«Ўлим келиб, у: «Роббим, мени озгина муддатга (ҳаётда) қолдирсанг, хайр-садақа қилиб, солиҳ (банда)лардан бўлардим», деб қолмасингиздан аввал Биз сизларга ризқ қилиб берган нарсалардан инфоқ-эҳсон қилингиз! Аллоҳ ажал келганда ҳеч бир жонни (вафот этдирмасдан) қолдирмас. Аллоҳ қилаётган амалларингиздан хабардордир» (Мунофиқун сураси, 10-11-оятлар).

Дарҳақиқат, умр ўткинчи. Шунинг учун уни ботил йўлда зое қилмаслик, ғанимат кунларни жоҳиллик билан ўтказмаслик зарур. Фарзандларни етим, аёлларни тул қолдирадиган, акани укадан, бойни молдан жудо қилиб, ҳаёт лаззатларини кесадиган ўлимни эсда тутишгина тўғри йўлда юриш мезонидир. Бойлигини турли шаҳвоний истакларга сарфлаб, умрини беҳуда ўтказаётганлар ўлимни унутганлардир.
Ҳадиси шарифда: «Ибрат учун ўлим, машғулот учун ибодат, тўғрилик учун ишонч кифоядир», дейилган.

Биздан сўнг ўзга уммат, Муҳаммад алайҳиссаломдан кейин ҳаргиз бошқа пайғамбар келмайди. Ўтиб кетганлар кейингиларни кутмоқда. Ўлим остонасида турганда на ҳасрат-надомат, на бола-чақаю ва на молу дунё фойда бермайди. Инсон кўз очиб-юмгунча ҳам, олган нафасини қайтиб чиқаргунича ҳам ўлимдан омон бўлмайди. Азроил келганда уни бирор қўриқчи, бирор посбон тўхтата олмайди. Ажал паймонаси қасд қилган кишисига етмасдан қолмайди.
Шунинг учун токи инсон тирик экан, либосни тоза тутишга интилгандек, руҳни поклашга, динни асрашга ҳаракат қилмоғи керак. Бўш қоп тик турмайди дейишади. Сафарга чиққан одам йўл учун керакли нарсаларини – кийим-кечагини, озуқасини жомадонига юклаб олади. Шундай экан, нега энди охират учун озуқа тўплашга интилмаймиз?
Шу вақтгача ажал домидан қутулган киши йўқ. Ўлим ота-онага ҳам, болага ҳам раҳм қилиб ўтирмайди. Аммо амалларимиз худди мангу яшайдигандек. Ўлимга бўлган ишончимиз гумонга, қайта тирилишга бўлган иймонимиз эса бўҳтонга аралашиб қолмаяптимикин?
Солиҳ зотлардан бири кўрган тушини шундай баён қилади: «Бир киши кийик қувмоқда, у эса тутқич бермай қочмоқда. Иккисининг кетидан баҳайбат арслон ҳам тушди. Киши арслоннинг келаётганини сезиб турса-да, унга парво қилмай, ўлжасининг кетидан югурмоқда. Унга етай-етай деганда арслон орқадан етиб олиб, уни ҳалок қилди. Кийик эса унинг ўлимига назар ҳам солмай юришда давом этаверди. Негадир арслон кийикнинг кетидан тушмади. Сал ўтмай ўша кийикнинг орқасидан бошқа одам тушди. Арслон уни ҳам қувиб етиб, ҳалок қилди. Сўнг яна биров кийикнинг ортидан югурди. У ҳам мақсадига етмай, арслон чангалида жон таслим этди. Шу йўсинда кийикнинг кетидан тушган одамларнинг бирортаси уни тута олмай, арслонга емиш бўлаверди. Кийик эса ҳамон тирик, сакрашда, югуришда давом этмоқда. Буни тушунмай лол қолиб турганимда арслон менга қараб: «Нимадан ажабланасан? Менинг кимлигимни, кийикнинг нималигини тушунмадинг шекилли? Мен ўлим фариштаси – Азроилман. Кийик эса дунё. Уни қувлаётган одамлар – дунё илинжида бойлик кетидан югуриб, ўлимдан қочмоқчи бўлганлар. Мен уларни бирма-бир тутиб, жонини олавераман», деди».

Ҳар бир инсон бир кун келиб, ўлим эшигидан кириши муқаррар. Эшикнинг нариги томонида нималар бўлиши эса фақат Парвардигоргагина аён. Аммо бир нарса аниқ – тўғри яшаганлар неъматли ҳаётга, хилоф ишни тутганлар жаҳаннамга маҳкумдир. Аллоҳнинг дўстлари вафот этиб, жаннатга кирсалар, У Зотнинг душманлари абадул абад жаҳаннам азобидадир.

