Савол: Боин талоқдан идда ўтирган аёлга  ошкора совчи қўйса бўладими?

Жавоб: Динимизда инсоннинг қадри, унинг шаъни шу қадар юксакки, ҳатто вафот этган одамга ҳам тириклар каби ҳурмат сақланади. Шунинг учун бир киши вафот этса, унинг беваси эрининг, никоҳнинг ҳаққи-ҳурмати туфайли идда ўтиради. Бу иддадан мақсад фақатгина унинг ҳомиладор бўлган-бўлмаганини аниқлаш эмас. Бева қолган аёл эри билан бирга яшаган ҳаётининг ҳурмати учун ҳам идда ўтиради. Шунинг учун эри вафот қилгани учун идда ўтирган аёлга ошкора совчи қўйиш мумкин эмас. Бундай аёлга совчи қўйилса, мақсадни очиқ айтмай, ишора билан изҳор қилинади. Бу нарса шариатимизда таъриз деб аталади. Масалан, бева қолган аёлнинг акасига «Синглингизнинг иддаси тугаганда менга хабар қилинг», дейиш мумкин.

Эри бор, аммо ундан боин талоқ олган аёлларнинг масаласи ҳам худди шундай. Уларга ҳам очиқча совчи қўйиб бўлмайди. Совчи бўлиш учун идда тугашини кутиш керак. Шундан кейингина, агар ўзининг эри уни қайтариб олмаса, иддаси тугаб, боши очиқ бўлгандан кейингина унга совчи қўйса бўлади.

