muslim.uz
«Муҳаммад алайҳиссаломнинг тараннуми» ёхуд Гёте мусулмон бўлганми?
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Ғарб дунёсининг энг буюк адибларидан Вольфганг фон Гёте: «Инсоният ҳар жиҳатдан Ҳазрати Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам олдида қарздордир», деб ҳам замондошларини, ҳам ХХ аср Оврўпасини ҳайратда қолдирган эди. Гёте Ислом ва унинг буюк Пайғамбарига нисбатан фавқулодда бир яқинлик кўрсатган ва бу ҳиссиётини 23 ёшларидан бошлаб сўнгги кунларигача, ҳатто сўнгги нафасига қадар очиқ-ойдин изҳор қилган эди.
Дунёда Исломга энг яқин ва одилона ўлчовлар билан ёндошган миллат олмон миллатидир. Бу алоқа, шубҳасиз Гётедан бошланган. Ундан анча олдин Лайбниц, Лессинг, Ҳербел каби файласуф ва адиблар ҳам илмий ва холис ўлчовлар ила Исломни тадқиқ қилганлар. Бироқ Гётенинг ўрни буткул ўзгача эди. Унинг ислом ҳақида илгари сурган тушунчаларини ташқаридаги исломга уйғун бир кишининг эмас, балки бу динга мансуб кишининг фикрлари сифатида қабул қилиш керак. Гётенинг Исломга нисбатан самимий ҳурмати унинг «Ҳазрати Муҳаммаднинг тараннуми» номли асари билан бошланади. У «Фауст»дан кейин энг буюк асар деб танилган «Шарқу Ғарб девони»да яққол намоён бўлди. Зотан, ёзувчи Қуръон нозил бўлган муборак Қадр кечасини алоҳида нишонлаганини ҳам тап тортмай эътироф этган. Гёте Ислом билан илк бор 23 ёшида – Қуръони каримнинг янги таржимасини ўқиш билан танишди.
Қуръоннинг илк лотинча таржимаси 1422 йилда Базелда, Теодор Библиандер томонидан амалга оширилган ва Мартин Лютернинг сўзбошиси билан нашр этилган эди, Бу таржима Қуръоннинг асл матнидан жуда узоқлигига ва ифодада жуда кўп хатолар борлигига қарамай, Гётени ҳайратда қолдирган ва у шундай деган эди:
«Қуръон китобларнинг китоби эканлигига исломий важиба (бурч) туфайли ишонаман».
Гёте ўқувчилари ва тингловчиларига Ислом инсоннинг фитратига энг уйғун дин эканлигини ҳамиша айтиб юрарди. Унинг қуйидаги сўзлари диққатга сазовор:
«Аллоҳ бирдир. У нуқсонсиз, сомаддир: У тугмади, туғилмади».
Маълумки, бу ифодалар Қуръондаги Ихлос сурасига оид таржиманинг айнисидир.
Гёте 1820 йилда келинининг касаллиги туфайли тортган изтиробини бир дўстига ёзган хатида бундай ифодалаган эди:
«Бу ўринда ҳам ўзимни Исломда тутишдан бошқа чорам қолмаяпти».
Гётенинг тақдир ҳақидаги тушунчалари ҳам исломийдир. «Устига номим ёзилмаган ўқ менга тегмайди», дейди унинг қаҳрамонларидан бири.
«Аллоҳнинг изни бўлмасдан томдан бир чумчуқ ҳам тушмайди», деган сўзлар ҳам Гёте қаламига мансубдир.
Гёте ўлимидан бир йил олдин Эккерманга бундай деган:
«Суюкли ўғлим, улуҳиййат фикридан бизнинг нечоғлик ҳам хабаримиз бор?! Бизнинг тор тасаввурларимиз у улуғ борлиқдан нималарни ҳам англата оларди? Бир турк каби Аллоҳни юз исми билан таъбир этсам ҳам, барибир у сўнгсиз қудрат олдида ҳеч нарса сўзламаган бўламан».
Гёте 1832 йилнинг 22 мартида ҳаётдан кўз юмди. Вафотидан олдин қўли билан кўксига тинмай «W» ҳарфини «чизар» эди. Лео Кеттер бу ҳолатни изоҳлаб, «W» Гётенинг илк исми бўлган Вольфгангта ишора, деб тушунтиради. Аммо шу нарса маълумки, Гёте Қуръон ҳарфларини ўрганиш учун узоқ муддат машқ қилган ва «Аллоҳ» лафзини арабийда жуда яхши ёза олган.
Ўлим олдидан кўп насоролар кўксиларига қўллари билан хоч расмини «чизишади», Гёте эса бунинг ўрнига «Аллоҳ» лафзини ёзган, деб ўйлаймиз. (Маълумингизки, «Аллоҳ» лафзининг бошидаги алиф бўлмаса ҳам, маъно ўзгармайди ва «лиллаҳ» ёзуви пайдо бўлади, унинг ёзилиши эса, «W» ҳарфига айнан ўхшашдир).
Манба: islom.uz
Болгарияда мусулмон жамоаларига давлат кўмак кўрсатади
Болгария Республикаси парламенти томонидан қабул қилинган "Дин тўғрисидаги қонун"га кўра, болгариялик мусулмонлар учун ҳар йили уч миллион евро миқдоридаги давлат ёрдами берилади. Ушбу мабла- Болгария муфтийлиги ихтиёрига топширилиши қайд этилган.
2013 йилда ўтказилган ҳисобга олиш дастурига кўра, ҳар бир дин вакилига йилига 5 евро миқдоридаги пул берилади.
Маълумот учун, Болгарияда етти миллион аҳоли яшайди. Шундан 1,5 миллиони мусулмонлар экани айтилган.
Қонун 2019 йилнинг 1 январидан кучга кириши эътироф этилган.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Нишонга урилган гаплар: “Бирор инсонга фойданг тегмаса, ҳеч бўлмаса зараринг ҳам тегмасин”
Қуйида келтириладиган фикрлар, ҳикматлар ижтимоий тармоқлардаги турли саҳифалардан олиб таржима қилинган. Бундан ташқари саҳобаи киромлар, улуғ олимлар, Яқин Шарқ, Осиё, Европа ва Америка мутафаккирларининг бир қатор фикрлари ҳам берилган.
*****
Технология ҳамма нарсани қора (балчиққа) белашидан олдин болалигимни ўтказганимга хурсандман.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Миянгдан фойдалан! Ахир у текин-ку!
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Эски дўстингни тарк этма. Чунки янги дўст у каби бўлмаслиги мумкин.
Сулаймон Ҳаким
*****
Олийжаноблик – бирорта инсон сени кўрмай турган пайтда ишингни пухта, саҳиҳ қилиб бажаришингдир.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Одамлар билан бўладиган алоқам дарахт баргларига ўхшайди.
(Дарахт шохи, барги дарахтда қолса, униб-ўсади, дарахтга фойдаси тегади, узилиб ерга тушгани эса ҳеч қачон дарахтга келиб қайтадан ёпишмайди.) Ёнимда қолган инсоннинг фойдаси тегади. Ёнимдан кетгани қайтиб келмайди.
“Тарих муҳрлаган сўзлар”
*****
Бошингдан қийин кунларни ўтказаётганингда, “Ишларингга биз эътибор берамиз, ёнингдамиз” деган одамларнинг қандайлигини билиб оласан.
“Сукутдаги садолар”
*****
Баъзи инсонлар кўнглимизда “Келгусида уларга ўхшаганлардан қандай четланишимиз борасида” тажриба қолдирадилар.
“Сукутдаги садолар”
*****
Бирор нарсага нисбатан «Синиб қолмасмикин!» деган қўрқув билан керагидан ортиқ хавотир бўлишинг сенинг синишингга, уни эса бутун қолишига сабаб бўлади.
(Бу хавотир сени ич-ичингдан кемиради. Ўша нарсага ёки инсонга ҳеч нарса бўлмаслиги мумкин, аммо сен ўйлайвериб, хавотирланавериб адо бўласан дейилмоқчи.)
*****
- Бирор инсонга фойданг тегмаса, ҳеч бўлмаса зараринг ҳам тегмасин!
- Бирор инсонни хурсанд қилолмасанг, ҳеч бўлмаса хафа ҳам қилма!
- Бирор инсон ҳақида яхши сўз айтолмасанг, ҳеч бўлмаса ёмон сўз ҳам айтма!
- Бировнинг ютуғидан хурсанд бўлолмасанг, ҳеч бўлмаса ҳасад ҳам қилма!
«Ўзингни тузат» саҳифасидан
*****
Интернет материалларидан тўплаб, таржима қилувчи
Нозимжон Иминжонов
Мўминаларга ибрат мўминалар: Умму Салама (розияллоҳу анҳо)
Мўмина оналаримиз орасида Умму Салама (розияллоҳу анҳо) воқеаларни ғоятда чуқур ўйлаб, жуда тўғри қарорлар берадиган ақлли аёл эди. Мўминлар онаси Умму Салама (розияллоҳу анҳо) Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) вафотларидан сўнг содир бўлган воқеаларни диққат билан кузатиб борди. Инсонлар, хусусан, уларни идора этувчи халифа ва волийларнинг тўғри йўлдан адашмаслиги учун ҳаракат қилди. Тарихчиларнинг ёзишича, бир куни Умму Салама (розияллоҳу анҳо) халифаликни олган Усмон ибн Аффон (розияллоҳу анҳу) ҳузурига кирди ва ул зотга насиҳат қилиб, шундай деди: “Эй ўғлим, менга нима бўляптики, одамларнинг сендан узоқлашиб, ҳимоянгдан чиқаётганини кўряпман. Расулуллоҳнинг (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) севган йўлидан бошқа бир йўлда хайр қидирма. У ўчирган ўтни ёқма. Дўстларинг Абу Бакр (розияллоҳу анҳу) ва Умар (розияллоҳу анҳу) нинг йўлларидан юр. Улар ишни маҳкам ушладилар ва асло зулм қилмадилар. Бир она сифатида насиҳат қиляпман. Бу менинг ҳаққим, вазифам. Сен ҳам итоат этишинг лозим”. Усмон ибн Аффон (розияллоҳу анҳу): “Албатта, сиз айтдингиз, мен тингладим. Сиз тавсия эттингиз, мен ҳам қабул эттим”, дедилар.
Саидаброр Умаров
Сирдарёда имом-хатиб ва отинойилар учун семинар ташкил этилди
Гулистонда Сирдарё вилояти ахборот-кутубхона марказида ҳудуддаги шаҳар ва туманлар имом-хатиблари ҳамда отинойилар иштирокида маданий-маърифий тадбир бўлиб ўтди.
Президентимизнинг 2018 йил 16 апрелдаги “Диний-маърифий соҳа фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармони ижросини таъминлашга вилоятда алоҳида эътибор қаратилаётгани таъкидланди.
Тадбирнинг биринчи куни 65 нафар имом-хатиб, иккинчи куни 85 нафар отинойи иштирок этди. Давра суҳбати тарзида ўтrказилган маданий-маърифий тадбирда вилоят ҳокимининг ўринбосари И.Мўминов, Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг вилоятдаги вакили, вилоят бош имом-хатиби Ҳ.Зокиров, Гулистон давлат университети профессори Р.Маҳмудов, Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси вилоят бўлими раҳбари Ҳ.Ортиқбоева, Маънавият ва маърифат маркази Сирдарё тумани бўлими раҳбари А.Мирзааҳмедов ва бошқалар муқаддас динимиз, Қуръони карим тафсири, шунингдек, турли бидъат ва хурофотларга барҳам бериш, никоҳ ва ёшлар тарбияси билан боғлиқ қизиқарли маърузалар қилди.
Тадбир давомида Ўзбекистон мусулмонлари идораси тавсияси асосида чоп этилган “Тафсири ирфон”, “Имомлик – буюк масъулият” ҳамда “Бидъат ва хурофотларни бартараф этиш учун тавсиялар” китобларининг тақдимоти ўтказилди. Ушбу китоблар иштирокчи имом-хатиблар ва отинойиларга тарқатилди.
– Муқаддас динимиз ҳақида сўзлагувчи, эл олдида маъруза қилувчининг ўзи аввало айтганларига амал қилиши, ҳар соҳада, яъни тарбияда, одоб-ахлоқда, муомалада, кийинишда бошқаларга намуна бўлиши зарур, – дейди Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг вилоятдаги вакили, вилоят бош имом-хатиби Ҳ.Зокиров. – Чиройли сўзлаши, фикрини лўнда тушунтирмоғи лозим. Имом-хатиб ёки отинойилар оддийлиги, самимийлиги, диний ва дунёвий билими кенглиги ва албатта, хушмуомалалиги билан бошқаларнинг меҳрини қозонсин.
Тадбир доирасида иштирокчилар ахборот-кутубхона марказидаги шароитлар, китоблар фонди ва электрон кутубхона фаолияти билан танишди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати