Юртимизда амалга оширилаётган кенг кўламдаги ислоҳотлар, одамларимизнинг тўқ ва фаровон яшаётганликлари, яратиб берилган имтиёз ва эркинликлар, энг асосийси, тинч ҳаётимиз ана шу халқаро террористик ва диний экстремистик ташкилотлар ва уларнинг маънавий раҳнамоларига ёқмаяпти. Шу боисдан улар зўр бериб, ўз ғаразли мақсадлари – ғояларини ёйишга, миллат бирлиги, юрт тинчлигига рахна солишга уринишмоқда.

Улар ўз ниятларига эришиш йўлида ҳеч қандай қабиҳликдан қайтишмайди. Аввало, аҳолига ҳанафийлик мазҳабига зид мутаассиб ғояларни сингдириш, ижтимоий-сиёсий вазиятни беқарорлаштириш, ҳукуматга тазйиқ ўтказиш, аҳоли орасида қўрқув, парокандалик, давлатга нисбатан ишончсизлик кайфиятини шакллантиришга ҳаракат қилишади. Уларнинг асосий фаолият услублари экстремистик руҳдаги адабиётлар, видео ва аудио тасмаларни тарқатиш, яширин гуруҳлар тузиш, мавжуд ижтимоий воқеликни кескин қоралаш, давлат ва диний идора вакилликларини обрўсизлантириш ҳамда шу билан бирга террористик ҳаракатларни амалга оширишдан иборат.
Диний экстремистик ва террористик гуруҳларнинг пешволари биринчи навбатда ёшларимиз орасига кириб олишга, уларнинг энди шаклланаётган онги, тасаввурини ўзларининг ботил ва ёвуз йўлларига солишга интилишади. Бу мақсад йўлида ҳеч нарсадан тойишмайди. Турмушнинг кичик муаммоларини дастак қилиш, моддий қўллаб-қувватлаш орқали ўз йўлига тортиш синалган усуллардан бири.

Ақидапараст оқимлар биринчи навбатда келажагимиз бўлмиш ёшларга кўз тикишлари бежиз эмас. Бугунги ёшлар эртанги кунимизни, тараққиётини белгилаб берувчи кучдир.
Динимизда тарбияга алоҳида ўрин берилиши бежиз эмас. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Ҳеч бир ота ўз фарзандига яхши тарбия ва гўзал одобдан буюкроқ ҳадя бера олмас», деб марҳамат қилганлар. Фарзандларимизнинг фаол, ватанпарвар ёшларга айланиши кўп жиҳатдан ота-онага боғлиқ. Халқимизнинг “Қуш уясида кўрганини қилади” мақоли бежиз айтилмаган. Бу борада нафақат ота-она балки маҳалла-кўй, ўқув даргоҳлари, жамоат ташкилотлари ҳамкорлигида иш олиб боришлари даркор.

Ёшларимизни ёвуз кучлардан асраш лозим. Биз ёшларимиз онги ва руҳиятини заҳарлашга қаратилган ғоялардан қатъият билан ҳимоя қилсаккина, ҳар қандай ғаразгўй кучлар юртимиз мустақиллиги ва унинг порлоқ келажагига рахна сола олмайди.

“Эшонбобо” жоме масжиди имом хатиби Усмонов Ибодулло

АОКАда ўтказилган брифингда “Uzbekistan Airways” акциядорлик жамияти ахборот хизмати раҳбари Камола Икромова “Ҳаж – 2022” дастури доирасида акциядорлик жамияти томонидан амалга оширилаётган тадбирлар ҳақида маълумот берди.

Таъкидланишича, зиёратчиларимиз шу йил 18-30 июнь кунлари Ўзбекистондан Саудия Арабистонига ҳаж сафарига кузатилади ва 14-31 июль кунлари юртимизга қайтиб келади. Жорий йилги илк парвоз 18 июнь куни Тошкент – Мадина йўналиши бўйича амалга оширилди.

Пандемия сабаб икки йиллик танаффусдан сўнг Ўзбекистон республикасининг 7 та шаҳридан – Мадина шаҳри йўналиши бўйича “Ҳаж – 2022” тадбири ўтказилиши режа қилинган. Хусусан, ушбу мавсумда жами 10 900 нафар йўловчи Тошкент, Наманган, Самарқанд, Бухоро, Қарши, Урганч ва Нукус вилоятларида жойлашган маҳаллий аэропортлардан Мадина шаҳрига етказилади. Ўзбекистонга қайтувчи йўловчилар эса ўз парвозларини Жидда шаҳридан амалга оширади.

“Ҳаж – 2022” тадбирининг узлуксиз ва тартибли ўтказилишида “Uzbekistan Airways” акциядорлик жамиятидан жами 70 га яқин малакали учувчи ва 260 га яқин борткузатувчиси жалб этилмоқда. Ушбу йўналишдаги авиақатновлар Boeing 767 ҳаво кемаларида амалга оширилади.