Исо алайҳиссалом ҳузурида ўлим зикр қилинса, унинг қўрқинчи сабаб баданларидан тер томарди. Исо алайҳиссаломдек пайғамбар шу куйга тушган экан, бизнинг кўзимиз нега намланмайди? Баданнинг соғлиги, бойликнинг кўплиги, умрнинг ёшлигига ишонманг. Ўлим фариштаси кичикка иззат, каттага ҳурмат қилиб ўтирмай, ўз ишини бажариб кетаверади.

Азроил алайҳиссалом келганда инсон унга: «Менга имконият бер, яна озгина, ҳеч бўлмаса бирор кун яшай»,  дейди. Азроил: «Эй ғофил банда, кунларингни яшаб бўлгансан»,  деб жавоб беради. «Бирор соат имконият бер», деса, «Соатларинг тамом бўлган»,  дейди. «Бирор оғиз гапирай, оиламга ҳолатимни тушунтирай»,  деса, «Барча гапингни айтиб тугатгансан», деб, жонини суғуриб олади.
Инсон нима учун яралган бўлса, шунга тайёргарлик кўриши зарур. Чунки Аллоҳ таоло ҳеч бир бандани бекорга яратмаган. Инсон ибодат учун яратилган. Бандалар тоатга куч олиши учун Парвардигор уларга ризқ бериб туради. Аммо дунё бир кун келиб, заволга учраши табиий. Бу дунё – имтиҳон диёри. Ўлим эса ушбу имтиҳондан муваффақиятли ўтганлар учун роҳат бўлса, йиқилганлар учун ҳалокатдир.

Эркин ҚУДРАТОВ,

Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти мударриси

ЎМИ Матбуот хизмати

Динимиз ҳамиша тўғри сўзлашга буюради. Қуръони каримда бундай марҳамат қилинади: “Эй мўминлар, Аллоҳдан қўрқинглар ва тўғри сўзланглар! (Шунда Аллоҳ) ишларингизни ўнглар ва гуноҳларингизни мағфират этар. Ким Аллоҳга ва Унинг пайғамбарига итоат этса, бас, у улуғ ютуққа эришибди” (Аҳзоб, 70-71).

Тўғри сўзлаш энг яхши фазилат, ҳузур-ҳаловатнинг асоси. Оила ва жамият фаровонлиги ҳам тўғрилик, ростлик билан давомли бўлади. Тўғрисўзлик туфайли оила, жамият аъзолари ўртасида меҳр-муҳаббат, ишонч кучая­ди, ҳар соҳада ривожланиш, илгарилаш бўлади.

Инсоннинг энг соф ва покиза туйғулари, ҳаётий тушунча ва тасаввурлари оилада шаклланади. Ота-она ўртасидаги ишонч хонадонда хотиржамлик муҳитини юзага келтиради, бу – фарзандлар тарбияси учун фойдалидир. Оилалардаги муҳит маҳалла, жамиятдаги инсонлараро муносабатларга ҳам таъсир этади. Демак, оилада катта-кичикнинг одоб талабларига риоя қилиши жуда муҳимдир.

Иш ё ўқиш жойидаги ҳамроҳларнинг маънавий касалликлари бошқаларга ҳам “юқиши” табиий. Зеро, Аллоҳ таоло содиқлар билан бирга бўлишга буюрган: “Эй имон келтирганлар! Аллоҳдан қўрқинглар ва (имонда) содиқ кишилар билан бирга бўлинглар!” (Тавба, 119). Содиқлар сўз, иш, ният ва имонда садоқатли кишилардир. Сўзда садоқатлилик рост гапириш,   ёлғондан сақланиш билан бўлади. Имон талаби, нажотга етишиш воситаси шу. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам марҳамат қиладилар: “Тўғрисўзлик яхшиликка етаклайди. Яхшилик эса жаннатга етаклайди. Албатта, киши тўғри сўзлайди, ҳатто Аллоҳ ҳузурида сиддиқлардан деб ёзилади” (Муттафақун алайҳ).

Ҳамма нарса доимий бажариб юриш билан одатга айланади. Тўғрисўзлик ҳам шундай. Ҳатто ўз фойдамизга қарши келса ҳам, тўғри гапни ўрнида айта билсак, бунинг мукофоти икки дунёда яхшилик бўлади.

