muslim.uz
Исломни қабул қилган Елена билан ажойиб суҳбат
Мен Елена билан Мусулмон ёшлари фестивалида танишиб қолдим. Мени ҳар доим Исломга кирган рус миллати вакиллари қизиқтиради. Ленанинг Буюк Болгардаги Оқ масжидда ўтказилган қорилар танловида биринчи ўринни олганини эшитганимдан сўнг қизиқишим икки баробар кучайди. Ва у билан суҳбатлашишга ошиқдим.
– Лена, сизнинг Исломга киришингизга нима туртки бўлди? Бу дин ҳақида биринчи марта қачон эшитган эдингиз?
– Ислом дини ҳақида мактаб ўқувчиси бўлган вақтимда эшитганман. Синфимизда бир бола намоз ўқиб, рўза тутар эди. Унинг таъсирида яна бир бола мусулмон бўлди. Мен улар билан кўп суҳбатлашар эдим, улар менга мусулмонлар ва Ислом дини ҳақида сўзлаб беришарди. Ислом ҳақидаги дастлабки тасаввурларим ўша вақтда пайдо бўлган.
– Бу дин сизни нимаси билан ўзига жалб қилди?
– Биринчи галда мени ҳайратга солгани – мусулмонларнинг спиртли ичимликлар ва кўнгилочар тадбирлардан йироқлиги бўлди. Бир сафар мусулмон синфдошимнинг уйига меҳмонга бордим ва мусулмонларнинг оилавий ҳаётини ўз кўзим билан кўрдим. Улар жуда ҳам меҳмондўст, уйлари озода ва нарсалари тартибли эди. Бундай орасталик менга жуда ҳам ёқиб қолди. Ана шу воқеа менинг Исломга жиддий қизиқишим ва унинг фазилатларини ҳис қилишимга асос бўлди. Ўша синфдошим, айтганимдек, болалигиданоқ мусулмон эди ва унга ота-онаси намоз ўқишни ўргатган эди. Юқори синфга ўтганимизда эса у намозни мустақил ўқир ва менга Ислом ҳақида жуда кўп қизиқарли нарсаларни гапириб берар эди. Мени ҳаммасидан ҳам илмий ихтиролар ва кашфиётларнинг Қуръони карим оятлари билан тўғри келгани қизиқтирар эди.
Шундай қилиб, менинг Ислом билан қизиқишим борган сари кучайиб бораверди, кўп китобларни ўқиб чиққанимдан сўнг яқинларимга: ислом бутун олам халқи учун нозил қилинган экан, мен ҳам муслима бўлишни истайман”, деб гапира бошладим. Мактабни тугатганимдан сўнг педагогика университетига ўқишга кирдим. Отам билан диний мавзуда суҳбатлашганимизда – у ҳали менинг Исломга кирганимни билмас эди – мен унга мусулмон бўлганимни ва Аллоҳдан бошқа ҳеч бир илоҳ йўқлигини айтдим. У менинг фикримга қўшилди ва менинг танловимни тўғри деб топди.
– Демак, сизнинг эътирофингиз унга зарба бўлмади?
– Билмадим, эҳтимол, зарба бўлса ҳам бўлгандир. Аммо буни менга сездирмади. У менга: “Бу сенинг танловинг, сенинг ҳаётинг, мен сенга қайси динни ушлашинг кераклигига таъсир ўтказишга ҳаққим йўқ”, деди. У ҳайдовчи бўлиб ишлайди ва бутун мамлакат бўйлаб юк ташийди. У жуда ҳам ақлли одам. Ўша вақтда отам менинг бу қароримга ҳурмат билан ёндашади ва Ислом аҳкомларини бажаришимга қаршилик қилмайди, деб умид қилган эдим. Шукрки, янглишмаган эканман.
– Бунга оиланинг бошқа аъзолари қандай муносабатда бўлди?
– Онам бир неча йил бурун вафот этган. Акамнинг ўз оиласи бор, у алоҳида яшайди. У мени ҳар тарафдан кузатиб юрди. Ўйлашимча, менинг танловимни тушуна олмади. Дарвоқе, биз бу мавзуда ҳеч фикр алмашмаган эдик. Барибир, ўзаро муносабатимиз яхши. Бошқа қариндошларим бу масалага турлича ёндашди. Кўз ёши тўкканлар ҳам, насиҳат қилганлар ҳам, таҳдид қилганлар ҳам бўлди. Аммо, буларнинг барчасига мен жилмайиб жавоб қилдим. Мен уларга унчалик аҳамият бермадим. Мен учун энг муҳими, отамнинг муносабати эди. Албатта, ҳаммаси инсоннинг ўзига боғлиқ, бу гапларни эшитган опам жуда ҳам дарғазаб бўлди ва йиғлай бошлади. Мен унга: «Нега йиғлаяпсан? Ахир мен бахтимни топдим-ку!» дедим. Мен қариндошларимга ҳақиқатан, бахтимни топганимни тушунтиришни хоҳладим, аммо бу осон иш эмас эди. Мабодо, одам қарор қабул қилиб олса, уни ишонтириш жуда ҳам қийин иш. Сизга қарши бораётганларга жаҳл қилиш асло мумкин эмас. Уларга мулойим муомала қилган маъқул.
– Диний байрамларни уйда қандай кутиб оласиз?
– Мусулмонларнинг байрамини биз уйда нишонламаймиз. Чунки уйда ёлғиз мен мусулмонман, холос. Шундай бўлса ҳам ўтган йили яқинларим рамазон ҳайити билан қутлашди. Улар байрамларини нишонлаётган чоқ стол устида спиртли ичимликлар пайдо бўлади, мен дарҳол ўзимни четга олишнинг пайида бўламан. Нима бўлганда ҳам, қариндошларимни Исломга оид мавзуларда бирор масала қизиқтириб қолса, саволига дадил жавоб бермоқдаман.
– Сиз исмингизни ўзгартиришни истамадингизми, одатда, Исломга кирганлар шундай қилишади?
– Шу саволга қизиқиб кўрдим. Менга исмингиз, хунук бўлмаса ёки маъноси ёмон бўлмаса ўзгартириш шарт эмас деб тушунтиришди.
– Қизиқ, сизнинг бу қадамингизни мактабдаги ҳамкасбларингиз ва университетдаги курсдошларингиз қандай қарши олди?
– Улардан мени яқиндан билганлари Исломга киришга тайёр бўлиб юрганимдан хабардор эди. Ҳатто менга: “Сен ўзингни насроний деб ҳисоблаган тақдирингда ҳам, барибир, дунёқарашинг мусулмонча бўлиб қолаверади”, дейишар эди. Ўша кезларда мен эътиқодим бўйича опа-сингиллар билан унчалик яқин эмас эдим. Бироқ вақт ўтиши билан улардан қаерда таҳорат олиб, намоз ўқиса бўлиши ҳақида сўраб билиб олдим. Орадан кўп ўтмай, менинг диндош дугоналарим пайдо бўлди.
– Кейинги ҳаётингиз қандай давом этди? Шулар ҳақида сўзлаб беринг.
– Кейинчалик Америкада мусулима дугоналарим кўпайди. Биринчи марта рамазон рўзасини ҳам Америкада тутдим. Мен бу рўзани жуда ҳам интиқ кутдим ва қандай ўтар экан, ахир мусофир юртларда бўлсам, дея ғоят ташвишландим. Шукрки, Парвардигор мададкор бўлди. Ҳалол таом масаласида ҳам муаммо бўлмади. Мен балиқ ва дуккакли овқатлар билан озиқландим. Тирикчилик учун ресторанда қўшимча иш сифатида ишлаганим сабабли озиқ-овқатда муаммо туғилмади. Ишга кирган вақтимда эса менежерга мурожаат қилиб намоз ўқишга рухсат борми деб сўрадим ва саволимга ижобий жавоб олдим. Ҳатто менинг намоз ўқишим учун алоҳида хона ҳам қилиб беришди. Ҳамкасбларим буни тўғри тушунди ва белгиланган вақтда мен уларни хабардор қилиб намозимни ўқиб олардим.
