www.muslimuz
Шарафли ва масъулиятли вазифа
Маълумки, имомлик шарафли вазифа бўлиб, бундай улуғ ишни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам, хулафои рошидинлар ва табаррук зотлар адо этишган. Бу вазифани чиройли амалга оширган ва бу йўлда қунт билан ҳаракат қилган кишилар катта ажрларга эга бўлади. Баъзи саҳобаи киромлар имомликдаги фазилатни билганлари учун Муҳаммад алайҳиссаломга: “Мени қавмимнинг имоми қилиб тайинланг”, деб айтганлар (Имом Абу Довуд).
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳадисларида ҳам имомлик шарафли вазифа экани ҳақида айтилади. Жумладан, Ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Уч киши қиёмат куни қўрқувга тушмайдилар, ҳисоб-китоб қилинмайдилар, Аллоҳ бандаларни ҳисоб қилиб бўлгунча улар мушкли тепаликда бўладилар: Аллоҳнинг розилигини истаб Қуръон ўқиган ва у билан бир қавмга имом бўлган ҳамда улар ундан рози бўлган киши; Аллоҳ розилиги учун беш вақт намозга чақирган киши; ўзи ва Рабби ўртасидаги муносабатни жойига қўйган, ўзи ва хожалари муносабатини яхши қилган қул”, деб айтдилар”.
Айни пайтда унутмаслик керакки, имом-хатиблик ниҳоятда масъулиятли ишдир. Бинобарин, бу вазифадаги киши аввало Аллоҳ таоло, кейин Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг номидан сўзлашини доимо ҳис этиши керак.
Имом-хатиб инсонларга панду насиҳат қилиб, уларни ҳидоятга бошлайди ва уларга тўғри йўлдан оғишмай, собитқадам юришларида кўмакчи бўлади. Динга хизмат қилиш фазилати ҳақида Қуръони каримда бундай марҳамат қилинади:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ
“Эй имон келтирганлар, агар сизлар Аллоҳга ёрдам берсангизлар (динининг ривожи учун ҳаракат қилсангизлар), У зот ҳам сизларга ёрдам берур ва қадамларингизни собит (барқарор) қилур” (Муҳаммад, 7).
Имом-хатиблик вазифасида турганлар одамларни яхши амалларга буюриб, ёмон ишлардан қайтарадилар. Бунда, аввало, ўзлари бошқаларга ўрнак бўлишлари лозим. Сўз билан амални жам қилган имом, солиҳ бандалардан ҳисобланади.
Имом-хатиблар нафақат ибодатда, балки бошқа хайрли ишларда ҳам кишилар эргашадиган ва ўрнак оладиган шахс бўлиши лозим. Зеро, бошқаларга раҳбарлик қиладиган, уларни яхшиликка буюрадиган ва одоб-ахлоққа чорлайдиган шахс, аввало, ўзи ана шу юксак хулқлар билан зийнатланган бўлиши керак.
Ҳар бир имом-хатиб минбарга чиқиб, Қуръони каримдан, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳадиси шарифларидан ва уламоларнинг ҳикматли сўзларидан насиҳат қилар экан, биринчи галда ўзи ҳар бир айтаётган сўзига эътибор бериши, амал қилиши лозим. Зеро, Аллоҳ таоло айтганига ўзи амал қилмайдиганларни ояти каримасида бундай итоб қилади:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ كَبُرَ مَقْتاً عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ
“Эй имон келтирганлар! Сизлар нега ўзларингиз қилмайдиган нарсани (қилдик ёки қиламиз деб) айтурсиз?! Сизларнинг ўзларингиз қилмайдиган ишни (қиламиз, деб) айтишингиз Аллоҳ наздида катта нафрат (боиси)дир” (Саф, 2-3).
