Ривоят қилинишича, Исом ибн Юсуф Балхий буюк олим ва зоҳид Ҳотами Асомдан “Қандай намоз ўқийсиз?” деб сўради. Шунда у киши: “Намозга қўрқув билан тураман. Ният билан киришаман. Аллоҳни улуғлаб такбир айтаман. Тартил билан қироат қиламан. Хушуъ билан рукуъ қиламан. Хузуъ билан сажда қиламан. (Яъни руку ва саждани тавозуъ билан қиламан.) Одоб билан ўтираман. Зоҳидлик (виқор) билан салом бераман ва қўрқув билан уйга қайтаман. Кейин “Бу намозим мендан қабул қилинармикин ёки йўқми?” деб хавотирга тушаман” деб жавоб бердилар.

Буни эшитган Исом “Агар сиз ўқийдиган намоз шундай бўлса, унда мен умримда намоз ўқимабман” деди. 

***** 

Жунайд раҳимаҳуллоҳ Маккада эканликларида азон чақирилди. У кишига “Олдинга ўтинг! (яъни имомликка ўтинг) дейилди. Шунда у киши “Мен имомликка лойиқ эмасман” дедилар. Одамлар: “Йўқ, сиз ўтасиз” деб туриб олишди ва у кишини олдинга ўтқазишди. Олдинга ўтиб, одамларга юзланиб, “Сафни тўғрилаб текисланглар, Аллоҳ сизларга раҳм қилсин!” дедилар-да, ҳушларидан кетдилар. Бошқа бир киши олдинга ўтиб имомлик қилди. Намоздан сўнг у кишининг юзларига сув сепиб ўзларига келтиришди ва “Нега ҳушингиздан кетдингиз?” деб сўрашди. Шунда у зот: “Қачонки сизларга “Сафни тўғрилаб текисланглар, Аллоҳ сизларга раҳм қилсин!” деганимда, нидо қилувчи менга “Сен ўзинг Роббинг билан алоқангни тўғриладингмики бошқаларни тўғриланишга буюрасан?!” деб нидо қилди. Шунинг учун ҳушимдан кетдим” дедилар.

*****

Уларнинг намоздаги аҳволлари шундай эди. Улар Роббилари ҳузурида турганларини ўйлаб намозда лаззатланар эдилар. Шунинг учун намоздан ажрашни истамасдилар.

*****

Абдуллоҳ ибн Зубайр розияллоҳу анҳу намоз ўқисалар, хушуъдан қотган таёққа ўхшаб қолар эдилар. Сажда қилганларида чумчуқлар у кишини девор ёки ёғоч деб ўйлаб устларига қўнар эди.

У киши уйга кирсалар, оила аъзолари у зотнинг ҳайбатларидан жим туришар экан. Агар намозга киришсалар, такбир айтишлари биланоқ дунёдан узилар, атрофларидаги нарсаларни сезмай қолар эканлар. Буни билган фарзандлари яна баланд овозда гаплашишда давом этишар экан.

*****

Ҳа, азизлар, мана шундай намозлар ўқилган. Аслида намоз худди шундай ўқилиши керак. Улар шундай намоз ўқисалар ҳам, ибодатлари қабул бўлмай қолишидан, охиратда юзларига қайтариб урилишидан қўрқардилар.

Аллоҳ таоло бизни ҳам уларга ўхшашимизни насиб этсин!

Шайх Саъийд ибн Муҳаммад Камалийнинг мавъизаларидан

Нозимжон Иминжонов таржимаси

"Холиқбердибой" жоме масжиди.  (Андижон. 2019 йил. Рамазон)

ЎМИ Матбуот хизмати

Кўпчилик рўзадорлар Аллоҳ таолонинг динини ва рўзага алоқадор ҳукмларни билмагани учун хатоларга йўл қўйишади.

