Сиз расмда кўриб турган сурат НАСА (Америка аэронавтика ва космик тадқиқотлар агентлиги) томонидан эълон қилинган. Бу расм Ҳаббл телескопининг Wide Field Planetary Camera 2 камераси ёрдамида 2009 йил 4 майда олинган.

Ушбу туманликнинг номи К4-55 бўлиб, у аввал Қуёшга жуда ҳам ўхшаш юлдуз бўлган. Мазкур туманлик Ердан 4600 ёруғлик йили узоқликда жойлашган. Ушбу ҳолат юлдуз ҳаётининг тугаш арафасидир. Юлдуз ўз қобиғига ўралиб, аста-секин нури беркилиш жараёни бошланган. Бу жараён давом этиб, у бутунлай сўниб, қизил гигант фазасига ўтган. Бу фазага ўтганда қобиқлари бузилиб, планетар туманлик ҳосил бўлган. Астроном ва физик олимларнинг айтишича, Қуёш ҳам худди шундай тарзда ниҳоясига етар экан.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай деган:

إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ

“Вақтики, қуёшни буклаб, ўралса” (Таквир сураси, 1-оят).

Қуръон нозил бўлган пайтларда одамлар бу нарса ҳақида умуман билмас эдилар. Ушбу оят Қуёшнинг ниҳояси борлигига энг катта далилдир. Бугунги кун олимлари ҳам “Қуёш яна 5 миллиард йил нур сочиб туриши мумкин” деяптилар.

Маълумки, Қуёш 73 фоиз водород ва 25 фоиз гелийдан ташкил топган. Ҳар сонияда 600 миллион тонна водород 596 миллион тонна гелийга айланади. Қолган 4 миллион тонна эса турли энергияга айланади. Натижада Қуёш нурлари ҳосил бўлади.

Албатта, Қуръони карим юқоридаги оятда бизга Қуёшнинг нўри сўниб, тугаш ҳолатини ўта нозик услубда васф қилиб берган. Бу васф كُوِّرَتْ (куввирот) “ўралса” калимасида ўз ифодасини топган.

Бошга киядиган саллани ҳаммамиз яхши биламиз. Уни тайёрлаш учун докани дўппининг атрофида айлантириб, охири дўппи ҳам кўринмай қоладиган ҳолатга олиб борилади. Дўппининг фақат устки қисмигина кўриниб туради. Ўралиш деганда шуни тасаввур қиладиган бўлсак, Қуёш ҳам ўз қобиғига ўралиб боради ва нури сўниб, Ер юзида ҳаётнинг барча шакллари тугайди. Бугунги кунда олимлар К4-55 туманлигида кўраётган жараён худди шу ҳолатни эслатади. Субҳаналлоҳ!   

Абдуддоим Каҳел мақоласи ва интернет маълумотлари асосида

Нозимжон Иминжонов тайёрлади

Жорий йилнинг 19 октябрь куни Нурли йўл вокзал мажмуасида йўловчи ва меҳмонлар учун ибодат қилиш имконияти яратилди. Бу ҳақда вокзалнинг расмий саҳифасида хабар берилган.

Тантанали очилиш маросимида "Нур Остона" масжиди имоми Серикбай Адилхан Иманилули, Остона мадрасаси директори Канат Онгарбаев ва "Телеубай" масжиди имоми Салимов Асхатлар иштирок этган.

muslim.kz нашрининг ёзишича, вокзал маъмурияти намозхонани мебел билан жиҳозлашда кўрсатилган ҳомийлик кўмаги учун Канат Онгарбаевга миннатдорлик билдирган. Намозхона вокзалнинг биринчи қавати К блокида жойлашгани айтилган.

ЎМИ Матбуот хизмати

Аввалроқ, 17 октябрь куни “Ўзбекистон Қуръон мусобақаси-2018” Республика босқичи 18-25 ёшлилар ўртасидаги ҳифз йўналиши 1-ўрин соҳиби, Андижон шаҳридаги “Саййид Муҳйиддин махдум” ислом билим юрти талабаси Муҳаммадисо қори Маҳмудовнинг Қуръони каримни тажвид қоидаси билан ёддан ўқиб бериш бўйича Россия Федерациясида ўтказиладиган "XIX Халқаро Қуръони карим мусобақаси"да иштирок этиш учун Москва шаҳрига жўнаб кетгани ҳақида хабар берган эдик.

Мусобақанинг дастлабки саралаш босқичи Москва жоме масжидида ўтказилган. Мусобақа иштирокчиларини Индонезия, АҚШ, БАА, Қувайт ва Россия давлатларидан келган ҳакамлар баҳолашган.

Мусобақа ғолиблари қуйидагилар:
1-ўрин: Яманлик Абдул Хаким аль-Аусажи;
2-ўрин: Тунислик Мухаммад Абдул Қадир;
3-ўрин: БААлик Валид ал-Марзуки;
4-ўрин: Босния ва Герцеговина давлатидан Харис Карпо эгаллаган.

Андижон шаҳридаги “Саййид Муҳйиддин махдум” ислом билим юрти талабаси Муҳаммадисо қори Маҳмудов ҳам мамлакатимиз номидан мусобақада иштирок этди ҳамда юқори рейтинг баллари билан фаол иштирокчилар қаторида қайд этилди.

Мусобақа иштирокчилари учун Москванинг диққатга сазовор жойларига саёҳатлар ташкил этилган.

ЎМИ Матбуот хизмати

Дарёлар билан денгизларнинг ёнма-ён оқиши Ер юзида кенг тарқалган ҳодисадир. Ушбу мақоладаги расмларда шундай ҳодисалардан намуналар кўрамиз. Уларнинг зичлиги, тузининг оз-кўплиги, ҳарорати бир-бирига аралашиб кетмайди.

Ушбу расмда Бразилиядаги  Риу Негру ҳамда Солимойнс дарёларининг қўшилиш жойи сариқ стрелка билан кўрсатилган. Улар 5 километрдан кўпроқ масофагача ёнма-ён оқади, аммо сувлари аралашиб кетмайди. Ҳар бири турли ҳажмга, ҳароратга эга.

Ўнг тарафдаги дарё тоғ тупроқлари ва унинг қолдиқлари билан тўйингани учун жигарранг кўринмоқда. Чап томондаги дарё эса ўрмон тарафдан келаётгани сабабли ўсимликлар чириндилари билан тўйингани учун қорамтир рангда кўринмоқда.

Сув ўзига ўхшаган бошқа сув билан ёнма-ён оқса-да, бир-бирига қўшилмаслигига сабаб нима? Уларни нима бир-биридан ажратиб турибди? Нега улар сувнинг зичлиги, ҳарорати ва тузининг оз-кўплиги жиҳатидан бир-бирига аралашиб кетмайди. Бу саволга бундан ўн тўрт аср олдин Қуръони карим жавоб бериб қўйган.

Аллоҳ таоло марҳамат қилади:

مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَّا يَبْغِيَانِ

“Дарё-денгизларни бир-бири билан учрашадиган қилиб қўйди. Ўрталаридаги тўсиқдан ошиб ўтолмаслар”. (Шўр денгиз билан чучук сувли дарё ўртасида бир тўсиқ бўлиб, улар бир-бирларига аралашиб кетмайди деган маънони англатади.) (Роҳман сураси, 19-20-оятлар).

Ҳа, азизлар! Уларнинг ўртасида тўсиқ бор. Аллоҳ таоло дарё-денгизларнинг орасига тўсиқ жойлаштириб қўйган. Шунинг учун сувлар мазкур тўсиқдан ошиб ўтолмайди.

Маълумки, денгиз сувлари шўр, дарё сувлари чучук бўлади. Улар ёнма-ён оқади. Аммо унинг шўрлиги бунга, бунинг чучуклиги наригисига ўтиб, аралашиб кетмайди. Ҳатто уларнинг табиати, ўсимликлари ҳам ўзига хос бўлади. Бу ҳолат мана бу оятда яна ҳам очиқроқ айтилган.

Аллоҳ таоло марҳамат қилади: 

  وَهُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَجَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخاً وَحِجْراً مَّحْجُوراً

“У икки денгизни-буниси чучук-ширин, униси шўр-аччиқ қилиб оқизиб қўйган ва ораларига кўринмас тўсиқ ҳамда очилмас сарҳад қилган Зотдир”. (Барча уммонлар ва денгизлар шўр, дарёлар чучук. Дарёлар оқиб бориб сувини денгизларга, уммонларга қуяди. Аммо бу билан денгиз суви чучук бўлиб қолмайди, дарё суви шўр бўлиб қолмайди. Зотан, дарёларнинг суви ҳам денгиз ва уммонлардан буғланиб кўтарилган сувдан иборат.) (Фурқон сураси, 53-оят).

Ер юзида бу каби икки сув манбаининг учрашиб, ёнма-ён оқиш жойлари кўп. Қуйида уларни бирма-бир келтирамиз.

 Қизил денгизни Арабистон денгизи билан боғлайдиган Бобул Мандаб бўғози.

Ўрта Ер денгизини Мармара денгизи билан боғлайдиган Дарданелл бўғози. 

 Мармара денгизини Қора денгиз билан боғлайдиган Босфор бўғози

Ўрта Ер денгизини Атлантик уммони билан боғлайдиган Гибралтар (Жабали Ториқ) бўғози ва ҳоказолар.

Ер юзида чучук сув захираси жуда ҳам оз. Дунёдаги барча сувларнинг 97.5 фоизини уммон ва денгизларнинг шўр сувлари ташкил этади. Фақатгина 2.5 фоизи чучук сувдир. Улар ер ости сувлари, қорлар, ёмғирлар, тоғ чўққиларидаги музлар, дарёлар, кўллар, кичик булоқлар ва ҳаводаги сув буғларидан иборатдир. 

Абдуддоим Каҳелнинг мақоласидан

Нозимжон Иминжонов таржимаси