muslim.uz
Жума суҳбатлари: Яхшилик ва тақво йўлида ҳамкорлик қилинг! (22.10.2021 йил)
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий
Нуриддин домла Холиқназаров
Имом Мотуридий маркази Малайзия ислом илмий университети билан меморандум имзолади
Мамлакатимиз элчихонаси кўмагида Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳузуридаги Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази ва Малайзия ислом илмий университети (Universiti
Sains Islam Malaysia – USIM) ўртасида Ҳамкорлик меморандумини онлайн имзолаш маросими ташкил этилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.
1998 йилда ташкил этилган USIM давлат олий таълим муассасаси ҳисобланади. USIM таълим модели диний ва дунёвий фанларни интеграциялаш тамойилига асосланган.
Университетда ислом илоҳиёти ва ҳуқуқи, аниқ, ижтимоий ва гуманитар фанлар бўйича 32 йўналишда таълим олиб борилади. Талабаларнинг араб ва инглиз тилларини ўрганишига ҳам катта эътибор берилади. Бугунги кунда USIMда 13 мингдан ортиқ талаба, шу жумладан 750 дан зиёд хорижлик ёшлар таҳсил олмоқда.
Меморандумни имзолаш маросимида Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази директори Давронбек Маҳсудов ва USIM ректори Муҳаммад Ризо Ваҳиддин иштирок этди.
Тадбирда Ўзбекистон раҳбариятининг ислом цивилизациясининг бой меросини ҳар томонлама ўрганиш ва тарғиб қилиш, бағрикенглик маданиятини ривожлантириш ҳамда ислом динининг инсонпарварлик моҳиятини оммалаштириш масалаларига ҳар томонлама ва тизимли ёндашуви қайд этилди.
Муҳаммад Ризо Ваҳиддин сўнгги йилларда Ўзбекистон илмий-академик ҳамжамияти билан олиб борилаётган муносабатларни таъкидлади. Хусусан, Тошкент архитектура-қурилиш институти, Самарқанд давлат архитектура-қурилиш институти, Урганч давлат университети, Ўзбекистон халқаро ислом академияси билан йўлга қўйилган ҳамкорликка эътибор қаратди. Малайзия университети экспертларининг Ўзбекистонда ташкил этилаётган анжуманларда, хусусан, 2021 йил июнь ойида ўтказилган «Мотуридия таълимоти ва замонавий тараққиёт» мавзусидаги халқаро илмий-амалий онлайн-симпозиум ишидаги фаол иштироки қайд этилди.
Малайзия вакиллари Марказий Осиё олим ва мутафаккирларининг илоҳиёт, илм-фан, санъат ва меъморчилик ривожига қўшган салмоқли ҳиссасини таъкидлади. Хусусан, Имом Мотуридий таълимотининг мусулмон оламидаги юксак ролига алоҳида урғу берилди.
Янги имзоланган Меморандум томонлар ўртасида ислом динининг бой меросини, хусусан, Имом Мотуридий илмий меросини ўрганиш соҳасидаги ҳамкорликни янада фаоллаштиришга хизмат қилишига умид билдирилди.
Тадбир якунида қадимий қўлёзмаларни тадқиқ этиш, соф, мўтадил ва маърифатли исломни тарғиб қилиш бўйича лойиҳаларни амалга ошириш, илмий адабиётлар алмашиш, қўшма конференция ва семинарлар ташкил этиш, Ўзбекистон ва Малайзия оммавий ахборот воситаларида қўшма илмий материалларни эълон қилиш, шунингдек, илмий ва кадрлар ўртасида тажриба алмашиш бўйича ҳамкорликни чуқурлаштириш тўғрисида келишувга эришилди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Халқаро пресс-клубнинг “Ўзбекистон – бағрикенг диёр” мавзуидаги ўзининг навбатдаги сессияси
Иброҳим домла Иномов
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари:
16 ноябрь – Халқаро бағрикенглик куни бўйича фикрлар.
Муфтий ҳазрат ЕХҲТ махсус вакилини қабул қилдилар
2021 йил 15 ноябрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла Холиқназаров ҳазратлари Европада хавфсизлик ва ҳамкорлик ташкилотининг махсус вакили Меҳмет Пачаджи жаноблари бошчилигидаги делегациясини қабул қилдилар.
Муфтий ҳазрат аввало меҳмонларни юртимизга ташрифи билан қутлаб, Ўзбекистон билан Европада хавфсизлик ва ҳамкорлик ташкилоти ўртасида очиқ-ишончли ҳамкорлик ривожланиб бораётгани ҳақида сўзладилар.
Мулоқот давомида меҳмонларга юртимизда диний-маърифий соҳадаги янгиликлар ҳақида сўзлаб, жумладан мўмин-мусулмонлар талаб ва истакларини инобатга олган ҳолда 60 та янги жоме фаолият очилгани, масжидлар сони 2099 тага етгани, диний таълим муассасалари сони эса 13 та, улардан 3 таси олий, 10 таси ўрта-махсус, 2 таси аёл-қизларга ихтисослашгани, шунингдек, илмий мактаблар фаолияти йўлга қўйилганига Муфтий ҳазратлари алоҳида урғу қаратдилар.
Европада хавфсизлик ва ҳамкорлик ташкилотининг махсус вакили Меҳмет Пачаджи сўзининг аввалида делегация аъзолари билан таништириб, минтақаларда мўмин-мусулмонларга яратилган шарт-шароитларни тадқиқ қилиши, ҳамроҳлари эса турли йўналишларда фаолият олиб боришларини билдирди.
Меҳмон Меҳмет Пачаджи жаноблари Ўзбекистон мусулмонлари идораси, масжидлар ва мадрасалар фаолияти, мўмин-мусулмонларга яратилган қулайликлар, юртимиздаги давлат ва дин муносабатлари юзасидан ўзининг қизиқтирган саволларига муфтий ҳазратларидан жавоб олди.
Учрашув якунида меҳмонларга эсдалик совғалари ҳадя қилинди.
Меҳмонлар Тошкент ислом институти ва “Вақф” хайрия жамоат фонди фаолияти билан ҳам яқиндан танишди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Мўл ризқ ва хотиржамлик кафолати
Баъзан кўча-кўйда, тўю маъракаларда танишларимиз билан учрашсак, улар ҳаётидан нолиб, ишлари юришмаётганини, орзу-мақсадлари рўёбга чиқмаётганидан афсусланишади. Тижоратчилар билан гурунглашсак, савдолари бароридан келмай, касодга учраётганидан ёзғиришади. Инсонмиз-да, Аллоҳ таоло инъом этган неъматларнинг қадрига етмаймиз. Гуноҳларимиз кўп, истиғфор айтмаймиз.
Гуноҳлар афв этилиши, солиҳ амаллар кўпайишини ва юксак даражаларга эришишни ким ҳам хоҳламайди. Оила бағрида, тинч-осуда Ватанда яшаш катта бахт-ку! Бунинг учун кўп истиғфор айтишга одатланиш керак.
Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилади: «Раббингиздан мағфират (кечирим) сўранг, сўнгра Унга тавба қилинг, шунда (У) сизларни маълум муддат (ажалларингиз охири)гача чиройли баҳра билан баҳраманд қилур...» (Ҳуд сураси, 3-оят).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ким истиғфорни доимий айтиб юрса, Аллоҳ унга қийин дамларда осонликни насиб этади. Уни ўйламаган жойидан ризқлантиради” (Имом Абу Довуд ривояти).
Ҳар доим истиғфор айтиш жоиз, гуноҳ қилганда эса вожиб бўлади. Истиғфор айтишнинг бир неча турлари бор. Улардан энг улуғи “Саййидул истиғфор” дуосидир. Шаддод ибн Авс розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Пайғамбаримиз алайҳиссалом: «Истиғфорнинг саййиди “Аллоҳумма, анта Роббий. Ла илаҳа илла анта. Холақтаний ва ана ъабдук. Ва ана ъала аҳдика ва ваъдика, мастатоът. Аъузу бика мин шарри ма сонаът. Абуу лака биниъматика ъалайя ва абуу би занбий. Фағфирлий, фаиннаҳу ла яғфируз зунуба илла ант”, демоқдир. Ким уни ишонч билан наҳорда айтса-ю, ўша куни кеч киришидан олдин вафот этса, жаннатга киради. Ким уни ишонч билан тунда айтса-ю, ўша кечаси тонг отишидан аввал бу дунёни тарк этса, жаннат аҳлидан бўлади”, дедилар».
Дуонинг маъноси: “Эй Аллоҳ, Сен Раббимсан! Сендан ўзга илоҳ йўқ. Мени яратдинг ва мен Сенинг бандангман. Қодир бўлганимча Сенга берган аҳдимда ва ваъдамда турибман. Сендан қилмишларимнинг ёмонлигидан паноҳ тилайман. Менга берган неъматингни эътироф қиламан. Гуноҳларимни ҳам тан оламан. Мени мағфират қил. Албатта, Сендан ўзга гуноҳларни мағфират қилувчи йўқ”.
Муқаддас динимизнинг асосий манбаи – Каломуллоҳда бундай дейилади: «Ва мен: “Парвардигорингиздан мағфират сўранглар, албатта У ўта Мағфиратли бўлган Зотдир. (Шунда) У Зот устларингизга осмондан ёмғир қуйдиради ва сизларга мол-дунё, бола-чақа билан мадад беради ҳамда сизларга боғу бўстонлар (ато) қилади ва сизларга оқар дарёлар (ато) қилади”, дедим» (Нуҳ сураси, 10–12-оятлар).