Жозиба ЖАМОЛ қизи,

“Хадичаи Кубро” аёл-қизлар ислом ўрта-махсус

билим юрти мударрисаси

ЎМИ Матбуот хизмати

1-2 март кунлари Ҳиндистон Бош вазири Нарендра Модининг таклифига асосан Иордания Қироли Абдуллоҳ II Ҳиндистонда расмий ташриф билан бўлиб турибди. Бу ҳақда “Times of India” нашри хабар берди. 

Ташриф доирасида кўплаб учрашувлар ва давра суҳбатлари ташкил этилгани хабар қилинмоқда. 1 март, пайшанба куни ўтказилган тадбирлар доирасида Ҳиндистон Бош вазири Нарендра Моди Ислом дини ҳақидаги фикрларини билдириб, “Террорга қарши кураш Ислом ёки мусулмонларга қарши уруш эмас”лигини айтиб ўтди. 

Бош вазир “Ислом мероси: ўзаро тушуниш ва бошқарувни рағбатлантириш” мавзусидаги конференцияда “Бизнинг кўп фикрли демократиямиз экстремизмга қарши курашда бизга куч-қудрат беради”, деб айтди. 

Ҳиндистон Бош вазири Нарендра Моди Ҳиндистон ёшлари Ислом динининг инсонийлик жиҳатлари билан танишиши кераклигини, ва айни пайтда, замонавий технологиялардан ҳам фойдалана олиши кераклигини айтиб ўтган. 

“Мусулмон ёшларининг бир қўлида Қуръон, иккинчисида компютер бўлиши керак”, - дея сўзига қўшимча қилди Ҳиндистон Бош вазири. 

Анжуманда иштирок этаётган Иордания Қироли Абдуллоҳ II “Дин номидан уюштирилган ҳужум – динга қарши уюштирилган ҳужумдир. Дин номидан нафрат тарқатаётган шахсларнинг кимлиги аниқланиши ва рад этилмоғи лозим”, - дея баёнот берди. 

ЎМИ Матбуот хизмати

Қуръон забт этган қалблар:

Қуръондан таъсирланган қария

Қатода ибн Диъома исмли олим ҳикоя қилади:
“Басра шаҳрида Утба ибн Абон исмли зоҳид, тақводор, маҳзунликда Ҳасан Басрийга ўхшаган, доим рўза тутадиган киши яшаб ўтган бўлиб, унинг Мисвар исмли кекса бир қўшниси бор эди. Қўрқуви қаттиқлигидан Қуръонни тинглашга бардоши етмасди. Агар унинг олдида Қуръондан бир-икки ҳарф ёки оят ўқилса, қаттиқ қичқириб, бир неча кун ақлини йўқотгандек юрарди. Бир куни унинг ёнига Хасъам қабиласидан бир киши келди. Келиб, ёнига ўтиргач, Қуръони Каримдаги:

يَوْمَ نَحْشُرُ الْمُتَّقِينَ إِلَى الرَّحْمَنِ وَفْداً

“Тақводорларни Роҳман ҳузурига меҳмон ҳайъати этиб тўплаган кунимизда”

وَنَسُوقُ الْمُجْرِمِينَ إِلَى جَهَنَّمَ وِرْداً

“Жиноятчиларни жаҳаннамга чанқоқ ҳолларида ҳайдаймиз” (Марям сураси, 85-86-оятлар) оятларини ўқиди. Буни эшитган қария “Мен жиноятчиман. Тақводорлардан эмасман. Эй қори, ҳозир ўқиган оятларни яна ўқи!” деди. Бояги киши оятларни яна ўқиди. Қария баланд овозда бақириб, “Оҳ!” деди-ю, омонатни топширди”.

Абу Исҳоқ Саълабийнинг “Қотла-л-Қуръан” номли
асаридан Нозимжон Иминжонов таржимаси

ЎМИ Матбуот хизмати

Қозон шаҳрида Ўзбекистон ва Татаристон муфтийлари ўринбосарларининг учрашуви бўлиб ўтди.
Ўзбекистон мусулмонлар идораси раисининг ўринбосари Иброҳимжон Иномов амалий ташриф билан Қозон шаҳрида бўлиб турибди.
Татаристон муфтийсининг биринчи ўринбосари Рустам Валиулин билан бўлиб ўтган учрашувда делегациямиз раҳбари татаристонлик диний уламоларнинг фаолиятлари билан яқиндан танишди.
Томонлар икки диний идоралар олдида турган муаммолар, вазифалар борасида атрофлича фикр алмашишди.
Ташриф доирасида Ўзбекистон мусулмонлар идораси вакили Булғор ислом академиясига ташриф буюриб, бу ердаги таълим услублари, талабаларнинг яшаш шароитлари билан яқиндан танишди.

Ўзбекистон мусулмонлар идораси матбуот хизмати