган нарсаларнинг аксари ҳақида сўралганларида эса: “Оғиз ва фарж” [2] дедилар. Демак инсоннинг нажот топишига Аллоҳга бўлган тақвоси ва чиройли хулқи сабабчи бўлса, ҳалокатга учрашига тилини лағвдан, авратини зинодан сақламаслиги сабаб бўлар экан. Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким менга икки жағи ва икки оёғи ўртасидаги нарсани сақлашни кафолатини берса, мен унга жаннат кафолатини бераман. Бирор бир садақа Аллоҳ азза ва жаллага яхши сўздан кўра маҳбуброқ эмас” [3] дедилар.
Сўзнинг аҳамияти шунчалик муҳимки инсон биргина сўзи билан мусулмон бўлиши ёки диндан чиқиши, инсонлар ўртасини ислоҳ қилиши ёки бузиши мумкин. Шундай экан Аллоҳ таоло неъмат қилиб берган тилларимизни фақат хайрли амалларга ишлатмоғимиз ва уни Аллоҳ ва Росули қайтарган нарсалардан тиймоғимиз лозим. Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Токи тилини сақламагунича бирортангиз ҳам иймоннинг ҳақиқатига ета олмайди” [4] дедилар. Росулуллоҳ соллаллоҳу аълайҳи васаллам ҳадиси шарифда марҳамат қилганларидек иймоннинг ҳақиқатига етиш мақсадида тилимизни ундан сақлашимиз керак бўлган нарсаларни яна бир бор эслатиб ўтишни лозим деб билдик. Чунки Аллоҳ таоло: “ (Эй, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам) Эслатинг! Зеро, эслатма мўминларга манфаат етказур”[5] деган.
Имом Бухорий номидаги
Тошкент Ислом институти
“Таҳфизул-Қурьон” кафедраси ўқитувчиси
Абдулаҳад Собиров.
[1] Табароний ва Ибн Абуддунё ривояти.Ваҳид Абдуссалом Болий. Ҳифзуллисан 5-бет.1990-йил Макка-и мукаррама.
[2] Термизий ривоят қилиб саҳиҳ деган 3.245 Ваҳид Абдуссалом Болий. Ҳифзуллисан 5-бет. 1990-йил Макка-и мукаррама.
[3] Имом Байҳақий. Шуъабул-иймон, 4- жуз, тилни сақлаш боби 4915- ҳадис. 1990-йил Байрут. Дарул кутубил иълмийя.
[4] Имом Байҳақий. Шуъабул-иймон, 4- жуз, тилни сақлаш боби 5005- ҳадис. 1990-йил Байрут. Дарул кутубил иълмийя.
[5] Зориёт сураси 55-оят.Шайх Абдулазиз Мансур. Қуръони карим маъноларининг таржимава тафсири. 2009-йил Тошкент. ТИУ нашриёти.
Мақолалар