Ибн Касирнинг тафсирида бу оят қуйидагича шарҳланади: “Яъни агар сизлар Аллоҳга ҳақиқий тавба қилсангиз, истиғфор айтсангиз ва У Зотга итоат этсангиз, ризқингиз кўпаяди. Аллоҳ осмоннинг баракасидан устингизга ёмғир ёғдиради. Ернинг баракасидан ўсимликлар ва турли набототларни ундириб чиқаради. Сизларга кўп фарзанд ва бойликлар ато қилади. Шунингдек, Аллоҳ сизларга турли мевалари бор ва ўртасидан дарёлар оқиб турувчи гўзал боғлар ато қилади”.
Нуҳ пайғамбарнинг қавми мол-дунёга ружу қўйган эди. Шу сабабли у зот қавмини Аллоҳга итоат этишга чақирган. Узоқ йиллар қилинган даъватларни қабул этмай, ўзларига юборилган пайғамбарларни ёлғонга чиқаришгач, Аллоҳ таоло Нуҳ алайҳиссалом қавмига қурғоқчилик юбориб, аёлларини туғмас қилиб қўяди. Шундан сўнг, агар имон келтирсалар, Аллоҳ уларга яна фаровонлик ато қилиб, бошларидаги оғир кунларни кетказиши маълум қилинади.
Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳнинг олдига бир киши қурғоқчиликдан шикоят қилиб келганида, у зот унга: “Истиғфор айтгин!” деб маслаҳат берган. Бошқа одам келиб камбағаллик, яна бошқаси бефарзанд эканини, бошқа биров ерининг унумдорлиги паст эканидан шикоят қилиб келганида, Ҳасан Басрий уларнинг барчаларини кўп истиғфор айтишга амр қилди.
Шунда Робийъ ибн Субайҳ: “Олдингизга турли тоифадаги одамлар келиб, ҳар хил масалада шикоят қилишган бўлсалар-да, уларнинг ҳаммасини истиғфор айтишга буюрдингиз. Бунинг сабаби нима?”, деб сўради. Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳ юқоридаги оятни ўқиб берган экан..
“Тафсийрун Насафий” китобида: “Истиғфор Аллоҳдан мағфират қилишини сўрашдир. Агар истиғфор айтувчи кофир бўлса, куфрдан истиғфор айтади. Агар истиғфор айтувчи осий мўмин бўлса, гуноҳларидан истиғфор айтади”, дейилган.
Имом Қуртубий: “Ушбу ва Ҳуд сурасидаги оятлар истиғфор ризқ кўпайиши ва мўл ёмғир ёғишига сабаб бўлади”, деган.
Шу ўринда бир воқеани эслаб ўтиш мақсадга мувофиқ. Закотини ўз вақтида берадиган, кўп истиғфор айтадиган бир тижоратчи танишимнинг моллари сақланадиган жойга электр энергиясининг носозлиги туфайли ўт кетибди. Барчанинг моллари куйиб кул бўлибди-ю, бироқ ҳалиги биродаримизнинг моллари омон қолган экан. Барча қизиқиб бунинг боисини сўраганида у киши: “Мен ҳар тонг ишга келиб ва ишдан қайтаётиб “Сайиидул истиғфор” дуосини ўқийман. Расуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ўргатган дуонинг кучини кўриб турибман”, деган экан.
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: “Кимки истиғфорни кўпайтирса, Аллоҳ у (банда) учун ҳар қандай ғам-ташвиш ва тангликдан чиқиш йўли (пайдо) қилиб, уни ўзи ўйламаган томондан ризқлантиради”, деганлар (Имом Аҳмад ривояти).
Мўмин банда сабабсиз бирор муаммо ва қийинчиликка дуч келмайди. Бунинг асосан иккита сабаби бор. Биринчиси, Аллоҳ қайси бир бандани яхши кўрса, уни мусибат билан синайди. Бу синовдан чиройли сабр билан чиқиб кетган банданинг гуноҳлари кечирилади, имони зиёда бўлади, қалби покланади.
Мухтасар айтганда, бизни яратган Зот, коинотнинг эгаси Аллоҳ таолога қанча кўп истиғфор айтсак, турмушимиз янада фаровон ва нурафшон бўлади. Истиғфор туфайли бошимизга балолар ёғмайди. Юртимиз тинч, осмонимиз мусаффо бўлади.
Мансур ЎРОЛОВ,
Сергели тумани “Нўғайқўрғон” жоме масжиди имом ноиби
Мақолалар
