Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: "Ҳатто бир дона хурмо бўлаги билан бўлсада, дўзахдан сақланинг. Агар уни топмасангиз, яхши бир сўз билан".

Ҳар қандай инсоннинг ҳаётидаги энг муҳим ва таъсирли одами бу – унинг онаси саналади. Кимда ким ҳаётда қандайдир бирор ютуққа ёки муваффақиятга эришган бўлса унинг ортида она туради.

Машҳур тобеинлар Робиъа ар-Рай Ислом оламининг йирик олимларидан эди. Унинг отаси Фаррух жангчи ва моҳир чавандоз, буюк саҳоба Робиъа ибн Зиёд Ҳорисий розияллоҳу анҳунинг ёрдамчиси эди. Жангларда унга ҳамроҳлик қиларди. Урушлар ниҳоясига етгач Робиъа ибн Зиёд Ҳорисий розияллоҳу анҳу Фаррухни озод қилиб юборади. Фаррух Мадина шаҳрига келиб, оила қуради. Ёш оила тинч ва бахтли ҳаёт кечира бошлайди.

Орада кунлар ўтади. Фаррух яна урушга чақирилади. У кўзи ёриши арафасида турган аёлига бир неча минг дирҳамни қолдириб кетади.

Озгина муддатдан кейин фарзанд дунёга келади. Онаси уни оқ, ювиб, оқ тарайди, ўзи емай, едиради, таълим ва тарбия беради. Фарзанди ҳали ёш бўлишига қарамай уни турли устозларнинг ҳузурига олиб боради. Натижада, фарзанди Қуръони каримни ва бир қанча ҳадисларни тўлиқ ёд олади.

Орадан анча йиллар ўтади. Фарзанд отасини жуда интиқлик билан кутарди. Отаси ҳақида ҳеч қандай хабар йўқ эди. Аммо кунларнинг бирида бир тўда аскарлар жангдан қайтишади, лекин Фаррух уларнинг орасида кўринмасди.

Қаттиқ қайғуга ботган Она фарзандининг илм бўлиши учун яна ҳаракат қилишда давом этади. Она тунлари таҳажжудда фарзандининг ҳаққига дуо қиларди, кундузи эса ўғлини дарсга олиб борарди. Ён-атрофдагилар унга ачиниб, “ўзингга ҳам раҳминг келсин” десалар, у: “устозларимиз сен илмга борингни бермагунингча илм сенга бир бўлагини ҳам бермайди деб айтишарди” дерди.

Соатлар ортидан кунлар, ойлар кетидан йиллар ўтди. Она бутун умрини фарзандининг камоли учун бағшида қилган Робиъа ар-Рай етук олим бўлиб етишди. У Мадина масжидида дарс берарди. Ёшу кекса одамлар унинг атрофини ўраб олиб, айтган ҳар бир сўзини диққат билан тинглашарди.

Ҳа, ким Ислом оламига Робиъа ар-Рай каби машҳур муҳаддис ва фақиҳни етказиб берди? Унинг Онаси... Она турмуш ўртоғи қолдирган дирҳамларни дунёнинг ўткинчи матоҳларига эмас, балки фарзанди олим бўлиши учун сарфлади.

Имом Муҳаммад ибн Идрис Шофеъий раҳимаҳуллоҳ отаси вафот этганида ҳали йўргакдаги чақалоқ эди. Ким уни бутун дунёга машҳур Имом Шофеъий бўлиб етишига ҳисса қўшди? Ҳа, унинг Онаси...

Имом Шофеъий онасининг молиявий ҳолати жуда оғир эди. Лекин онаси ниҳоятда оқила ва тақводор эди. Дилбанди илм олиши учун ўз юртини ташлаб Маккага кўчиб ўтади. Фарзандига дастлаб Қуръони каримни, сўнгра ҳадисларни ёдлатди. Кейин чиройли нутқ қилишни ўрганиши учун бадавий арабларга юборди. Улар билан 4 йил бирга бўлди.

Онаси фарзандининг илмли бўлиши учун туну-кун ҳаракат қиларди. Ўғлини Имом Моликнинг ҳузурига олиб борди. Имом Шофеъий Имом Моликдан ҳадислар эшитди, унинг “Муватто” асарини ёдлаб олди.

Онасининг тарбияси сабабли Имом Шофеъий буюк олимлардан бири бўлиб етишди.

Ҳа, азиз опа-сингиллар сизнинг бутун авлодни тарбиялашдаги ўрнингиз ва хизматингиз жуда катта.

Давоми бор....

Даврон НУРМУҲАММАД

Нега Расулуллоҳ бу дуони бошқа дуолардан кўра кўпроқ ўқирдилар?

Биз-чи, бу дуони бир кунда неча марта ўқияпмиз?

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Ushbu moʻjiza Qur’oni karimdagi eng uzun suraning eng o‘rtasida eng afzal ummat haqida kelgan.

