Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Эркакка бир тўшак, аёлга бир тўшак. Учинчиси меҳмонга. Тўртинчиси шайтонга”, дедилар. (Муслим, Абу Довуд ва Насоий ривояти).

Баъзилар ҳадиснинг зоҳирини олиб, уйдаги кўрпа-тўшакларнинг миқдори учтадан ортмаслиги керак дейишган экан.

Баъзилар эса ҳадисдан уйдаги кўрпа-тўшаклар 3 та бўлиши керак деган маъно чиқмайди, балки уларнинг адади ҳожат миқдорида бўлиши кераклиги, ундан ортиғи исроф экани тушунилади. Исроф эса Динимизда қайтарилган ишлардандир.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай марҳамат қилган: 

وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ

“Ва исроф қилманглар. Албатта, У исроф қилгувчиларни севмас” (Анъом сураси, 141-оят).

Дунё зийнатларига берилиб, манманлик қилиб, мол-дунёси билан фахрланиб ҳожатидан ортиқ кўрпа-тўшаклар сақлаш қаттиқ қораланган. Шунинг учун нафақат кўрпа-тўшакларни, балки бошқа рўзғор буюмларини ҳам эҳтиёжга қараб сотиб олиш мақсадга мувофиқдир.

Афсуски, бугунги кунда қиз узатмоқчи бўлган хонадон эгалари ёш оила учун керакли нарсаларнигина қилиш ўрнига, удум экан деб, гиламлар, ўнталаб кўрпа, ўн олтиталаб кўрпача, ёстиқ, болишлар қилишяпти. Баъзи хонадонларда меҳробларга тахлаб қўйилган кўрпа-тўшаклар йиллаб ўша ерда чанг босиб ётади. Меҳмонлар учун солинадиган кўрпачалардан ташқари яна анча-мунча тўшаклар ортиб қолади. Тахмондаги кўрпаларини умуман ишлатмайдиган хонадонлар ҳам бор. Бу қадар ортиқча нарсаларни сақлашдан мақсадлари нима экан ўзи?!

Шунингдек, ҳадисдан эркакка алоҳида, аёлга алоҳида тўшак бўлгани афзал деган маъно ҳам чиқмайди. Балки, эҳтиёжга қараб эр-хотин ўзлари учун алоҳида кўрпача ишлатишлари жоизлиги тушунилади. Аммо икковлари битта кўрпадан фойдалансалар ҳам жоиздир. Чунки Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг уйларида Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг бир дона тўшаклари бор эди. У зот алайҳиссалом онамиз билан мазкур тўшакда ухлар, кундузи шу тўшак устида ўтирар эдилар.

Ҳадисдаги “Тўртинчиси шайтонга” деган жумла шайтон ҳам уйда тунашига далолат қилади. Унинг одамлар уйида тунашига мана бу ҳадис яққол далилдир:

Жобир розияллоҳу анҳу ривоят қилади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: “Қачон киши уйига кираётганида ва таом пайтида Аллоҳ таолони зикр қилса, шайтон шерикларига: “Сизларга ётоқ ҳам, овқат ҳам йўқ”, деб айтади. Қачон уйига кираётиб, ўша кираётганида Аллоҳ таолони зикр қилмаса, шайтон: “Ётоқларингизга етишдингиз», дейди. Таом пайтида ҳам Аллоҳ таолони зикр қилмаса: “Овқатга ҳам, ётоққа ҳам етишдингиз”, деб айтганларини эшитдим”. (Имом Муслим ривояти.)

Шунинг учун уйга кираётганда саҳиҳ дуоларни ўқиб, Аллоҳ таолодан шайтоннинг ёмонлигидан паноҳ сўраб кирилса, Аллоҳнинг изни билан ўша уйга шайтон кирмайди ва у уйда шайтонга насиба қолмайди.

Аллоҳ таоло барчамизни тежамкор ва камтар бандаларидан айлаб, манманлик ва мол-дунё билан мақтанишимиздан Ўзи асрасин!

Интернет маълумотлари асосида

Нозимжон Иминжонов тарйёрлади

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази делегацияси Эрон Ислом Республикасига хизмат сафарини амалга оширмоқда. 10-11 март кунлари делегация Эрон Ислом Республикаси маданият ишлари  вазири, Эрон маданий мерос, ҳунармандчилик ва туризм ташкилоти раисининг маданий мерос бўйича ўринбосари Муҳаммад Ҳасан Талебян, Эрон миллий музейи бош директори Жаброил Ноканди, Эрон миллий кутубхонаси ва архиви директори Ашраф Бароужери, Гулистон саройи тарихий мажмуа директори Масуд Нусратий билан учрашувлар ўтказди.

Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази раҳбари Ш.Миноваров Эрон томонига сўнгги икки йил ичида Ўзбекистонда диний-маърифий, жумладан илмий-маърифий меросни асраб-авайлаш, ўрганиш ва тарғиб қилиш, исломнинг асл тинчлик, инсонийлик, илм ва бунёдкорликка даъват этувчи моҳиятини очиб бериш бўйича амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотлар тўғрисида маълумот берди, Имом Бухорий халқаро тадқиқотлар маркази ва Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси марказининг тақдимотларини ўтказди, берилган саволларга жавоб қайтарди.

Эрон томонига Ўзбекистон делегциясининг ташрифидан кўзда тутилган мақсад баён қилинди, яъни мамлакат кутубхоналари ва музейларида сақланаётган, Ўзбекистондан чиққан олимлар, мутафаккирларнинг ҳаётлари, фаолиятлари, илмий асарларига оид маълумотлар тўплаш, илк ислом ренессанси ва темурийлар даврига оид нодир санъат, хаттотлик, миниатюра, амалий санъатнинг бошқа турларига оид нодир санъат ашёлари билан танишиш, лозим ва мумкин топилганларидан нусха олиш, Эрон орнамент (безак) санъати тажрибаси билан танишиш, жумладан нақш солиш, безакли кошинлар тайёрлаш ва улардан фойдаланиш технологияси, энг иқтидорли эронлик усталар фаолияти билан таниши, Эрон меъморчилигининг энг ёрқин намуналари билан танишиш экани маълум қилинди.

Эрон маданият вазири Ўзбекистон – Эрон орасидаги тарихий ва маданий алоқалар узоқ асрлик тарихга эга экани, ушбу алоқаларнинг икки томонлама манфаатли ҳамкорликни янги босқичга олиб чиқишга хизмат қилиши мумкинлигини қайд қилди. У Президент Ш.Мирзиёев томонидан олиб борилаётган яхши қўшничилик сиёсатини қўллаб қувватлади ҳамда минтақа мамлакатлари ичида Эрон ҳам ушбу сиёсатдан манфаатдор бўлаётганини айтди.

Эрон маданият вазири Тошкентда бунёд этилаётган Ислом цивилизацияси маркази муқаддас ислом дини софлигини ва обрўсини ҳар томонлама ҳимоя қилишда, терроризм ва экстремизмга қарши курашда жуда катта ўрин тутишига ишончи билдирди. “Президентингиз халқаро ва минтақавий тинчликни таъминлаш йўлида катта ишларни амалга оширмоқда. Бизнинг делегациямиз Халқаро “Мақом” фестивалида иштирок этди ва жуда катта таассуротлар билан қайтиб келди. Ислом цивилизацияси маркази лойиҳасининг амалга оширишда иштирок этиш бизга фахр бағишлайди. Барча йўналишларда делегация учун зарур шароитлар яратиб берилади”, деди вазир. Айни пайтда маданий ҳамкорликни янада ривожлантиришда ўзаро маълумот алмашиш, жумладан қўлёзмалар, уларнинг факсимиле нусхаларини яратиш ва айирбошлаш, умумий электрон каталог тузиш, ҳамкорликда тарихий фильмлар яратиш йўналишларида ҳам ҳамкорлик истиқболлари мавжуд эканини таъкидлади.

Учрашувлар жараёнида Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази ва Эрон миллий кутубхонаси ва давлат архиви ташкилоти ўртасида ҳамкорлик меморандуми имзоланди. Меморандум ўзаро маълумот, каталоглар, факсимиле нусхалар, мутахассислар алмашиш, ҳамкорликда экспозициялар алмашишни назарда тутади. Эрон томони Ўзбекистондаги Ислом цивилизацияси маркази кутубхонаси учун 45 жилддан иборат Эронда сақланаётган 300 мингдан зиёд қўлёзмаларнинг фихристи, Шарқ донишмандлари қомусий луғати, Замонавий ислом энциклопедиясини тақдим қилди. Гулистон саройи фондида сақланаётган Амир Темур ва темурийларга оид вақфномалар тўплами, темурийзода мирзо Бойсунқур томонидан яратилган Қуръон саҳифалариниг факсимиле нусхалари яқин фурсатларда Ислом цивилизацияси марказининг илмий эҳтиёжлари учун тайёрлаб берилиши келишиб олинди.

Учрашувларда Ўзбекистоннинг Теҳрондаги Фавқулодда ва Мухтор Элчиси Б.Абдуллаев иштирок этди. Хизмат сафари давом этмоқда.

Манба: http://www.cisc.uz 

Ўзбекистоннинг Малайзиядаги элчиси Равшан Усмонов «Marrybrown Sdn. Bhd.» компаниясининг молиявий директори Дэвид Ли билан учрашди. Бу ҳақда Ташқи ишлар вазирлиги матбуот хизмати хабар берди.

Дэвид Ли ўзбекистонлик тадбиркорлар билан ҳамкорлик ўрнатишга тайёр эканликларини билдирган. Компания вакиллари ҳамкорлик тафсилотларини муҳокама қилиш учун жорий йилнинг апрель ойида Ўзбекистонга ташриф буюриши режалаштирилмоқда.

Маълумот учун, ҳалол фастфуд сотиш билан шуғулланувчи ушбу тармоқ Малайзияда 138, дунёнинг йигирма мамлакатида эса 350 дан зиёд ресторанларга эга.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Тараққиёт инсон учун хизмат қилади, унинг ҳаётини енгиллаштириш учун қулай шароитлар яратади. Аммо, тараққиётдан тўғри фойдалана олмаслик охири... инсонни зериктира бошлайди. Натижада, афсуски, инсоний зеҳн-заковат хиралаша бошлайди. 

Бугун дунёнинг турли бурчакларида одамлар замонавийлик, эркинлик, “демократия” номи остида янгидан-янги бемаъниликларни ўйлаб топмоқда. Масалан, бир жинсли “никоҳ”ларни қонунийлаштириш, оммавий равишда шир ялонғочлар намойишларини ўтказиш, бузуқчилик ва фоҳишалик бўйича очиқчасига “жаҳон чемпионати”ни уюштириш ана шундай куракда турмайдиган “хурмача қилиқ”лардан саналади. Бу жабҳаларда иймон-эътиқод, одамгарчилик, ибо-ҳаё каби азалий тушунчалар четга суриб қўйиляпти. Натижада, шўрлик бани Одам, баъзан ҳайвонлардан ҳам тубанроқ аҳволга тушиб қолмоқда. “Дунёда ҳамма нарсани пулга сотиб олса бўлади”, деган хомхаёл авж олмоқда.

Масалан, айрим мамлакатлар тараққиёт кетидан қува-қува шахсий ҳаёт, оила қуриш каби “майда-чуйда”ларга вақт топа олмаяптилар. Шу сабабли бу мамлакатларда “Ижарага оила” хизмати ташкил этилган. Бу антиқа хизматнинг моҳияти шундай: агар Сиз ўзингизни буткул ишга бағишлаб, шахсий ҳаёт учун вақт топа олмаётган бўлсангиз, хотин ва фарзандларингиз бўлмаса, бу вазиятдан чиқиш йўли бор! Мазкур фирмага мурожаат қилсангиз, унисига ҳам, бунисига ҳам эришишингиз мумкин.

Уйга келсанг, сени кимоно кийган “буюртма хотин” нозли таъзим ила кутиб олади. Икки нафар (ёки учта, бу шартлашувга боғлиқ) “болажонларинг” югуриб чиқиб, бўйнингга осиладилар. Мазали таом тайёр, “хотининг” таъзим ила чой узатади... Хуллас, ҳаммаси ҳақиқий оиладагидек. Бундай антиқа хизматнинг баҳоси соатига “атиги” 700 АҚШ доллари турармиш. Шунга қарамай, мижозларнинг кети кўринмаяпти – бир ой олдинга ҳам буюртмалар қабул қилинмоқда.