Раҳматуллоҳ САЙФУДДИНОВ,

Юнусобод тумани бош имом-хатиби,

Тошкент ислом институти ўқитувчиси,

«Мирза Юсуф» жоме масжиди имом-хатиби

1. محمد Муҳаммад – мақталган.
2. أحمدАҳмад – Аллоҳга ҳамд айтувчи.
3. حامدҲамид – Аллоҳга ҳамд айтувчи.
4. محمودМаҳмуд – мақталган.
5. أحيدАҳяд – фазилатлар бобида ягона.
6. وحيد Ваҳийд – етим.
7. واحدВоҳид – ахлоқ- одобда ягона.
8. حاشرҲошир – ўз умматларини қиёмат куни маҳшаргоҳга еғувчи.
9. عاقبОқиб – пайғамбарларнинг охиргиси.
10. طهТоҳо – бу сўзнинг маъноси Аллоҳгагина маълум.
11. يسЁсин – бу сўзнинг маъноси ҳам Аллоҳгагина маълум.
12. طاهرТоҳир – тоза, пок.
13. مطهرМутаҳҳар – покланган.
14. طيبТаййиб – пок, хуштабиат.
15. سيدСаййид – Хожа.
16. رسولРасул – элчи, пайғамбар.
17. نبيНабий – пайғамбар.
18. رحمة Раҳмат – марҳаматли.
19. بشرى Бушро – хушхабар берувчи.
20. غوث Ғовс – ёрдам берувчи.
21. غيث Ғойс – яхшиликларнинг тушишига сабабчи.
22. غياث Ғиёс – ундан ёрдам сўраладиган.
23. نعمة الله Неъматуллоҳ – Аллоҳнинг неъмати.
24. هدية الله Ҳадийятуллоҳ – Аллоҳнинг ҳадийяси.
25. عروة وثقى Уърватул вусқо – Мустаҳкам тутқич.
26. صراط الله Сиротуллооҳ – Аллоҳнинг кескир қиличи.
27. صراط مستقيم Сиротуммустақим – тўғри йўлда юрувчи.
28. ذكرالله Зикруллоҳ – Аллоҳни зикр қилувчи.
29. سيف الله Сайфуллоҳ – Аллоҳнинг қиличи.
30. رسول الرحمةРасулур-роҳма- раҳмат пайғамбари.
31. قيمҚаййим – тўғри йўлдан борувчи.
32. جامعЖомиъ – барча яхши фазилатларни ўзида мужассам этувчи.
33. مقتفيМуқтафий – эргашувчи (ҳақ йўлга).
34. مقفيМуқаффий – эргаштирувчи (ўзига).
35. رسوا الملاحمРасулул – малоҳим – жангу жаҳон пайғамбари.
36. رسول الراحةРасулур – роҳа – роҳат пайғамбари.
37. كاملКомил – етук.
38. إكليلИклил – тож.
39. مدثرМуддассир – қўрқувдан матоҳга ўраниб олган.
40. مزملМуззаммил – муддассир.
41. عبد اللهАбдуллоҳ – Аллоҳнинг бандаси.
42. حبيب اللهҲабибуллоҳ – Аллоҳнинг суюклиси.
43. صفي اللهСафийюллоҳ – Аллоҳнинг танлагани.
44. نجي اللهНажийюллоҳ – Аллоҳнинг сирдош дўсти.
45. كليم اللهКалимуллоҳ – Аллоҳ билан сўзлашувчи.
46. خاتم الأنبياءХотамул – анбиё – набийлар охири, уларнинг хотимаси.
47. خاتم الرسلХотамур – русул - Расуллар хотимаси.
48. مقييМуқйий – динни тургизгувчи (ривожлантиргувчи).
49. منجيМунжий – халоскор.
50. محي Муҳйи– Гунохларни кетказувчи
51. مذكرМузаккир – эслатувчи (Аллоҳни ва охиратни).
52. ناصرНосир – ёрдам этувчи.
53. منصورМансур – ёрдам берилган, душманлари устидан зафар топган.
54. نبي الرحمةНабийюр – роҳма – раҳмат пайғамбари.
55. نبي التوبةНабийют – тавба – тавбага тарғиб этувчи пайғамбар.
56. حريص عليكمҲарисун алайкум – (саодатга етишишингизга) ташна, умматларига меҳрибон.
57. معلومМаълум – ҳаммага маълум.
58. شهيرШаҳир – ҳаммага машҳур.
59. شاهدШоҳид – гувоҳ.
60. شهيدШаҳид – гувоҳ.
61. مشهودМашҳуд – гувоҳлик берилган.
62. بشيرБашир – хушхабар берувчи.
63. مبشرМубашшир – хушхабар берувчи.
64. نذيرНазир – азоблардан огоҳлантиргувчи.
65. منذرМунзир – охират азобларидан огоҳлантиргувчи.
66. نورНур – нур.
67. سراجСирож – чироқ, қуёш.
68. مصباحМисбоҳ – чироқ.
69. هديҲудо – ҳидоят қилгувчи.
70. مهدي Маҳдий – ҳидоят қилинган.
71. منير Мунир – нур таратувчи.
72. داعي Доъий – динга даъват қилувчи.
73. مدعو Мадъув – меҳмон.
74. مجيب Мужиб – умматларини нидосига жавоб берувчи.
75. مجاب Мужаб – дуоси ижобат бўлган.
76. خفي Хофий – порлаган.
77. عفو Аъфув – ўта кечирувчи.
78. ولي Валий – Аллоҳнинг дўсти.
79. قوي Қовий – душманлари устидан қудратли.
80. أمين Амин – ишончли.
81. مأمون Маьмун – омонатдор.
82. كريم Карим – карамли, сахий.
83. مكرم Мукарром –юксак эҳтиромли.
84. مكين Макин – қувватли, Ҳақ йўлида собит.
85. متين Матин – мартабаси олий.
86. مبين Мубин – аниқ, равшан.
87. مؤمل Муаммил –интизор бўлинган, муштоқ бўлинган.
88. وصول Васул – унга ваҳий келган.
89. ذو قوة Зу қувваҳ – иродали.
90. ذو حرمة Зу ҳурмаҳ – меҳр-оқибатли.
91. ذو مكانة Зу маканаҳ – ўз ўрнига эга.
92. ذو عز Зу Иъзз – улуғвор.
93. ذو فضل Зу фазл– фазилатлар ила сифатланган.
94. مطاع Мутоъ – итоат қилинган, бўйин сунилган.
95. مطيع Мутиъ – Аллоҳга итоаткор.
96. قدم صدق Қодаму сидқ – собит қадам.
97. مختارМухтор – танлаб олинган.
98. اجيرАжир – динга хизмат қилгувчи.
99. جبارЖаббор – айбларни ёпгувчи.
100. ابو القاسمАбул – Қосим – Қосимнинг отаси.
101. ابو الطاهرАбул – Тоҳир – Тоҳирнинг отаси.
102. ابو الطيبАбут – Таййиб – Таййибнинг отаси.
103. ابو ابراهيمАбу Иброҳим – Иброҳимнинг отаси.
104. مشفعМушаффаъ – шафоат ҳуқуқи берилган.
105. شفيعШафиъ – шафоат этувчи (қиёмат куни гуноҳкор умматларнинг кечирилишини Аллоҳдан сўровчи).
106. صالحСолиҳ – яхши ишларни қилувчи, Аллоҳнинг буйруқларини адо этувчи.
107. مصلحМуслиҳ – ислоҳ этувчи, тузатувчи (ўртани).
108. مهيمنМуҳаймин – умматлари ишини кузатиб турувчи.
109. صادقСодиқ – ростгўй.
110. مصدقМусаддиқ – тасдиқ этувчи.
111. صديقСиддиқ – ростгўй.
112. سيد المرسلينСаййидул – мурсалин – пайғамбарлар ҳожаси.
113. امام المتقينИмомул – муттақин – тақводорлар пешвоси.
114. قائد الغرالمحجلينҚоидул – ғуррил – муҳажжалин – қиёмат куни сажда қилган аъзоларидан нурлар чиқиб турувчи ибодатли умматларини жаннатга элтувчи.
115. خليل الرحمان Халилур – Раҳмон – Раҳмоннинг дўсти.
116. برБарр – хайрли, солиҳ амаллар қилувчи.
117. مبرМабарр – ҳамма яхшиликлар манбаи.
118. وجيهВажиҳ – гўзал юзли.
119. نصيحНасиҳ – насиҳатгўй.
120. ناصحНосиҳ – насиҳатчи.
121. وكيلВакил – вакил, ишонч эгаси, кафил.
122. متوكلМутаваккил – таваккал этувчи.
123. كفيلКафил – кафил, кафолатига олувчи.
124. شفيقШафиқ – шафқатли, меҳрибон.
125. مقيم السنةМуқимус – сунна – суннатни тикловчи.
126. مقدسМуқаддас – улуғланувчи, гуноҳлардан пок.
127. روح القدسРуҳул – Қудус – муқаддас руҳ.
128. روح الحقРуҳул –Ҳақ – ҳаққоний руҳ.
129. روح القسطРуҳул – Қист – адолатли руҳ.
130. كافيКофий – кифоя қилувчи (диний эҳтиёжларга).
131. مقتفيМуктафий – кифояланувчи (Аллоҳнинг амрлари билан).
132. بالغБолиғ – олий даражаларга етган.
133. مبلغМубаллиғ – Аллоҳ томонидан келган барча диний аҳкомларни умматларига тўла етказувчи.
134. شافيШофий – шифокор (қалб касалликларига ва маънавий иллатларга нисбатан).
135. واصلВосил – етишувчи (Аллоҳнинг розилиги ва дийдорига).
136. موصولМавсул – етишилувчи (яъни он ҳазратнинг шафоатларига ва дийдорларига умматлари етишурлар, иншооллоҳ).
137. سابقСобиқ – барча фазилат ва шарафда олдинда борувчи.
138. سائقСоиқ – умматларини бу дунёда иймон ва амал сари, охиратда эса, дўзахдан жаннат сари ҳайдовчи.
139. هاديҲодий – тўғри йўдга бошловчи.
140. مهديМуҳдий – ҳадия, эҳсон соҳиби.
