muslim.uz

Четвер, 10 май 2018 00:00

В Татарстане законодательно закрепили даты мусульманских праздников

Президент Татарстана Рустам Минниханов подписал указ о праздновании двух главных мусульманских праздников – Ураза-байрама и Курбан-байрама.
Согласно документу, отмечаться они будут 15 июня и 21 августа соответственно.
Как отмечается, даты мусульманских праздников определены в соответствии с лунным календарем и сложившимися традициями. По данным Islam-today, согласно Трудовому кодексом РФ, закону «О праздничных днях и памятных датах РТ» и производственному календарю на 2018 год, праздники эти будут являться выходными днями.

Пресс-служба Управления мусульман Узбекистана

Published in Новости мира

Четвер, 10 май 2018 00:00

Бурҳониддин Марғинонийнинг ҳақиқий қабри қаерда?

Ислом дини пешвоси ва фиқҳшуноси Марғиноний ҳазратларининг қабри қаровсиз ва ободонлаштирилишга муҳтожлигини ақлга сиғдириш қийин. Устига устак, бутун дунё мусулмонлари тан олган йирик маърифатпарвар Бурҳониддин Марғиноний асл қабри қаерда жойлашган эканини заминдош бўла туриб билмаслигимиз ҳам уят аслида.

Олтинсой бағридаги қимирлаб турадиган Сангижумон тошлари, Учқора ёдгорликлари, Оқмасжид ва Шайх Гадой Селкин манзилгоҳлари шулар жумласидан.

Шунингдек, туман ҳудудида бир-биридан илмли ва маърифатпарвар кишилар кўп ўтган. Булар орасида Атауллохўжа ибн Абдулмўмин Марғиноний номи алоҳида эътиборга лойиқдир. У киши 1898 йил Марғилонда таваллуд топган. Ҳаёт ташвишлари ва қийинчиликлари туфайли Хатирчи туманидаги Хўжақулобод қишлоғи яқинидаги Тошқулоқ маҳалласига келиб яшаган. Исломда мукаммал илм соҳиби бўлган. Атрофдагиларни ҳам саодатга чақирган. Қишлоқ аҳлининг диний саводхонлигини ошириш учун кўп заҳмат чеккан. Шунинг учун Хўжақул эшон қишлоғи аҳли уни Мулла Мўмин деб атаган. Ўзига буюк аллома Бурҳониддин Марғинонийни Увайс устоз деб билиб, умри давомида алломанинг китоб ва рисолаларини ёд олиб юрган. Ҳозир ҳам хатирчилик кекса ёшли кишилар Мулла Мўминни кўп эслашиб, ҳаётини Бурҳониддин Марғиноний номлари билан боғлашади.

– Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси аъзоси Раҳим Қодиров билан Мулла Мўмин ҳаёти ва Бурҳониддин Марғиноний қабри ҳақида кўплаб илмий изланишлар олиб бордик, – дейди нафақадаги педагог, шоир Тошпўлат Хўжамов. – Аниқ маълумотларни йиғдик. 2000 йил аллома таваллудининг 910 йиллиги муносабати билан матбуотда чиқишлар ҳам қилдик. Аммо мавзу шу ҳолича қолиб кетди. Афсуски, қабр мукаммал ўрганилиб, ҳақиқат юзага чиқмади. Аслида, ушбу манзилгоҳ обод қилиниб, тарихий қадамжо сифатида қаралмоғи зарур.

Бурҳониддин Марғиноний қабрини зиёрат қилишга бутун ислом олами муштоқ, аммо биз бунга тайёрмизми?

