2020 йил 24 декабрь куни АОКАда Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмитаси раисининг биринчи ўринбосари Музаффар Комилов иштирокида брифинг ўтказилди.

Брифингдан муҳим маълумотлар: 

Сўнгги 4 йилда 1 та Президент фармони, 6 та Президент қарори, Вазирлар Маҳкамасининг соҳага оид 13 та қарори қабул қилинди. Шунингдек, Диний ташкилотларни давлат рўйхатидан ўтказиш учун розилик бериш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида 1 та идоравий норматив-ҳуқуқий ҳужжат қабул қилинди. 

“Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот марказини ташкил этиш чора-тадбирлар тўғрисида”ги Президент қарорига асосан, Сурхондарё вилоятида Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази ташкил этилди. 

“Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузурида Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Президент қарорига кўра, Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказини давлат муассасаси шаклида ташкил этилди ва унинг асосий вазифалари белгиланди.

“Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузурида Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси марказини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Президент қарорига асосан, Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси маркази давлат муассасаси шаклида ташкил этилди ва унинг асосий вазифалари белгиланди.

“Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита фаолиятини такомилаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Президент қарорига кўра, Дин ишлари бўйича қўмитанинг янгиланган тузилмаси тасдиқланди ва Қўмита ҳузуридаги Конфессиялар ишлари бўйича кенгашнинг янгиланган таркиби тасдиқланди.

“Диний-маърифий соҳа фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида” Президент Фармонига асосан, Дин ишлари бўйича қўмита тузилмасида Диний-ижтимоий жараёнларни ўрганиш ахборт-таҳлил маркази, Тошкент ислом университети негизида Ўзбекистон халқаро ислом академияси, Ўзбекистон халқаро ислом академияси таркибида Қорақалпоғистон Республикаси, Самарқанд, Наманган ва Сурхондарё вилоят филиалига эга бўлган Малака ошириш маркази, Ҳадис илми мактаби, “Вақф” хайрия жамоат фонди каби ташкилотлар ташкил этилди ва уларнинг асосий вазифалари белгилаб олинди.

Адлия вазирлиги ва Олий суди ўзининг расмий веб-сайтлари ва бошқа оммавий ахборот воситалари орқали суд томонидан экстремистик ёки террористик деб топилган ҳамда Ўзбекистон ҳудудида фаолияти тақиқланган ташкилотлар, веб-сайтлар, ижтимоий тармоқлар ва мобиль мессенжерлар рўйхатини эълон қилиб, унинг доимий равишда янгилаб борилишини таъминлаши белгиланди. 

“Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот марказини ташкил этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Президент қарорига асосан, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳузурида давлат муассасаси шаклидаги Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази ташкил этилди ва унинг асосий вазифалари белгиланди. Имом Мотуридий номидаги халқаро стипендияси таъсис этилди.

Дин ишлари бўйича қўмита Ахборот хизмати

Ислом тарихига назар солар эканмиз, шу кунга қадар эътиқодий муҳим масалаларда тўғри йўлдан оғиб адашган, бошқаларни ҳам домига тортиб кетган кўплаб тоифа ва оқимларга гувоҳ бўламиз. Хавориж, шиа, жаҳмия, мўътазила, азориқа, қадария ва ҳоказо номларни келтириш мумкин. Дин душманлари тарафдан ҳар бир даврда турлича фитна иғво йўллари билан бу каби оқимлар ўртага чиқаверган, аҳли ҳақ олимлар томондан эса оммани уларнинг залолатларидан огоҳлантириш, уларга қарши илмий раддиялар ҳам изчил амалга ошириб борилаверган. Ва бу ҳол то даври қиёматгача давом этса ҳам ажабмас.

Буюк тобеинлардан Ҳасан ал-Басрий суҳбатларида тингловчилик қилиб юрган Восил ибн Ато номли шахс устози жамоасидан ажраб чиқди. У ўша даврда аҳли сунна ақидасидан ўзининг “ал-манзила байнал-манзилатайн” яъни, “оралиқ манзил” тушунчаси билан ажраб чиққан эди. Унинг иддаосича катта гуноҳ қилганлар иймонидан ажрайди бироқ, кофир ҳам бўлмайди. Улар иймон ва куфр оралиғида аросатда қоладилар деб аҳли суннага хилоф қилганди. Унинг шу мухолафати туфайли унга ва унинг издошларига Ислом тарихида “мўътазилий” деб ном берилди.