• Ифторлик дастурхонларида исрофга йўл қўйиш ҳам катта хатолардандир. Дастурхонларга кўпгина инсонларга етадиган таомлар қўйилади, уларнинг турли навлари, қимматю арзони, хўлу қуруғи ва ширинию нордони барчаси дастурхонга тортилади. Сўнгра уларнинг озгинаси ейилиб, қолгани пўчоққа ташланади. Бу эса ислом бизга олиб келган йўлга хилофдир. Аллоҳ таоло айтади: “Еб-ичинг ва исроф қилманг. Чунки У зот исроф қилувчиларни севмас” (Аъроф, 31).
• Рамазонда бозорлар харидорларга тўлиб кетади. Уларнинг ҳар бири таому шароблардан ўнлаб оилаларга етадиган миқдорни сотиб олишади. Орамизда очликдан ўлаётган, бир бўлак нок топа олмаётган ва уйсиз қолган инсонлар бор. Аммо бу ерда баъзи оилалар исроф ва мақтанчоқлик сабабидан овқатни ҳазм қила олмаслик даражасига бормоқда. Оч қолиш орқали ошқозондаги зарарли моддаларни йўқотиш рўзанинг мақсадларидан ҳисобланади. Овқату ичимликларни исроф қилиб истеъмол қилган кишиларда бу мақсад қандай амалга ошади?
• Кўпчилик рўзадорлар кунларини худди рўза тутмагандек уйқуда ўтказади. Уларнинг орасида куни билан ухлаб фақат намозларга уйғонадиган, сўнгра яна ухлайдиганлари бор. Улар кундузларини ғафлатда, кечаларини эса саҳарлик қилиб ўтказишади. Аллоҳ учун очлик лаззатини ва чанқоқлик таъмини тотиб яшаб кўриш рўзанинг ҳикматларидан бири ҳисобланади. Кунини ухлаб ўтказган киши эса бу ҳикматни ҳис қила олмайди.
• Рўзадорлар орасида бекорчи ва макруҳ ўйинларни ўйнаб юрадиган инсонлар бор. Масалан, баъзилар қимор карталарини ўйнаб, баъзилар эса тўп ортидан югуриб ва турли хил вақтни зое қиладиган ўйинлар каби нарсаларни ўйнаб ўтказишади. Аллоҳ таоло айтади: “Наҳотки Бизнинг сизни яратишимиз беҳуда бўлган ва сиз Бизга қайтарилмассиз, деб ҳисобласангиз?!” (Мўминун, 115). Бошқа бир оятда эса шундай дейилади: “Ўз динларини ўйин-кулгу қилиб олган ва ҳаёти дунёга алданиб кетганларни тарк эт” (Анъом, 70).
• Яна рўзадорлар орасида кечани беҳуда, ҳеч қандай ажр-савобсиз ўтказадиганлари бор. Улар тун қоронғусида икки ракъат намоз ўқимай ўйин-кулги билан вақтни ўтказиб юборишади.
• Кичик бир сабаб туфайли жамоат намозларини тарк этиш рўзадорларнинг энг ёмон хатоларидан бири ҳисобланади. Бу мунофиқлик, қалб касаллиги ва руҳнинг ўлишининг аломати бўлади. Уларнинг орасида бутун Рамазон ичида Қуръон билан алоқаси бўлмаган инсонлар ҳам бор. Улар кўп ўқишади, лекин Қуръонни эмас, кўп мутолаа қилишади, аммо Аллоҳнинг каломини ўқишмайди.
• Яна рўзадорлар орасида бу улуғ ойда ҳеч қандай саховат қилмайдиган ва бирор марта ифтор учун дастурхон ёймайдиган, эшиклари доим қулф кишилар бор. Аллоҳ таоло айтади: “Сизнинг ҳузурингиздаги нарса тугайдир. Аллоҳнинг ҳузуридаги нарса эса, боқийдир. Албатта, Биз сабр этганларни қилиб юрган амалларининг энг гўзалига бериладиган ажр ила мукофотлармиз” (Наҳл, 96). Бошқа бир оятда эса шундай марҳамат қилади: “Ўзингиз учун қилган яхшиликларни Аллоҳнинг ҳузурида топасиз. Албатта, Аллоҳ қилаётганингизни кўрувчидир” (Бақара, 110).
• Яна рўзадорларнинг хатоларидан бири бу таровеҳ намозларини тарк этиш ва унга дангасалик қилишдир. Унинг ҳолати худди: “Менга фарзлар кифоя қилади“, деяётгандек. Қизиғи, у мол-дунёнинг озига ҳеч қачон қаноат қилмайди, зарур нарсаларга ҳирс қилгани каби уни тўлиқ эгаллашга интилади. Шоир айтади:

Кун қиёмат келсанг гар, амаллар эса оз,

Надомат айларсан, тафаккур айла бироз.

• Яна рўзадорлар орасида аҳли оиласини турли хил таомлар пишириш учун қийин аҳволда қолдирадиган ва шу сабабдан уларни Қуръон тиловати, суннат, зикр ҳамда ибодатлардан тўсиб қўядиган инсонлар бор. Агар у зарурий нарсалар билан кифояланганда унинг аҳли оиласи Аллоҳ таолонинг ибодатидан озуқа олиш учун вақт топган бўлар эди.

Доктор Оиз Ал Қорний. “Рўзадор учун ўттиз дарс” китобидан

Тошкент шаҳар “Имом Термизий” жоме масжиди имом ноиби

Саидхон Махсумов таржимаси

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деб марҳамат қилдилар: “Кимки ҳар бир (фарз) намоз орқасидан Аллоҳга 33 марта тасбеҳ, 33 марта ҳамд, 33 марта такбир айтиб, юзинчисида “Лаа илааҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу лаа шарийка лаҳу лаҳул мулку валаҳул ҳамду ваҳува алаа кулли шайъин Қодийр” деб айтса, гуноҳлари денгиз кўпигидек кўп бўлса ҳам кечирилади”. Имом Молик, Муслим, Абу Довуд, Насоий, Табароний ривоят қилишган.

Бу ҳадисга яхшилаб эътибор берайлик! Гуноҳларнинг кўплиги денгиз кўпигига ўхшатилмоқда. Маълумки, бу кўпик жуда кўп бўлиб, денгиз мавжлангани сари ундаги кўпик миқдори ҳам ошиб боради. Ҳадисда ана шундай кўп миқдордаги гуноҳлар ҳам кечирилиши айтилмоқда.

Банданинг денгиз кўпигичалик кўплаб гуноҳлари кечирилиши учун у ҳар бир фарз намоз орқасидан Аллоҳ таолога 33 марта тасбеҳ айтиши керак. Тасбеҳ – Аллоҳ таолони пок деб ёд этишдир. Яъни СУБҲАНАЛЛОҲ дейишдир. Кейин 33 марта ҳамд айтиши лозим. Яъни АЛҲАМДУЛИЛЛАҲ дейиши лозим. Ундан сўнг 33 марта такбир айтиши зарур. Яъни АЛЛОҲУ АКБАР дейиши керак. Мана шу билан саноқ тўқсон тўққизта бўлади. Охирида, яъни юзинчисида ЛАА ИЛААҲА ИЛЛАЛЛОҲУ ВАҲДАҲУ ЛАА ШАРИЙКА ЛАҲУ ЛАҲУЛ МУЛКУ ВА ЛАҲУЛ ҲАМДУ ВАҲУВА АЛАА КУЛЛИ ШАЙЪИН ҚОДИЙР деб айтиши шарт. Зикрларни мана шу тарзда айтган одамнинг кўплаб гуноҳлари мағфират қилинади.

Биз, Ўзбекистон мусулмонлари намозларимиз охирида юқоридаги зикрларни ҳадиси шарифда кўрсатилган тартибда ва ададда айтишни одат қилганмиз. Намозни жамоат билан ўқиган киши ҳам, ёлғиз ўзи ўқиган киши ҳам бу зикрларни айтади. Буларни айтишга кўп вақт кетмайди. Имкон қадар ушбу зикрларни фарз намозлардан кейин қолдирмай айтишга ҳаракат қилайлик!  

Нозимжон Иминжонов