Имом-хатиблар масалаларни китобларда қандай келтирилган бўлса, одамларга шундай етказиши керак. Чунки, инсонлар уч тоифага бўлинади: оми, олим ва толиб. Имом-хатиб мана шу уч тоифа одамнинг ҳар бирига мос равишда мавъиза қила билиши лозим.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси мамлакатимизда исломий-диний ташкилотларнинг ягона бошқарув органи бўлиб, мўмин-мусулмонларнинг эътиқодий бирлигини таъминлашга хизмат қилади. Мана шу нарсани доимо ёдда сақлаш лозим. Имом-хатиблар мўмин-мусулмонлар иттифоқлиги, эътиқодий бирдамлигига раҳна соладиган ёки фитна келтириб чиқарадиган нарсалардан ўзларини эҳтиёт қилишлари зарур. Жамиятда юзага келадиган ихтилофли масалаларда диний идора билан маслаҳатлашган ҳолда жавоб бериш мақсадга мувофиқдир.
Бугун шиддат билан ўзгараётган ҳаёт талаблари борган сари ортиб, қатъийлашиб бормоқда. Мўмин-мусулмонларнинг эҳтиёжи олдимизга янги-янги, кутилмаган масалаларни қўймоқда. Бу шиддат эса имом-домлаларни сергакликка, ўз устида тинимсиз ишлашга ундайди. Шунингдек, халқимиз билан мулоқотга киришиш ва уларнинг дарду ташвишларини енгиллатиш, муаммоларига ечим топишда астойдил ғайрат қилиш мажбурияти ҳам давримизнинг талабидир.
2017 йил Рамазон ойида мўмин-мусулмонлар ҳаётида улкан тарихий воқеа содир бўлди. У ҳам бўлса, муҳтарам Президентимиз уламолар ва имом-хатибларни пойтахтимизда жамулжам қилиб, қалбларининг тўридаги самимий гапларни айтиб, дин пешволари олдида турган муҳим вазифаларни баён қилиб бердилар. Ўз навбатида уламолар ва имом-хатиблар Давлатимиз раҳбарининг бундай эътиборидан руҳланиб, янада куч-ғайрат ва шижоат билан ишлашга аҳд қилдилар.
Бугун хонадонларда, кўча-кўйда ёки таълим масканларида бўладими, қаерда бўлмасин, барчамизнинг келажагимиз бўлган ёш авлод тарбиясига алоҳида эътибор қаратиш, фарзандларни тўғри йўлдан чалғитадиган турли зарарли таъсирлардан ҳимоя қилиш учун масъул эканимизни ҳеч қачон унутмайлик. Бу борадаги бепарволик эл-юртимиз олдида, тарих ва келажак олдида хиёнат эканини англайдиган вақт келди. Бугун фаол изланиш ва ҳаракатдан тўхтаган, фидоийлик ва ватанпарварлик ҳисси бўлмаган имом-хатиб ҳамда ўз ишига лоқайдлик ва бепарволик билан ёндашадиган диний ходим учун орамизда ўрин йўқ. Шунинг учун ҳам имомлар ўз устида мунтазам ишлаши, касб маҳорати, билим савияси ва дунёқарашини ошириб бориши зарур. Зеро, бугун имом-домлаларга “маърифат ва маънавият тарғиботчилари” дея қаралиб, хизматлари қадр топаётганини ҳар биримиз чуқур англашимиз, шунга муносиб бўлмоғимиз лозим.
Жамиятимизда иллат бўлиб турган жиноятчилик, эстремистик, ақидапараст оқимларга қўшилиб қолиш, ўз жонига қасд қилиш каби салбий ҳолатларнинг фожиавий оқибатларини эл орасида юриб, кенг жамоатчиликка тушунтириш керак. Халқ билан мулоқот қилсак, албатта уларнинг ҳаётдан рози бўлиб яшашларига ўз ҳиссамизни қўшган бўламиз.
Муҳтарам имом-хатиблар, халқимизнинг имон-эътиқоди бутунлиги тараққиёт гаровидир. Айниқса, ҳозир бунинг аҳамияти жуда ҳам катта. Чунки ҳозирги замон, аввало, ҳамжиҳатликни, ўзаро аҳилликни талаб этмоқда. Халқимизни имон-эътиқод, адлу инсоф, меҳр-оқибатга ва эл-юрт фаровонлиги йўлида ҳалол меҳнат қилишга даъват этиш, ҳукуматимиз олиб бораётган ислоҳотларни кенг тарғиб қилиш ҳаммамизнинг бурчимиздир.
