Туркияда бўлиб ўтган VII халқаро Қуръон мусобақасида 68 давлатдан 128 та ҳофизи Каломуллоҳлар иштирок этди. Бу ҳақда IQNA хабар беради. Мусобақа якунига кўра мутлақ ғолиб, Индонезиялик қорига насиб этди.

"Ислом.уз" интернет нашрининг маълум қилишича мусобақада таниқли ҳакамлар иштирок этишган. Истанбулда бўлиб ўтган халқаро Қуръон мусобақаси ҳайъати аъзоларидан Ироқлик қори Али Абду Саттор ал-Хафожийнинг айтишича, иккинчи ўринни Туркия, учинчи ўринни Ливия ва тўртинчи ўринни Ироқлик ҳофизлар эгаллаган.

Эслатиб ўтамиз, Туркиянинг VII халқаро Қуръон мусобақаси ғолибларини тақдирлаш маросимига Туркия Президенти Ражаб Тоййиб Эрдуғон ташриф буюрди. Тадбир Туркиянинг энг катта масжиди «Жамлича» жоме масжидида ташкил этилиб, унда Диёнат ишлари раҳбари Али Эрбош нутқ сўзлади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Яқинда Самарқандда «Буюк ипак йўли чорраҳасида зиёрат туризмининг ренессанси» мавзусида халқаро конференция ўтказилди. Бу ҳақда ЎзА хабар берди.

Унда Хитой, Россия, Франция, Италия, Покистон, Жанубий Корея, Туркия, Польша, Қозоғистон, Тожикистон, Қирғизистон каби мамлакатлардан нуфузли олимлар ва туризм соҳасининг етакчи мутахассислари иштирок этди.

ЎзА мухбири уларнинг баъзилари билан суҳбатлашган.

Муҳаммад Назир Жан, қарийб 300та мадраса жамлаган Покистон Дар ул Улум Мужаддидиа мадрасалар мажмуаси вице президенти:

– Фаолиятим мобайнида дунёнинг кўплаб мамлакатларида – Туркия, Уммон, Ироқ, Сурия ва Яманда бўлганман. Самарқандда Имом ал Бухорий мақбараси, Бухорода эса Ҳазрати Нақшбанд қадамжоси бор. Покистонликлар асосан шу икки манзилни зиёрат қилиш учун келишади. Ватанимга қайтгач ўзим кўрган, зиёрат қилган масканлар ҳақида барчага сўзлаб бераман. Бу ерда эканлигимдан хурсандман. Дунёда кўплаб тарихий обидалар бор, кўплаб динлар учун муқаддас мамлакатлар кўп. Лекин, Ўзбекистон миллати, ирқи, динидан қатъи назар барча инсонларни ўзига мафтун эта олади. Жозибадор гўшалар юртингизда кўп. Ўйлашимча, Ўзбекистон ҳукумати сайёҳликни ривожлантириш борасида тўғри сиёсат олиб боряпти. Ўз мисолимда айтадиган бўлсам, бир кунда виза олдим. Ҳаётимда биринчи маротаба бундай бўлиши. Ҳеч қайси мамлакатга бу қадар осон ва тез виза олмаганман. Бошқаларга кириш визасини олиш учун бир ҳафта, ўн кун, ҳатто бир ойлаб кутган вақтларим бўлган. Бунда ҳам Карачига ёки Исломободга боришим зарур эди. Паспортимга стикер қўйдириб кейин яна ортга қайтар эдим. Ўзбекистонга келишимда эса бундай бўлмади. Шу сабабли ҳам фикримча бу юртга жуда кўплаб сайёҳлар келаверади. Самарқанддаги “Ипак йўли” туризм халқаро университети билан ҳамкорлик меморандумини имзолаганимиз натижасида эса эндиликда доимий ҳамкорлик ишларини олиб борамиз.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Танловга!

Қуръони каримда қадр кечасининг минг ойдан яхшироқ эканлиги зикр қилинган. Ҳадиси шарифларда ҳам ушбу кечани топган ва уни бедор бўлиб ибодат билан ўтказган инсоннинг гуноҳлари кечирилиши марҳамат қилинган. Уламоларимиз ҳадислар ва саҳобайи киромларнинг сўзларидан хулоса қилиб қадр кечасининг бир қанча аломатлари бўлишини айтишган. Қуйида шу ҳақида сўз юритамиз.

