ЎМИ Матбуот хизмати

В январе 2019 года в городе Лахор Исламской Республики Пакистан прошла II Всемирная конференция на тему «Адаптация и Надежность: Восточные и Эмпирические Инновации в исламских финансах», организованная, Министерством Высшего образования Исламской Республики Пакистан и Лахорским университетом «Минхадж».

Наряду с иностранными экспертами по экономике, ведущими представителями финансовых институтов, банковских кругов и инвестиционных организаций, включая научных деятелей и профессоров из различных академических и финансовых учреждений из США, Исламской Республики Пакистана, Великобритании, Австралии, Малайзии, Саудовской Аравии, Нидерланд также приняла участие представительница нашей страны, независимый исследователь в области Исламского банкинга, международного и спортивного права, Алимова Нодира Саидахмедовна.

Участие Н.Алимовой в этой конференции стало содержательным и очень важным событием, включая тот факт, что она была единственной представительницей из стран Центральной Азии.

Н.Алимова выступила в качестве приглашенного спикера с докладом: «Продвижение системы партнерского финансирования в странах Центральной Азии, социальная справедливость и бизнес этикет». В докладе было особенно отмечено, что введется активная работа согласно Указу главы государства по стратегии действий по пяти приоритетным направлениям развития Республики Узбекистан 2017-2021 гг., где одним из приоритетных направлений является развитие и либерализации экономики, а также развитие социальной сферы. Также было отмечено, что 2019 год в Узбекистане объявлен Годом активных инвестиций и социального развития, где инвестиции являются основным двигателем экономики. Внедрение партнерского финансирования как нового продукта, развитие технологии в банковской индустрии, мобильного банкинга, партнерского микрофинансирования, проведение форумов и конференций с участием международных экспертов и высококвалифицированных специалистов, позволит глубже изучить суть и принципы работы данной системы, и ее применение на практике.

Более того, Н.Алимовой было отмечено о необходимости уделять особое внимание социальному развитию населения и человеческому капиталу, чтобы каждый человек чувствовал себя социально – защищенным, где концепция и принцип социальной справедливости играет немаловажную роль.

Также, в этом году в Абу Даби (ОАЭ), будет проходить международная конференция, темой которой является «Менеджмент и тематическое исследование», в рамках данной конференции Н.Алимова планирует выступить с докладом по теме «Спорт – залог успеха и здоровой жизни».

Баъзан инсон ҳаётида турли хил синовларга йўлиқади. Масалан: деҳқон деҳқончилигидан, тижоратчи тижоратидан ва яна бошқа бир инсон касби ила қийин аҳволга рўбарў бўлиши, уйи ёниб кетиши ёки ўғри тушиб хеч вақосиз қолиши мумкин. Бундай ҳолларда киши нима қилишини билмай, ғам-ғуссага тушиб қолади. Бу Аллоҳнинг синови албатта.

Шунда инсон бу ҳолатдан чиқиш йўлларини излайди, ҳаракат қилади. Бироқ, йўл топа олмагач, бирор-бир яқин дўсти, қариндоши ёки қўшнисидан маълум муддатга қарз сўрашга мажбур бўлади.

Хўп бундай пайтда қарз олувчи ва қарз берувчи нималарга эътибор бериши керак?

Келинг аввало қарз берувчи ҳақида билиб олсак!

Қарз берувчи шуни яхши билсинки, аввало Аллоҳ таоло унга қарз берадиган даражада дунё берибди ва агар қарз берса, қарз бериб туриш ила бир инсоннинг оғирини енгил қилишга сабабчи қилибди ҳамда қарз бергани учун улкан ажрларга эга бўлишни насиб қилибди.

Ҳадисларни умум қилиб айтганда, қарз бериб, бир инсоннинг оғирини енгил қилса, Аллоҳ таоло қиёматда унинг оғирини енгил қилиши, қарз бериб турувчига қарздор қарзини бергунича ҳар куни учун садақа қилувчининг савоби берилиши, қарз бериш ила ердагиларга раҳм қилгани учун унга осмондагилар раҳм қилиши, агар қарзни қарздордан кечиб юборса, Аллоҳ унинг гуноҳларини кечиб юбориши каби бир қанча қарз берувчига бериладиган фазллар бор.

Демак, қарз берувчи ушбу ниятлар ила қарз берса, унга улкан ажрлар берилар экан.

Энди қарз олувчига таъаллуқли бўлган масалаларни билиб олсак!

Аввало инсон Аллоҳ таолодан ҳаётида қарздор бўлиб қолишидан паноҳ сўрамоғи лозим. Зотан ҳадисда айтилинганидек, қарздор инсон қарзини ўз вақтида адо қила олмагач кўп ёлғон гапиради ва ваъда қилса хилоф қилади.

Агар инсон қарз олишга мажбур бўлиб қолсаю, уни албатта қайтариш нияти билан олса, Аллоҳ таоло унга қарзини адо қилишда ёрдам беради. Агар мақсади қайтиб бермаслик, чув тушириш, синдириш ва эгасини оғир аҳволга тушириш бўлса, Аллоҳ таоло унинг дунёсига талофат беради ва унинг ўзини бундан баттар ҳолатга тушириб қўяди.

Мақсади бузуқ бўлган қарз олувчилар шуни билсинким, ҳадисларда агар инсон қарзини узмасдан вафот этса, унинг номидан ҳам ҳеч ким қарзни адо қилмаса, у икки ўртада қолиши, ҳатто шаҳид одам ҳам қарзини узмаган бўлса, уни фақатгина қарзи жаннатдан тўсиб туради, дейилади.

Аллоҳ таоло барча қарз берувиларга бу дунё ва охиратда улкан ажрлар берсин. Қарз олганларга эса, касбларига барака берсину, қарзларини тезда адо қилишга Ўзи ёрдамчи бўлсин. Қарз бериб, қарздорларга нисбатан раҳм қилиб вақтини яна чўзиб турганлар ёки кечиб юборганларга Аллоҳ аолонинг ўзи раҳм қилсин.

Манбалар асосида Тошкент Ислом институти ўқитувчиси Абдураҳманов Яҳё

Нидерландияда бир университетнинг йигит ва қиз талабалари устида янги тадқиқот ўтказилди. Ўтказилган янги тадқиқотнинг таъкидлашича, ўзига оро бериб, зийнатланган аёлларга қараш ва улар билан гаплашиш эркакларнинг ички организмларида бузилиш, тарбисизликнинг юзага келишига сабаб бўлар, шунингдек, хотиранинг пасайиши ва бир ишни ақл билан бажариш қобилиятининг сусайишига олиб келар экан.  

Тадқиқотчи олимларнинг айтишича, аёлнинг зийнати ва жозибаси ортгани сайин эркакларга салбий таъсири шунчалик кучайиб боради.

Олимлар бу ҳолни шундай изоҳлашди: “Аёл кишининг юриши, эркакнинг унга қараши, у билан суҳбат қилиши эркак миясидаги маълумотларни таҳлил қилиш ва қарор қабул қилишга масъул бўлган ҳужайраларга салбий таъсир кўрсатади”.

Тадқиқотда аёлнинг ўзига оро бериши, зийнатланиши, жозибадорлиги ва очиқ-сочиқ юришининг таъсирини ўрганишга кўпроқ эътибор қаратилди. Танаси очиқ аёлга қараш – эркакнинг идрокини бузади, уни тўғри қарор қабул қилолмайдиган аҳволга солади.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деб марҳамат қилган: 

   قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ

“Сен мўминларга айт, кўзларини тийсинлар ва фаржларини сақласинлар. Ана шу улар учун покдир. Албатта, Аллоҳ нима ҳунар қилаётганларидан хабардордир” (Нур сураси, 30-оят).

Ушбу оятда Аллоҳ таоло биз мўминларни аввало кўзимизни тийишга, кейин эса фаржимизни сақлашга амр этмоқда. Зеро, зино деб аталган фарж билан боғлиқ гуноҳ айнан кўзни тиймаслик ортидан келиб чиқади. Шунинг учун Роббимиз бизни зинонинг биринчи босқичидан тийилишга буюрмоқда.

Танасининг кўп қисми очиқ бўлган, юриши, кўз қараши билан ҳаммани ўзига қаратадиган аёлга назар солиш инсоннинг фикрлаш қобилиятини ишдан чиқариб, ақлига салбий таъсир қилади. Агар инсон дарҳол қарашдан тийилса, унинг мияси дуруст ишлашда давом этиб, тўғри қарор қабул қилиш қобилиятини йўқотмайди.

Оятнинг сўнггида “Албатта, Аллоҳ нима ҳунар қилаётганларидан хабардордир” деган жойига эътибор берайлик! Бу гап бизга Аллоҳ таолонинг доимий кузатиб туришини баён қилмоқда. Бу аёлларга назар солишдан тийилиш учун энг афзал йўлдир. Психологлар ҳам айтишадики, агар инсон ташқи кузатув ва назоратни ҳис қилиб турса, гуноҳга қўл уришдан тийилади.  

Номаҳрам аёлга қараш зино сари босилган илк қадамдир. Агар инсон шу назарни тийиб, номаҳрам аёлларга қарамаса, ажойиб ҳаловатни ҳис қилади. Имом Табарий Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадиси қудсийда: «Албатта, (номаҳрамга) назар қилиш иблиснинг заҳарланган ўқларидан биридир. Ким Мендан қўрқиб, у (назар)ни тарк қилса, бадалига бир иймон бераманки, унинг ҳаловатини ўз қалбида топади», дейилган.

Аёлларга шаҳват билан кўп қараш инсонни турли касалликларга мубтало қилади. Масалан, назар оқибатида юз берадиган доимий ҳаяжон ва қўзғалиш натиждасида артерия склерози (томирларнинг қаттиқлашиши), қон босимининг ошиши, асабларнинг бузилиши, руҳиятдаги ўзгаришлар, импотенция (жинсий заифлик) ва ҳоказо касалликлар келиб чиқади. Бу касалликларнинг белгилари, оғир кўринишлари кексайганда яққол сезила бошлайди.

Аллоҳ таоло бизга кўзимизни тийишни амр қилиш билан пок ва соғлом бўлишимизни ирода қилган. “Ана шу улар учун покдир” деган сўзи шуни англатади. Кўзини тийган одам турли фаҳш ишлардан пок бўлади ва саломатлиги ҳам яхши ҳолатда юради.

Танасини беркитиб юрган аёлларга шаҳват билан қараш деярли учрамайди. Аммо танаси очиқ аёлларга шундай назар солиш ҳар қадамда учрайди. Эркакларга айнан шундай кўринишдаги аёллар салбий таъсир ўтказадилар. Мана энди Ислом дини нега аёлларга очиқ-сочиқ юришни ҳаром қилганини, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам нега очиқ кийимда юрувчи аёлар жаннатнинг ҳидини ҳам ҳидламасликларини айтганларини тушуниб етдик. Агар ўша аёллар тавба қилиб, ўзларини тузатсаларгина жаннатга киришлари мумкин.

Ҳозирги кунда қаерга қарамайлик, Динимиз таълимотларига ва миллий қадриятларимизга зид равишда очиқ-сочиқ юрган аёллар кўзга ташланади. Телевизорда ҳам, интернетда ҳам, кўчада ҳам, ишхонада ҳам шундай аёллар бисёр. Барчамиз Аллоҳ таолонинг юқоридаги оятдаги кўрсатмасига амал қилиб, кўзимизни тийиб, фаржимизни асраб, пок ва соғлом ҳолда юришимиз лозимдир. Ана шунда Аллоҳнинг амрига бўйинсунган бўламиз, ана шунда савобга эга бўламиз ва қалбимизда ажиб бир ҳаловатни ҳис этамиз. Дунёда ҳам, охиратда ҳам саодатга эришамиз. 

Абдуддоим Каҳелнинг мақоласидан

Нозимжон Иминжонов таржимаси