www.muslimuz

www.muslimuz

ХАЛҚАРО ҲАМКОРЛИК

Сўнгги йилларда Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг очиқ ва прагматик ташқи сиёсати, узоқ ва яқин давлатлар билан ўзаро муносабатларни мустаҳкамлаш борасидаги ташаббуслари туфайли Ўзбекистоннинг дўстлари, хайрихоҳлари халқаро майдонда тобора кўпайиб бормоқда. Қўшни, яқин ва узоқ мамлакатлар билан мутлақо янги – соғлом сиёсий ва тенг шериклик асосидаги иқтисодий алоқалар йўлга қўйилди. Халқаро ҳамкорликнинг янги йўналишлари, янги механизмлари жорий этилмоқда. Туркий Давлатлар Ташкилоти ана шундай янги мулоқот майдонларидан бирига айланмоқда.

Таъкидлаш жоизки, туркий халқлар ўртасидаги яқинлик нафақат муштарак маданият, тил, дин ва ўхшаш қадриятлар, балки қадимдан савдо алоқалари йўлга қўйилиб, ўзаро борди­келди, ҳамкорлик қилиб келингани билан ҳам изоҳланади. Бу ришталар собиқ иттифоқ даврида узилиб қолган, чекланган бўлса-­да, аммо мустақиллик йилларига келиб қон­қардошлик туйғуси яна эски тарихий ўзанини топиб, туркий мамлакатларда миллий ўзликни англашга эътибор кучайди, кўп асрли анъаналар, азалий қадриятлар тикланди, ўзаро алоқалар фаоллашиб, ҳар томонлама ҳамкорлик мустаҳкамланмоқда.

Жорий йил 14­17 апрель кунлари Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла Холиқназаров бошчилигида мамлакатимиз делегациясининг Истанбул шаҳрида бўлиб ўтган Туркий давлатлар диний идоралари раҳбарларининг И йиғилишида иштирок этгани ҳам мазкур ҳамкорликнинг ижобий самарасидир.

«Аё София» мажмуасига ташриф

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизматининг хабар беришича, делегациянинг Туркияга сафари самарали кечди. Ташриф муфтий Н.Холиқназаров ва Туркий давлатлар диний идоралари раҳбарлари томонидан Истанбул шаҳридаги қадимий «Аё София» масжидида жума намозини адо этиш билан бошланди. Унда Туркия Президенти Режеп Таййип Эрдоған ҳам иштирок этди ва меҳмон бўлиб турган Туркий давлатларнинг дин пешволари билан мулоқот қилиб, уларни Туркия заминида кўриб турганидан мамнун эканини изҳор қилди.

Жума намозидан сўнг Туркия Президенти Режеп Таййип Эрдоған ва Туркий давлатлар диний идоралари раҳбарлари иштирокида «Аё София Фотиҳ» мадрасасининг очилиш маросими бўлиб ўтди.

Тадбирда сўзга чиққан Режеп Таййип Эрдоған мадраса тарихи ҳақида сўзлар экан, унда дарс берган аждодимиз Али Қушчи ҳазратларининг хизматларини алоҳида эътироф этди ҳамда йиғинда унинг меросхўрлари – Ўзбекистон вакиллари борлигига алоҳида аҳамият қаратди.

– Шонли тарихимизни бугунги кунга ва келажак авлодларга етказиш, инсониятга танитиш ниятида жуда муҳим бир қадам ташладик,– деди Президент Р.Эрдоған. – Бугун «Аё София Фотиҳ» мадрасаси тимсолида тарих саҳифаларидан ўчиб кетаёзган бир обидамизни қайта тикладик. У 86 йилдан сўнг яна қайта иш бошлади. Қадрли дўстлар, бу ер Истанбулнинг фатҳи сирасида, «Аё София»нинг бунёд этилишида шаҳарнинг биринчи мадрасаси сифатида ишга туширилган эди. Биринчи мударриси Мулла Хусрав бўлган бу даргоҳда мовароуннаҳрлик Али Қушчи ҳам толиби илмларга дарс берган.

Сўнг Президент ва Туркий давлатларнинг дин пешволари мадрасанинг рамзий лентасини қирқиб беришди. Маросимда иштирокчилар мадраса биноси ва фаолияти билан танишди. Мадраса икки қаватли бўлиб, 34 та хона, 7 та амалиёт ва илмий марказлар ҳамда 30 та бўлимдан иборат.