Alloh taolo barchamizni Qur’oni karim oyatlarini tafakkur qiladigan bandalaridan qilsin.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Зино ахлоқсизликлар ичида энг жирканчидир. У жамиятни маънавий инқироз сари етаклайди. Зино инсонийлик кушандасидир. Шариатимиз аҳкомларида бу иллатнинг гуноҳ экани барчага маълум.

Аллоҳ субҳонаҳу ва таоло бандаларни нафақат зинодан, балки унга яқин боришдан ҳам қайтаради: “Фаҳш–бузуқ ишларнинг ошкорасига ҳам, махфийсига ҳам яқинлашманг” (Анъом сураси, 151-оят).

Зино ҳар қандай соғлом фикрли инсон тафаккурида – у мусулмон бўлсин ёки бошқа динда бўлсин, қабиҳ ахлоқсизликлар жумласидан саналади. Шунинг учун ҳам Аллоҳ таоло томонидан юборилган барча самовий аҳкомларда зино гуноҳ эканлиги таъкидланган.

Аллоҳ таоло зинони Тавротда, Забурда, Инжил ва Фурқоннинг кўп оятларида ҳаром қилган. У катта гуноҳдир, у билан инсонларнинг ҳурмати оёқ ости бўлади, насаблар аралашиб кeтади.

Ривоят қилинишича, Жаъфар ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳу: “Ҳурматимни топташлари мeнга ёқмайди, мeнинг ўзим ҳам ҳeч кимнинг ҳурматини оёқ ости қилмайман”, дeган ва ўзи жоҳилият пайтларида ҳам зино қилмаганлар.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Зинокор зино қилаётган вақтида мўмин бўлмаган ҳолида зино қилади. Ўғри ўғрилик қилаётган вақтида мўмин бўлмаган ҳолида ўғрилик қилади. (Ичувчи) хамр ичаётган вақтида мўмин бўлмаган ҳолида ичади” (Муттафақун алайҳ).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Агар киши зино қилса, иймон ундан чиқади ва унга соябон каби бўлади. Агар (зинодан) бош тортса, иймон унга қайтади” (Абу Довуд, Термизий, Ҳоким ривояти).

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Кимки зино қилса ёки хамр ичса, худди инсон бошидан кўйлагини ечиб олгандек, Аллоҳ ундан иймонни ечиб олади” (Ҳоким ривояти).

Зино инсонга дунёда ҳам, охиратда ҳам кўпгина мусибатлар олиб келади. Жумладан, кишининг тақвосини сўндиради, обрўсини кетказади, ҳаёни барбод қилади, юздан нурни сўндиради, қалбни қорайтиради. Зино фақирликни келтиради, Яратганнинг ҳузурида ҳам, бандаларнинг орасидан ҳам ҳурмати кетади.

Зинокордан “ҳаёли”, “одобли”, “одил” деган номлар ўчиб, ўрнига “зинокор”, “фожир”, “фосиқ”, “хоин” деган номлар тамғаланади, ҳаловати кетади, одамлар унга ишонмай қўяди, қалби тораяди ва юраги сиқилади.

Имом Аҳмад Абу Умома разияллоҳу анҳудан ривоят қилади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳузурларига бир ёш йигит келиб:

-        Ё Аллоҳнинг Расули! Менга зино қилишга рухсат беринг, – деди. Унинг бу сўзига одамлар ҳайқириб юборишди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам эса:

-        Уни яқинроққа келтиринглар, – дедилар. Йигит яқин келди. – Ўша нарсани онангга раво кўрасанми?

-        Йўқ! Аллоҳ мени Сизга фидо қилсин! – деб жавоб берди йигит.

-        Бошқалар ҳам оналарига ўша ишни раво кўрмайдилар. У ишни қизингга раво кўрасанми? – деб сўрадилар Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам.

-        Йўқ! Аллоҳ мени Сизга фидо қилсин! – жавоб берди йигит.

-        Шундай. Одамлар ҳам у ишни қизларига раво кўрмаслар. Синглингга шу ишни раво кўрасанми?

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шу зайлда йигитнинг аммаси, холасини сўрадилар. Йигит ҳар сафар “Йўқ! Аллоҳ мени Сизга фидо қилсин!” дер эди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳам “Шундай. Одамлар ҳам уни раво кўрмаслар” дер эдилар.

Сўнг муборак қўлларини унинг кўкрагига қўйиб:

“Аллоҳим! Унинг қалбини поклагин, гуноҳини кечиргин, фаржини асрагин!” деб дуо қилдилар. Шундан сўнг йигитнинг энг ёмон кўргани зино бўлиб қолди.

Аллоҳ таоло бу иллатдан қиёматга қадар келадиган жамики авлоду зурриётларимизни Ўзи асрасин.

 Шаҳобиддин ПАРПИЕВ,

Асака туманидаги “Муҳаммадсолиҳ” жоме масжиди имом-хатиби.