Юқорида баён этилган ишларда барча имом-домлаларга Аллоҳ таборака ва таолонинг Ўзи мададкор бўлишини сўрайман.
Усмонхон АЛИМОВ,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий
Туркия суди Ая Софияга масжид мақомини бермади
Туркия Олий суди Истанбулдаги Ая София музейига масжид мақомини бериш ҳақидаги бир гуруҳ кишиларнинг талабини рад этди. Бу ҳақда islam-today нашри хабар берди.
Anadolu агентлигининг маълум қилишича, бундай қарор ариза берувчилар томонидан расмийлаштиришда йўл қўйилган хатолар туфайли қабул қилинган.
Ая Софияга 1934 йилда музей мақоми берилган бўлиб, Туркия қонунчилигига кўра музейда диний маросимларни ўтказиш таъқиқланади.
Маълумот учун, Ая София музейи IV асрда қурилган бўлиб, 1453 йилга қадар Муқадда София черкови сифатида фаолият юритган. Византия империяси архитектурасининг ноёб намунаси сифатида қайд этилади. Ушбу черков Константинопол шаҳри ишғол қилингач масжидга айлантирилган эди.
ЎМИ Матбуот хизмати
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси ҳузуридаги жамоат фонди
“Жамиятда миллатлараро бағрикенглик, тинчлик, ўзаро меҳр-оқибат ва дўстлик муҳитини мустаҳкамлашга қаратилган лойиҳаларни рағбатлантириш” мавзуида давлат грантлари ажратиш учун танлов
ЭЪЛОН ҚИЛАДИ
Танловга нодавлат нотижорат ташкилотлари ва фуқаролик жамияти бошқа институтларининг қуйидаги ижтимоий мақсадларни амалга оширишни назарда тутган лойиҳалари қабул қилинади:
1. Ўзбекистон халқларининг номоддий маданий меросини (халқ бадиий ҳунармандлиги ва амалий санъати, фолкьлор ёдгорликлари, миллий байрамлар, фестиваллар, миллий таомлар ва бошқалар) хорижий аудитория ўртасида оммалаштириш.
2. Жамиятда ўзаро ҳурмат, меҳр-оқибат ва ҳамжиҳатлик муҳитини шакллантиришда, миллий ва умуминсоний қадриятларни асраб-авайлаш ҳамда ривожлантиришда фуқаролик жамияти институтларининг аҳамияти ва нуфузини ошириш.
3. ЮНЕСКОнинг умумжаҳон маданий мероси объектларига киритилган, мамлакатнинг меъморчилик ва тарихий ёдгорликлари, миллий маданият, санъат ва адабиётнинг ёрқин тимсоли бўлган намуналар тўғрисидаги маълумотларни чет тилидаги махсус манбалар орқали интернет тармоғида тарғиб қилиш.
4. Ўзбекистон халқларининг тарихи ва маданиятини оммалаштириш, унинг тарихий-маданий меросига, такрорланмас гўзаллиги ва хилма-хиллигини тарғиб этишга қаратилган тадбирларни ташкил этиш.
5. Ўзбекистонда яшаб келаётган турли миллат ва элатларнинг азалий миллий анъаналари, урф-одатлари, удумларини сақлаш борасида амалга оширилаётган тадбирлар ҳақида кенг жамоатчиликни хабардор қилиш.
6. Интернет тармоғида миллий анъаналар, урф-одатлар ва удумларни асрашга бағишланган ўзбек, рус ва инглиз тилидаги махсус манбаларни яратиш.
7. Миллатлараро дўстлик ва ҳамжиҳатлик, бирдамликни янада мустаҳкамлаш, конфессиялараро тотувликни таъминлашда фуқаролик жамияти институтларининг роли ва аҳамиятини оширишга кўмаклашиш.
8. Маданий меросни сақлаш, аҳоли ўртасида маданий меросга бўлган муносабатни янада юксалтириш, уларни келажак авлодга бекаму кўст етказиш ва маданий меросга бўлган муносабатни шакллантириш борасида тарғибот ишларини олиб бориш.
9. Турли миллат ва элат вакиллари ўртасидаги тотувликни таъминлаш тажрибасини оммалаштириш, тарғиб қилишга бағишланган китоблар, тўпламлар, телекўрсатув ва радиоэшиттиришлар тайёрлаш.
10. Юртимизда яшаётган барча миллат ва элатлар, ижтимоий тоифа вакиллари ўртасида “Мен нечун севаман, Ўзбекистонни!” шиори остида танловлар ташкил этиш.
11. Миллий маданий марказлар томонидан мамлакатимизнинг эркин демократик тараққиётини акс эттирувчи турли хилдаги тўпламлар, ижодий ишларни чоп этиш ва халқ оммасига етказишда ҳар томонлама кўмаклашиш.
12. Турли миллат ва элат вакилларининг ўзига хос миллий анъаналари, урф-одатлари ва маросимларини сақлаш бўйича мамлакатимизда изчил амалга оширилаётган чора-тадбирлар тўғрисида халқаро жамоатчиликни хабардор қилиш.
13. Тарихий ёдгорликлар ҳақида кенг тарғибот ишларини амалга ошириш, маданий меросларни асраш бўйича давлат органлари билан ННТлар ўртасида ижтимоий шериклик муносабатларини кучайтириш.
Давлат гранти танловида иштирок этиш учун қуйидаги ҳужжатлар тақдим этилади:
1. Ташкилот раҳбари томонидан имзоланган ва муҳр билан тасдиқланган кузатув хати.
2. www.fundngo.uz веб-сайтида жойлаштирилган шаклда тўлдирилган давлат гранти лойиҳаси учун ариза.
3. Давлат рўйхатидан ўтказилган Устав (Низом) ҳамда гувоҳноманинг муҳр билан тасдиқланган нусхаси.
4. Агар лойиҳани амалга ошириш лицензияланадиган фаолиятни талаб қилса, унда лицензиянинг нусхаси тақдим этилади.
5. Манфаатдор давлат ва йирик жамоат ташкилотлари билан тузилган ижтимоий шериклик қўшма режалари илова қилиниши мумкин.
Битта лойиҳа учун давлат гранти миқдори – 30 миллион сўм.
Ҳужжатлар 2018 йил 17 сентябрдан 22 октябргача қабул қилинади.
Ҳужжатлар “Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси ҳузуридаги жамоат фонди” номига:
100163, Тошкент шаҳри, Ислом Каримов кўчаси, 43-уй манзилига “Ўзбекистон почтаси” орқали муҳрланган конвертда (А4 форматда) юборилиши шарт.
Ҳужжатлар намуналари билан Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси ҳузуридаги жамоат фондининг www.fundngo.uz расмий веб-сайтида танишиш мумкин.
Маълумот учун телефонлар: (0371) 239-26-76, 239-26-86.
Каъбатуллоҳ атрофидаги энг баланд бинони чақмоқ уриши манзараси.
Илм икки дунё саодатидир
Илм дунёда азизлик, охиратда шарафдир. Илмга ана шундай таъриф берилган. Демак, кимга дунё керак бўлса, илм олсин, кимга охират керак бўлса, илм олсин, кимга икки дунё керак бўлса, илм олсин. Занжий ибн Холид р.а айтади: “Болалик пайтимизда Зуҳрий р.а нинг ҳузурига кирган эдик, у зот бизга: “Илм талаб қилинглар. Шунда сиз дунёни истасангиз унга етишасиз, охиратни истасангиз ҳам унга етишасиз”, дедилар”. Илмнинг даражаси ана шундай улуғдир. Илм динимизда улкан даражаларга, мақомларга кўтарилган улуғ бир хислат, ғўзал бир амал ҳисобланади. Илм олиш динимизда энг улуғ ибодатлардан саналади. Чунки банда илм воситасида Раббисини танишга, У зотнинг буйруқларини бажаришга, шунингдек, барча мавжудотларга тааллуқли бўлган ҳақларни адо этишга муваффақ бўлади.
Илмнинг улуғлиги шу даражадаки, кимда ким илм талаб қилиш йўлида юрса у жаннат йўлида юрган деб эътибор қилинади. Агар вафот этадиган бўлса, кўзини жаннатда очади. Бу ҳақда ҳадиси шарифлар ворид бўлган.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ривоят қилиб, бундай дедилар: «Ким илм истаб йўлга чиқса, Аллоҳ таоло уни жаннатга йўллаб қўяди. Ва олим учун еру осмон ва хатто денгиздаги балиқлар ҳам мағфират сўрайдилар. Албатта, олимлар Пайғамбарларнинг меросхўрларидир». Аллоҳ таоло Қуръони Каримни йигирма уч йил давомида пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламга оятма-оят, сурама-сура, бўлак-бўлак ҳолатда нозил қилди. Маълумки, биринчи нозил бўлган оятларнинг биринчи сўзи “Иқро” (ўқи) буйруғи билан нозил бўлди. Шунинг ўзи динимизда илмга қанчалик эътибор қаратилганлигига далолат қилади. Қуръонда илм тўғрисида жуда кўплаб оятлар нозил бўлган. “Илм” сўзи Қуръони каримнинг саккиз юз ўн бир жойида турли маънолари билан келган. Чунки динимиз илм дини, динимиз маърифат дини, динимизда жаҳолат мазаммат қилинган, динимизда илмсизлик қораланган. Динимиз мўмин-мусулмонларни илм олишга тарғиб қилган диндир. Қуръони каримнинг бир неча оятлари бунга далолатдир. Аллоҳ таоло айтади:
“…Аллоҳ сизлардан имон келтирган ва илм ато этилган зотларни (баланд) даража (мартаба)ларга кўтарур. Аллоҳ қилаётган (барча яхши ва ёмон) амалларингиздан хабардордир” (Мужодала сураси, 11).
Аллоҳ таолонинг Ўзи аҳли илмларнинг, олимларнинг даражасини ана шундай кўтариб қўйган.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ҳам илм олишга далолат қилучи ниҳоятда кўп ҳадис шарифлар ворид бўлган:
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам:
“Дарҳақиқат, Аллоҳ, Унинг малоикалари, осмон ва ер аҳллари, ҳатто инидаги чумоли ва денгиздаги балиқлар ҳам одамларга яхшилик ўргатувчи олимларни дуо қилишади”, дедилар. Аллоҳ дуо қилади дегани, Аллоҳ раҳмат назари билан қарайди дегани.
Юқоридаги оят ва ҳадисга мукаммал ҳолатда амал қилинган юртимиздан довруғи дунёга кетган улуғ олимлар етишиб чиқишди. Имом Бухорий, Имом Термизий, Абу Ҳафс Насафий, Абу Али ибн Сино” Аҳмад Фарғоний, Абу Райҳон Беруний, Бурҳониддин Марғиноний, Абу Мансур Мотуридий каби буюк олимлар ва мутафаккирларнинг яратган бой илмий мероси жаҳон маданияти ва таммадунига бебаҳо хазина бўлиб қўшилган. Ҳеч қачон унутмайликки, биз ана шундай буюк инсонларнинг авлодларимиз. Шунинг учун муборак ислом таълимотларига таянган ҳолда, ахлоқ одобимизни олий даражага кўтаришга ҳаракат қилайлик, муносиб равишда ўз фарзандларимизни дунёвий ва диний билимлардан баҳраманд қилиб, келажакда аҳли солиҳ, баркамол инсон бўлиб етишишига эришайлик.
Андижон тумани “Кўк тўнли ота”
жоме масжиди имом – хатиби
Кенжаев Нодирбек
Янгиликлар
