Ҳикматуллоҳ Юсупов
Урганч тумани "Жон Хараш бобо" масжиди имом-хатиби

Археология санъати ёдгорликлари, масжид ва мадрасалар, маданий тарихий иншоотлар, ноёб ва қадимий осори-атиқалар мамлакатимизнинг миллий бойлиги ва фахри ҳисобланади. Бизнинг вазифамиз эса ўтган асрлардаги бой моддий маданий меросни асл ҳолида асраб-авайлашдан иборат.

«Реклама тўғрисида»ги қонуннинг 20-моддасига кўра, моддий маданий мерос объектларида ташқи рекламани жойлаштириш тақиқланади. Бу  меъёр  асрлар давомида авлоддан-авлодга ўтиб келаётган тарихи обидаларни асраб-авайлаш мақсадида мустаҳкамланган. Бироқ Ўзбекистон Республикаси Монополияга қарши курашиш қўмитаси ҳузуридаги Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш агентлигининг ўрганиш натижалари  ҳар доим ҳам бунга амал қилинмаётганлигини кўрсатди. Агентлик томонидан республика бўйича 386  та моддий  маданий мерос объектларида ташқи рекламани жойлаштириш бўйича ўрганишлар олиб борилди. 

Натижаларга кўра, тарихий обидаларга 25 дан ортиқ ҳолатда рухсатсиз реклама жойлаштирилганлиги аниқланди.  Маданий тарихий ёдгорликларни асраб-авайлашга етказилган  катта зарарлар – баннерлар, турли ўлчамдаги билбордларни ўрнатиш, уларга  мих қоқиш, симлар билан осиш ва бошқа усуллар билан ўрнатишдан иборат бўлди. Бу қонунга хилоф ҳаракатларнинг барчаси, биринчи навбатда давлат муҳофазасида бўлган моддий маданий мерос объектларига зарар етказилишига олиб келади.

БУХОРО...Энг кўп қоидабузарликлар очиқ осмон остидаги музей сифатида эътироф этилган тарихий Бухоро шаҳрида аниқланди. 1858-1859 йилларда қад ростлаган Иброҳим Охунд мадрасаси (М.Амбар кўчаси, 117-уй) девори бўйлаб бир вақтнинг ўзида бир неча:  газлама устахонаси, гўзаллик салони ва маиший техникани таъмирлаш  бўйича ташқи эълонлар жойлаштирилган.  XIX  асрда қурилган Сайфуддин карвон саройида гилам тўқиш мактаби бўйича ташқи реклама осилган. Бухоронинг тарихий маркази – XVI асрга оид (1534-1535 йиллар) Тоққи Саррафондаги  жаҳонга машҳур анъанавий ёпиқ бозорда ҳам бир қатор реклама конструкциялари ўрнатилган ва эълонлар берилган.
Қайд этиш жоизки, аниқланган қонунбузарликлар тез орада бартараф этилди. Ўрганиш натижаларига кўра, агентлик томонидан қонун ҳужжатларини бузган тадбиркорлик субъектларига огоҳлантириш хатлари юборилиб, ташқи рекламани ўрнатиш тартиби юзасидан тегишли тушунтиришлар берилди.

Шуни ёдда тутиш керакки, моддий маданий меросга зарар етказилишига йўл қўйилмайди. Агар шу каби тартиббузарликка гувоҳ бўлсангиз, Ўзбекистон Республикаси Монополияга қарши курашиш қўмитаси ҳузуридаги Истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш агентлигининг телеграм канали bexato_reklama.bot боти  орқали хабар беришингиз сўралади.  

Абдулазиз РУСТАМОВ, ЎзА 

Ўзбекистоннинг Екатеринбургдаги Бош консулхонаси вакиллари Россия мусулмонлари диний идорасининг Свердловск вилоятидаги ваколатхонаси томонидан «Мусулмон диний ташкилотлар экстремизмга қарши курашда» мавзусида ўтказилган конференцияда иштирок этди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.

Анжуман вилоятнинг Верхняя Пишма шаҳридаги Имом Бухорий номидаги масжидда бўлиб ўтди. Унда Урал федерал округидаги мусулмон диний ташкилотлар раҳбарлари, Свердловск христиан епархияси вакиллари, вилоят раҳбарияти масъул ходимлари, депутатлар, дипломатлар, ҳуқуқшунослар, араб тили ўқитувчилари ва бошқалар қатнашди.

Конференцияда «Ёшларнинг диний саводхонлигини ошириш орқали экстремизм ва радикализмга қарши курашиш», «Россиядаги мусулмон ташкилотларининг юридик саводхонлигини ошириш», «2022 йил Волгабўйи булғорларининг исломни қабул қилганига 1100 йил тўлиши муносабати билан уни муносиб равишда тантанали нишонлаш», «Россияга Марказий Осиёдан келаётган меҳнат мигрантларининг радикаллашини олдини олиш мақсадида уларга ўзининг диний амалларини бажаришлари учун шароит яратиш» мавзуларида маърузалар тингланди.

Диний-маърифий анжуманда мамлакатимиз Бош консули Абдусалом Ҳотамов «Мутаассиб-экстремистик ташкилотлар таъсирига тушиб қолган аҳолини мутаассиблик гирдобидан чиқариш бўйича Ўзбекистон тажрибаси» мавзусидаги маърузасини иштирокчилар эътиборига ҳавола қилди. Унда Президент Шавкат Мирзиёев раҳнамолигида сўнгги 5 йилда диний-маърифий соҳада ҳаётга тадбиқ этилган амалга оширилган ислоҳотлар, Яқин Шарқдаги беқарор давлатларда бўлган фуқароларни Ватанга қайтариш бўйича амалга оширилган «Меҳр» операциялари ва унинг мазмун-моҳияти ҳақида батафсил маълумот берилди.

Ўз навбатида, анжуман қатнашчилари Ўзбекистонда диний-маърифий соҳада амалга оширилган ишларни эътироф этди. Россия ислом уламоларининг фикрича, соф ислом таълимотини илгари суриш, аҳолини, хусусан ёшларни муқаддас динимизга ёт ғоялар ва ақидалар таъсирига тушиб қолишдан асраш, уларни миллий анъана ва қадриятлар руҳида тарбиялаш бўйича Ўзбекистон тажрибаси муҳим дастуриламал ҳисобланади.

Улар, шунингдек, ушбу тажрибадан келиб чиқиб, Россия минтақаларида, шу жумладан, Екатеринбургда ишга келаётган мусулмон мигрантларга диний амалларини бекаму-кўст адо этиши учуш шароит яратиш зарурлигини таъкидлади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Илҳомжон домла Умаржон ўғли

"Мўйи Муборак Уккоша" жоме масжиди имом-хатиби