Буюк аллома Бурҳониддин Марғиноний 1123 йил Марғилонда туғилган. Умри давомида Қуръон, ҳадис илмларини мукаммал эгаллаган. Ислом ҳуқуқшунослигини пухта ўрганганлиги ва бу борада беқиёс ишлар қилганлиги боис “Бурҳон уд-дин” (ислом динининг далили) номи билан машҳурдир. Дастлаб таълимни ўзи таваллуд топган қишлоқда олади. Сўнг ўша даврда Мовароуннаҳрнинг диний ва маърифий маркази бўлмиш Самарқандда фаолиятини давом эттиради. Марғиноний ҳазратлари фиқҳшунос бўлибгина қолмасдан ислом дини моҳиятини чуқур асослаб берувчи мукаммал асарлар муаллифи ҳамдир. Ул зотнинг “Китоб ул-мазид”, “Муносиб ул-ҳаж”, “Мажму ал-навозил”, “Китоб ул-фароиз” ва “Бидоят ул-мубтайн” каби машҳур асарлари бор. Ханафия мазҳабининг асосий қўлланмасига айланган “Ҳидоя” асари 1178 йил Самарқандда ёзилади. Тез орада бу асар мукаммал, аниқ ва изчиллиги билан ислом оламида танилди. Бугунги кунда ҳам китоб кўплаб диний масканлар, жумладан, Қоҳирадаги “Ал-азҳар” дорулфунунида асосий дарсликлар қаторида ўрганилиб келинмоқда. Ушбу асар бир неча асрлар давомида деярли барча мусулмон давлатларида ҳуқуқшунослик бўйича энг асосий қўлланма ҳисобланиб, ислом шариати юзасидан иш юритаётган мамлакатлар ушбу қўлланмадан кенг фойдаланадилар.

Айни дамда эса ислом фиқҳшунослигида ягона ва мукаммал қўлланма ҳисобланган “Ҳидоя” асарининг муаллифи Бурҳониддин Марғиноний қабри борасидаги бу каби иккиланишларга чек қўйиш вақти келди.

Ҳазрат Алишер Навоий Самарқандда сургун вақтида Чокардиза қабристонини зиёрат қилган. Заҳириддин Муҳаммад Бобур ҳам мемуар асари бўлмиш “Бобурнома”да Бурҳониддин Марғиноний қабри ҳақида қисқача тўхталиб ўтган. Мулла Мўмин эса айнан ана шу қабрни ўзи яшаётган қишлоқ яқинидаги қабристонга кўчиртириб келгани ҳақида мақолаларда қайд этилган.

Маълумки, Бурҳониддин Марғиноний 1197 йилда Самарқандда вафот этади. Одатий анъанага кўра маърифий ишлар ривожи ва ислом дини кенгайишида ўз ҳиссасини қўшган кишилар ҳудуддаги Чокардиза қабристонида дафн этилган. Аллома ҳам дастлаб ана шу масканда қўним топган эди. Мулла Мўмин қабрни бир неча бор зиёрат қилгани боради. Манзилгоҳ ҳароба ҳолатида экани ва яқинда тугатилаётгани ҳақидаги хабарни эшитиб хуноб бўлади. 1966 йил кўплаб қийинчиликларга учраса ҳам аллома қабрини ўзи яшаётган қишлоқ яқинидаги Хўжақул эшон қабристонига олиб келади. Бурҳониддин Марғинонийнинг муборак ҳоклари туман ҳудудига олиб келингач, Хўжақул эшон қабристонининг ҳали одам қўйилмаган бўш ерига қабр ковланиб, лаҳатга қўйилгани ҳақида меҳнат фаҳрийси Нормамат Турниёзов маълумот беради (“Ўзбекистон овози” газетасининг 2000 йил 14 март сонида). Ислом шариати юзасидан барча амаллар бажо келтирилиб, аллома иккинчи қабрга қўйилади. Шоир Тошпўлат Хўжамов ҳали ёш бўлса-да бу воқеаларни яхши эслайди. Истиқлол йилларида эса туман газеталарида шу мавзуни ёритиб қатор мақолалар ёзган. Мулла Мўмин ўз васиятига кўра алломанинг оёқ томонида дафн этилади. Бугун қишлоқнинг кекса ёшли кишилари ушбу қабристонни зиёрат қилганларида Бурҳониддин Марғиноний ҳаққига ҳам дуо қиладилар. Бу бежизга эмас, албатта.