• Ҳавонинг мўътадил бўлиши ва шамол сокин эсиши. Ибн Хузайма Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадиси шарифда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: «Қадр кечаси нурли, очиқ, совуқ ҳам, иссиқ ҳам бўлмаган кечадир. Унинг тонгида Қуёш нурсиз қизил бўлиб чиқади». Бошқа ҳадисда ушбу кеча сокин бўлиб унда ёмғир ёғиши ҳам мумкинлиги айтилган. Демак, ҳаво мўътадил бўлиши, ўта иссиқ ёки ўта совуқ бўлмаслиги, шу билан биргаликда, баъзида сокин, ёмғирли кеча бўлиши қадр кечасининг аломатларидан бири экан.
• Фаришталар тушиши сабаб қалб хотиржам бўлиши. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда шундай дейилади: «Албатта, фаришталар ўша кечада ерда майда тошлардан ҳам кўп бўлади». Ушбу кечада ерда фаришталар кўплигидан инсон бошқа кечаларда ҳис қилмаган қалб хотиржамлиги, кўнгил кенглиги ва ибодат лаззатини ҳис қилади.
• Тонгда Қуёшнинг нурсиз бўлиши. Имом Муслим Убай ибн Каъб розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: «Қадр кечасининг тонгида Қуёш то кўтарилгунига қадар нурсиз, худди тоғора каби чиқади». Ушбу ҳадисни шарҳлаган Қози Иёз икки хил кўриниш эҳтимоли бўлиши мумкинлигини айтганлар. Биринчиси, бу аломат айни шу ҳадис айтилган вақтдаги қадр кечасига хос эканлиги ва бошқаларига хосланмагани; иккинчиси, бу ҳолат фақат қадр кечасига хос бўлиши; Баъзилар кечаси тушган фаришталар қуёш чиқаётганда самога кўтарилиб Қуёшнинг нурини тўсиши ва шу сабаб у нурсиз чиқишини айтишган. Демак, ушбу ҳолатни ҳам қадр кечаси аломати сифатида қабул қилиш мумкин экан.
• Ушбу кечанинг саломатлик кечаси бўлиши. Аллоҳ таоло айтади: «У то тонг отгунча салом бўлиб турадир» (Қадр сураси, 5. Тафсири ҳилол). Машҳур муфассирлардан Қатода ва Ибн Зайд ушбу оятни шундай шарҳлашган «Унинг барчаси яхшилик, то тонг отгунича унда ёмонлик бўлмайди».

Аслида, юқорида биз санаб ўтган аломатлар одатда қадр кечаси ўтгандан сўнг билинади. Ҳадиси шарифларда ушбу аломатлар зикр қилинишидан мақсад эса ушбу кечани топган ва уни ибодат билан ўтказган инсонлар Аллоҳ таоло уларни ана шундай неъматга мушарраф этгани учун Унга ҳамд айтишлари ҳамда кўнгиллари хотиржам бўлиши учундир. Ушбу муборак кечани топиш учун эса уламоларимиз Рамазоннинг охирги ўн кунини ғанимат билиб, унда ибодат билан билан бедор бўлишни тавсия қилишган. Аллоҳ таоло барчамизга ушбу кечани топишни ва улкан савобларни қўлга киритишни насиб айласин!

Манбалар асосида

Ийсохон Яҳё тайёрлади

Бола дадасидан сўраяпти:

- Табассумим билан табассумингиз орасида қандай фарқ бор?

Дадаси деди:

- Сен хурсанд бўлганингда табассум қиласан. Мен эса, сени хурсанд ҳолда кўрганимда табассум қиламан.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай   деган: «Роббим, алар мени кичикликда тарбия қилганларидек, уларга раҳм қилгин» (Исро сураси, 24-оят).

***** 

Имом Шозилий раҳимаҳуллоҳ шундай деганлар: “Олим, то тўрт нарса билан синалмагунича, илм мақомида комилликка эришмайди:

1. Душманларнинг ҳақорати билан;
2. Дўстларнинг маломати билан;
3. Жоҳилларнинг таънаси билан;
4. Олимларнинг ҳасади билан.

Агар (шу нарсаларга) сабр қилса, Аллоҳ таоло уни эргашиладиган имом қилиб қўяди”. 

***** 

Абдуллоҳ ибн Муборак раҳимаҳуллоҳдан қуйидаги гап ривоят қилинган: “Ҳаромдан бўлган бир тангани тарк этишим юз минг тангани садақа қилганимдан афзалдир”. 

***** 

“Ғайб калитлари бештадир. Уларни фақат Аллоҳ билади.

1) Бачадондаги ҳомила қандай бўлишини Аллоҳдан ўзга ҳеч ким билмайди!

2) Эртага нима бўлишини Аллоҳдан ўзга ҳеч ким билмайди!

3) Ёмғир қачон келишини Аллоҳдан ўзга ҳеч ким билмайди!

4) Бирор жонни қерда ўлишини Аллоҳдан ўзга ҳеч ким билмайди!

5) Қиёмат қачон бўлишини Аллоҳдан ўзга ҳеч ким билмайди!” 

***** 

Интернет маълумотларидан Нозимжон Иминжонов таржимаси

Танловга!

Муборак Рамазон ойининг рўзасини тутаётган инсон савобли амалларни кўпайтиришни ва кўпроқ яхшиликлар қилиб қолишни истайди. Айниқса, охирги ўн кунлик – дўзахдан озод бўлиш даҳасида бу истак янада катталашади. Хўш, биз учун энг савобли амаллар қайси? Бу савол кўпчилигимизни ўйлантириши табиий. Аслида, бу саволга жавоб топиш учун кўп ўйланишимиз шарт эмас, чунки, Аллоҳ таоло биз мусулмонларга юксак намуна бўлган Зот – Пайғамбар алайҳиссаломни неъмат қилиб берган. У зот бизга таълим берган амаллар ўзимиз ўйлаб қилган амалдан жуда катта фарқ қилади ва савоби ҳам биз тасаввур қила олмайдиган даражада кўп бўлади. Сабаби, Аллоҳ таоло бизга ўзимиз амал қилишимизни эмас, У зотга эргашишни буюрган. Ушбу мақолада Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазонда ва унинг охирги ўн кунлигида қилишни буюрган ёки ўзлари бажарган ўн суннат амал ҳақида сўз юритамиз.

1. Қуръон тиловат қилиш. Рамазон – Қуръон нозил қилинган ойдир. Шунинг учун ҳам у Қуръон тиловати учун энг ҳақли вақт саналади. Имом Бухорий Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадисда шундай дейилади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам инсонларнинг энг сахийи эдилар. У зотнинг энг сахий бўладиган пайтлари Рамазонда Жибрийл (а.с) билан учрашганда бўлар эди. У зот Жибрийл билан Рамазоннинг ҳар кечасида учрашар ва Қуръондан дарс қилар эдилар». Демак, ушбу ойда Қуръон тиловат қилиш суннат амал экан. Ушбу суннатга эргашиш учун эса ҳар куни имкон қадар тиловат билан машғул бўлиш мақсадга мувофиқдир.

2. Тасбеҳ ва зикрларни кўпайтириш. Маълумки, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан тасбеҳлар айтиш хусусида кўплаб ҳадислар ворид бўлган. Имкон қадар йўлда, уйда, ишда ва бошқа пайтларда тасбеҳларни кўпроқ айтиш мақсадга мувофиқ бўлади. Чунки, Имом Зуҳрий айтадилар: «Рамазондаги бир тасбеҳ ундан бошқасидаги минг тасбеҳдан афзалдир». Демак, зикр ва тасбеҳларни кўпайтириш ҳам суннатга эргашиш, ҳам ушбу муборак ойда кўплаб ажрларга эга бўлишга сабаб бўлар экан.

3. Дуони кўпайтириш. Оиша розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда У зот Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан: «Ё Расулуллоҳ, қайси кеча лайлатул қадр эканини билсам унда нима дейман?», деб сўрадилар. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: «Аллоҳумма иннака аъвуффун, туҳиббул аъфва фаъфу аънний» (Маъноси: Аллоҳим, сени марҳаматли Зотсан, афв этишни суясан, мени кечиргин!) дегин», дедилар. Бошқа ҳадисларда эса рўзадорнинг дуоси қайтарилмаслиги ҳам зикр қилинган. Демак, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламўргатганларидек кўпроқ дуо қилиш ҳам суннат амал экан.

4. Кечалари қойим бўлиб таровеҳ намозларида ҳозир бўлиш. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: «Ким Рамазонни иймон ва (риё қилмасдан) савоб умидида (ибодат билан) қойим қилса ўтган гуноҳлари кечирилади» (Имом Бухорий ривояти). Кечани ибодат билан ўтказиш учун имкон қадар таровеҳ намозларига қатанишиш, яна имкон бўлса саҳарликдан аввал икки ракат бўлсада намоз ўқиб дуо қилиш ва суннатга эргашиш маъносида саҳарлик қилиш мумкин. Охирги ўн кунликда қадр кечасини топиш мумкинлигини ҳам унутмаслик лозим.

5. Жамоат намозларига қатнашиш. Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: «Жамоат намози ёлғизнинг намозидан йигирма етти даража афзалдир». Агар ушбу суннатга Рамазон ойида кўпроқ амал қилсак янада кўпроқ ажрга эга бўламиз.

6. Тунги ибодатга аҳли оиласини уйғотиш. Оиша онамиз (р.а)дан ривоят қилинган ҳадисда У зот айтадилар: «Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам (Рамазоннинг) охирги ўн кун кирганда енгларини шимарардилар (ибодатга маҳкам бўлардилар), (ибодат билан) тунларини бедор қилар ва (намоз учун) аҳлларини уйғотардилар» (Имом Бухорий ривояти). Ҳадиси шарифдан охирги ўн кунликда кўпроқ ибодат қилиш ва аҳлини намоз учун уйғотиш ҳам суннат амал эканини кўриш мумкин.

7. Мисвок ишлатиш. Мисвок ишлатиш Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг доимий бажарадиган суннатлари эди. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламайтадилар: «Агар умматимни машаққатга солмаганимда уларни ҳар намоз олдидан мисвок қилишга буюрган бўлардим». Уламоларимиз бу ва бошқа ҳадислардан хулоса қилиб таҳорат пайтида мисвок қилиш суннат эканлигини айтишган. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам рўзадор ҳолларида ҳам мисвок қилганлари маълум ва машҳурдир.

8. Рўзадорга ифторлик қилиб бериш. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким рўзадорга ифтор қилиб берса унга у (рўзадор)нинг мислича ажр бўлади, лекин у (ажр) рўзадорнинг ажридан ҳеч нарса камаймайди» (Имом Термизий ривояти). Ҳадиси шарифдан рўзадорга ифторлик қилиб бериш жуда катта ажрга сабаб бўлиши маълум бўлмоқда. Аммо бундан исрофгарчилик қилиб ёзиладиган ҳашаматли дастурхонларни тушунмаслик керак. Ифтор қилиб бериш бошқа ҳадисларда келгани каби бир дона хурмо билан бўлиши ҳам мумкин. Инсон ўз аҳли оиласидаги рўзадорларга ифторлик қилиб бериши ҳам ҳадиси шарифда зикр қилинган ажрга эга бўлишга сабаб бўлади.

9. Беморларни зиёрат қилиш. Али розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг шундай деяётганларини эшитдим: «Қайси бир мусулмон (бемор) мусулмонни эрта тонгда зиёрат қилса кеч тушгунча етмиш минг фаришта унга саловат (мағфират сўраб дуо қилиш) айтади. Агар кечки пайт зиёрат қилса унга етмиш минг фаришта тонг отгунча саловат айтади ва унга жаннатда бир боғ берилади» (Имом Термизий ривояти). Оддий пайтларда беморни зиёрат қилиш шу даражада катта савоб экан ажрлар кўпайтириб бериладиган ушбу муборак ойда уларнинг адади беҳисоб бўлиши табиийдир.

10. Рамазонда умра қилиш. Умму Маъқал розияллоҳу анҳодан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: «Рамазонда умра (қилиш савоби) ҳажга тенгдир». Бугунги кунда Юртимизда умра зиёратига бориш учун барча шарт-шароит яратилган. Имкони бор инсон Рамазон ойида зиёратга боришга ҳаракат қилса мақсадга мувофиқ бўлади.

Юқорида биз келтириб ўтган суннат амаллар кўплаб суннатларнинг бир қисми, холос. Бу ҳақида яна ўзбек тилида нашр этилаётган китоблар, мақола ва газеталардан ҳам маълумотлар олиш мумкин. Аллоҳ таоло барчамизни ушбу муборак кунларда савобли амалларни кўпайтириб олишга муваффақ айласин!

Ийсохон Яҳё тайёрлади