Бу тоифа кейинчалик қадария ва жаҳмия тоифаларининг ботил ақидавий мафкураларини ўзида жамлаб бироз ривожланди ҳам. Мўътазилийлар маълум вақт гуриллаб давр сурган бўлса-да, аҳли сунна уламоларининг саъй-ҳаракатлари натижасида бу тоифа вакиллари кейинчалик батамом тугатилган. Лекин шунга қарамасдан уларнинг ақидавий давомчилари янги-янги номлар билан ора-орада бўй кўрсатиб туради. Шулардан бири “Ҳизбут-таҳрир” оқимидир!

Ҳизбут-таҳрирчиларнинг бидъий қарашларидан бири “инсон амаллари (ҳар қандай ҳатти-ҳаракатлари)нинг яралиши масаласи”га доир бўлиб, уларнинг иддаосича инсоният ўз амалларини ўзи яратади, Аллоҳ эмас. Бу ақиданинг асли эгаси тарихда қолиб кетган “уммат мажусийлари” деган жирканч лақабга ҳақли равишда эга бўлган жаҳмийлар бўлиб, улардан Восил ибн Ато бошлиқ мўътазилийларга мерос қолган эди.

Ҳизбчилар раҳнамоси Тақиюддин Набаҳоний “аш-Шахсийят ул-исломийя” номли асарида ўзининг жаҳмия ва мўътазилалар билан бу масалада ҳамфикр эканини исбот этган ва бу ҳақида у шундай ёзади:

“Бу феъллар (яъни инсон амаллари), уларни қазога дахли йўқ, қазони ҳам уларга дахли йўқдир. Чунки инсон ўз феълларини ўз ихтиёри ила амалга оширади. Шунга кўра, ихтиёрий амалларнинг Аллоҳнинг тақдир ва қазосига кирмайди”. (Тақиюддин Набаҳоний. “аш-Шахсийят ул-исломийя” 1-жуз. 1-қисм. 71-Б ).

Шунингдек, айни ўша асарда яна шундай дейди:

“Инсонга бериладиган савоб ва уқубатни ҳидоят ва залолатга боғлиқ деб билиш шуни англатадики, ҳидоят ва залолат аслида инсоннинг феъли, Аллоҳга боғлиқ эмас”. (Тақиюддин Набаҳоний. “аш-Шахсийят ул-исломийя” 1-жуз. 1-қисм. 74-Б ).

Унинг бу фикри “Низомул-ислом” (Ислом низоми) номли китобининг 22-бетида ҳам ўз аксини топган.

Жаҳмия, қадария ва мўътазилаларнинг замонамизда янги пайдо бўлган авлодлари саналмиш ҳизбут-таҳрирчиларга бу масалада рад жавобларидан олдин шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, “инсон амалларининг яралиш” масаласи муҳим ва ўта жиддий ақидавий масалалардан биридир. Юқорида айтиб ўтилганидек, бу масалада биринчи бўлиб аҳли суннага мухолиф бўлганлар уммат мажусийлари—жаҳмийлар бўлган.

Аҳли сунна таълимоти бўйича бутун коинотда ҳар бир мавжудот, ҳаракот-у саканот, ихтиёрий-ғайри ихтиёрий феълларнинг ягона яратувчиси Аллоҳ таолонинг якка ўзидир! Ҳа, Аллоҳ ҳамма нарсани яратувчиси, Холиқидир! Инсоният ҳаракатлари, амалларини Аллоҳ яратмаган дейишлик бу Ер-осмонни Аллоҳ яратмаган деб эътиқод қилиш билан бир хилдир!

Буюк ватандошимиз, ҳадис илмининг султони имом Бухорий ҳазратлари ҳам ўз даврида бу ақида эгаларига етарлича раддиялар қилган. Ул зот бу мавзуда “Халқу афъолил-ибод вар-рад ъалал-жаҳмия ва асҳабит-таътил” номли йирик раддия асарини битганлар. Мазкур асарида шундай дейдилар:

فاما أفعال العباد، فقد حدثنا علي ابن عبد الله، قال: حدثنا مروان إبن معاوية، قال: حدثنا أبو مالك، عن ربعي بن حراش عن خذيفة، قال: قال النبي صلي الله عليه و سلم: «إن الله يصنع كل صانع و صنعته» و تلا بعضهم عند ذلك: «و الله خلقكم و ما تعملون» فاخبر ان الصانعات و اهلها مخلوقة

“Энди, бандаларнинг феъллари масаласига келсак, бас бу ҳақда Али ибн Абдуллоҳ Марвон ибн Муовиядан, у киши Абу Моликдан, укиши Рибъий ибн Ҳирашдан, у киши Хузайфа розияллоҳу анҳудан қуйидагича ривоят қилган: Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: “Албатта, ҳар бир саноатчи ва уларнинг ижодини Аллоҳ яратади”. Шу ҳадис айтилган чоғда баъзилар бунга дастак сифатида ушбу ояти каримани тиловат қилганлар: “Ваҳолбуки, сизларни ҳам ва сизлар қилиб турган амалларни ҳам Аллоҳ яратган”(Вас-соффат / 96). Бас, Аллоҳ таоло хабар бердики, ҳар бир иш ва уни қилувчи саноатчилар Аллоҳ таоло тарафдан яратилгандир”. (Имом Бухорий. Халқу афъолил-ибод вар-рад ъалал-жаҳмия ва асҳабит-таътил. 2-Ж. 66-Б. 124-ҳадис).

Аслида жаҳмийлардан қолган пуч ақидани рад этиш учун мана ша ҳадис тоғни талқон қилгудек кучли далил бўлса-да, муммонинг жиддийлиги туфайли имом Бухорий ҳазратлари яна бир қанча далилларни келтирганлар. Жумладан машҳур тобеин Товус ал-Ямоний раҳматуллоҳи алайҳнинг “Расулуллоҳнинг кўплаб саҳобалари билан учрашганман. Уларнинг ҳаммаси “ҳамма нарса Аллоҳнинг тақдири билан боғлиқдир” деб айтардилар”—деган сўзларини ҳам илова қилган.

Яна бир ривоятида эса Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳунинг: “Ҳамма нарса Аллоҳнинг тақдири билан бўлади, ҳатто қўлингни сонинг устига қўйишинг ҳам”—деган қавлини келтирган. (Ўша манба. 69- Б. 131-Ҳадис).

Имом Бухорий ҳазратлари мавзуга доир йигирмага яқин ҳужжатлар келтиргач, ўзларининг хулосаларини шундай изҳор этадилар:

حركاتهم، و اصواتهم، و إكتسابهم، و كتابتهم مخلوقة

“Бандаларнинг ҳаракатлари, товушлари, касб-корлари, ёзув-чизувлари (Аллоҳ тарафдан) яратилгандир…” (Ўша манба.70- Б.).

Имом Бухорий раҳматуллоҳи алайҳ тақдим қилган далиллардан хулоса қилиб шундай дейишимиз мумкин: Ўтган асримизнинг иккинчи ярмида хуруж қилган, жаҳмий ва мъътазилийларнинг мафкуравий давомчилари бўлмиш ҳизбут-таҳрирчилар тўғри йўлда эмас! Улар танлаган ақида салафи-солиҳлар ақидасига батамом зиддир! Уларга эргашганлар ҳақ йўлдан оғишганлардир! Аллоҳ таоло барчамизни бидъат ва залолат аҳлига қўшилиб қолишдан Ўзи асрасин!

1. Ислом тарихига назар солар эканмиз, шу кунга қадар эътиқодий муҳим масалаларда тўғри йўлдан оғиб адашган, бошқаларни ҳам домига тортиб кетган кўплаб тоифа ва оқимларга гувоҳ бўламиз. Хавориж, шиа, жаҳмия, мўътазила, азориқа, қадария ва ҳоказо номларни келтириш мумкин. Дин душманлари тарафдан ҳар бир даврда турлича фитна иғво йўллари билан бу каби оқимлар ўртага чиқаверган, аҳли ҳақ олимлар томондан эса оммани уларнинг залолатларидан огоҳлантириш, уларга қарши илмий раддиялар ҳам изчил амалга ошириб борилаверган. Ва бу ҳол то даври қиёматгача давом этса ҳам ажабмас.

Буюк тобеинлардан Ҳасан ал-Басрий суҳбатларида тингловчилик қилиб юрган Восил ибн Ато номли шахс устози жамоасидан ажраб чиқди. У ўша даврда аҳли сунна ақидасидан ўзининг “ал-манзила байнал-манзилатайн” яъни, “оралиқ манзил” тушунчаси билан ажраб чиққан эди. Унинг иддаосича катта гуноҳ қилганлар иймонидан ажрайди бироқ, кофир ҳам бўлмайди. Улар иймон ва куфр оралиғида аросатда қоладилар деб аҳли суннага хилоф қилганди. Унинг шу мухолафати туфайли унга ва унинг издошларига Ислом тарихида “мўътазилий” деб ном берилди.

Бу тоифа кейинчалик қадария ва жаҳмия тоифаларининг ботил ақидавий мафкураларини ўзида жамлаб бироз ривожланди ҳам. Мўътазилийлар маълум вақт гуриллаб давр сурган бўлса-да, аҳли сунна уламоларининг саъй-ҳаракатлари натижасида бу тоифа вакиллари кейинчалик батамом тугатилган. Лекин шунга қарамасдан уларнинг ақидавий давомчилари янги-янги номлар билан ора-орада бўй кўрсатиб туради. Шулардан бири “Ҳизбут-таҳрир” оқимидир!

Ҳизбут-таҳрирчиларнинг бидъий қарашларидан бири “инсон амаллари (ҳар қандай ҳатти-ҳаракатлари)нинг яралиши масаласи”га доир бўлиб, уларнинг иддаосича инсоният ўз амалларини ўзи яратади, Аллоҳ эмас. Бу ақиданинг асли эгаси тарихда қолиб кетган “уммат мажусийлари” деган жирканч лақабга ҳақли равишда эга бўлган жаҳмийлар бўлиб, улардан Восил ибн Ато бошлиқ мўътазилийларга мерос қолган эди.

Ҳизбчилар раҳнамоси Тақиюддин Набаҳоний “аш-Шахсийят ул-исломийя” номли асарида ўзининг жаҳмия ва мўътазилалар билан бу масалада ҳамфикр эканини исбот этган ва бу ҳақида у шундай ёзади:

“Бу феъллар (яъни инсон амаллари), уларни қазога дахли йўқ, қазони ҳам уларга дахли йўқдир. Чунки инсон ўз феълларини ўз ихтиёри ила амалга оширади. Шунга кўра, ихтиёрий амалларнинг Аллоҳнинг тақдир ва қазосига кирмайди”. (Тақиюддин Набаҳоний. “аш-Шахсийят ул-исломийя” 1-жуз. 1-қисм. 71-Б ).

Шунингдек, айни ўша асарда яна шундай дейди:

“Инсонга бериладиган савоб ва уқубатни ҳидоят ва залолатга боғлиқ деб билиш шуни англатадики, ҳидоят ва залолат аслида инсоннинг феъли, Аллоҳга боғлиқ эмас”. (Тақиюддин Набаҳоний. “аш-Шахсийят ул-исломийя” 1-жуз. 1-қисм. 74-Б ).

Унинг бу фикри “Низомул-ислом” (Ислом низоми) номли китобининг 22-бетида ҳам ўз аксини топган.

Жаҳмия, қадария ва мўътазилаларнинг замонамизда янги пайдо бўлган авлодлари саналмиш ҳизбут-таҳрирчиларга бу масалада рад жавобларидан олдин шуни алоҳида таъкидлаш лозимки, “инсон амалларининг яралиш” масаласи муҳим ва ўта жиддий ақидавий масалалардан биридир. Юқорида айтиб ўтилганидек, бу масалада биринчи бўлиб аҳли суннага мухолиф бўлганлар уммат мажусийлари—жаҳмийлар бўлган.

Аҳли сунна таълимоти бўйича бутун коинотда ҳар бир мавжудот, ҳаракот-у саканот, ихтиёрий-ғайри ихтиёрий феълларнинг ягона яратувчиси Аллоҳ таолонинг якка ўзидир! Ҳа, Аллоҳ ҳамма нарсани яратувчиси, Холиқидир! Инсоният ҳаракатлари, амалларини Аллоҳ яратмаган дейишлик бу Ер-осмонни Аллоҳ яратмаган деб эътиқод қилиш билан бир хилдир!

Буюк ватандошимиз, ҳадис илмининг султони имом Бухорий ҳазратлари ҳам ўз даврида бу ақида эгаларига етарлича раддиялар қилган. Ул зот бу мавзуда “Халқу афъолил-ибод вар-рад ъалал-жаҳмия ва асҳабит-таътил” номли йирик раддия асарини битганлар. Мазкур асарида шундай дейдилар:

فاما أفعال العباد، فقد حدثنا علي ابن عبد الله، قال: حدثنا مروان إبن معاوية، قال: حدثنا أبو مالك، عن ربعي بن حراش عن خذيفة، قال: قال النبي صلي الله عليه و سلم: «إن الله يصنع كل صانع و صنعته» و تلا بعضهم عند ذلك: «و الله خلقكم و ما تعملون» فاخبر ان الصانعات و اهلها مخلوقة

“Энди, бандаларнинг феъллари масаласига келсак, бас бу ҳақда Али ибн Абдуллоҳ Марвон ибн Муовиядан, у киши Абу Моликдан, укиши Рибъий ибн Ҳирашдан, у киши Хузайфа розияллоҳу анҳудан қуйидагича ривоят қилган: Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: “Албатта, ҳар бир саноатчи ва уларнинг ижодини Аллоҳ яратади”. Шу ҳадис айтилган чоғда баъзилар бунга дастак сифатида ушбу ояти каримани тиловат қилганлар: “Ваҳолбуки, сизларни ҳам ва сизлар қилиб турган амалларни ҳам Аллоҳ яратган”(Вас-соффат / 96). Бас, Аллоҳ таоло хабар бердики, ҳар бир иш ва уни қилувчи саноатчилар Аллоҳ таоло тарафдан яратилгандир”. (Имом Бухорий. Халқу афъолил-ибод вар-рад ъалал-жаҳмия ва асҳабит-таътил. 2-Ж. 66-Б. 124-ҳадис).

Аслида жаҳмийлардан қолган пуч ақидани рад этиш учун мана ша ҳадис тоғни талқон қилгудек кучли далил бўлса-да, муммонинг жиддийлиги туфайли имом Бухорий ҳазратлари яна бир қанча далилларни келтирганлар. Жумладан машҳур тобеин Товус ал-Ямоний раҳматуллоҳи алайҳнинг “Расулуллоҳнинг кўплаб саҳобалари билан учрашганман. Уларнинг ҳаммаси “ҳамма нарса Аллоҳнинг тақдири билан боғлиқдир” деб айтардилар”—деган сўзларини ҳам илова қилган.

Яна бир ривоятида эса Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳунинг: “Ҳамма нарса Аллоҳнинг тақдири билан бўлади, ҳатто қўлингни сонинг устига қўйишинг ҳам”—деган қавлини келтирган. (Ўша манба. 69- Б. 131-Ҳадис).

Имом Бухорий ҳазратлари мавзуга доир йигирмага яқин ҳужжатлар келтиргач, ўзларининг хулосаларини шундай изҳор этадилар:

حركاتهم، و اصواتهم، و إكتسابهم، و كتابتهم مخلوقة

“Бандаларнинг ҳаракатлари, товушлари, касб-корлари, ёзув-чизувлари (Аллоҳ тарафдан) яратилгандир…” (Ўша манба.70- Б.).

Имом Бухорий раҳматуллоҳи алайҳ тақдим қилган далиллардан хулоса қилиб шундай дейишимиз мумкин: Ўтган асримизнинг иккинчи ярмида хуруж қилган, жаҳмий ва мъътазилийларнинг мафкуравий давомчилари бўлмиш ҳизбут-таҳрирчилар тўғри йўлда эмас! Улар танлаган ақида салафи-солиҳлар ақидасига батамом зиддир! Уларга эргашганлар ҳақ йўлдан оғишганлардир! Аллоҳ таоло барчамизни бидъат ва залолат аҳлига қўшилиб қолишдан Ўзи асрасин!

Ботиржон домла ТОЖИБОЕВ

Андижон шаҳар “ҒИШТЛИ”

жоме масжид имом-хатиби

Туризм — мамлакат иқтисодиёти ва тараққиётида муҳим ўрин тутади.

Бугунги кунда мазкур соҳанинг ўзига хос тармоқлари — экотуризм, агротуризм, зиёрат туризми йўналишлари ривожланмоқда. Шу боис туризмни замон талаблари даражасида ташкил этиш ҳамда уни малакали ва илғор тажрибага эга ёш мутахассис кадрлар билан таъминлаш долзарбдир.  

Ўзбекистон халқаро ислом академиясида Ўзбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси ва “Ипак йўли” туризм халқаро университети ўртасида имзоланган англашув меморандуми соҳа ривожини янги босқичга олиб чиқишга хизмат қилади.

Тадбирда Ўзбекистон Республикаси Президенти маслаҳатчиси, Ўзбекистон халқаро ислом академияси ректори Рустам Қосимов, Бош вазир ўринбосари, Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси раиси Aзиз Aбдуҳакимов юртимизнинг туризм салоҳияти, бу соҳада амалга оширилаётган ислоҳотлар, хусусан, зиёрат туризмини янада ривожлантириш борасида ишлаб чиқилаётган “Йўл харитаси” ҳамда мазкур тармоқ учун юқори малакали кадрларга эҳтиёж ва талаб ортиб бораётганини таъкидлади.  

– Маълумки, дунё аҳолисининг катта қисмини муқаддас ислом динига эътиқод қилувчилар ташкил этади, – деди Р.Қосимов. – Дунё тамаддуни бешикларидан бири бўлган она Ватанимиз эса қадим тарих ва улуғ алломалар юрти ҳисобланади. Шу боис юртимиз тарихи, унинг беназир табиати ва албатта, буюк алломалари маънавий меросидан баҳраманд бўлишни истаб бутун жаҳон мамлакатларидан саёҳатга отланувчилар кўпчиликни ташкил этади. Бу ўз навбатида, Ўзбекистоннинг жаҳонда ўз имижи ва мавқеини ҳам белгилаб берадиган омиллардан. Шу боис мазкур соҳани ривожлантиришда мавжуд салоҳиятдан самарали фойдаланиш мамлакатимиз тараққиётига ҳам хизмат қилиши шубҳасиз.

Тадбирда юртимиз тарихи, бой миллий, маданий-маънавий ва буюк аждодларимиз меросини чуқур тадқиқ этиш, соҳада фаолият юритаётган туристик фирмалар мутахассислари билим ва малакасини янги илмий тадқиқотлар асосида ошириш масаласи туризм, хусусан, бугун долзарб аҳамият касб этаётган зиёрат туризми ривожида муҳим экани қайд этилди.

– Бугун имзоланган Aнглашув меморандуми Юртбошимиз таъкидлаганларидек, зиёрат туризмини илмий ёндашув асосида ривожлантиришда дастлабки ва муҳим босқич бўлди, десак муболаға бўлмайди, – деди A.Aбдуҳакимов. – Маълумки, ўтмишнинг долғали даврлари тарихнинг кўплаб зарварақлари ўчиши, халқ хотирасидан кўтарилиши ва охир-оқибат унутилишига ҳам сабаб бўлган. Шу боис минг афсуски, бугунда юртимизнинг кўплаб азиз қадамжолари ва улуғ аллома ҳамда мутафаккирлари ҳақида айрим ҳолатларда асосли-асоссиз афсона ва ривоятлар асосида сайёҳларга маълумотлар тақдим этилиши кузатилади. Бу эса, баъзан кишида янглиш фикр ва хатоликларни келтириб чиқариши мумкин. Шу нуқтаи назардан, Ўзбекистон халқаро ислом академияси билан имзоланган англашув меморандуми юртимизда зиёрат туризмини ривожлантиришда муҳим аҳамият касб этади.  

Дарҳақиқат, қадимдан илм-маърифат бешиги бўлган она заминимиз нафақат ўз табиати ва беназир иқлими, балки жаҳонга машҳур улуғ мутафаккир ва алломалари билан ҳам ном қозонган. Буни қадим Самарқанд, Бухоро, Хива, Кеш, Насаф, Шошу Ҳуқанд шаҳарлари-ю уларда камолга етиб, илм-маърифат туғини баланд кўтарган Бухорий, Насафий, Термизий, Фарғоний ва Шошийлар қолдирган бебаҳо маънавий меросда кўриш мумкин.

Туризм соҳасини ривожлантириш борасида ўзаро фикр алмашиш орқали мавжуд муаммоларга ҳамжиҳатликда илмий ёндашув асосида ечим ахтариш, ҳамкорликни мустаҳкамлаш борасида фикр юритилган анжуманда масъуллар томонидан туристик фаолият билан шуғулланувчи фирма вакиллари ҳамда маҳаллий ва хорижий оммавий ахборот воситалари ходимлари саволларига атрофлича жавоб берилди.

Ўзбекистон Халқаро 

ислом академияси матбуот хизмати

Бугун, 24 декабрь куни Қашқадарё вилояти вакиллиги биносида туман ва шаҳар бош отинойилари иштирокида 2020 йилда қилинган ишлар, 2021 йилда бажарилиши лозим бўлган вазифаларга бағишланган тадбир бўлиб ўтди. Унда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Иброҳимжон Иномов, Қашқадарё вилояти бош имом-хатибининг хотин-қизлар масалалари бўйича ёрдамчиси Ш.Карамова иштирок этди.

Йил якунига бағишланган йиғилишда сўзга чиққан Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси ўринбосари Иброҳимжон домла Иномов отинойиларнинг вазифалари, жумладан, хотин-қизлар ўртасида турли бидъат-хурофот ва салбий ҳолатларнинг олдини олишда отинойилар ўрни масаласи юзасидан тавсиялар берди.

Шунингдек, мамлакатимиздаги ислоҳотларга отинойилар халқимизнинг диний-маърифий саводхонлигини ошириш орқали фаол иштирок этиши лозимлиги, бунинг учун улар диний ва дунёвий илмларни эгаллаши, дунёдаги янгиликлардан хабардор бўлиши, тарихимизни яхши билиши, фидокор, халқпарвар бўлиш талаб этилишини таъкидлади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Жорий йил 23 декабрь куни Ҳадис илми мактаби томонидан амалга оширилаётган ишлар тўғрисида халқимизга янада кенгроқ ахборот бериш мақсадида Мактабда журналист ва блогерлар учун Пресс-тур ташкил қилинди.

Пресс-тур доирасида журналистлар дастлаб Имом Бухорий мақбарасини зиёрат қилишди. Шу ерда Муҳаддислар султони ҳаққига Қуръон тиловот қилинди. Шундан сўнг, иштирокчилар Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази фаолияти билан яқиндан танишдилар.

Марказ директори Ш.Зиёдов муассасанинг ташкил этилиши, мақсад ва вазифалари, халқаро ҳамкорлик ва илмий-тадқиқот йўналишида олиб борилаётган ишлар, эришилган ютуқлар хусусида сўзлаб берди.

Шундан сўнг журналист Ҳадис илми мактабига ташриф буюрди. Мактаб ректори О.Юсупов мактабнинг ташкил этилиш мақсадлари ва кутилаётган натижалар, мактабда талабаларнинг ўқишга қабул қилиш тизими, унда ўқитиладиган фанлар ва ўқув адабиётлари таркиби, мутахассислик бўйича ишлаб чиқилган ўқув режасини дунёнинг етакчи таълим муассасаларининг нуфузли уламолар томонидан эътироф этилганлиги ва ўқитишда қўлланиладиган замонавий методлар ҳақида сўзлаб берди.

Тадбир доирасида журналистлар Мактаб ўқитувчи ва талабалар учун қулай шарт-шароитлар сифатида бунёд этилган ёпиқ сув ҳавзаси, спорт зали, Ахборот-ресурс маркази, кафедралар, талабалар турар жойи билан яқиндан танишдилар.

Оммавий ахборот васиталари ходимларига Мактабда яратилганган шароитларни таништириш давомида Ахборот-ресурс маркази учун хориждан олиб келинган ўқув адабиётлари, ўқув жараёнларини электрон ахборот технологиялари орқали ташкил этиш, бошқариш ва мониторингини юритиш мақсадида ишлаб чиқилган электрон портал ҳақида ҳамда кафедра ўқитувчилар томонида ўқув-услубий, илмий тадқиқот йўналишларида амалга оширилаётган ишлар тўғрисида маълумот берилди.

Шунингдек, журналистлар дарс машғулотлари билан яқиндан танишиш мақсадида Миср Араб Республикасининг Ал-Азҳар университетидан жалб этилган Ҳадис илми фанлари доктори, профессор Маҳмуд Абдуллоҳ Абдурраҳмоннинг 2 курсдаги Ҳадис ва шарҳ фанидан бўлиб ўтаётган дарс жараёнига ташриф буюрдилар. Дарс машғулоти давомида журналистларга Мактабда фанларни ўқитишда қўлланилаётган ўқув методлари, ўқув жараёнларининг ўзига хос хусусиятлари ва талабалар томонидан қўлга киритилган ютуқлар ҳақида сўзлаб берилади.

Журналистлар ва ҳар икки илм маскани жамоаси иштирокида ўтказилган очиқ мулоқот давомида иштирокчиларни қизиқтирган саволларга мутахассислар томонидан жавоблар қайтарилди.

Ҳадис илми мактаби

Матбуот хизмати