muslim.uz

muslim.uz

Сохта салафий (яъни, ваҳҳобийлар) ашъарий ва мотуридийларнинг имон масаласига оид эътиқодлари мукаммал эмас ва имон номи остига амални киргазиш керак деб даъво қиладилар. Уларнинг бу даъвоси асоссиз ва икки мазҳаб тарафдорларига бўҳтондир.

Масала шундаки, тўғри тафаккур қилиш орқали одатда ақл билан иймон ҳосил қилинади. Одатда дейилишдан мақсад Аллоҳ таоло иймонни инсон тўғри тафаккур юритганида яратишидир. Аллоҳ таоло Қуръони каримда бу ҳақда: “Айтинг (эй Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам), Ер юзида сайру саёҳат қилиб, илгари ўтганларнинг оқибатлари қандай бўлганини кўринглар!” деб айтади.
Имон бу тасдиқдир.

Баъзи уламолар имон бу тасдиқ ва шаҳодат калимасини, яъни: “Ашҳаду ан ла илаҳа иллаллоҳ ва ашҳаду анна Муҳаммадан абдуҳу ва росулуҳу…”ниайтиш имоннинг бир бўлаги бўлиб, рукн ҳисобланади,  амал қилишлик эса комиллик шартидир. Лекин шаҳодат калимасини нутқ қилиш соқовлик ва мажбурлаш ҳолатларида соқит бўлишининг эҳтимоли бор. Аллоҳ таоло Наҳл сурасининг 106-оятида: “Ким Аллоҳга иймон келтирганидан кейин (яна қайтиб) кофир бўлса, (Аллоҳнинг ғазабига дучор бўлур). Лекин ким қалби иймон билан ором олгани ҳолда (куфр калимасини айтишга) мажбур қилинса, (унинг иймонига зиён етмас),” дейди. Соқит бўлишнинг маъноси: шаҳодат калимасини узр мавжуд бўлгани сабабли айтмаслиги сабабидан Аллоҳ таолонинг азобига дучор бўлмаслигидир.

Бу аҳли сунна валжамоанинг икки йўналиши – мотуридий ва ашъарийларнинг гапидир. Икки ақидавий мазҳаб амал учун икки жиҳати бор, у ҳам бўлса, амал дегани Аллоҳ таоло ва унинг Расули соллаллоҳу алайҳи васаллам тарафидан яхшиликка буюриш ва ёмонликдан қайтариши. Бу жиҳатдан амал имон номи остига уламоларнинг иттифоқига кўра киради. Намознинг фарзлигига имон келтириш вожибдир, уни ёлғонга чиқариш эса куфрдир.

Аммо амалларнинг феъл билан адо этиш жиҳатидан эса бу имон номи остига кирмайди, чунки агар бундай қилинса, гуноҳкор осий одамни кофир деб ҳукм қилиш лозим бўлиб қолади, бу эса ботил гап. Шунинг учун ҳам зино қилган ва ўғрилик қилганларни кофирга чиқариш эмас, балки уларга  жазо ҳадд тайин қилинган.  Демак, бир киши намозни адо қилишга киришса, у  итоаткор мўъмин бўлади, аммо уни фарзлигини инкор қилмай, уни адо этишда дангасалик билан бош тортса, гуноҳкор мўъмин киши ҳисобланади.

Салафи солиҳларнинг: Имон бу сўз ва амал қилиш деган сўзининг маъноси, тасдиқ билиттифоқ рукн ҳисобланади, икки шаҳодат калимасини айтиш, бир ривоятга кўра, соқит бўлиши эҳтимоли бор рукн бўлса, бошқа ривоятга кўра, комиллик шарти бўлади, амал эса билиттифоқ комиллик шарти ҳисобланади.

Кўкалдош ўрта махсус ислом билим юрти                 

Р.Ахунджанов

Понеділок, 15 августь 2022 00:00

Хотира: Самимий ва камтар инсон эдилар

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.

Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.

Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

 

Бугун, 15 август куни марҳум муфтий Усмонхон домла Темирхон ўғли Алимов ҳазратлари фоний дунёдан боқий дунёга риҳлат этганларига роппа-роса бир йил бўлди.

Ислом дини инсон қадрини шу даража юқори кўтарганки, у ҳаётлиги даврида ҳам, оламдан ўтгандан кейин ҳам ҳурмати бирдек қадрланади. Албатта, биз марҳумларимизни ҳамиша ёдга олиб, уларнинг руҳларини шод қилиш учун савобли амалларни бажарамиз, Қуръони карим оятларидан тиловатлар қилиб, руҳларига бағишлаймиз.

Раҳматли муфтий ҳазратларининг янги масжид ва мадрасаларни очиш, мўмин-мусулмонлар эҳтиёжларини таъминлаш, Қуръони карим ўқитиш курсларини ташкил қилиш, диний адабиётларни чоп этиш, илмий-маърифий марказлар фаолиятини ривожлантириш, мусулмон мамлакатлари ва хорижий ҳамкорлар билан муносабатларни мустаҳкамлаш каби хайрли ишларда хизматлари катта бўлди.

Мўмин инсон шундай бахтли инсонки у вафотидан кейин ҳам қилган хайрли ишларидан ажр-савобга эга бўлади, унинг гўзал хулқи ва ибратли амаллари то Қиёматга қадар ёдга олиниб, ҳаққига дуолар қилинади. Натижада унинг охиратдаги даража ва мақоми янада кўтарилаверади. Марҳум Усмонхон домла Алимов ҳам ана шундай ҳамиша одамларнинг ёдида намунали хулқи ва қилган солиҳ амаллари билан хотираланадиган инсонлардан эдилар.

Олижаноб инсоний фазилатлари билан халқимизнинг чексиз ҳурматига муносиб бўлган Усмонхон домла Темирхон ўғли нафақат юртимизда, балки бутун Ислом оламида ҳам тан олинган олимлардан эди. Жумладан, ҳазрат 2012 йилда Ислом олами уюшмаси таъсис мажлисининг аъзоси ҳамда Бутундунё уламолар кенгаши аъзоси этиб сайландилар. Иорданиянинг Исломий стратегик тадқиқотлар маркази томонидан эълон қилинадиган “Жаҳоннинг энг нуфузли 500 мусулмони” рўйхатидан доимий равишда муносиб ўрин эгаллаб келаётгандилар.

Муфтий вазифасида у киши халқаро миқёсда ҳам кенг фаолият юритиб, кўплаб Ислом мамлакатлари билан маданий-маърифий алоқаларни йўлга қўйиш ва ривожлантиришга эришдилар. Ислом дини маърифатини тарқатиш ва ўзаро ҳамкорликдаги кенг кўламли ишлари муносиб тақдирланди.

Ҳазрат ҳаётини динимиз арконларини ўрганишга ва тарғиб этишга, халқимиз, ёшларимизни диний-маърифат руҳида тарбиялашга бағишлади. У кишининг “Имом Бухорий – муҳаддислар султони”, “Ҳазрати Имом”, “Ёшлар – келажагимиз”, “Расулуллоҳнинг муборак васиятлари”, “Оилада фарзанд тарбияси” каби ўнлаб китоблари, юздан зиёд илмий-оммабоп мақолалари эл-юртимиз ўртасида маълум ва машҳур бўлди.

Бугунги кунда ҳам олимнинг қолдирган илмий-маънавий меросидан халқимиз кенг фойдаланмоқда. Хусусан, марҳум муфтий Усмонхон Темирхон ўғли ҳазратлари томонидан нашр этилган “Тафсири Ирфон” китобининг мухтасар шаклда таълиф этилган – “Қуръони карим ва ўзбек тилидаги маънолари таржимаси” китоби чоп этилиб, мадрасалар устозлари, талабалари, имом-домлалар, диний соҳа ходимларига хайрия тариқасида кенг тарқатилди.

Марҳум Усмонхон домла Алимовнинг Ислом дини маърифатини кенг тарқатиш йўлидаги хизматлари, жамиятимизда бағрикенглик ва динлараро тотувлик муҳитининг мустаҳкамланишига қўшган муносиб ҳиссаслари учун “Эл-юрт ҳурмати” ордени ва бир қатор медаллар билан тақдирланган эди.

Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло марҳум Усмонхон домла Темирхон ўғли ҳазратларини дини мубинимиз йўлидаги беқиёс хизматлари, илм-маърифат, зиё тарқатиш йўлидаги меҳнатларини ҳусни қабул айлаб, эзгу ишларининг ажрларини ўзларига ҳамроҳ қилсин, Ўз мағфирати билан сийласин.

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Ўзбекистон мусулмонлари идораси ташаббуси билан ҳар йили юртимиздаги барча жоме масжидларнинг имом-хатиблари ўртасида “Йил имоми” танлови ўтказиб келинади.
Айни кунда танловнинг қуйи, яъни туман (шаҳар), вилоят босқичлари давом этмоқда. Ана шундай қизғин баҳс бугун, 13 август куни ЎМИ Қашқадарё вилояти вакиллиги тизимидаги масжидларда фаолият юритаётган имом-хатиблар ўртасида ўтказилди. “Абу Мўин Насафий” мажмуасида бўлиб ўтган билимлар беллашуви анъанага кўра, Қуръони карим тиловати билан бошланди. Танловда туман ва шаҳарларда биринчи ўринни қўлга киритган имом-хатиблар иштирок этдилар.
Кўрик танлов ҳар томонлама қизғин, самимий ва таассуротларга бой тарзда кечиб, имом-хатиблар яна бир карра билим ва маҳоратларини синовдан ўтказдилар. Танлов якунида ғолиблар аниқланиб, уларга вакиллик томонидан эсдалик ва қимматбаҳо совғалар тақдим этилди.
Маълумки, танловни ўтказишдан мақсад – бугунги тараққиёт талабларига жавоб берадиган, илмий салоҳияти юқори, касбий маҳорат соҳиби, ташаббускор, илғор фикрли, инновацион ғояларни ўзида жамлаган, замонавий ахборот технологияларидан етарлича фойдалана оладиган, энг муҳими, юртимизда диний соҳада амалга оширилаётган улкан ташаббусларни кенг халқ оммасига етказиш қобилиятига эга имом-хатибларни аниқлаш ва уларни муносиб рағбатлантиришдан иборатдир.


Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Понеділок, 15 августь 2022 00:00

Шариъатда дору-л-ҳарб ва дору-л- ислом

Ҳозирги замон уламолари илгари сураётган фикрга кўра барча давлатлар БМТга аъзо бўлиб, мазкур ташкилот хартиясини имзолагандан сўнг мусулмон давлатлар учун бирорта давлат дору-л-ҳарб ҳисобланмайди, балки, ҳатто мусулмонлар юрти бўлмаган диёрлар ҳам дору-л-аҳд (ўртада тинчлик ва сулҳ аҳди бўлган диёр) ҳисобланади, бинобарин, у юртларга ҳужум қилиш ёки ўша юртга борганда уларнинг қонунларини бузиш шаръан ҳаром бўлади.

Шунингдек, фуқаҳолардан бир тоифаси ҳозирги кунда аҳолисининг аксарияти мусулмон бўлган ҳар қандай мамлакатни дору-л-ислом ҳисобланишини илгари сурадилар.
Замонамиз уламоларидан Юсуф Қаразовийга кўра бугунги кунда ер юзида бирорта ҳам дору-л-ҳарб йўқ. Балки, мусулмонлар учун дунёнинг барча мамлакати, жумладан аҳолисининг аксарияти мусулмон бўлмаган диёрлар ҳам дору-д-даъва (яъни даъватни етказиш диёри) ҳисобланади.

Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, бугунги кунга келиб «дорул ҳарб» ёки «дорул куфр» каби тушунчалар ўз аҳамиятини йўқотган. Чунки, улар маълум марҳала ва даврга хос бўлган тушунчалар эди.

Боз устига қайсидир давлат дорул ҳарб ёхуд дорул куфр деб эътибор қилиниши учун аввал бошқа бир давлат дорул ислом деб эътибор қилиниши керак бўлади. Чунки, мазкур тушунчалар бир-бирига қарама-қарши тушунчалар сифатида вужудга келган бўлиб, бири бўлмаса бошқаси ҳам бўлмаслиги керак.

Ваҳоланки, бугун ҳаммаёқни дорул ҳарб ёки дорул куфр деб даъво қилаётганлар бирорта давлатни дорул ислом деб атамайдилар. Демакки, улар учун дунёда дорул ислом дейишга лойиқ бир давлатнинг ўзи йўқ. Агар шу мантикдан келиб чиксак, дунёда дорул ҳарб ёки дорул куфр ҳам бўлмаслиги керак. Зеро, бу тушунчалар «дорул Ислом» атамасига қарама-қарши ю нарсалар сифатида муомалага киритилган.

Юқоридагилардан биз учун энг камида шу нарса ойдинлашадики, Ўзбекистон каби аҳолисининг аксарияти мусулмон бўлган, фуқаролари бемалол ўз динларига амал қилиб юрган, йилига янги янги жомеъ масжидлар қурилаётган жойларни асло дору-л-ҳарб ёки дору-л-куфр деб аташ мумкин эмас. Балки, бундай юртлар Ислом диёри ҳисобланади.

Бинобарин, бундай мамлакатларга ҳужум уюштириш, турли террорчилик ҳаракатларини содир қилиш асло жоиз эмас (ҳолбуки, Ислом диёри бўлмаган мамлакатларга нисбатан ҳам мазкур жиноятларни амалга ошириш шаръан асло мумкин эмас), ва ундай жойдан ҳеч қаерга ҳижрат қилиш ҳам фарз эмас.

Абдураҳмонов Муҳаммадхон

"Ҳидоя" ўрта махсус ислом 
билим юрти мударриси 

Понеділок, 15 августь 2022 00:00

Шом вақти

Шом вақти. Деразадан ташқарига назар солар эканман, кўчада ёш болаларини олиб, сайрга чиққан келинларга кўзим тушади. Шом бўлгани боис кўчада чопаётган болаларнинг бир-бири билан урушиши, йиқилиб лат егани боис йиғи овозлари эшитилиб туради.

Болалик чоғларимизда бувим раҳматликнинг бот-бот қайтарадиган гаплари бўларди. “Шомда кўчага чиқманглар, жинлар кўпаядиган вақт”. Шу гаплари таъсир қилганидан бўлса керак, сал қоронғу тушиши билан уйларимизга чопар эдик.

Жобир ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Идишларингиз устини ёпинглар, қопнинг оғзини боғланглар, эшикларни қулфланг, кеч кирганида болаларингизни қайтаринг. Сабаби, (бу пайтда) жинларнинг тарқалиши ва тез ҳаракатланиши бор. Ётишдан олдин чироқларни ўчиринг. Сабаби сичқон пиликни олиб, хонадон соҳибларини ёқиб юбориши мумкин” (Бухорий, Абу Довуд ва Аҳмад ривояти).

Бу ривоятда бир қанча фойдали маслаҳатлар берилмоқда. Жумладан, идишлар устини очиқ қолдирмаслик, қопнинг оғзини боғлаш ва кеч кирганда болаларни кўчага чиқармаслик ва шомдан кейин ташқари эшикни қулфлаш, ётишдан олдин шамни ўчириш таъкидланмоқда.
“Шомдан кейин кўчага чиқиб бўлмайди”, деган гап мана шу ҳадисга асосланиб айтилган бўлса, ажаб эмас. Бу гапларнинг асоси бор. Сабаби шом пайтида жинлар ер юзи бўйлаб тарқалади. Бу пайтда жинлар кўчада юрган болаларга зиён етказиб қўйиши мумкин.

Ҳозирги вақтда хасталикларнинг тури кўпайиб кетган. Аммо ҳар доим ҳам  касалликнинг келиб чиқишига асосий омил қилиб экологияни рўкач қилишимиз ноўрин.

Маҳалла келинларидан эшитиб қоламан: “Болам кечаси шайтонлаб чиқяпти, тез-тез касал бўлади”.  Энди мулоҳаза қилиб кўрайлик, ҳамма  хасталик  ҳам дори-дармон билан тузалавермагач, болаларнинг  соғлигини тиклаш учун, уларнинг руҳияти билан ҳам ҳисоблашишимиз зарур.

Шифокорлар ҳар қандай  касалликда гигиенага  жиддий эътибор беришни таъкидлашади. Ислом динида Қуръони карим, Набавий таълимотларида покликка тарғиб қилинади.  Шунинг учун ҳам  эмизикли боласи бор бўлган аёлларга доимо таҳорат билан болани эмизиш, эмизиш вақтида Қуръон оятларини ўқиш, саловатлар, тасбеҳлар айтиш тавсия этилади. Бундай амалнинг фазилатини кенгроқ тушунтирадиган бўлсак, таҳорат билан фарзандини қўлга олган аёл покиза руҳ билан боласини эмизишни бошлайди. Қуръон тиловати эса  гўдакдан шайтон ва жинларнинг таъсирини кетказади. Бундай болаларнинг уйқуси сокин, танаси соғлом,  руҳи тетик бўлади. Шундай экан ҳаётимизни Қуръони карим оятлари ва Суннати Набавий билан  нурлантиришимиз лозим. Токи фарзандларимизнинг имони мустаҳкам, ўзи саломат, эътиқоди юксак даражада бўлсин.

 

Мунира АБУБАКИРОВА

Ўзбекистон мусулмонлари идораси мутахассиси

 

 

 

Сторінка 73 з 2297

Ушу бўлимдаги асосий материаллар Жалолиддин Нуриддиновнинг "Ҳаж ва умра қўлланмаси"дан олинди

Top