Рост деб билган нарсам баъзиларни ғазабини келтирганини кўрганимда, жим туриш ҳикмат эканини ўргандим.

Шарқ ҳикматларидан

***

“Огоҳ бўл, инсон ўз қалбининг қинидир. Қачонки, қилич ўтмас бўлса, қиндан нима фойда?!”

Улуғлар ҳикматидан

***

Насиҳат қилиш осон. Муаммо шундаки уни қабул қилиш қийин. Зеро, насиҳат, қўлингга тикон кирганда уни оладиган игнага ўхшаб азоб беради.

Саййид Аброр Умар

***

“Қачонки, тақдир ёрдам қўлини чўзса, ожиз кишига ҳушёр бир олимни кўмакчи қилиб қўяди”. 

Елиб-югурувчиларнинг кўпи ўзига жабр қилаётган, тўхтаб турувчиларнинг кўпи сайр қилаётган бўлади.

Шайх Абдуллоҳ Шибравий

***

Одамнинг умри аввалида қилган ишлари умрининг охиридаги ишларига ҳам далолатдир.

Пора фақат ноҳақлигу золимларга ёрдам бергувчидир.

Маҳмуд аз Замахшарий

***

Мусулмон ҳеч кимни урмас ва сўкмас,
Қидирмас кимсани қийнамоқ йўлин.
Шубҳа йўқдир, Аллоҳ золимни севмас:
“Валлоҳу ла юҳиббуз-золимийн…”

“Ҳикмат ёғдулари” китобидан

***

 “Уч нарсани уч нарса билан бирга ушлагин, шунда сен мўминлардан бўласан: кибрни тавозулик билан, ҳирсни қаноат билан ва ҳасадни насиҳат билан”, дедилар.

Молик ибн Дийнор

***

Саидаброр Умаров тайёрлади

Марғилон шаҳар бош имом-хатиби Абдуфаттоҳ домла Олимов маҳалладаги муаммоларни ўрганиш асносида бир келишмовчилик устидан чиқди.

Ҳудудда истиқомат қилувчи бир фуқаронинг хонадонини таъмирлаб берган уста хизмат ҳаққини ололмаётгани, хонадон эгаси эса уста хизматига кўп пул сўраётгани сабаб ўртада келишмовчилик чиққанини билдирди. Шаҳар бош имом-хатиби Абдуфаттоҳ домла Олимов ҳар иккала томонни ҳам тинглагандан сўнг динимизда ҳалол-ҳаром масаласи, ўзганинг ҳаққини ейишнинг оқибати, Исломда биродарлик, ака-укачиликнинг фазилати ҳақида оят-ҳадислар ҳамда улуғлар ҳаётидан мисоллар келтириш билан икки томонга насиҳат қилди. Шукрки, имом домла томонидан эслатилган ояту ҳадисларга ҳар иккила томоннинг ҳам бефарқ бўлмагани, насиҳатга амал қилишгани сабаб келишмовчилик бартараф бўлди.

Биз бу билан мақтаниш ниятида эмасмиз, бироқ ён-атрофга бефарқ бўлмасликни истардик. Зеро, сизнинг чиройли насиҳатингиз ёҳуд фойдали маслаҳатингиз сабаб бир инсон ҳаёти жаҳолатдан маърифат сари бурилиши мумкин.

Р.Жалилов,
ЎМИ Фарғона вилояти вакиллиги ходими

Жорий йилнинг 20 декабрь куни Саудия Арабистони Ички ишлар, Соғлиқни сақлаш ҳамда Ҳаж ва умра вазирликлари ОАВ орқали расмий баёнот бериб, унда Буюк Британияда коронавируснинг янги мутацияси (SARS-CoV-2)нинг мамлакатда тарқалишини олдини олиш чора-тадбирлари юзасидан аҳолига тиббий гигиеник маслаҳатлар берди.

Шунингдек, Саудия Соғлиқни сақлаш вазирлигининг тавсияси асосида аҳоли соғлиғини ҳимоя қилиш ҳамда қироллик ҳудудида SARS-CoV-2нинг тарқалишининг олдини олиш мақсадида қуйидаги қатъий чора-тадбирлар белгиланди:

2020 йил 21 декабрь куни маҳаллий вақт билан соат 12:00дан бошлаб, ҳозирча 1 ҳафта муддатга (2021 йил 5 январга қадар чўзиш эҳтимоли билан) халқаро авиақатнов тўлиқ тўхтатилиб, қуруқликда қўшни давлатлар билан чегаралар, Қизил денгиз ҳамда Форс кўрфазидаги портлар орқали кириш-чиқиш пунктлари ёпилиши белгиланди.

2020 йил 21 декабрь кунидан бошлаб, Саудия Арабистонига кириш визаларини расмийлаштириш ва четдан зиёратчиларни қабул қилиш вақтинча тўхтатилади.

Хорижда юрган ва қиролликка қайтаётган ҳар бир Саудия Арабистони фуқароси 14 кун муддатга стационар карантинга олиниб, қатъий тиббий кузатувга олинади.

Жойларда сўнгги 3 ой ичида Саудия Арабистонига кирган фуқаролар, чет элликлар ва резидентлар антитаналарга диагностика қилинади.

Шунингдек, жойларда банкетлар ва бошқа оммавий тадбирларни ўтказишга йўл қўйилмайди, айниқса аҳоли гавжум бўладиган ҳудудларда карантин қоидаларига риоя этилиши устидан назорат кучайтирилади, одамлар оммавий бўладиган объектлар (масжидлар, савдо мажмуалари, бозорлар ва ҳ.к.)да ижтимоий масофани сақлаш ва фуқароларни тиббий ниқобда бўлишларини таъминлаш талаб этилади.

Саудия Соғлиқни сақлаш вазирлиги айни вақтда Европа Иттифоқининг айрим давлатлари билан янги SARS-CoV-2 штаммнинг тарқалишини ўрганиш чора-тадбирларини кўраётганлиги маълум қилди.

Дин ишлари бўйича қўмита
Ахборот хизмати

БИСМИЛЛАҲИР РОҲМАНИР РОҲИЙМ

Мўмин-мусулмонлар жин деб аталувчи махлуқотлар борлигига иймон келтирадилар. Уларни оддий ҳолатларда кўриб бўлмайди. Биз улар ҳақидаги маълумотларни энг ишончли манбалар, Қуръони Карим ва ҳадиси шарифлардан оламиз. Қуръони Карим нозил бўлаётган пайтда араб қабилалари жинларга махфий, норавшан худолар деб эътиқод қилардилар. Улар жинларнинг насаби Аллоҳ таолога етиб боради, унинг жинлардан шериклари бор, деган бузуқ эътиқодга ҳам бўйсунишарди. Шунингдек, араблар жинлар ғойибдан хабардор, фолбин ва мунажжимларга осмон сирларини айтиб туришади деган ўйда эдилар. Арабларда жинларнинг ҳукми ер юзида ўтади, деган хом хаёл бўлиб, агар улардан бирорталари маълум бир ерга бориб ётиб қолмоқчи бўлсалар, «Ушбу жойнинг хўжайин жинидан паноҳ сўрайман», деган маънодаги дуони қилишарди. Бизнинг юртларда ҳам ҳатто ҳозирги вақтгача кишиларда юқорида айтилганга ўхшаш турли-туман бузуқ, бидъат-хурофотдан иборат тушунчалар мавжуд ва улар бу ёлғон эътиқодга бўйсунадилар. Айниқса, кейинги пайтда кишиларда руҳий бўшлиқ ҳаддан ташқари зиёда бўлганлигидан бу маънодаги гап-сўзлар кўпайиб кетди. Агар уларга қулоқ осадиган бўлсак, худди бутун дунёни жинлар бошқариб турганга ўхшайди (астағфируллоҳ). Шу билан бирга қадимда ҳам, ҳозирда ҳам жинларни умуман инкор этадиганлар бор. Улар жин ҳақидаги ҳар бир сўзни афсона, бекорчи гап дейишади. Жинлар ҳақидаги ҳодисаларнинг гувоҳи бўлган кишиларни жиннига, мияси айниганга чиқаришади.