Ўзбекистондан Мадина шаҳрига йўл олган юртдошларимизга ғамхўрлик қилиш мақсадида аэропортларда махсус тонгги нонушта ва ҳаво саҳнида палов, мол ва товуқ гўштидан тайёрланган турли таомлар таклиф этилаётир.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Умайя ибн Халаф қули Билолнинг Ис­лом­ни қабул қилганидан хабар топгач, ўзини қўярга жой тополмади. Босим ўт­казиш мақсадида: “Менга итоатсизлик қи­либ, Му­ҳаммадга имон келтирдингми? Қачондан бери қуллар хожасининг рух­сатисиз илоҳ танлашни бошлади? Шундай экан, Раб­бингга дуо қил, сенга берадиган азобимдан халос этсин. Мисли кўрилмаган даражада азоб­лайман”, деди. Билол розийаллоҳу ан­ҳу унга жавобан: “Агар Раббим имонимни сиз берадиган азоб билан синаса, мисли кўрилмаган даражада сабр қиламан. Сиз берадиган азоб Аллоҳнинг азоби олдида ҳеч нарса эмас”, деди.

Умайя қулини мисли кўрилмаган азоб ила жазолашга қасам ичди. Қўл-оёқлари­ни боғлаб, саҳрода қайноқ қумларга ёт­қизди. Устига харсангтош бостирди. Бу ҳол анча давом этди. Баъзи-баъзида Би­лолнинг ширк динига қайтишини умид қилган ҳолда: “Энди фикринг қандай?” деб сўрарди. Билол розийаллоҳу анҳу “Аҳад, Аҳад” дейишдан бў­лак бирор сўз айтмасди.

Аллоҳ таоло мўмин бандаларини ёрдамсиз қолдирмайди. Парвардигорнинг иноя­ти билан Абу Бакр Сиддиқ розийаллоҳу ан­ҳу Билолни сотиб олди ва қул­ликдан озод этди.

* * *

Умайя нафақат заиф ёки фақирларга, ҳатто Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга ҳам озор беришга журъат этарди. Пайғамбаримиз алайҳиссаломни кўриши билан масхара қиларди. Шу боис Аллоҳ таоло Ҳумаза сурасини нозил қилди: “(Кишилар ортидан) ғийбат қилувчи, (олдида) масхара қилувчи ҳар бир кимсанинг ҳолига вой!” Яъни, инсонларни ғийбат қилувчи ва масхараловчи (Умайя ибн Халаф)га хорлик ва шиддатли азоб бўлсин. “Қайсики, у мол-дунёни йиғиб, уни санагани-санаган”. Ғийбатчи ва масхараловчи киши тўплаган ва доим санаб турадиган мол-дунёсига алданиб, ўзини бошқалардан афзал деб билди. Шу боис инсонларни таҳқирлади ва менсимади. “Ва моли (бойлиги) уни абадий қолдиради деб ўйлайдиган кимсадир”. Яъни, “Мол-дунёим менга абадийликни таъминлайди. Доим тирик бўламан. Ҳеч қачон ўлмайман”, деб ўлимдан кейинги ҳаёт ҳақида ўйламади. «Йўқ! Қасамки, албатта, у “Ҳутама”га ташланур!» Асло ундай эмас. Иш у ғийбатчи, айбловчи ва мол-дунё йиғувчи инсон ўйлаганидек эмас. Аксинча, яқинда у йиққан-терган моли билан биргаликда оловга улоқтирилади. Унинг жудаям чуқур қаъри бор. Ҳутаманинг эшиклари унинг аҳли ноумид бўлишлари учун ҳеч очилмайди. Шу даражада қаттиқ ёпиладики, ундан чиқиб кетишга заррача умид қолмайди. Узун-узун устунлардан оловнинг ўчиб қолишини тасаввур этиб бўлмайди. «(Эй инсон!) “Ҳутама” нима эканини сенга не ҳам англатур?! (У) Аллоҳнинг ёқиб қўйилган бир оловидир». Жаҳаннамга “Ҳутама”, яъни “Парчаловчи” ном берилишининг ҳикматларидан бири – моли билан кибр­ланиб, бошқалардан ўзини устун қўйган, бурнини баланд кўтарган мутакаббир кишини танасига азият беради. Бунинг устига, у Аллоҳнинг оловидирки, бошқа оловлар каби эмас. Раббисига бўйсуниб, ҳеч қачон ўчиб қолмайди. “(У баданларни тешиб ўтиб) юракларга қадар етур. Албатта, у (олов) уларни қамраб олувчидир. (Ўзлари) узун устунларда (занжирбанд) бўлурлар”. Яъни, олов қалбларгача кўтарилиб, ёмон ахлоқли кишини иссиғи билан ўраб олади ва тириклайин ёндириб юборади (“Тафсири Қуртубий”).