Ўтган асрнинг 50-60 йилларида Самарқанднинг шимолий қисмлари, шу жумладан, Чокардиза қабристони ҳам яҳудийларга яшаш учун ажратилади. Натижада, қабристон ҳудуди батамом бузиб ташланаётган бир даврда Мулла Мўминнинг савобли иш қилгани ва бунинг Хатирчи тумани билан боғлиқ экани асосли, албатта. Тарихдан маълумки, қабрлари бир жойдан иккинчи жойга кўчирилган бўлса ҳам марҳумнинг хок-суяклари қаерга келтириб қўйилса, ўша ер кўчириш вақти ва сабабларидан қатъий назар ҳақиқий қабр ҳисобланади. Бунга Заҳириддин Муҳаммад Бобур қабри ҳам яққол мисол бўла олади.

2000 йилда Бурҳониддин Марғиноний таваллудининг 910 йиллиги муносабати билан Марғилон шаҳрида гўзал ёдгорлик мажмуаси бунёд этилган. Аллома туғилган маскандаги рамзий қабр обод қилинганлиги яхши. Бироқ ислом дини пешвоси ва фиқҳшуноси Марғиноний ҳазратларининг асл қабрлари қаровсиз ва ободонлаштирилишга муҳтожлигини ақлга сиғдириш қийин. Шу билан биргаликда бутун мусулмон давлатлари тан олган йирик маърифатпарвар Бурҳониддин Марғиноний қабрини қаерда жойлашган эканини заминдош бўла туриб билмаслигимиз ҳам ачинарли. Билиб туриб, индамасликнинг бугун асло иложи йўқ. Бу эса бобомиз олдидаги бизнинг адо этиб бўлмайдиган қарзимиз, бажаришимиз лозим бўлган фарзимиздир.

Шундай экан, Навоий вилояти Хатирчи туманидаги Хўжақул эшон қабристонидаги алломанинг ҳақиқий қабри обод қилинса, тумандаги зиёратгоҳлар сони яна биттага кўпаяр ва ислом тарихи йўлида навбатдаги савобли иш амалга оширилган бўларди.

Дилобар Аслиддин қизи,

ЎзА

Манба: http://uza.uz

Published in Ўзбекистон янгиликлари

Четвер, 10 май 2018 00:00

Тибет мусулмонлари ҳақида сиз билмаган бешта маълумот

Тибет деганда кўпчиликнинг ҳаёлига дарҳол бутпарастлик келади. Аммо Тибет аҳолисининг тахминан 2-3 фоизини мусулмонлар ташкил этишини кўпчилик билмаса керак.

Непал мусулмон жамоаси оқсоқоллари Муҳаммад Иброҳим ва Абдулраҳмон Батт Тибет мусулмонлари ҳақида куйидаги маълумотларни тақдим этишди. Бу ҳақда "info.islom" нашри хабар берди.

1. Мусулмонлар бутпарастлар билан доим аҳил-иноқ бўлиб яшаган.
Тарихий манбаларга таяниб шуни айтиш мумкинки, Непал, Хитой ва Ҳиндистонлик мусулмон садогарлар Тибетга XIV-XVII асрларда келиб, бу ерда кўним топганлар. Ўша пайтдан буён то бугунги кунгача улар маҳаллий аҳоли билан тинч-тотув умргузаронлик қилиб келишмоқда.

2. Далай-лама тибетлик мусулмонларни ҳеч қачон қораламаган.
Айтишларича, Далай-лама мусулмон савдогарларни Тибетда қолишга ундаб, уларга турли имтиёзлар берган ҳамда масжид ва қабристон қурилиши учун ер ажратган. Муҳаммад Иброҳимнинг таъкидлашича, ҳозирги Далай-лама фақатгина мусулмон қассоб етказиб турадиган ҳалол гўштни тановул қилади.

3. Тибет мусулмонлари маҳаллий маданиятни асраб қолишга ёрдам берган.
1950 йилда Тибет Хитой томонидан истило этилганда минтақада яшовчи мусулмонларнинг тили ва урф-одатлари тўлалигича тибетликларникига мослаштирилган эди. Непалдаги истаган мусулмон хонадонига ташриф буюрсангиз, бу ҳолатни гувоҳи бўлишингиз мумкин.