Ислом эса жин ҳақида худди бошқа масалалардаги каби ҳақиқатни баён қилади. Ислом жин борлигини исбот қилиб, у ҳақидаги тўғри тасаввурни баён этиб, нотўғри тушунчаларни рад этади. Шу билан бирга жинлардан кутиладиган мавҳум қўрқинч ва хавфу хатарни ҳам рад этади.
Жинлар ҳақиқатда бор мавжудотлар бўлиб, асли ўтдан яратилган. Жин сўзининг луғавий маъноси эса «тўсилган» дегани, яъни, одамлар кўзидан тўсилган нарса. Шу сабабли ҳам у инсонларга кўринмайди. Улар ўзлари кўринмай туриб, бизларни ва бошқа нарсаларни кўришлари мумкин. Шу билан бирга турли шаклларга киришлари ҳам мумкин. Уларнинг ичида ҳам худди одамларга ўхшаб иймонсиз-иймонли, яхши-ёмон, адашган ва ҳидоятда юрганлари, фирибгар ва соддалари бор. Жинлардан ҳам Қуръонга, Пайғамбар алайҳиссаломга иймон келтириб яхши йўлда юрганлари жаннатга, иймонсиз бўлиб ёмон йўлда юрганлари дўзахга тушадилар. Улар одамларга ҳеч қачон ёрдам бера олмайдилар ва ғойиб сирларини билмайдилар, чунки Қуръони Карим нозил бўлгандан сўнг улар бу хислатлардан маҳрум бўлганлар...

Аллоҳ таоло “Аъроф” сурасида марҳамат қилади:

«Эй Одам болалари! Шайтон ота-онангизни авратларини ўзларига кўрсатиш учун устиларидан либосларини ечиб, жаннатдан чиқарганидек, сизни ҳам фитнага солмасин. Албатта, у ва унинг тўдаси сизни сиз кўрмайдиган томондан кўради. Биз, албатта, шайтонларни иймон келтирмайдиганларга дўст қилганмиз» (27-оят).

Демак, жиннинг имкониятлари инсонникига нисбатан кўпроқ. Инсон шайтонни кўрмайди, аммо у инсонни кўради. Бу эса, ўз навбатида, унга қўшимча имконият беради, инсондан эса қўшимча ҳушёрлик талаб қилинади. Чунки очиқ-ойдин душман бўлган шайтоннинг ёмонлигидан доимо эҳтиёт бўлиб туриш керак. Бунинг учун кучли иймон ва соф эътиқод зарур.

Жинларнинг ичида мўминлари ҳам, кофирлари ҳам бўлади.

Аллоҳ таоло Жин сурасида марҳамат қилади:

«Айт: «Менга ваҳий қилиндики, албатта, жинлардан бир неча нафари қулоқ осдилар ва дедилар: «Биз ажойиб Қуръонни эшитдик. «У тўғри йўлга ҳидоят қиладир. Бас, биз унга иймон келтирдик ва ўз Роббимизга ҳеч кимни шерик келтирмасмиз» (1-2-оятлар).

Бу икки оятда Аллоҳ таоло Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга хитоб қилиб, айтишлари керак бўлган маънони ҳам баён қилади, яъни ваҳий орқали етти нафар жин у кишининг қироатларига қулоқ осгани ва қавмларига бориб, «Биз ажойиб Қуръон эшитдик», деб хабар берганлари ҳақида айтишни буюради.