– Уммон ортида мусулмонларга муносабат қандай?
– Мен кичкина шаҳарчада яшадим ва ўша шаҳардаги ягона муслима мен эдим. Шу вақтга қадар маҳаллий аҳоли фақат мусулмон сайёҳларни кўрган экан-у, аммо улар билан суҳбатлаша олмаган экан. Янги танишларимдан бири менга ошкора: “Биз мусулмонларни севадиган тоифадан эмасмиз, биз улардан қўрқамиз. Сен билан гаплашиб туриб шунга амин бўлдимки, мусулмонлар ҳеч ҳам хатарли одамлар эмас экан”.
– Ҳозирги ишлаётган жойингизда – сиз дарс бераётган мактабда сизга муносабат қандай?
– Мактаб директори муслималарнинг ҳурматини жойига қўяди. Мактабдаги дарсим ва ишим намоз ўқишимга халақит қилмайди. Дарсларим иккида тугайди ва пешинни ўқиб олишга улгураман. Ўқувчилар билан осонгина тил топишиб олдик. Ўн биринчи синф ўқувчилари орасида Исломга, насронийликка қизиқувчилар бор ва улар кўплаб саволлар беради.
– Фестивалда биринчи ўринни олдингиз ва Қуръонни намунали ўқишни кўрсатдингиз, Китоб билан танишар экансиз биринчи марта ўзингизни қачон бахтиёр ҳис қилгансиз?
– Биринчи қилган ишим араб тилини ўрганиш бўлди. Зеро, тилни билмасам ўқиётган намозимнинг маъносини тушуна олмас эдим. Дастлаб, араб алифбосини ўргандим ва бир неча қисқа сурани ўқиб ёдлаб олдим. Кейин Зеленодольск мадрасасига ўқишга кирдим ва Қуръонни ўқишни ўргандим. У ерда бизга ажойиб мударрис дарс берди. У Қуръоннинг ҳар бир сўзини тушунтириб берар эди. Ўша даргоҳда мен Қуръони карим Аллоҳнинг сўзи эканига қатъиян имон келтирдим-да, оят ва сураларни кўпроқ ёд олишга жазм этдим. Ҳозирги вақтда Россия ислом университетининг шариат фанлари факультетида биринчи курсда ўқияпман. Ўқишим менга шу вақтга қадар ўрганганларимни тизимлаштиришни ўргатмоқда.
Римма ГАТИНА суҳбатлашди,
Дамин ЖУМАҚУЛ таржима қилди.
Китоб ўқишнинг фазилати
Киши билмаганларини асосан ўқиб ўрганади. Биз умр бўйи – бешикдан қабргача, билмаганларимизни ўрганишга буюрилганмиз. Зеро, билим қалбимиз ҳаётидир. Шунинг учун динимиз илк босқичдаёқ ўқишга, илм олишга катта аҳамият берган. Биргина мисол: Бадрда асир тушганларнинг саводлилари ўнта мусулмон болага ўқиш-ёзишни ўргатиш эвазига озод этилган. Қуръони карим мусҳаф ҳолига келтирилишида катта хизмат қилган саҳобий Зайд ибн Собит розияллоҳу анҳу шундай савод чиқарган болалардан эди. Озодликка эришиш учун бундай эваз тўлаш урушлар тарихида ўша вақтгача кузатилмаган эди.
Ўрганилаётган илм фойдали бўлиши, Аллоҳ таоло рози бўлган тўғри йўлга бошлаши, эзгуликка ва элга хизмат қилиши зарур. Чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Фойда бермайдиган илмдан ва қабул бўлмайдиган дуодан Ўзингдан паноҳ сўрайман”, деб Яратганга илтижо қилганлар (Имом Муслим ривояти).
Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом: “Мени Аллоҳ таолога яқинлаштирадиган янги илм ўрганмаганим кунда мен учун яхшилик йўқдир”, деб марҳамат қилганлар.
Биз охирги марта қачон китоб ўқидик? Китоб мутолаа этишни қачон кун тартибимизга қатъий қилиб киритамиз? Ўқишга вақт йўқ, дейсизми? Сўровлар, таҳлиллар натижаларига кўра, ўртача олтмиш йиллик умрнинг ўн йилдан кўпроғи телевизор қаршисида ўтаркан. Ҳолбуки, биз биринчи буйруғи “Ўқи!” бўлган динга мансуб инсонлармиз.
Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Аллоҳ таолога энг мақбул амал оз бўлса ҳам, давомлисидир” (Имом Бухорий ривояти), деганларига мувофиқ, фойдали китоблардан ҳар куни бир неча бет ўқисак, билимимиз кўпаяди, фикримиз теранлашади, кўнглимиз ёришади, икки дунёмиз обод бўлади, иншааллоҳ!
Ўзбекистонда Қуръон чоп этилади
Ўзбекистон мусулмонлари идораси билан ҳамкорликда мусҳафи шариф Миср Араб Республикасидаги “Дорус-салом” нашриётининг расмий ижозати билан “Ҳилол” нашриёти томонидан чоп этилмоқда.
Китобнинг дастлабки саҳифалари чоп қилинган бўлиб, маросимга Зоҳиджон домла Қодиров, Ўзбекистон мусулмонлари идораси вакили Абдулҳамид Турсунов, Ўзбекистон қорилари мусобақаси бўйича ЎМИ қошидаги ҳайъат раиси Абдулҳаким қори Матқулов, ҳайъат аъзоси Ҳасанхон қори Абдулмажид, “Фатҳ” жомеъ масжидининг имом-хатиб Баҳодир қори Раҳматуллоҳ ва бошқа меҳмонлар иштирок этган.
Қуръони Карим тиловатидан сўнг, хайрли ишнинг бардавом бўлишини тилаб хайрли дуолар қилинган. Чоп этиш дастгоҳлар ишга туширилиб, Қуръони Каримнинг дастлабки саҳифалари босилди.
“Ҳилол” нашриётига шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф томонидан асос солинган бўлиб, босмахонада Қуръони Каримни чоп қилиш ишлари 3 январь куни бошланган.
Манба: info.islom.uz
Саҳобалар номи билан аталган жойлар
Саъд ибн абу Ваққос
Жиззах вилоятининг Ғаллаорол туманидаги Авлиё, Навоий вилоятининг Кармана туманидаги Уйрот, Нурота туманидаги Синтоб, Қизилтепа туманидаги Зарметан қишлоқларида, шунингдек, Сурхондарё вилоятининг Шеробод туманида ҳам Саъд ибн Молик ибн Абу Ваққосга нисбат берилган мақбаралар бор. Зарметандагиси «Саъди Ваққос», Синтоб ва Уйротдагилари «Сабр» ва «Хожа Сабр» деб аталади.
Саналган зиёратгоҳлар маҳаллий аҳоли ўртасида машҳур. Энг ободи ва сўлими Ғаллаоролда.
Саъд ибн Молик отасининг куняси Абу Ваққос номи билан танилган. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва аллам у кишининг тоғасидир.
Бу зот жаннат башорати берилган ўн саҳобийдан бири ва энг кейин вафот этгани. Илк муҳожирларданлиги, араблардан биринчи бўлиб Аллоҳ йўлида курашга киргани, Бадр, Уҳуд майдонларидаги ғайрати, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга қўриқчилик қилгани, дуоси қабул зот деб шарафлангани, Куфа ва Басра шаҳарларининг қурилиши асосчиси экани Ислом оламидаги нуфузидан ёрқин далолатлардир. Асл қабри Мадина шаҳридаги Жаннатул Бақиъ қабристонида.