Янги ташкил этилган “Ижарага дўст бериш” хизмати эса европаликлар ўртасида тобора оммалашиб бормоқда. Социологлар мулоқотнинг бундай тури замонавий жамиятда жуда муҳимлигини таъкидлашмоқда. Энди европаликлар интернет орқали махсус сайтга кириб, ўзларига дўст буюртма қилишлари мумкин. “Ижарага дўст бериш” жамиятига аъзо бўлган киши қисқа муддат ичида ўзига маъқул бўлган дўстни танлайди. Соатига 60 доллар эвазига буюртма “дўст” сиз билан истаганингизда дўкон айланиши, ҳар  ерда ҳамроҳ бўлиши мумкин...

Тўрт оёқли эркатойларни зериктирмаслик мақсадида, америкада итлар учун махсус телеканал – DOGTV иш бошлади. У сутка давомида узлуксиз ишлайди, асосан итларни “қизиқтирувчи” кўрсатувлар намойиш этилади. Телеканал дастурларини тузишда ветеринарлар, ҳайвонлар руҳшуноси (шундай мутахассис ҳам бор!) ва ҳайвонларни ҳимоя қилиш жамияти фаоллари астойдил тер тўкишди.

Ғамхўр итсеварлар, “энди уйда йўқлигимизда итларимиз зерикмайдиган бўлишди”, дея қувонишмоқда.

Ташкилотчилар, мушукларни-да “хафа” қилмаслик мақсадида, энди улар учун ҳам махсус телеканал очиш ҳаракатини бошлаб юборишган.

Охирги йилларда Буюк Британияда итларга қарайдиган энагаларга бўлган талаб ўсиб бормоқда.

Киев шаҳри (Украина)да эса уй ҳайвонлари учун никоҳ уйи ишга тушди.

“Келин-куёвлар”га никоҳ тузилганлиги ҳақида гувоҳнома ва никоҳ шартномаси тақдим этилади. “Келин-куёв”ни кузатиб келган ўн нафар меҳмон учун мўлжалланган тантана жонивор эгасига минг долларга тушади. Ташкилотчилар никоҳ маросими учун либослар тикишади, “келин” ва “куёв”ни байрамона безатилган никоҳ уйига олиб келишади.

Агентликда, шунингдек, жониворларнинг бир-бирига мос келиш-келмаслигини аниқлаб берувчи профессионал астролог (мунажжим) ҳам хизмат кўрсатади.

Ҳа, Калвак Маҳзум ибораси билан айтганда, ақлсизнинг катта-кичиги бўлурму? Лекин бу қип-қизил бемаънигарчиликка тилсиз ҳайвонлар айбдор эмас-ку. Оммавий ахборот воситаларида тарқалаётган бундай хабарларни ўқиб, эшитиб ёки кўриб беҳосдан “Астағфируллоҳ” деб юборасан киши. Негаки, бундай ҳолатлар фақатгина ҳаддан ошиш, кибрга берилиш ва ахмоқликдан бўлак ҳеч нарса эмас.

Энди эса Oxfam (Oxford Committee for Famine Relief) ташкилоти томонидан 2017 йилда тақдим этилган  қуйидаги маълумотларга диққатингизни қаратинг!

Таҳлилчиларнинг фикрича, ер юзи аҳолисининг 10 фоизи қашшоқликда, ҳар тўққизтасидан биттаси очликда кун кечирмоқда. 3 миллиард киши ҳаёт кечириш учун даромадга эга эмас. Жаҳонда 1 миллиард бола қашшоқликда яшайди. ЮНИСEФ маълумотига кўра, бир кунда ўртача 22 минг бола очлик туфайли вафот этади. 805 миллион киши озиқ-овқат маҳсулотларидан маҳрум бўлса, 750 миллион киши тоза ичимлик сувидан бебаҳра яшамоқда. Ҳар йили сув етишмаслиги, антисанитария ва гигиена ёмонлиги сабаб 842 минг киши вафот этади. Бу ҳар куни ўртача 2 минг 300 кишининг бевақт кўз юмишини англатади. Ер юзи аҳолисининг чорак қисми, тахминан 1 миллиард 600 миллион киши электр манбаидан маҳрумлигича қолмоқда.

Бу каби статистикалар рўйхатини ҳали узоқ давом эттириш мумкин. Аммо, шу нарса қизиқки сайёрамизнинг бир бурчагида одамлар пулларини қаерга ишлатишни билмай, итига, мушугига тўй қилаётган бир пайтда ер шарининг бошқа томонида мурғак болалар очликдан, сувсизликдан вафот этишмоқда. Мантиқ қаерда...?

Мақоламиз сўнгини Аллоҳ таолонинг Каломи бўлмиш Қуръони каримда келтирилган очиқ оятлар билан тугатишни лозим топдик. Негаки, бугунги ер куррасида кечаётган мантиқсиз жараёнларга нисбатан қалбимиз ва ақлимизда Аллоҳ таолонинг Каломида келтирилган оятларданн бўлак ҳеч бир таскин, воқеъликларга ва кимсаларга изоҳ, шунингдек, саволларимизга жавоб топилмади.   

“Дарҳақиқат, инсон ҳаддидан ошар”. (Алақ сураси, 6) 

“(Улар) худди ўзларидан озгина олдин ўтган, ўз қилмишларининг уволига қолган кимсаларнинг ўхшашидирлар. Уларга (охиратда ҳам) аламли азоб бордир”. (Ҳашр сураси, 15)

“Уларга расулларимиз (илоҳий) ҳужжатларни келтирганлар. Сўнгра уларнинг кўпчилиги ўшандан кейин (ҳам) Ерда исроф қилувчилардир”. (Моида, 32)

“Шунингдек, еб-ичингиз, (лекин) исроф қилмангиз! Зеро, У исроф қилувчиларни севмагай”. (Аъроф сураси, 31)

“Чунки, исрофгарлар шайтонларнинг биродарларидир. Шайтон эса, Парвардигорига нисбатан ўта ношукур эди”. (Исро сураси, 27)

Аллоҳ таоло барчамизга тўғри йўл кўрсатиб Ўзи кифоя қилсин!

Интернет манбалари асосида

Саидаброр Умаров тайёрлади

Қуйида келтириладиган фикрлар, ҳикматлар сайтлардан ва ижтимоий тармоқлардаги турли саҳифалардан олиб таржима қилинган.

*****

Гуноҳлар сени ҳар қанча булғаган бўлса ҳам, Аллоҳга қайтишга иккиланма! Маъсият шифтининг остида турганингда сени сатр қилган Зот тавба қаноти остида турганингда ҳаргиз сени шарманда қилмайди!

Шайх Муҳаммад Мутавалли Шаъровий раҳимаҳуллоҳ

*****

«Гўзаллик қаерда?» деб сўрасалар, «Аллоҳ таолодан ҳаё қиладиган юзларда» деб жавоб бергин!

«Ҳаётнинг нариги юзи»

*****

Агар ўз нафсингни яхши танисанг, сен ҳақингда айтилган гаплар сенга зарар бермайди.

Суфён Саврий раҳимаҳуллоҳ

*****

Онам фақир эди. У менга шундай дерди: “Албатта, фақирлик айб эмас. Аслида айб, хато – киши бой бўла туриб, бошқаларни пастга уришидир”.

Феодор Достоевский

*****

Донишманд бўлишни истайсанми? Атрофингдаги аҳмоқларни кузат ва уларнинг ишини такрорлама.

“Тарих муҳрлаган сўзлар”

*****

Бир инсоннинг қанақалигини билмоқчи бўлсанг, ўзидан заифроқ кишилар билан қандай муомала қилишига боқ.

“Тарих муҳрлаган сўзлар”

*****

Ўқиш-ўрганишнинг оғриғи бир лаҳзалик бўлиб, тезда тўхтайди. Аммо таълимга бепарволикнинг оғриғи умр бўйи давом этади.

“Тарих муҳрлаган сўзлар”

*****

Ғазабланиб турганингда тўртта ишдан тийил:

• Бошқалар ҳақида ҳукм чиқаришдан;
• Қарорлар қабул қилишдан;
• Бошқалар билан гаплашишдан;
• Бирорта иш қилишдан.

“Тарих муҳрлаган сўзлар”

*****

Мен дунёдаги энг ақлли инсон эмасман. Аммо менинг ўрнимга кимдир тафаккур қилишига мутлақо рухсат бермайман.

Алберт Эйнштейн

*****

Интернет материалларидан тўплаб, таржима қилувчи

Нозимжон Иминжонов