30 январь – Ўзбекистон Республикасининг биринчи Президенти Ислом Каримов таваллуд топган кунга бағишланади 

 Қуръони карим – маънавиятимиз асоси

Мустақиллик туфайли миллатимизга насиб этган улуғ неъматлардан бири динга, жумладан ислом динига ҳамда унинг асосий манбаси Қуръони каримни ўрганишга бўлган муносабатнинг тубдан ўзгариши бўлди.

“Қуръони каримни яхши билган киши бу илоҳий китобда инсонпарварлик, тинчлик, осойишталик ва бошқа динларга муроса билан қараш тарғиб қилинишини жуда яхши билади”, – деб таъкидлаган эди Ўзбекистон Республикасининг биринчи Президенти Ислом Каримов.

Шунингдек, давлатимизнинг илк асосчиси айтиб ўтганларидек: “Бугунги кунда ислом динига нисбатан бутун дунёда қизиқиш ва интилиш кучайиб, унинг хайрихоҳ тарафдорлари кўпайиб бораётгани ҳеч кимга сир эмас. Бунинг асосий сабаби муқаддас динимизнинг ҳаққонийлиги ва поклиги, инсонпарварлиги ва бағрикенглиги, одамзотни доимо эзгуликка чорлаши, ҳаёт синовларида ўзини оқлаган қадрият ва анъаналарни аждодлардан авлодларга етказишдаги беқиёс ўрни ва аҳамияти билан боғлиқ. Халқимизнинг маънавиятини шакллантиришга, ҳар қайси инсоннинг Аллоҳ марҳамат қилган бу ҳаётда тўғри йўл танлаши, умрнинг мазмунини англаши, авваламбор, руҳий покланиш, яхшилик ва эзгуликка интилиб яшашида унинг таъсирини бошқа ҳеч қандай куч билан қиёслаб бўлмайди. Шу нуқтаи назардан қараганда, муқаддас ислом динимизни пок сақлаш, уни турли хил ғаразли хуруж ва ҳамлалардан, туҳмат ва бўҳтонлардан ҳимоя қилиш, динимизнинг асл моҳиятини униб-ўсиб келаётган ёш авлодларимизга тўғри тушунтириш, ислом маданиятининг эзгу ғояларини кенг тарғиб этиш вазифаси ҳамон долзарб бўлиб қолмоқда”.

Ҳеч шубҳа йўқки, юқорида таъкидланганидек, ўзбек халқининг яхши фазилатларга эга бўлишида ислом дини ва унинг асосий манбаси бўлган Қуръони карим беқиёс аҳамият касб этади.

Мустақилликдан аввал юртимизда диний таълим-тарбия сустлашиб, унинг ўрнига халқимиз онгига даҳрийлик эътиқодини зўрлик билан сингдириш сиёсати йўлга қўйилди. Натижада ўзбек халқи маънавий жиҳатдан заифлашди. Бир неча авлод диний билимлардан бебаҳра қолди. Миллий маънавиятимиз ва қадриятларимиз ўз асосларидан тамомила узилди. Бунинг замирида бир томондан тарихимизни сохталаштириш, иккинчи томондан диний саводсизлик ва буюк алломаларимизнинг улкан илмий меросидан бехабарлик, кейинчалик эса баъзи-бир ёшларнинг турли диний-сиёсий оқимларнинг енгил ўлжасига айланиб қолиш ҳолати юзага келди. Албатта, ўтган асрларда ҳам турли фирқа ва оқимлар томонидан муқаддас ислом динини ўзларининг ғаразли ниятлари тарафига буриб, нотўғри талқин қилиш ҳаракатлари бўлган. Аммо аҳолининг энг зарур диний билимларга эга эканлиги ҳамда уламоларимизнинг мазкур оқимларга ўз вақтида далил-ҳужжатларга таянган ҳолда асосли зарба бериб туришлари халқимизни диндаги бузғунчилар таъсиридан сақлаб қолди. Бу борада буюк алломаларимиз имом Бухорий, Абу Мансур Мотуридий ва бошқа уламоларимизнинг қилган улкан ишлари фикримизнинг яққол далилидир.

“Таассуфки, – деб ёзади ўзининг “Юксак маънавият – енгилмас куч” номли асарида Ислом Каримов, – баъзан Ислом дини ва диний ақидапарастлик тушунчаларини бир-биридан фарқлай олмаслик ёки ғаразли мақсадда уларни тенг қўйиш каби ҳолатлар ҳам кўзга ташланмоқда. Шу билан бирга, Ислом динини ниқоб қилиб, манфур ишларни амалга ошираётган мутаассиб кучлар ҳали онги шаклланиб улгурмаган, тажрибасиз, ғўр ёшларни ўз тузоғига илинтириб, бош-кўзини айлантириб, улардан ўзининг нопок мақсадлари йўлида фойдаланмоқда. Бундай ножўя ҳаракатлар, аввало, муқаддас динимизнинг шаънига доғ бўлишини, охир-оқибатда эса, маънавий ҳаётимизга салбий таъсир кўрсатишини барчамиз чуқур англаб олишимиз ва шундан хулоса чиқаришимиз даркор”.

Мухтасар қилиб айтадиган бўлсак, ҳозирги кунда дунёнинг турли бурчакларида диний экстремистик гуруҳлар пайдо бўлиб, улар ўзларининг ғаразли мақсадларини амалга ошириш, мусулмонларнинг онги ва тушунчасини чалкаштириш мақсадида Қуръони карим оятлари ҳамда Ҳадиси шариф маъноларини ўз фойда ва хоҳишларига буриб, айниқса, Қуръони карим оятларини ўз раъйларича тафсир қилиш билан шуғулланмоқдалар. Бунинг таъсирида Қуръони карим илмидан жиддий хабари бўлмаган баъзи ёшлар орасида ундай ғаламисларнинг бузуқ мақсадларини англамасдан, уларни катта олим деб ҳисоблаб, тўғри йўлдан адашиш ҳоллари юзага келмоқда. Шунинг учун Қуръони карим оятларининг мазмунини изчил ва чуқур ўрганиш, бу илмга улкан ҳисса қўшган мовароуннаҳрлик буюк муфассир олимларимизнинг ўлмас асарлари устида тадқиқотлар олиб бориш айнан Ўзбекистон Республикасининг биринчи Президенти Ислом Каримов бизга кўрсатиб берган энг тўғри йўл бўлиб қолади. Зеро бундай буюк зотнинг порлоқ хотираси халқимиз қалбида мангу яшайди. Илоҳим жойингиз жаннатда бўлсин!                 

                                                                                             Аброр АЛИМОВ, 

Тошкент шаҳар 

 “Қатортол” жоме масжиди имом-хатиби

Хабар берилганидек, Иордания пойтахти Оман шаҳри 2017 йилда Ислом маданияти пойтахтларидан бири сифатида эълон қилинган эди. Ушбу шаҳар, Ислом маданияти пойтахти доирасида ўтказиладиган биринчи анжуманга мезбонлик қилади.

Дастур доирасида ўтказилиши белгиланган қатор йиғилишларда, турли мусулмон давлатларидан етук мутахассислар иштироки кузатилмоқда. Шунингдек, бир қатор маданий обектларнинг очилиш маросимлари ҳам бўлиб ўтади.

Иорданиянинг Маданият вазирлиги Бош котиби доктор Аҳмад Рошиднинг айтишича, Оман шаҳрига Ислом маданиятининг пойтахти деган юксак мақомнинг берилиши, Ислом динининг цивилизацион қадриятларини янада юксалтиришга имкон беради.     

                                            Илёсхон АҲМЕДОВ

тайёрлади

Бандаларини Ўзининг муқаддас, мўжиз Каломини ўқишни ўрганиш бахтига мушарраф этган Аллоҳ таолога беҳад ҳамду санолар бўлсин.

Ўз умматларига: «Сизларнинг энг яхшиларингиз Қуръонни ўрганиб, уни бошқаларга ўргатганингиздир»  дея, уларни ушбу Каломи Раббонийнинг таълимига тарғиб қилган ва бунда ўзи энг гўзал намуна бўлган Набийимиз Муҳаммад мустафога Аллоҳниг салоту саломлари бўлсин.

Аллоҳ таоло: Албатта, у Қуръони каримдирки, (у) яширин Китобда (Лавҳул-маҳфузда) дир. Уни (Қуръонни) таҳоратли кишилардан ўзгалар ушламаслар, деган. ( Воқиаь сураси 77-79).

عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ يَزِيدَ قَالَ : كُنَّا مَعَ سَلْمَانَ فَخَرَجَ فَقَضَى حَاجَتَهُ ، ثُمَّ جَاءَ فَقُلْتُ : يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ لَوْ تَوَضَّأْتَ لَعَلَّنَا أَنْ نَسْأَلَكَ عَنْ آيَاتٍ. قَالَ : إِنِّى لَسْتُ أَمَسُّهُ ، إِنَّمَا لاَ يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ. فَقَرَأَ عَلَيْنَا مَا شِئْنَا.

Абдурраҳмон ибн Язид ҳикоя қиладилар: Биз Салмом (розияллоҳу анҳу) билан бирга эдик. У бизни ёнимиздан туриб, чиқиб кетди ва ҳожатини қилиб келди. Мен эй Абу Абдуллоҳ таҳорат қилдингизми? Биз Аллоҳнинг каломидан сўрамоқчи эдик дедим. У мен Мусҳафни ушламайман, уни покланганлар ушлайди деди. Ва бизга сўраган оятларимизни тиловат қилди.(Байҳавий ва Дорақутний ривояти).

قَالَ النَّبِىُّ   صلى الله عليه وسلم لاَ يَمَسُّ الْقُرْآنَ إِلاَّ طَاهِرٌ

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қуронни фақатгина таҳоратли кишигина ушлайди”, деганлар .( Термизий, Ибн Ҳиббон, Ҳоким ва Сунани Доримий 447-ҳадис).

روي ابن عمر أن النبي صلى الله عليه وسلم كان ينهى الحائض والجنب عن قراءة القرآن

Ибн Умар розияллоҳу анҳу ривоят қилади:

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Хайз ва жунуб ҳолатдаги кишини Қуронни тиловат қилишдан қайтарган”, эдилар .( Мабсут Сарахсий 3-жуз 301-саҳифа).

Қуръони Каримни жунуб, ҳайз, нифос ва таҳоратсиз ҳолдагилар ушлаши мумкин эмас. Фақат Қуръони каримнинг ташидан унга ёпишмаган нарса ила ушлашлари жоиз. Улар бутун бир ояти карима ёзилган қоғозни ҳам ушлашлари дуруст эмас.

Баъзи уламолар: балоғатга етмаган болалар Қуръонни ўрганаётган вақтларида енгил таҳоратсиз ушлашларини жоиз деганлар. Агар таълим берувчи жунуб, ҳайз, нифос ва таҳоратсиз ҳолда бўлса, Ана шу ҳолатларда Каломуллоҳни ушламасдан сўзма-сўз ўқиш ила таълим беради.

Тошкент ислом институти 4-курс талабаси

 Тожиддинов Абдуссомад Абдулбосит ўғли

Маҳорат ва сабр билан тўқилган ўргимчак тўри – битиши қийин бўлган ва йиринглаган яраларга жуда фойдалидир. У яра даражаси қанчалик оғир бўлмасин, ҳаттоки антибиотик дори воситалари таъсир қилмаган ҳолатларда ҳам, тузатиш хусусиятига эга. Тўр қон оқаётган жароҳат устига қўйилса, қон тўхтайди. Қуюқ тўқилган оқ тўрни пушти ранг ёғда қайнатиб қулоққа қўйилса, қулоқ оғриқлари кетади. Ўргимчак тўрини безгак касаллигида ҳам ишлатса бўлади, бунинг учун тўрларни ўрмон ёнғоғи билан аралаштириб, думалоқ шаклга келтириб, икки  бўлакка ажратиш керак. Бирини хуруждан сўнг, бошқасини эса кейинги хуруж бошланишидан аввал бериш керак. Кўзга тушган оқ доғларни йўқотиш учун 30 дона бутли ўргимчак инини зайтун ёки кунгабоқар (50 мл) ёғига солиб қўйиб, қуёшда 30 кун сақланади. Сўнг дока ёки элакдан ўтказиб, кўздаги оқ доғларга ёки катарактага суртилади. Қадимги табобатда ҳали дори воситалари ўйлаб топилмаган пайтда, табиблар дори қутисида ўргимчак тўри муҳим жойни эгаллаган.          

Гап шундаки, ўргимчак тўри тузилиши жиҳатидан инсон имун тизимининг асосий унсури бўлган лимфаларга яқиндир. Ўргимчак тўрини яра устига қўйилиб бир оз муддат ушлаб турилса натижа кўз олдингизда намоён бўлади: ҳарорат тушиб, оғриқли ерлардаги оғриқ кетиб, шишлар камаяди, яра ёпилишни бошлайди.

Агар ўргимчак тўрини ва нонни  эзиб аралаштириб ярага қўйилса яра битиши анча тезлашади. Тибет тиббиётида, ўргимчак тўри антисептик ва қон тўхтатувчи восита ҳисобланади. Сенкевичнинг даволаш услубида, нон мағзи билан  тайёрланган тўр ҳақида кўп сўз боради, лекин энг фойдалиси майдаланган калина (бодрезак) бутаси пўстлоғи ва тўрдан тайёрланган аралашмадир.   

Моҳира ЗУФАРОВА,

Халқаро алоқалар бўлими

мутахассиси

Саиднинг ойиси ҳар якшанба куни сомса қилар эди. Ойиси ҳар сомса қилганида бувиси: "Болам, қўшнига озор бермагин" дер, ойиси эса: "Хўп бўлади, ойижон", деб бир ликопча сомсани қўшнисиникига чиқариб берар эди. Бир куни Саид бувисидан: "Бувижон, нега ойим ҳар сомса қилганларида "Қўшниларга озор берманг", дейсиз?", деб сўради. Бувиси эса: "Ойинг пиширган сомсанинг ҳиди уларнинг димоғига киради, улар ҳам сомса егиси келиб, озорланишади. Агар сомсадан берсанг, еб кўнгиллари таскин топади", деди. Шунда Саид кеча мактабда синфдоши Аҳрор каттакон олмани карсиллатиб еганини, бошқа болалар эса унинг олмасига ҳавас билан қарашганини эслаб, сўради: "Кеча Аҳрор мактабда ҳамманинг олдида олма еди, демак, у ҳаммага озор берибди-да?!" "Албатта", жавоб берди бувиси. "Лекин у олмасини ҳаммага бўлиб берса, ўзига ҳеч нарса қолмас эди-да", деди Саид. "Ундай бўлса, панароққа ўтиб ейиш керак", деди бувиси.

Билингки, атрофдагиларга фақат қўл ёки тил билан озор беришдан ташқари бошқа кўпгина ишлар ҳам борки, улар орқали бехосдан азият етказиб қўйиш мумкин. Улардан бири ҳиддир. Жамоат жойларига борадиган бўлсангиз, ювиниб, тоза кийимлар кийиб боришингиз лозим.

Акбаршоҳ РАСУЛОВ