АБУ УБАЙДА ИБН ЖАРРОҲ
Навоий вилоятининг Нурота шаҳри ва Хатирчи туманидан ўтувчи Шовот анҳори соҳилида ва Қарши шаҳрида Хожа Жарроҳ бобога нисбат берилувчи қабрлар бор. Халқ орасида у киши ҳақидаги турли ҳикоялар машҳур.
Айрим оғзаки баёнларда «Убайд», «Убайдулло» сифатида талқин этилади. «Жарроҳ» сифатини тиббий жарроҳ деб тушуниш хатодир.
Абу Убайда ибн Жарроҳ саҳобийлардан. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам уни «амин» (ўта ишончли) деб улуғлаганлар.
Тўлиқ исми шарифи Омир ибн Абдуллоҳ ибн Жарроҳ. Бу зотга ҳам жаннат башорати берилган.
Омир ибн Абдуллоҳ ўн еттинчи ҳижрий сананинг охири Шомда волий бўлади. Иттифоқо, бу ерда оғир вабо тарқалади. Халифа Умар розияллоҳу анҳу бу ҳолдан хабардор бўлиб, мактуб йўллаб Ўрдунда турган волийни хавфсиз жойга чақиртиради, аммо у киши халқни ташлаб кетиб, ўзини қутқармайди. Пайғамбаримизнинг соллаллоҳу алайҳи васалламнинг вабо ҳақидаги ҳадисларига биноан ўша жойда қолиб, вафот этади. Қабри Ўрдунда. Мовароуннаҳрга сафарлари ҳақида маълумот йўқ. Хатирчи, Қарши ва Нуротадаги қабрлар рамзийдир.
АБУ САИД ХУДРИЙ
Навоий вилоятининг Хатирчи туманидаги Хўжақул Эшон қишлоғида Худрий розияллоҳу анҳуга нисбат бериладиган зиёратгоҳ бор. Қабр ва қадимий ҳужранинг ўрни сақланган. Мозор устига туғ кўтарилган. Валий зот сифатида эҳтиром этилади. Маҳаллий халқ «Кўпин ота» деб ҳам атайди. Аслида Куфий бўлса керак.
1967 йили шу қишлоқлик мулло Мўмин бобонинг ташаббуси билан Тошкентдан, диний идорадан борган Исмоил махдум домла тошдаги ёзувларни ўқиб, Муҳаммад Худрийга мансуб эканини ва ҳадис олими бўлганини аниқлайди.
Ҳақиқатда, Худрий машҳур ровий бўлиб, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан 1170 та ҳадис ривоят қилган. Лекин манбаларда «Абу Саид» деб ёзилган ва «Муҳаммад» деб эътироф этилмаган.
Аниқлик киритувчи манба топилмагани сабабидан Муҳаммад Худрий ва Абу Саид Худрий бир шахс бўлса керак, деб тахмин қилинади.
ҲАЗРАТ УККОША
Навоий вилоятининг Хатирчи туманидаги Баҳрин қишлоғида ҳазрат Уккошага нисбат бериладиган мақбара бор. У «Эсовой» деб аталувчи тепалик устида.
Узоқ йиллар давомида азизланиб, зиёрат этилиб келинаётган бу жой мустақиллик йилларида обод этилди. Маҳаллий халқ ҳашар йўли билан хайрли ишларни амалга оширди.
Тошкент шаҳрининг ҳозирги ЖАР спорт мажмуаси ўрнида ҳам бу зотга нисбат берилган булоқ ва зиёратгоҳ бўлган.
Ҳазрат Уккошанинг тўлиқ исми шарифи Абу Ҳомид Ғаззолийнинг «Мукошафатул қулуб» асарининг иккинчи жилдидаги изоҳлар бўлимида «Уккоша ибн Миҳсон Асадий» деб кўрсатилган.
Ҳазрат Уккоша розияллоҳу анҳу Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам эътиборида ва илтифотида экани бир нечта ҳадисда таъкидланган. Баъзи манбаларда Бадр муҳорабасида қатнашгани айтилади.
Суюндик МУСТАФОЕВ тайёрлади
Президент Шавкат Мирзиёев янги йилдаги вазифаларни белгилаб берди
2018 йил 3 январь куни Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев раислигида Вазирлар Маҳкамаси комплекслари фаолиятини таҳлил қилиш ва янги устувор вазифаларни белгилашга бағишланган йиғилиш бўлиб ўтди.
Ўзбекистон Республикаси Президенти матбуот хизмати хабарига кўра, йиғилишда Бош вазир ва унинг ўринбосарлари, Президентнинг давлат маслаҳатчилари, вазирлик, идора ва хўжалик бирлашмалари раҳбарлари иштирок этган.
Давлатимиз раҳбарининг 2017 йил 27 ноябрдаги “Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси фаолиятини такомиллаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарорига мувофиқ, ҳукумат аппарати қайта шакллантирилган эди. Жумладан, Вазирлар Маҳкамаси тузилмасида Таълим, соғлиқни сақлаш, экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш, жисмоний тарбия ва спорт масалалари комплекси ҳамда Инвестициялар, инновацион ривожлантириш, эркин иқтисодий ва кичик саноат зоналари фаолиятини мувофиқлаштириш, туризм масалалари комплекси ташкил этилганди.
Йиғилишда мазкур икки комплекснинг ўтган даврдаги фаолияти таҳлил қилиниб, 2018 йилга мўлжалланган режалари ва энг устувор вазифалари муҳокама этилган.
Президентимиз кун тартибидаги масалага танқидий ёндашиб, аксарият ташкилотлар ўз фаолиятини замон талаблари даражасида ташкил эта олмаётгани, қабул қилинган қарор ва дастурларни бажаришда сусткашликка йўл қўяётганини таъкидлади.
“Мамлакатимизда амалга оширилаётган ислоҳотларни, ижро органлари ишидаги ўзгаришларни жойларда одамлар сезиши керак. Бунинг учун қуйи бўғиндаги ишлар самарадорлигини ошириш, оддий одамларнинг дарди ва ташвиши билан яшаш барча раҳбар ва мутасаддилар фаолиятининг асосий мезонига айланиши зарур”, деди Шавкат Мирзиёев.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг Олий Мажлисга Мурожаатномаси замонавий давлатчилигимизда улкан ўзгариш ясаган тарихий воқеа бўлди. Унда 2017 йилда амалга оширилган асосий ишлар якуни билан бирга мамлакатимизни ҳар томонлама ривожлантиришга қаратилган устувор вазифалар белгилаб берилди.
Йиғилишда Мурожаатномадан келиб чиққан ҳолда Вазирлар Маҳкамаси комплекслари, вазирлик ва идоралар олдида турган муҳим вазифалари ҳақида сўз юритилди. Амалга оширилган ишлар ва истиқболдаги режалар юзасидан мутасаддиларнинг ахборотлари тингланди.
Мактабгача таълим тизимини ривожлантириш, мактаб таълими сифатини ошириш, тест синовлари ва олий ўқув юртлари фаолиятини такомиллаштириш, спортчиларнинг бўлғуси мусобақаларга тайёрлаш борасидаги ишларга эътибор қаратилди. Соғлиқни сақлаш тизимини яхшилаш, фармацевтика маҳсулотлари ишлаб чиқаришни кенгайтириш, экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш билан боғлиқ вазифаларга тўхталиб ўтилди.
Йиғилишда иқтисодиёт соҳа ва тармоқларининг барқарор ривожланишини таъминлаш, жумладан, қатъий пул-валюта сиёсатини юритиш, эркин иқтисодий ва кичик саноат зоналари фаолиятини кучайтириш, хорижий инвестицияларни кенг жалб этиш, замонавий саноат корхоналари барпо этиш, янги иш ўринлари яратиш, маҳаллий бюджетларнинг даромад базасини кенгайтириш каби масалалар ҳам атрофлича муҳокама қилинди.
Янгиликлар