141. حزب الله Ҳизбуллоҳ – Аллоҳнинг тарафдори.
142. النجم الثاقب Нажмуссоқиб – нур сочиб турувчи юлдуз.
143. مصطفى Мустафо – танлаб олинган.
144. مجتبى Мужтабо – мужтабо.
145. منتقى Мунтақо – танлаб олинган.
146. أمي Уммий – таълим олмаган.
147. مقدم Муқаддам – биринчи яратилган нур.
148. عزيز Азиз – азиз.
149. فاضل Фозил – фазилатли.
150. مفضل Муфаззал – афзал қилиб юборилган.
151. فاتح Фотиҳ – фатҳ қилувчи.
152. مفتاح الرحمة Мифтаҳур роҳмаҳ – раҳмат калити.
153. علم الإيمان Аъламул иймон – иймоннинг байроғи, белгиси, рукни.
154. علم اليقين Аъламул яқин – ишончли байроғ, белги, рукн.
155. دليل الخيرات Далилул хойрот – яхшиликларга йўлловчи.
156. مصحح الحسنات Мусоҳҳиҳул ҳасанот – яхшиликларни мукаммал қилиб тўғирловчи.
157. مقيل العثرات Муқилул аъсарот – чатрларни айтиб тўғирловчи.
158. صفوح عن الزلات Софуҳун аъниз заллат – кқмчиликларни кечирувчи, мурувватли.
159. صاحب الشفاعة Соҳибуш шафаъ – шафоат соҳиби.
160. صاحب المقام Соҳибул мақом – мақом соҳиби.
161. صاحب القدم Соҳибул қадам – мустаҳкам қадам соҳиби.
162. مخصوص بالعز Махсус бил иъзз – азизлик учун танлаб олинган.
163. مخصوص بالمجد Махсус бил мажд – улуғлик учун танлаб олинган.
164. مخصوص بالشرف Махсус биш шараф – шараф танлаб олинган.
165. صاحب الوسيلة Соҳибул василаҳ – васила соҳиби.
166. صاحب السيف Соҳибус сайф – қилич соҳиби.
167. صاحب الفضيلة Соҳибул фазилаҳ – фазилат соҳиби.
168. صاحب الإزار Соҳибул иьзор – изор соҳиби.
169. صاحب الحجة Соҳибул ҳужжаҳ – ҳужжат соҳиби.
170. صاحب السلطان Соҳибус султон – охири замон уматининг султони.
171. صاحب الرداء Соҳибур ридо – ридо соҳиби.
172. صاحب التاج Соҳибут тож – тож соҳиби.
173. صاحب الدرجة الرفيعة Соҳибуд даражатир рофиаъ – олий мартаба соҳиби.
174. صاحب المغفر Соҳибул миғфар – ҳимоя қилувчига эга.
175. صاحب اللواء Соҳибул ливо – Байроқ соҳиби.
176. صاحب المعراج Соҳибул Меърож – меърож соҳиби.
177. صاحب القضيب Соҳибул қозиб – шоҳ, новда, хипчин, калтак, таёқ соҳиби.
178. صاحب البراق Соҳибул Буроқ – буроқ соҳиби.
179. صاحب الخاتم Соҳибул хотам – узук соҳиби.
180. صاحب العلامة Соҳибул аъламаҳ – белги соҳиби.
181. صاحب البرهان Соҳибул бурҳан – далилга эга.
182. صاحب البيان Соҳибул баён – баёнга эга.
183. فصيح اللسان Фасиҳул лисан – фасоҳатли.
184. مطهر الجنان Мутоҳҳирул жанан – қалбларни покловчи.
185. رؤوف Роууф – шафқатли, раҳмдил.
186. رحيم Роҳим – ўзига хос меҳрибон.
187. أذن خير Узуну хойр – яхшиликларга қулоқ тутувчи.
188. صحيح الإسلام Соҳиҳул ислам – исломни турли айб ва шаклардан халос қилувчи.
189. سيد الكونين Саййидул кавнайн – икки олам саййиди.
190. عين النعيم Аъйнун наъим – бахт-саодат булоғи.
191. عين الغر Аъйнул ғур – улуғворлик, гўзаллик булоғи.
192. سعد الله Саъдуллоҳ – Аллоҳнинг баракаси.
193. سعد الخلق Саъдул холқ – махлуқотнинг баракаси.
194. خطيب الأمم Хотибул умам – умматлар хатиби.
195. علم الهدى Аъламул ҳуда – ҳидоят байроғи.
196. كاشف الكرب Кашифул куроб – ғам-қайғуларни кетгазувчи.
197. رافع الترب Рофиъут туроб – Рофиъут туроб.
198. عز العرب Иъззул араб – арабларнинг ( ва ажамларнинг) азизи.
199. صاحب الفرج Соҳибул фараж – ғам-андуҳларни кетгазувчи.
200. مفتاح Мифтоҳ – (барча яхшиликнинг) калити.
201. مفتاح الجنة Мифтоҳул жаннаҳ – жаннатнинг калити.