* * *

Абдуллоҳ ибн Аббос розийаллоҳу анҳу­мо: «...“Шунингдек, қалбини Биз зикримиздан ғофил қилиб қўйган, ҳавойи нафсига эргашган ва қилар иши исрофгарчилик бўлган кимсаларга итоат этманг!” (Каҳф сураси, 28) ояти Умайя ибн Халаф Жумаҳий ҳақида нозил бўлган», дейди. Бунга сабаб, у Набий алайҳиссаломни ўзлари ёқтирмаган ишларига, фақирларни атрофларидан йироқлаштириб, Макка баҳодирларини яқинлаштиришга чақирди. Шундан сўнг Аллоҳ таоло: “Биз зикримиздан ғофил қилган (қалбини тавҳиддан муҳрлаган) ҳавойи нафсига (яъни, ширкка) эргашган кимсага итоат этманг” оятини нозил қилди.

Шунингдек, Аллоҳ таолонинг: “У кунда тақводорлардан ўзга дўстлар бир-бирларига душмандирлар” (Зухруф сураси, 67) ояти ҳам Умайя ибн Халаф ҳақида нозил бўлган. Боиси, у Уқба ибн Абу Муит билан дўст эди. Уқба Набий алайҳиссалом билан бирга ўтирарди. Қурайш: “Уқба ибн Муит ота-боболари динидан чиқди”, деди. Шунда Умайя ибн Халаф: “Муҳаммаднинг юзига тупурмасанг, сендан воз кечаман”, деди. Уқба Умайя айтганидек қилди. Шундан сўнг иккиси ҳақида ушбу оят нозил бўлди.

Ҳадислардан бирида банда гуноҳ қил­са, қалбига битта доғ тушишини, тавба қил­са, ўша доғ ўчирилиши айтилган. Дунё­да гуноҳ қилмайдиган одам йўқ, тавба қил­майдиганлар бор. Банда тавба қилмасдан қайта-қайта гуноҳ қилаверса, қалбига доғ тушавериб, қорайиб боради. Кейин бундай қалбга панду насиҳат таъсир қилмайдиган бўлиб қолади. Қалби қорайиб кетган кишига Аллоҳнинг каломини гапирсангиз ҳам, жаннат-дўзахни гапирсангиз ҳам, охират азобидан огоҳлантирсангиз ҳам, асло таъсир қилмайди. Гуноҳ қилишда бардавом бўлган киши Аллоҳга яқинлаша олмайди.

Умайя ибн Халаф Аллоҳ таолонинг ҳеч бир танбеҳидан огоҳланмади. Ўзини ўнглаб олишга уринмади. Қилғиликлари сабаб қалбини моғор босди.

“Бас, ўша кунда Аллоҳнинг азобига ўхшаш азоб-ла ҳеч ким азобламайди. Ва Унинг боғлашига ўхшаш ҳеч ким боғ­ламайди” (Фажр сураси, 25–26-оятлар). Уламолар ушбу оятни: “Умайя куфри ва қайсарлиги сабаб (дўзахда) азобланганчалик ҳеч ким азобланмайди. Унинг занжирларга боғланишига ўхшаш ҳеч ким занжирга боғланмайди”, деб тафсир қилганлар (“Тафсири Қуртубий”).

Ҳар бир мусулмон бу одамнинг оқиба­тини ёдда тутиши, огоҳ бўлиши, шу билан бирга, Аллоҳ таоло уни Исломга мушарраф этгани учун ҳамд айтиши лозим.

Манбалар асосида

Жалолиддин ҲАЙДАРАЛИ ўғли

тайёрлади.

Шу кунларда Ўзбекистон делегацияси таркибида бўлган Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Иброҳимжон домла Иномов Россия Федерациясинида хизмат сафари билан бўлиб турибди.

Иброҳимжон домла Иномов сафар давомида Россия Федерациясининг турли вилоятларида бўлиб, у ерда таълим олаётган ва меҳнат қилаётган ватандошларимиз ҳолидан хабар олиб, улар фаолият юритаётган жойларда яратиб берилаётган шарт-шароитлар билан танишмоқда.

Шунингдек, ҳар бир ҳудудда расмий доирадаги масъуллар билан учрашиб, ватандошларимиз ҳуқуқ ва манфаатларини тўла таъминлаш масалалари муҳокама қилинмоқда. Бундай учрашувлар диний-маърифий йўналишда ҳам олиб борилаётгани ниҳоятда самарали кечмоқда.

Ўзбекистон делегациясининг ушбу мамлакатга ташрифи шу йил 26 июнгача давом этади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Ҳасан домла Қодиров
Тошкент шаҳар "Сирож Солиҳ" жоме масжиди имом-хатиби