Диний-маърифий ислоҳотлар баёни ва муҳим таклифлар

Шу куннинг иккинчи ярмида “Умумжаҳон пандемияси, иқтисодий инқироз ва рақамли дунёда Туркий-­Ислом оламининг эртаси ва диний ташкилотлар” мавзусида Туркий давлатлар диний идоралари раҳбарларининг И йиғилиши бўлиб ўтди.

Унда Туркий давлатлар ташкилоти Оқсоқоллар кенгаши раиси Бинали Йилдирим, Туркий давлатлар ташкилоти директори Бағдод Амреэв ҳамда Туркия, Ўзбекистон, Озарбайжон, Қозоғистон муфтийлари ва Қирғизистон Дин ишлари бўйича давлат комиссияси вакили, шунингдек, Туркий давлатлар ташкилоти мутахассислари, уламолар, давлат ва жамоат арбоблари, зиёлилар, исломшунос, диншунос олимлар ва соҳа мутахассислари иштирок этди.

Йиғилишни Туркия диёнат ишлари бошқармаси раиси Али Эрбаш кириш сўзи билан очиб, бугун туркий халқлар турли муаммоларга дуч келаётган бир пайтда ислом уламоларининг ҳамжиҳатлиги ва мусулмон умматининг бирлигини таъминлаш ҳар қачонгидан ҳам муҳим аҳамият касб этаётгани, шу маънода, ушбу тарихий йиғилишнинг амалий аҳамияти жуда юқори эканини қайд этди.

Анжуманда сўзга чиққан Туркий давлатлар ташкилоти Оқсоқоллар кенгаши раиси Бинали Йилдирим ҳозирги вақтда дунёда юз бераётган шиддатли жараёнлар, турли таҳдид ва хатарлар, пандемия синовлари ва турли муаммолар ташкилотга аъзо давлатлар олдига янги долзарб вазифаларни қўяётганини таъкидлади.

Учрашув давомида Туркий давлатлар ташкилоти директори Бағдод Амреэв Озарбайжон мусулмонлари идораси раиси, шайхулислом Оллоҳшукур Пошшозода, Қозоғистон мусулмонлари идораси раиси Наврўзбай Тағанули ўз маърузалари билан иштирок этди.

Анжуманда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Н.Холиқназаров бугун мусулмон олами олдида турган долзарб масалалар юзасидан қарашларини билдирди. Ўз фикрини мўмин-­мусулмонлар иттифоқлиги бугун ҳар қачонгидан ҳам муҳим эканини илоҳий манбалар ва ҳаётий мисоллар орқали изоҳлади. Ўз навбатида, мана шундай мураккаб замонда Ўзбекистон Президенти томонидан амалга оширилаётган диний-маърифий ислоҳотларни баён қилди. Бундай оламшумул ишлар нуфузли тадбир иштирокчилари томонидан юқори кайфиятда кутиб олинди. 

Туркий давлатлар ташкилоти директори ўринбосари Мирвоҳид Азизов жорий йил ноябрь ойида ташкилотга раислик қилиш Ўзбекистонга ўтиши нуқтаи назаридан юртимизда амалга оширилаётган ислоҳотларнинг амалий аҳамияти жуда юқори эканини таъкидлади.

Йиғилиш доирасида Н.Холиқназаров Туркий давлатлар ташкилоти директори Бағдод Амреэв билан учрашиб, ўзаро ҳамкорлик алоқаларини янада кенгайтириш, келгусида амалга ошириши лозим бўлган вазифалар ва мўмин-мусулмонлар бирдамлигини янада мустаҳкамлаш бўйича фикр алмашдилар.

Б.Амреэв Ўзбекистонга ташрифи чоғида улкан ўзгаришларга бевосита гувоҳ бўлгани, диний­маърифий, ижтимоий-иқтисодий йўналишларда олиб борилаётган ишлар таҳсинга лойиқ эканини таъкидлади.

«Абу Айюб Ансорий» масжидида мавъиза

Йиғилишдан кейин дин пешволари ва иштирокчилар Истанбул шаҳри марказида жойлашган «Айюб Султон» мажмуасига ташриф буюрди.