Демак, жинлар Қуръони карим тиловатини эшитишлари билан бу оддий сўз эмаслигини, дунёда янги оламшумул воқеа рўй берганлигини фаҳмлаб, бу воқеа жинлар ҳаётида ҳам катта ўзгариш бўлишига сабаб бўлганини дарҳол тушуниб етганлар.

Иккинчи оятда мазкур жинларнинг ўз қавмларига айтган гаплари давом этади:

«У тўғри йўлга ҳидоят қиладир. Бас, биз унга иймон келтирдик ва ўз Роббимизга ҳеч кимни ширк келтирмасмиз».

Жинлар ўз ақл-фаросатлари ила Қуръонни нозил қилган Аллоҳ уларнинг Робблари экани ва Унга шерик бўлиши мумкин эмаслигини ҳам тушуниб етадилар. Мушриклар каби Аллоҳга ширк келтирмасликларини таъкидлайдилар.

Жинларнинг таом ейишлари ҳам бор.

Аммо уларнинг таомланиши қандай ва унинг моҳияти нима эканини билмаймиз.

Ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:

«Тезак билан ҳам, суяк билан ҳам истинжо қилманглар. Улар жин биродарларингизнинг зоди(озуқаси)дир», деганлар».

Имом Муслим ва Термизий ривоят қилишган.

Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига жинлар ҳайъати келганда: «Эй Аллоҳнинг Расули, умматингизни суяк, тезак ва кўмир билан истинжо қилишдан қайтаринг. Аллоҳ бизнинг ризқимизни ўшаларда қилган», дейишди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бизларни ўша нарсалардан қайтардилар». 

Ровийлар улуғ саҳобий Абдуллоҳ Ибн Масъуддан ривоят қиладиларки:
«Расулуллоҳ бир куни саҳобаларга, ким жинлар ишига ҳозир бўлишни истаса, бу кеча марҳамат қилсин, дедилар. Мендан бошқа ҳеч ким бормади. Юриб бориб Макканинг юқорисига етганимизда оёқлари билан менга чизиқ чизиб бердилар-да, шундан чиқмай ўтир, дедилар. Ўзлари узоқроқ бориб Қуръон ўқий бошладилар. Бир зумда у кишини қора нарсалар ўраб, икковимизнинг орамизни тўсиб қўйди, мен овозларини ҳам эшитмай қолдим. Сўнгра ҳалиги қора нарсалар булутга ўхшаб парча-парча бўлиниб, тарқаб кета бошлади. Фақат бир бўлаги қолганда Расулуллоҳ бомдод намозини тугатдилар, бориб таҳорат ушатдилар ва менинг олдимга келиб, ҳалигилар нима қилди, деб сўрадилар. Мен, ҳов ана, туришибди, дедим. Пайғамбар алайҳиссалом уларга суяк ва тезакни бердилар. Бизни эса суяк ва тезак билан истинжо қилишдан қайтардилар».

“Фолбинлик, сеҳргарлик, жин чиқариш ва ноанънавий даволаш каби ишларнинг ҳақиқати” китобидан

Ўзбекистон ва Татаристон ҳамкорликда мусулмон илоҳиётчилари ва жамоат арбобларига бағишланган фильмни яратади. «Татар-информ» хабарига кўра, "Татаркино" директори Миляуша Айитуганова бу ҳақда "Мир" кинотеатридаги матбуот нонуштасида айтиб ўтган.
"Кейинги фильм тарихий бўлиши кўзда тутилган. Бухорода, масалан, Маржоний ўқиган, кўплаб татар илоҳиётчилари ва жамоат арбоблари Бухоро мадрасаларида сабоқ олишган", - дейди Айтуганова.
Фильм Татаристон ва Ўзбекистоннинг умумий тарихига тўхталиб ўтади. Бу тўлиқ метражли бадиий фильм бўлади.
"Ҳозир Ўзбекистон тарихий филмларга эътибор қаратмоқда. Улар бутун дунё бўйлаб ўз мамлакатларининг тарихини кўрсатишга қизиқишмоқда", - дейди "Татаркино" директори.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати