muslim.uz

muslim.uz

Бугун, 13 сентябрь куни Қирғизистон Республикасининг Бишкек шаҳрида «Маънавий ипак йўли: Буюк инсоний қадриятлар ва замонавий таҳдидлар» номли халқаро анжуман бошланди.

Мазкур анжуманда иштирок этиш учун Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари куни кеча, 12 сентябрь куни Бишкек шаҳрига жўнаб кетдилар.

Ушбу халқаро анжуманда Марказий Осиё республикаларининг диний идора раҳбарлари иштирок этмоқда. Қирғизистон, Қозоғистон, Ўзбекистон, Туркманистон ва Тожикистон республикаларининг диний уламоларидан ташқари ушбу анжуманга Россия Федерацияси ва Хитой Халқ Республикасининг диний идоралари вакиллари ҳам меҳмон сифатида таклиф этилган.

Қирғизистон муфтийси Максатбек Токтамишевнинг айтишича, халқаро анжуманнинг марказий мавзуси замонавий таҳдидларга қарши курашда уламоларнинг ҳамкорлигини таъминлаш масаласи бўлади.

Маълумот учун, ушбу конференция учинчи бор ташкил этилаётган бўлиб, дастлаб Хитойда, иккинчи анжуман эса Россияда ташкил этилган эди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Бу йилги Ҳаж мавсуми хушхабарларга бой бўлди. Аждодларимиз томонидан қолдирилган қатор қўлёзмаларнинг юртга қайтарилиш жараёнининг бошланиши, шайх Саид Бекдошнинг Ўзбекистонга таклиф этилиши ва улар томонидан нашрга тайёрланган Бурҳониддин Марғиноний қаламига мансуб “Ҳидоя” асарининг юртимизда чоп этилиши юзасидан келишувга эришилиши, Мовароуннаҳр вақфлари қўмитаси раиси билан олиб борилган музокаралар ва бошқа хайрли ишлар халқимиз қалбига улкан қувонч олиб кирди.
 
Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита раиси ўринбосари, “Ҳаж-2018“ мавсумининг ишчи гуруҳ раҳбари Нуриймон Абулҳасан Масжид ул-Ҳаром имомларидан бири асли андижонлик, шайх Ҳасан ал-Бухорий билан учрашди. 
 
Шайх меҳмонларни юксак эҳтиром билан кутиб олиб, “Аждодларим Ватани Ўзбекистонни ҳали зиёрат қилолмаган бўлсам-да, ундаги ўзгаришлардан хабардорман”, деб таъкидлаб ўтди. Хусусан, Ўзбекистонда Президент Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан ўтказилган Қуръон мусобақаси тадбиридан мамнун эканлиги, мусобақа ташкилотчилари ва иштирокчиларининг ишларини юқори баҳоланиши, албатта уларнинг ҳақларига дуолар қилишини айтди. 
 
Бундан ташқари, Масжид ул-Ҳаром имом-хатиби шайх Файсал Ғаззавий ҳам уламолар юрти, дея танилган Ўзбекистонлик меҳмонларни юксак эҳтиром билан ўз хонадонига таклиф этди. Шайх хонадонидаги суҳбат аждодларимизнинг ҳаёти ва ижоди, тарихимизнинг ислом ва араб дунёсига таъсири ҳамда Ўзбекистондаги ўзгаришлар ҳақида бўлди. Айниқса, Ўзбекистонда ҳадис марказига асос солинаётгани шайх Файсални жуда ҳам қувонтирди.
 
“Буюк аждодлар юрти ислом оламида ўзининг олдинги юксак мавқеига қайтиши учун икки нуқтага эътибор қаратмоғи лозим: таълим ва тарбияга. Бу иккиси икки қанотдек бўлиб, бирисиз бошқаси фойдасиз бўлади” – деди шайх Файсал ал-Ғаззавий.
 