Дастлаб анжуман иштирокчилари мазкур мажмуада жойлашган Абу Айюб Ансорий мақбараси зиёратида Қуръон тиловат қилиб, дуога қўл очди. Мажмуада ўқилган шом намозига Ўзбекистон вакили муфтий Нуриддин домла Холиқназаров барча муфтийлар ва меҳмонларга имомлик қилди.

Ифторликдан сўнг Туркий давлатларнинг дин пешволари хуфтон ва таровиҳ намозларини адо этиш учун «Абу Айюб Ансорий» масжидига такрор ташриф буюришди. Туркия диёнат ишлари бошқармаси раиси Али Эрбаш хуфтон ва таровиҳ намозларини ўқиб берди. Шундан сўнг ушбу муҳташам ва табаррук масжидда йиғилган ўн минглаб намозхонларга Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла Рамазон ойи фазилатлари ҳақида мавъиза қилди.

Шукуҳли, дуолар ижобат бўладиган фурсатларда дин пешволари намозларида юртимиз ҳақига дуолар қилиб, мусулмонларнинг бирдамлиги янада мустаҳкам бўлишини Аллоҳ таолодан сўрадилар.

Юртимизни илм машҳури замон қилган

Ташрифнинг иккинчи куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси ва Туркия диёнат ишлари бошқармаси раиси ўртасида учрашув бўлиб ўтди. Унда Ўзбекистон билан Туркия ўртасида ҳамкорлик алоқалари кенгайиб бораётгани, айниқса, диний-­маърифий жабҳадаги алоқалар изчил ривожланиб, халқларимиз ўртасидаги дўстлик ва қардошлик ришталари янада мустаҳкамланаётгани, бундай дадил одимлаш икки давлат раҳбарининг оқилона сиёсати туфайли янги босқичга кўтарилгани алоҳида эътироф этилди.

Шунингдек, икки томонлама ҳамкорликни янада кенгайтириш, айниқса, илмий­маърифий лойиҳаларни биргаликда амалга ошириш, уламолар меросини тадқиқ этиш бўйича фикр алмашиб, келгусидаги режалар белгилаб олинди.

Умуман, муфтий Н.Холиқназаров бошчилигидаги Ўзбекистон делегациясининг Туркия сафари йиғилиш иштирокчилари томонидан юқори баҳоланди ҳамда Ўзбекистон мақомига мос ва хос эҳтиром кўрсатилди.

Юртимизни илм машҳури замон қилган. Илм туфайли икки илмий Ренессансни дунёга тақдим этган. Ҳозирда учинчи Ренессансга пойдевор қўяётган янги Ўзбекистон айни илмий тараққиёти, ҳаётий ислоҳотлари билан дунёга бўй чўзмоқда. Айтиш мумкинки, мазкур анжуман юртимизнинг халқаро майдондаги эътирофида яна бир янги саҳифа бўлди.

Нодир МАҲМУДОВ,
«Янги Ўзбекистон» мухбири
Манба: «Янги Ўзбекистон» газетаси 2022 йил 27 апрель, 83-сон

Улуғ ойнинг энг ғанимат онлари – Лайлатул қадр кечаларига ҳам етиб келдик.

Бугун диёримиздаги 350 та жомеда хатми Қуръонлар ўз ниҳоясига етди. Шу билан бугунги кунга қадар масжидларда якунланган хатми Қуръонлар сони 700 дан ортди. Қолаверса, минглаб юртдошларимиз ўз хонадонларида имкониятлари етганича Қуръон хатм қилдилар. Бугун мана шу хатмларнинг савоби зиёда бўладиган онларда юртимиз илоҳий файзга тўлди.

 

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

Аллоҳ таолога беадад ҳамду санолар бўлсин

Севикли Пайғамбаримизга салавоту дурудлар бўлсин.

 

“Лайлатул Қадр” қандай кеча? Лайлатул қадр – “белгилаш кечаси” деган маънони англатади. Йил давомида қилинадиган турли амаллар, ҳукм, топиладиган ризқ, бир сўз билан айтганда тақдир белгиланадиган кечадир.

Бу кеча ҳақида Аллоҳ таоло: «… минг ойдан яхшироқдир» (Қадр сураси, 3-оят) деб марҳамат қилган.

1000 ой – салкам 84 йилга тенг.

84 йил – тахминан 30. 295 кунга тенг.

 

Лайлатул Қадр кечаси қачон бўлади? Абул Олия розияллоҳу анҳу ривоят қилади: “Бир аъробий севикли Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келиб, “Қадр кечаси қачон бўлади?” деб сўради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қадр кечасини Рамазоннинг илк ва энг сўнгги ҳамда тоқ кечаларидан изланглар!” дедилар (Имом Абу Довуд ривояти).

Онамиз Оиша розияллоҳу анҳо ривоят қилган ҳадисда эса Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қадр кечасини Рамазон ойининг охирги ўн кунлигидан қидиринглар”, (Имом Бухорий, Имом Муслом ривояти) деганлар.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қадр кечаси борасида: “У 27-ёки 29-кечадир. Ушбу кеча ерда фаришталар сони майда тошлардан ҳам кўп бўлади”, дедилар (Имом Аҳмад ривояти).

 

Лайлатул қадр кечасининг қандай аломатлари бор? Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “У очиқ, иссиқ ҳам, совуқ ҳам бўлмаган кеча. Унинг тонгида қуёш қизғиш, заиф бўлиб чиқади”, (Ибн Хузайма ривояти) дедилар.

Бу кеча Аллоҳ таолонинг амри билан фаришталар ҳар бир осмондан ва “Сидратул мунтаҳо”дан (яъни, Жаброил алайҳиссалом масканидан) ерга тушади, тонг отгунча инсонлар ҳақига дуо қилади. Қуръони каримда бундай дейилади: “У (кеча)да фаришталар ва Руҳ (Жаброил) Парвардигорларининг изни билан (йил давомида қилинадиган) барча ишлар (режаси) билан (осмондан ерга) тушарлар. У (кеча) то тонг отгунича саломатликдир” (Қадр сураси, 4–5-оятлар).

 

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Лайлатул қадр кечасини қандай ўтказар эдилар? Оиша онамиз розияллоҳу анҳо ривоят қиладилар: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазоннинг охирги ўн кунлиги келса, кечалари ухламас эдилар ва уйдагиларни ҳам ибодат қилишга уйғотар эдилар” (Имом Бухорий, Имом Муслом ривояти).

 

Лайлатул қадр кечасида гуноҳлар мағфират этилади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким Лайлатул Қадр кечасини имон ва ихлос билан бедор ўтказса, унинг шу кечагача содир этган барча гуноҳлари мағфират қилинади”, (Имом Бухорий, Имом Муслим, Имом Термизий ривояти) дедилар.

Лайлатул қадр кечаси қандай амалларни адо этиш лозим?

  1. Хуфтон ва бомдод намозларини жамоат билан ўқинг. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким хуфтон намозини жамоат билан ўқиса, гўё кечанинг ярмини бедор ўтказибди. Ким бамдод намозини жамоат ила адо қилса, гўё кечанинг барчасида намоз ўқибди”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
  2. Дуо қилинг. Оиша онамиз розияллоҳу анҳо: “Ё Расулуллоҳ агар Қадр кечасини топишга муваффақ бўлсам нима деб дуо қилай?” деб сўрадилар.

Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ушбу дуони ўқишни айтдилар:

اللَّهُمَّ إِنَّكَ عَفُوٌّ كَرِيمٌ تُحِبُّ الْعَفْوَ فَاعْفُ عَنِّي

"Аллоҳумма иннака аъфуввун кариймун туҳиббул аъфва фаъфу аънний"

"Аллоҳим, албатта, Сен кечиргувчисан, кечиришни яхши кўрасан. Гуноҳларимни кечиргин" (Имом Термизий ривояти).

Муҳими, бу кечани ибодат, зикр, тиловат ва бошқа хайрли амаллар билан ўтказиш лозим.

 

Аллоҳ таоло қиёматга қадар келадиган барча мўминларнинг гуноҳини мағфират этсин. Ҳидоятида бардавом қилсин!

 

Даврон НУРМУҲАММАД

 

mardi, 26 avril 2022 00:00

Ғанимат кеча

Тавсия

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ким Қадр кечасида имон-эътиқод билан Аллоҳ таоло розилиги учун тоат-ибодат қилса, олдинги гуноҳлари кечирилади”, деганлар (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).

Муборак кечага етиб, унда бериладиган мукофотлардан баҳраманд бўлиш ҳар бир мусулмоннинг орзуси. Шундай экан, бу фазилатли тунни қандай ўтказамиз? Аввало, кечани тетик ҳолатда ўтказиш учун пешиндан сўнг бироз мизғиб олинг, ифторда ҳам енгил таомланинг. Қадр кечасини манфаатли ўтказиш учун қуйидаги тавсияларга диққат қилинг.

Истиғфор айтинг. Ваҳба Зуҳайлий раҳматуллоҳи алайҳ қуйидагиларни ёзган: Фаришталар шу кеча ердаги турли-туман тоат-ибодатларни кўради ва гуноҳкор бандаларларнинг мағфират сўраб, ёлвориб илтижо қилаётганларини эшитади ҳамда бир-бирига: «Келинглар, Раббимизга бизнинг тасбеҳларимиздан кўра севимли бўлган овозларни эшитамиз», деб ерга тушадилар”. Демак, шу кунгача қилган гуноҳларингиз учун чин дилдан тавба қилиб, ҳидоят сўраб дуо қилинг.

Қуръон ўқинг. Аллоҳнинг каломини ўқиш, тинглаш, ўрганиш ва унга амал қилиш зарурий ишдир. Каломуллоҳ айни шу кечада умматга нозил бўлди. “Албатта, Биз уни (Қуръонни «Лавҳул-маҳфуз»дан биринчи осмонга) Қадр кечасида нозил қилдик” (Қадр сураси, 1-оят).

Қурбингиз етганича Қуръон ўқиб, тадаббур қилинг. Оятлар борасида фикр юритиб, Аллоҳ таоло уларда ирода этган мазмунларни англашга ва фаҳмлашга ҳаракат қилинг.

Намоз ўқинг. Савоби улуғ тундан унумли фойдаланиб, нафл намозларини ўқиб олишга ҳаракат қилинг. Муҳими, намознинг адади эмас, балки чин ихлос билан ўқилганидир.

Салавот айтинг. Қадр кечасида Пайғамбаримиз алайҳиссаломга салавот айтиш билан банданинг гуноҳлари ўчирилади, даражаси кўтарилиб, дуолари ижобат бўлади. Имом Аҳмад ибн Ҳанбал ва Имом Ибн Можа ривоят қилган ҳадисда Омир ибн Робиъанинг отаси бундай деган: «Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг “Ким менга салавот айтса, фаришталар унга ҳам менга айтган салавоти баробарида салавот айтиб турадилар. Банда салавотни хоҳласа, оз айтсин, хоҳласа, кўп”, деганларини эшитдим».

Дуо қилинг. Қадр кечасида қилинган дуолар ижобат бўлади. Пайғамбаримиз алайҳиссалом бу кунда махсус дуони ўқишни тавсия қилганлар. Ойша онамиз розийаллоҳу анҳо: “Ё Расулуллоҳ, агар Қадр кечасини топишга муваффақ бўлсам, нима деб дуо қилай?” деб сўрадилар. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ушбу дуони ўқишни айтдилар: “Аллоҳумма, иннака аъфуввун, кариймун, туҳиббул аъфва, фаъфу аънний” (“Аллоҳим, албатта, Сен кечиргувчисан, кечиришни яхши кўрасан. Гуноҳларимни кечиргин”) (Имом Термизий ривояти).

Шунингдек, ўзингиз ва зурриётларингизнинг икки дунё саодатига эришиши, Аллоҳ таолонинг севимли бандалари қаторида бўлишни сўраб ихлос билан дуо қилинг.

Ўзингизни ислоҳ этинг. Хато, камчиликларингизни бартараф қилиш йўлларини ўйланг. Хулқингиз ва нафсингизни тафтиш этиб, ижобий томонга ўзгартиришни мақсад қилинг.

Аллоҳ таоло ушбу ойда тутаётган рўзаларимиз, ўқиётган таровеҳ намозларимиз, қилаётган ифторликларимиз, садақоту эҳсонларимизни Ўз даргоҳида қабул этиб, Қадр кечасининг савобларидан баҳраманд бўлишни барчамизга насиб айласин.

 

Робия ТОҲИРОВА тайёрлади.

 

Page 90 sur 637

Янгиликлар

Top