4. Тибетлик мусулмонларнинг ҳижрати.
Хитой ҳукумати томонидан ҳеч қандай тазйиқ ва босимга учрамай ўз тадбиркорлигини муваффақиятли давом эттираётган тибетлик мусулмонлар шу ерда туғилиб, униб-ўсаётган авлод келажагидан ҳавотирда эканликларини билдирганлар. Шу сабабли мусулмон жамоасининг ёши улуғ вакиллари Хитой коммунистик партиясидан Ҳиндистон ва Непалга қайтиш учун изн сўрашган.

5. Тибет мусулмон жамоаси нодавлат фаровонлик жамғармасини ташкил этиб, унинг асосий фаолияти таълим соҳаси билан боғлиқ. Тушаётган закот ҳамда ҳайр-эҳсон ва садақа пуллари асосан мусулмон талабаларга ажратилмоқда.

ЎМИ Матбуот хизмати

Published in Дунё янгиликлари

Четвер, 10 май 2018 00:00

Рамазондаги энг афзал амаллар

Рамазон ойи

Муборак Рамазон ойи Аллоҳ таолонинг наздида йилнинг энг афзал ойидир. Бу ой мусулмонлар учун ҳасанотларини, савобларини кўпайтириш мавсумидир. Рамазоннинг рўзаси балоғатга етган, ақлли мусулмоннинг зиммасида фарздир. Ушбу рўзани тутмаслик Аллоҳ таоло рухсат берган кишиларгагина мумкиндир. Улар бемор билан мусофирдир. Уларнинг рўза тутмаслигига рухсат бўлиши учун беморнинг касали кучайиши, тузалиши ортга сурилиши ёки ўлим хавфи юзага келиши керак. Мусофирга эса агар рўза тутса, сафар асносида машаққат бўлиб, сафари оғирлашиши керак. Агар мазкур ҳолатлар бўлмаса, бемор ҳам, мусофир ҳам рўза тутади.

Аллоҳ таоло Карим Зотдир. Рўза учун берадиган савоби улкан бўлиб, миқдори қанчалигини Ўзидан бошқа ҳеч ким билмайди.

Шундай улуғ ойда қилинадиган буюк амалларни қуйида келтириб ўтамиз:

Рўза

Саҳиҳ рўза мусулмоннинг бу ойда адо этадиган энг афзал амалларидан биридир. Рўза – ният билан таом, ичимлик ва жимоъдан тийилишдир. Бундан ташқари ёлғон гапиришдан, ғийбатдан, чақимчиликдан, ҳаромга назар солишдан, ҳаром нарсаларга қулоқ солишдан ва барча ёмон иллатлардан тийилиш ҳам киради. Рўзадор одам кўзини ва қулоғини, тилини, умуман, барча аъзоларини ҳаромдан тийиш шартдир. Ҳадисларда рўзадор одам гуноҳлардан тийилмаса, аъзоларини ҳаромдан тиймаса, унга фақат оч қолиш ва чанқашгина қолиши айтилган.

Қуръони Карим қироати

Мусулмон киши Рамазон ойида Қуръони Карим тиловати билан вақтини ўтказиши энг афзал амаллардандир. Қори ўқиган ҳар бир ҳарф учун ҳасана олади. Бир ҳасана ўнтага кўпайтириб берилади. Рўзадор киши ухлаб, телевизор кўриб, беҳуда гап-сўзлар билан вақтини ўтказиш ўрнига Қуръон қироатига берилиши, уни ёдлаш, маъноларини тадаббур қилиш билан вақтини ўтказиши лозимдир. Зеро, Рамазон Қуръон нозил бўлган ойдир.

Садақа

Оддий кунларда садақа қилиш Аллоҳ таолога маҳбуб амаллардан биридир. Рамазонда эса бу амалнинг савоби янада кўпаяди. Садақанинг турлари кўп. Масалан, фақирларга таом бериш, мол билан садақа қилиш, либос садақа қилиш ёки кимнинг нимага эҳтиёжи бўлса, ўша нарсани садақа қилиш. Айниқса, саҳарлик ва ифторликда егулик топишга қийналадиган камбағалларга таом ва бошқа егуликлар садақа қилиш ёки шунинг пулини бериш айни муддаодир.

Қиёмул лайл

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазон ойида таҳажжуд намозини асло қолдирмас эдилар. Чунки бу ойда қилинган нафл ибодатга бошқа ойлардаги фарз ибодатнинг савоби берилади. Масжидларда таровеҳ намозини имом билан бирга жамоат бўлиб адо этган киши ҳам кечани бедор ўтказган ҳисобланади. У зот алайҳиссалом бу ойнинг охирги ўн кунларида масжидда эътикоф ўтирардилар. Чунки, охирги ўн кунликда минг ойдан яхшироқ бўлган қадр кечаси бордир. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўз умматларини бу ойнинг кечаларини ибодат ила бедор ўтказишга тарғиб қилганлар.

Умра

Рамазон ойида умра қилиш ҳаж қилганлик савобига тенг дейилади. Ким бу ойда умра қилишга имкони бўлса, умра қилсин, зеро бунда катта ажр бордир.

Аллоҳнинг зикри

Аллоҳни зикр қилиш улуғ амалдир. Зикр деганда Аллоҳни “Субҳаналлоҳ”, “Алҳамдулиллаҳ”, “Лаа илааҳа иллаллоҳ”, “Аллоҳу акбар”, “Астағфируллоҳ” каби лафзлар билан ёки намоз ўқиб, Қуръон тиловат қилиб зикр қилишга айтилади. Шу амалларни Рамазон ойида қилиш эса савобнинг кўпайишига сабаб бўлади. Оғиз очиш пайтида кўп дуо қилишга уриниш керак. Бу пайтда қилинган дуо ижобат бўлиши хабарларда айтилган.

Силаи раҳм

Силаи раҳм – қариндошлар билан алоқани боғлашдир. Бу амал оддий кунларда ҳам жуда савобли, инсоннинг умри, ризқи баракали бўлиши сабаб бўлади. Аммо шу амални Рамазон ойида бажарилса, савоби ҳам, умрга, ризққа келадиган барака ҳам зиёда бўлади.

Манба: mawdoo3.com

Нозимжон Иминжонов таржимаси

Published in Рамазон-2018

Четвер, 10 май 2018 00:00

Фатво ҳайъатига келган саволлар (11-қисм)

Фатво ҳайъатига келган саволлар (11-қисм)

Саволларга Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати жавоб беради.

Савол: Ассалому алайкум! Ўғил болани асраб олса онага маҳрам бўладими. Раҳмат!

Жавоб: Ва алайкум ассалом. Йўқ маҳрам бўлмайди. Агар болани асраб олган чоғда унинг ёши икки ярим ёшдан кам бўлиб, асраб олган аёл у болани ўзининг маҳрам аёлларидан бирортасига эмизган бўлса, бола маҳрам бўлади.

Савол: Ассалому алайкум. Арвоҳ капалаклар ростан ҳам борми? Агар бор бўлса, улар (уйимизга, хонамизга....) келганда нима қилишмиз керак? Саволимни жавобсиз қолдирмайсизлар деган умиддаман!!! Жавоб учун олдиндан раҳмат.

Жавоб: Ва алайкум ассалом. Арвоҳ капалак йўқ. Бу каби гаплар ислом ақидасига зид бўлган бидъат ва хурофотдан ўзга нарса эмасдир.

Савол: Ассалому алайкум азизлар саволим шундан иборат. Рамазон ойида рўза тутган одам албатта 5 вақт намоз ўқиши шарт экан бўлмаса тутган рўзам қабул бўлмас экан шу ростми? Жавоб учун олдиндан раҳмат.

Жавоб: Ва алайкум ассалом. Рўзани тутиш қанчалик фарз амал бўлса намоз ҳам шундай фарздир. Мусулмон киши бу икки амални бажаришга бирдек амр қилинган. Шу ўринда шуни ҳам билиб қўймоғимиз лозимки намоз рўза ҳар бири алоҳида-алоҳида ибодатлардир. Бирини тарк қилиш билан иккинчисини ҳам тарк қилиш лозим деган нарса келиб чиқмайди.

Барча жавобларга ўтиш

Published in Мақолалар

Сторінка 1431 з 2297