Тожиддинов Абдуссомад Абдулбосит ўғли

Ҳаётимиз ҳикматга, атрофимиз донишмандга, миямизга ақлга тўла. Фақат ана шу ҳикматларни, донишларнинг ўгитларини англаб олиш учун закомизни ишга солишимиз даркор. Аммо шунга қолганда эринчоқ томирларимизга ўрнашиб олган  дангасалигимиз панд берадими, билмадим, кўз олдимизда рўй берган оддийгина ҳикматнинг маъносини тушуниб олгунимизча жуда кўп йиллар ўтиб кетган бўлади.

Яқинда ҳурматли дўстлардан бирининг уйига меҳмонга борган эдик. Дастурхонга тортилган ноз-неъматлар қаторида ғилбиндига кўзимиз тушди. Меҳмонлар бундай сермеҳнат таомни эринмасдан тайёрлагани учун мезбоннинг аҳли-аёлига миннатдорчилик билдирди. Шунда эсимга ургутлик Фахриддин қори келиб қолди. У киши менинг онам пиширган ғилбиндини яхши кўрардилар. Қишлоғимизга келганларида тўғри бизнинг уйимизга келиб тушар ёки бўлмаса бошқа уйга тушсалар ҳам ўша ерда кўп қолмасликка ҳаракат қилиб: “Фозила келинга айтинглар, ғилбинди пишириб турсин бир оздан сўнг бориб қоламиз”, деб хабарлатиб қўяр эдилар.

Бу хабарни эшитгани заҳоти хамир ёйишга тушиб кетган онажоним ғилбиндини завқу шавқ билан пиширар ва бу ишидан роҳатланаётгани юз-кўзидан сезилиб турар эди. Беш-ўн чоғли ҳамқишлоқларимиз қуршовида уйимизга келган  Фахриддинхон ғилбиндини еб бўлганларидан сўнг узоқ ўтирмасдилар – бир-икки пиёла чой ичиб озроқ суҳбатлашардилар-да, дастурхонга дуо қилиб қайтишга изн сўрардилар. Қиблагоҳимиз ва бошқа азизлар “яна бир оз ўтиринг”, деб қанча илтимос қилсалар ҳам тўхтамасдилар.

Ана шу  воқеани дўстларга шунчаки ўтмишдан ширин хотира сифатида гапириб бераётганда тасодифан ҳикматини англаб қолдим. Ўша кезларда биз  бола эдик. Ота-онам ёш оила бўлган. Фахриддинхон ҳали ўнгланиб олмаган ёш оила катта харажатлар қилиб  қийналиб қолмасин деган ниятда ўзлари хуш кўрадиган таомни айтиб, “Шундан бошқасини емайман!” деб қатъиян таъкидлаган эканлар.

Узоқ вақт ўтирмасликларининг сабаби ҳам суннатга мувофиқ экан. Абу Мижлаз Анас ибн Моликдан нақл қиладилар: “Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам Зайнабга уйланганларида қавм кириб таом тановул қилди, сўнгра суҳбатлашиб ўлтираверди. Бир қараганда, қавм туриб кетмоқчидек кўринса-да, ўрнидан қўзғолмас эрди. Жаноб Расулуллоҳ буни кўриб ўринларидан турдилар, шунда қавмнинг бир қисми ҳам ўрнидан туриб чиқиб кетди, қолганлари эса яна ўлтираверди. Жаноб Расулуллоҳ уйга қайтиб кирмоқчи бўлганларида боягилар ҳануз суҳбатлашиб ўлтирар эрди. Кейин, улар туриб чиқиб кетгач, мен ул зотга бу ҳақда хабар бериб эрдим, ичкарига кирдилар...” (Бухорий).

Ушбу ҳадиси шарифдан меҳмондорчиликда кўп ўтириб қолиш мезбонларга бир оз азият етказиши мумкинлиги аён бўлади. У киши азбаройи мезбонларга ҳурмати боис шундай қилган эканлар.

Ҳосили калом, ана шу оддийгина ҳикматни англаб олишимга қирқ йилдан кўпроқ вақт ўтибди. Шунда ҳам олдинроқ айтганимдек, ўзим ҳам билмаган тарзда тасодифан англаб қолдим. Баъзида ҳар нарсага ақли етадиган ниҳоятда донишманд одам ҳақида гапирганда “У ҳаёт китобини ўқиган” дейдилар. Бинобарин, ҳаёт китобини ўқиш, ҳар дамда учрайдиган ҳикматларни уқиб олиб, улардан ибрат олиб яшаш учун одам ниҳоятда закий бўлмоғи керак экан. Шу хотирани қоралар эканман, Аллоҳдан  сиз, азизларнинг ва ўзимнинг ҳам закомизни юксалтиришини сўраб дуога қўл очдим.

Дамин ЖУМАҚУЛ,

журналист

Жорий йилнинг 20 апрель куни Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институтида Ўзбекистон мусулмонлари идораси ва Дин ишлари бўйича қўмита ҳамкорлигида Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги таълим муассасаларининг маънавий-маърифий ва тарбиявий йўналишда фаолият олиб бораётган педагог ходимлар ўртасида “Йилнинг энг яхши мураббийси” кўрик-танловининг Республика босқичи ўтказилди. Танлов ошкоралик, холислик ҳамда тенглик тамойилларига асосланган ҳолда бўлиб ўтди.

Мазкур танловни ўтказишда илғор тажрибаларни оммалаштириш, намунали иш олиб бораётган мутахассислар фаолиятини қўллаб-қувватлаш ва рағбатлантириш ҳамда ЎМИ тизимидаги таълим муассасаларда маънавий-маърифий ҳамда таълим-тарбия борасидаги ишлар сифати ва самарадорлигини юксалтириш, соҳа ходимларининг касб маҳоратини ошириш кўзда тутилган.

Шунингдек, мураббийнинг етакчилиги, фаоллиги, ижодий қобилияти ва ташаббускорлигини ривожлантириш, касбий маҳоратининг рўёбга чиқиш, уларни қўллаб-қувватлаш ва рағбатлантириш, юртимизда амалга оширилаётган таълим тизимидаги ислоҳотлардан хабардорлиги, дунёда кечаётган глобаллашув жараёнида миллий ғоя тарғиботи ва маънавий-маърифий ишлар самарадорлигини оширишга қаратилган билимларини мустаҳкамлаш, талаба ва ўқувчи-ёшлар онгига ватанпарварлик, миллатпарварлик, бағрикенглик, ҳушёрлик ва огоҳлик каби туйғуларни сингдириш, уларни миллий урф-одатлар руҳида ҳар томонлама баркамол қилиб тарбиялаш мақсадида амалга оширилди.

Мазкур танлов ЎМИ раиси ўринбосари Шайх Абдулазиз Мансур, ЎМИ Матбуот котиби Жалолиддин Нуриддинов, ЎМИ Фатво бўлими мудири Абдулҳамид Турсунов, Дин ишлари бўйича қўмита Таълим бўлими Салоҳиддин Шерхонов ҳамда ЎМИ ходимлари Умид Ходжаев ва Зарифа Қосимовалардан иборат ҳакамлар ҳайъати томонидан  қуйидаги 5 та шарт асосида ўтказилди:

1-шарт. Таништирув – иштирокчилар ижодий ёндашган ҳолда “Менинг ғоям” мавзуида тақдимот намойиш этиш;

2-шарт. Тарбиявий жараён – таълим-тарбия жараёнида учрайдиган айрим муаммоли вазият ва унинг тўлиқ ечимини очиб бериш; 

3-шарт. Интеллектуал салоҳият – иштирокчиларга 5 та савол бериш;

4-шарт. Оммавий ахборот воситаларидаги фаоллик даражаси, чиқишларининг умумий савияси, долзарблиги, таъсирчанлиги;

5-шарт. Эркин мавзу – иштирокчилар ўзларининг қизиқиши ва қобилиятини намойиш этиши.

Тадбир ниҳоясида ҳакамлар томонидан натижалар эълон қилинди. Унга кўра, фахрли биринчи ўринни Адилова Наргиза (“Хадичаи Кубро” ўрта махсус ислом билим юрти), иккинчи ўринни Ахунжонов Рустам (“Кўкалдош” ўрта махсус ислом билим юрти), учинчи ўринни эса Каттаев Пўлатхон (Тошкент ислом институти) эгалладилар.

Кўрик-танловда фахрли ўринларни эгаллаган қатнашчилар дипломлар ва китоблар тўплами билан тақдирландилар. Қолган иштирокчиларга эса Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Мақтов ёрлиқлари ҳамда эсдалик совғалари топширилди. 

Таълим ва кадрлар тайёрлаш бўлими