Икки учрашув якунида Нуриймон Абулҳасан Масжид ул-Ҳаром имом-хатиби шайх Файсал-Газзавий ва шайх Ҳасан ал-Бухорийни Ўзбекистонга таклиф қилди. Икки шайх келгуси Қуръон мусобақалари пайтида юртимизни зиёрат қилиш истагида эканлигини билдирди. Улар юртимиз мутасаддилари ва халқимизни Масжид ул-Ҳаромда дуолар қилишини айтди.
 
Мухтасар қилиб айтганда, бу йилги “Ҳаж-2018“ мавсуми, юртимиз ва халқимиз келажаги учун жуда фойдали келишувларнинг бошланиши билан ҳам аҳамиятли бўлди.
 
Дин ишлари бўйича қўмита
матбуот хизмати
 

 

ЎзА
Середа, 12 сентябрь 2018 00:00

Белорусь Республикасида Ислом дини

Майдони: 207, 6 минг км.кв (Дунёда 84 ўринни эгаллайди).

Аҳолиси: 9, 498, 000 киши (Дунёда 92 ўринни эгаллайди).

Пойтахти: Минск.

Давлат тили: белорус ва рус тили.

Йирик шаҳарлари: Минск, Гомель, Могилёв, Бобруйск, Гродно, Брест. 

Пул бирлиги: Белорусь рубли.

Жойлашуви. Белоруссия – Европа марказидаги давлат. Шарқий Европа текислигининг ғарбида жойлашган. Мамлакат 6 вилоят, 118 туман, 102 шаҳар ва 109 шаҳарчадан ташкил топган.

Тарихи. Мил. 1-минг йиллик 2-ярмида Белорусь ҳудудида уч славян қабилалари: кривичи, дреговичи ва радимичилар уюшмаси вужудга келди. Кейинчалик, улар ўрнига князликлар ташкил топди. X аср охиридан князликлар Киев Руси таркибига кирди. XIII аср 2-ярмида Россиянинг ғарбий чеккаларига Буюк Литва князлиги ҳужум қилди. Мамлакатдаги парокандалик ва татар-мўғулларнинг ҳамлалари шароитида бу князлик Ғарбий рус ерларини осонликча забт этди. Шу пайтдан бошлаб бу ерлар “Белая Русь” (“Оқ Русь”) деб юритиладиган бўлди (белорус атамаси шундан келиб чиқди).

1991 йил 19 сентябрьдан мамлакат Белорусь Республикаси деб атала бошлади. 1991 йил декабрдан МДҲ таркибида. 1945 йилдан БМТ аъзоси. Ўзбекистон Республикаси билан дипломатия муносабатлари 1993 йил январда ўрнатилган. 3 июль мустақиллик куни миллий байрам сифатида кенг нишонланади.    

Иқтисоди. Белорусь кўп тармоқли қишлоқ хўжалиги ривожланган индустриал давлат. Машинасозлик, кимё, нефть кимёси, тўқимачилик ва озиқ-овқат саноати равнақ топган. Қишлоқ хўжалигида картошка ва зиғир толаси етиштириш, сут-гўшт чорвачилиги, паррандачилик йўлга қўйилган. Миллий даромадининг 20 фоизга яқини қишлоқ хўжалиги улушига тўғри келади. Мамлакат ўз-ўзини озиқ-овқат маҳсулотлари билан деярли тўлиқ таъминлайди. Жами истеъмолнинг атиги 10 фоизга яқинини импорт ташкил этади.

Иқтисодий ҳамкорлик алоқаларини ривожлантириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси ва Беларусь Республикаси ўртасида 2008-2017 йилларга мўлжалланган шартнома ҳамда Беларусь Республикаси ва Ўзбекистон Республикаси ўртасида иқтисодий ҳамкорлик Дастури имзоланган.

 

Таълим ва маданият. Белоруссия, информатика ва радиоэлектроника, иқтисодиёт, технология, аграр, техника, педагогика каби университет ҳамда политехника, санъат, мусиқа академияларида олий маълумотли кадрлар тайёрланмоқда. Белоруссия миллий фанлар академияси мамлакатнинг энг йирик илмий маркази ҳисобланади. Белоруссияда ўндан зиёд давлат нашриёти, 1400га яқин турли мулкчилик шаклидаги субъект ва тадбиркор ноширлик фаолияти билан шуғулланади.

Шунингдек, давлат рўйҳатидан ўтган диний ташкилотлар катта ёшдаги ва болаларга диний таълим бериш мақсадида ўқув курсларини ташкил этиш ҳуқуқига эга. Бунда диний ташкилотлар ўзларига тегишли бўлган иншоотлардан фойдаланишга ҳақли. Давлат таълим муассасаларининг биноларидан фойдаланишга йўл қўйилмайди.     

Дини. Мамлакатда насронийлик дини кенг тарқалган. Беларус аҳолисининг 90 фоизини православ ва католиклар ташкил этади. Шунингдек, яҳудийлик ҳамда Ислом динига эътиқод қилувчиларнинг сони йил сайин ортиб бормоқда.

Белоруссияга Ислом дини XIV- XVI асрлардан кириб кела бошлади. Кейинчалик, Литва князлиги томонидан мамлакат чегарасини ҳимоя қилишга Олтин Ўрда ва Қрим татар мусулмонларининг ёлланиши натижасида Ислом динига эътиқод қилувчиларнинг сони ортиб борди.   

Аҳолини рўйхатга олиш маълумотларига кўра, Белоруссияда 100 мингга яқин Ислом динига эътиқод қилувчи мусулмонлар истиқомат қилмоқда. Эътиқод эркинлиги Конституция ҳамда “Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида”ги Қонун билан муҳофаза қилинади. Конституциянинг 31-моддасига кўра, ҳар бир фуқаро ўзи хоҳлаган динга эътиқод қилиш ҳуқуқига эга.

“Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида”ги қонуннинг 13-14-моддаларида “Давлат ўзга дин вакиллари ўртасидаги муносабатларни тартибга солади. Улар билан маънавий-маданий алоқаларни яхшилаш, ривожлантиришни таъминлайди”, дейилади.   

Белоруссия ҳудудида илк масжидлар XV-XVI асрларда пайдо бўлган. Кейинчалик 1994 йил Слоним, 1996 йил Смилович каби вилоятларда масжидлар қад кўтарди. 1997 йил татар миллатининг Белоруссияга кўчиб келганининг 600 йиллиги муносабати билан Новогрудокда янги масжиднинг очилиш маросими бўлиб ўтди. Ҳозирда Ивье, Смиловичи, Новогрудок, Ловчицы, Слоним, Ошмяны, Молодечно, Брест, Могилёв, Гомель номидаги 11 та масжид мусулмонларнинг ибодатларини адо этишларига хизмат қилмоқда.

1994 йил белорус ва рус мусулмонлари йиғилиши бўлиб ўтди. Шундан сўнг, мусулмонларнинг илк диний жамиятлари ташкил этила бошланди. 2002 йилнинг ўрталарига келиб уларнинг сони 27тага етди. Белоруссия мусулмонлари бирлашмасига 2005 йилга қадар Исмоил Александрович раҳбарлик қилди. Ҳозирда муфтий Абу Бакр Шабанович бирлашмани бошқармоқда.

2016 йил мамлакат пойтахти Минск шаҳрида Туркия ва Белоруссия давлати раҳбарлари иштирокида 2014 йили таъмирланиши бошланган масжид мусулмонлар учун фойдаланишга топширилди. “Ушбу масжид мамлакатимиз мусулмонлари учун муҳим маънавий-маърифий маркази бўлиб, Ислом дини асосларини тарқатишга хизмат қилади”, деди Белоруссия Президенти Александр Лукашенко.

Масжид 1,5 минг намозхонни сиғдира олади. У кутубхона, қадимги қўлёзма ва манбалар музейи, 120 кишилик мажлислар зали, иккита ўқув хонаси, таҳоратхонадан ташкил топган. Масжидда ҳафтада бир маротаба аёллар, ёшлар ҳамда эркаклар учун алоҳида белгиланган кунларда Ислом таълимотлари бўйича машғулотлар олиб борилади.

 

Даврон НУРМУҲАММАД

ЎМИ матбуот хизмати

Бир донишманд қўлига бўш кўзани олиб уни тошга тўлдирибди.

Сўнг шогирдларини чақириб, уларга биринчи саволини берибди: «Айтингчи, кўза тўлдими?» Шогирдлар: «Ҳа, тўла», дейишди. Шунда устоз қўлига нўхатли идишни олиб кўзага тўкди. Нўхат тошлар орасидаги бўш жойларга жойлашди. Устоз шогирдларига яна савол берди: «Энди кўзам тўлдими?» Шогирдлар яна кўза тўлганини айтишди.

Энди устоз қум тўла қутини олди-да, яна кўзага тўкди. Қум тош ва нўхатлар орасидан ўтиб бўш қолган жойларни эгаллади. Устоз яна ўша саволни бериб шогирдлари ўша жавобни қайтаришди.

Ниҳоят донишманд сувли идишни олиб уни яна ўша кўзага қуя бошлади. Идишдаги сув билан идиш тўлди. Буни кўрган шогирдлар кула бошладилар..

Устоз деди: «Бундан мен сизларга айтмоқчи бўлган ўгитим: кўза бу бизнинг ҳаётимиз, тошлар энг азиз бўлган кишиларимиз, оиламиз, соғлигимиз. Нўхат — бўлса ёқадиган, аммо жудаям муҳим бўлмаган нарсалар: яхши иш, данғиллама уй, машина, қимматбаҳо нарсалар. Қум эса, ҳамманинг ҳаётида тўла бўлган майда-чуйда нарсалардир.

Агар кўзани аввал қум билан тўлдирсанг, нўхат ва энг муҳими, тошларга жой қолмайди. Ҳаёт ҳам худди шундай: вақтингни бекорчи нарсаларга сарфласанг, энг асосийсига вақт қолмайди.

Яқинларингга, қариндошларингга эътибор қилинглар, бошқа ишларга вақт кейин ҳам топилаверади. Вақтингизни аввал тошга, сўнг қумга ажратинг.

Шу сўзларни айтиб донишманд ўрнидан турган эдики, шогирдлардан бири савол берди: «Сув нега керак эди?» Устоз ним табассум билан деди: «Мен кўзага сувни қўшишимдан мақсад: ҳаётда вақт қанчалик тиғиз бўлмасин, бекор вақт ҳам топилади», дейиш эди.

Ёқуб УМАР

ЎМИ Матбуот хизмати

В индонезийской провинции Ачех, в округе Биреэн, женщинам и мужчинам запретили совместно принимать пищу.
Как сообщает Islam-today, при этом соблюдать нововведение обязали все кафе и рестораны округа.
По словам руководителя местного управления по исламским делам, представительницы слабого пола нарушают нормы шариата, когда едят вместе с мужчинами, поскольку дозволяется делать это только с супругом или близкими родственниками.
Индонезийский чиновник также заявил, что цель данной директивы — «защитить достоинство женщин, чтобы они чувствовали себя более комфортно, легко и благочестиво и не совершали ничего, что бы нарушало законы шариата».
Кроме прочего, новые правила накладывают ограничения на совместные обеды разнополых коллег и обслуживание в заведениях женщин без сопровождения после 9 часов вечера.


Пресс-служба Управления мусульман Узбекистана

Ушу бўлимдаги асосий материаллар Жалолиддин Нуриддиновнинг "Ҳаж ва умра қўлланмаси"дан олинди

Top