Ёмон хулқлардан бири хусуматдир. Хусумат сўзи “Ўзбек тилининг изоҳли луғати”да: “Хусумат арабча – жанжал, низо; душманлик, адоват. Бировга нисбатан бўлган кек, адоват; қасд; душманлик”, деб изоҳланади. Хусумат инсонларни ўзаро бирдамлигини, дўстлигини заифлаштиради. Шу сабабли Аллоҳ таоло ўзаро низолардан тийилишга буюради: “Ўзаро низо қилманг, у ҳолда тушкунликка учрайсиз ва куч қувватингиз кетади” (Анфол сураси, 46-оят).

Хусумат қилиш инсонга ҳеч қандай манфаат келтирмайди. Балки у инсон учун икки дунёда ҳам зарардир. Имом Ғаззолий раҳимаҳуллоҳ: “Хусумат ва тортишув-ёмонликнинг куртагидир” деган. Донишмандлар хусуматнинг асосий сабабларини қуйидагича баён қилишади:

1. Мағрурланиш, мутакаббирлик, манманлик;
2. Ўзини билағон эканини одамларга кўрсатиб қўйиш;
3. Ўзгалар айб-нуқсонларини кўрсатиш билан уларга озор бериш, тажовуз қилиш.

Инсон кун давомида турли инсонлар билан учрашади, улар билан суҳбатлашади. Яхши инсонлар ўз суҳбатдошлари, суҳбатлашиш шароитлари қандай бўлишидан қатъи назар, хусуматдан узоқ бўладилар. Масалан, бугунги об-ҳаво, нарх-наво ҳақида тортишиб вақтларини беҳуда ўтказмайдилар.

Айрим кишилар бировларнинг ишидан хато-камчилик қидириш билан овора бўладилар. Ўзгаларнинг айбини фош қилиб, камчиликларини бутун оммага фош қиладилар. Кишилар айбини топиб, уни хусуматга айлантириш нодонларнинг ишидир. Бировнинг айбини топиш билан шуғулланишдан кўра, ўз айби билан шуғулланган яхшидир. Агар имкон бўлса, одамларнинг айб-камчиликларини беркитиш яхши фазилат ҳисобланади. Ҳозирги пайтда айрим кишилар бировнинг озгина камчилигини топсалар, уни баралла бутун оммага ошкор қилишни, бу қилган ишларидан мақтаниб юришни яхши кўрадилар.

Алишер Навоий “Маҳбубул-қулуб” асарида: “Нохуш хабарни чин бўлса ҳам дўстингга етказма; бировдан айб кўрсанг юзига солма. Қўявер, ўша чин хабарни душман етказсин ва сен сабр қил, у айб можаросини душман қилсин. Ақлли одам ёлғон гапирмас; аммо, барча рост гапни айтавериш ҳам тўғри эмас. Бировни ноҳақ ҳижолатга солмоқ-ўз нодонлигини изҳор қилмоқ ва бир кўнгилни оғритмоқдир. Бу каби кишини хафа қиладиган чин сўздан кўра зарурат юзасидан-ўрни билан гапирилган ёлғон яхшидир”, деб ёзадилар.

Яхши инсонлар ўзларига қилинган ҳақсизлик учун тортишмайдилар, ғазабланмайдилар. Аксинча, вазминлик, мулойимлик билан бу ҳолдан чиқишга ҳаракат қиладилар. Инсоннинг ўз ўзини хусуматдан сақлаши, унинг юксак фазилат соҳиби эканини кўрсатади.

Руҳиддин АКБАРОВ

Қарши туман Акбар халифа Эшон ибн Мухтор масжиди имом-хатиби

Ҳаммамиз ҳам ўғил уйлантирсак, қиз чиқарсак – фарзандларимизнинг бахту камолини кўрсак, деб орзу қиламиз. Меҳнатларимиз ҳам, дуоларимиз ҳам фарзанди зурриёдларимиз учун.

Шу табиатимизга кўра, қизимизга совчи келса, “Уйи борми, тайинли иш жойи борми, машинаси борми? деб  бошлаган саволимиз айланиб-айланиб ётоқхона кровати, кир машинаси, музлатгич, чангютгич кабиларга боради ва қайнота-қайнонаси билан бирга яшайдими, алоҳидами? қабилида юзлаб саволлар сўралади.  

Аммо шу саволлар ичида кўпинча асосий саволлар сўралмай қолади: Раббини танийдими, Ибодатга маҳкамми, Қуръони каримни ўқийдими, ҳалол-ҳаромни биладими? Эртага туғилажак фарзандларига ҳалол луқма едириш учун тунни кунга улаб ишлайдими?

Зеро, дунё ҳаётидан мақсад – Жаннатга эришмоқдир. Жаннатга етишмоқ эса Аллоҳ таолонинг розилиги билан бўлади. Раббимизнинг ризоси эса Унинг амрларини бажармоқ, қайтарганларидан қайтмоқ туфайли ҳсоил қилинади. Табиийки, икки ёшнинг биргаликда ҳаёт кечириши ҳам Жаннатга эришиш йўлидаги қадамлардан биридир. Қачонки ёшлар шунга интилса!

Аммо шунча нарсани биламиз-у, динимиз биз мусулмон оилаларнинг қачон кундалик ҳаётига айланишини билмаймиз. Ёшларимиз қачон намоз билан туриб, намоз билан ётишни одат қилади. Қуръони каримни ҳаёти марказига қачон қўяди. Қачон Қуръон деб нафас олиб, Қуръон дея нафас чиқаради? Шуни англаб олмоғимиз учун бизга қабристонларда ўтганлар ортидан ўқишимиз керак бўлган  суралар, оятлар талқин этилди. Туғилганда ўқидик, жанозада ўқидик, очилишда ўқидик, ёпилишда ўқидик... Тирикларнинг ўқиганларни уқиб олишига эҳтиёжи йўқ каби тушундик ва ўзимизга зарур бўлган иштиёқ ила ўқимадик...

Саволни тўғри сўрашимиз керак. Бу йигит қўлни қўлга, кўнгилни кўнгилга боғлаб йўлга чиқяптими? Шу қизга Жаннатда ҳам етишмоқни ният қиляптими? 

Жаннатда ҳам бирга бўладиган жуфтларни сўрайлик.

Жаннатда ҳам бирга бўладиган жуфтларни топайлик.

Жаннатдаги жуфтимиз бўлсин дея жуфтимизнинг қадрига етайлик.

Раббимиз дунёдаги уйларимизни Жаннат тимсоли ўлароқ гўзал ҳаёт кечирмоғимизни ва охиратда Жаннатига ва жамолига етишмоғимизни насиб айласин.

“Пул емас ота” жоме масжиди имом-хатиби Музаффархон АЪЗАМ тайёрлади.

Шу йил 10 декабрдан Саудия Арабистонига Умра авиақатновларини бир кунда икки мартадан амалга ошириш бошланди. Шу кунга қадар умра ҳаво қатновлари бир кунда бир маҳал эди.
Зиёратчилар сони ҳам икки бараварга ошди. Ҳар бир авиақатновда 245 нафардан жами кунлик зиёратчилар сони қарийб 500 нафарга етди. Мана шундай “Умра – 2019/20” мавсуми парвозлари 2020 йил ёз ойларига қадар давом этади.
Умра зиёратлари ташкилий ишлари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 7 июнь кунидаги 364-сонли “Ҳаж” ва “Умра” тадбирларини ташкил этиш ва ўтказишни янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Қарори асосида тизимли равишда такомиллаштириб борилмоқда.
Юртимиз фуқароларининг муқаддас зиёратга бўлган эҳтиёжларини қондириш мақсадида, муҳтарам Президентимиз ташаббуслари билан Умра сафарига борувчи зиёратчилар сонини белгилаш бўйича чекловлар (квота) олиб ташланганини эслаб ўтиш ўринлидир.
Фуқароларимиз ушбу ўн кунлик умра сафари давомида Мадина шаҳрида 3 кун, Макка шаҳрида 7 кун бўладилар. Улар мазкур шаҳарларда барча зарур шароитларга эга меҳмонхоналарда истиқомат қиладилар ҳамда уларга тажрибали ишчи гуруҳи, элликбошилар ва малакали шифокорлар хизмат кўрсатади.
Зиёратчиларимиз ибодатлари мукаммал бўлиши учун уларга қулай шарт-шароитларни муҳайё қилиш борасида тинимсиз саъй-ҳаракатлар олиб борилмоқда. Зиёратчиларнинг саломатликларини сақлаш, ўзига хос иқлим шароитида эҳтиёткор бўлиш ва овқатланиш тартибига амал қилиш бўйича чора-тадбирлар амалга оширилмоқда. Мақсадимиз ҳар бир зиёратчига хавфсиз, қулай ва хотиржам ибодат қилиш имконини ҳосил қилишдир.
Аллоҳ таоло зиёратчиларимиз ибодатларини мақбул айласин!

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Бугун, 10 декабрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари ва Дин ишлари бўйича қўмита раиси Абдуғофур Аҳмедовнинг Бухорои шариф бўйлаб сафарлари бошланди. Ташрифнинг аввали Баҳоуддин Нақшбанд мажмуасидан бошланди. Таомилга биноан ўтганларнинг руҳи поки ҳақига Қуръон тиловат қилинди.
Муфтий ҳазратлари юртимизнинг бир қатор ҳудудларида бўлиб, муҳтарам Президентимиз ташрифлари чоғида берилган соҳага тегишли бир қатор топшириқларнинг ижроси, диний-маърифий соҳада олиб борилаётган ишлар кўлами билан танишмоқдалар. Сафарлар доирасида аҳоли вакиллари билан учрашувлар, турли хайрия ва саховат тадбирлари ҳам ташкил этилмоқда. Бу галги сафарда ҳам мана шундай ишларга катта урғу берилди.
Маълумки, Президентимизнинг 2017 йил 1 июлдаги “Абдухолиқ Ғиждувоний таваллудининг 915 йиллигини ва Баҳоуддин Нақшбанд таваллудининг 700 йиллигини нишонлашга тайёргарлик кўриш ҳамда уни ўтказиш тўғрисида”ги фармойишига биноан бугун Бухоро улкан бунёдкорлик майдонига айланди.
Давлатимиз раҳбари шу йил 16 февраль куни Бухоро вилоятига ташрифлари чоғида уламою фузалолар, азиз авлиёлар мангу қўним топган масканларни янада обод этиб, бу жойларда зиёратчилар учун зарур шароитлар яратиш борасида мутасаддиларга берилган кўрсатмалар ижроси бўйича режали ишлар қилинаётганига гувоҳ бўлинди.
Айни пайтда етти пир – Абдулхолиқ Ғиждувоний, Муҳаммад Ориф Ревгарий, Маҳмуд Анжир Фағнавий, Хожа Али Ромитаний, Муҳаммад Бобойи Самосий, Саййид Амир Кулол ва Баҳоуддин Нақшбанд меъморий мажмуалари янада обод қилиняпти.
Бухоро сафари жараёнларини сайтимизда кузатиб боринг.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Маълумки, қон турли микроблар кўпайиши учун қулай муҳитдир. Шунингдек, қонда ҳеч қандай озуқавий модда мавжуд бўлмай, ҳазм бўлиши қийин нарсадир. Чунки, қондаги протеинлар жуда заҳарли моддалар билан аралаш ҳолатда бўлади. Ҳатто қоннинг озгинаси инсоннинг ошқозонига тушса, даҳол қайт қилиш жараёни бошланади. Мабодо қонни истеъмол қилинадиган бўлса, у ҳазм бўлмай, қора модда кўринишидан ташқарига чиқади.

Қонни ичиш ёки пишириш йўли билан истеъмол қилувчилар ўз таналарига катта зарарни қабул қилаётган бўладилар. Чунки, қон микроблар омборидир. Қон истеъмолига ўрганган кишилар микроблар, жуда заҳарли моддалардан ташқари, танада карбонат ангидрид гази ортиб кетиши сабабли ҳам ҳалок бўлишлари эҳтимоли катта. Қонни истеъмол қилиш ўзини ўзи ҳалокатга ташлашдир.

Роббимиз субҳанаҳу ва таоло бизга қонни, шу жумладан, оқизилган қонни ҳаром қилган. Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деб марҳамат қилган:

قُل لاَّ أَجِدُ فِي مَا أُوْحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّماً عَلَى طَاعِمٍ يَطْعَمُهُ إِلاَّ أَن يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَماً مَّسْفُوحاً أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقاً أُهِلَّ لِغَيْرِ اللّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلاَ عَادٍ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ

“Менга ваҳий қилинган нарсада таомланувчи учун ҳаром қилинган нарсани топмаяпман. Магар ўлимтик ёки оқизилган қон ёки тўнғиз гўшти бўлса, албатта, у ифлос, ҳаромдир. Ёҳуд фосиқлик ила Аллоҳдан ўзганинг номига сўйилган бўлса (ҳаромдир). Бас, киши музтар бўлиб, маза талаб қилувчи ва тажовузкор бўлмаган ҳолида (истеъмол қилса). Албатта, Роббинг мағфират қилгувчи ва раҳмли зотдир”, деб айт”. (Яъни, сиз ҳаром деб атаган нарсаларнинг бирортасини ҳам Аллоҳ ҳаром қилгани йўқ. Бу нарсаларни сиз ўзингизча ҳаром деб юрибсиз. Аллоҳ таоло менга ваҳий юбориб, нима ҳалол, нима ҳаром эканини баён қилди.) (Анъом сураси, 145-оят).

Бу оятдаги  مَّسْفُوحاً (масфуҳан) калимасида қоннинг ушбу қисми микроблар уяси эканига ишора бор. Маълумки, танада қонни тозаловчи аъзолар бор. Булар буйрак ва ўпкадир. Буйрак қонни заҳарли моддалардан, ўпка эса заҳарли газлардан тозалайди. Лекин ҳайвон ўлса, бу аъзолар ишдан тўхтагани учун танадаги қон микроблар манбаига айланади. Шу боис ҳайвонни сўйилганда, унинг танасидаги микробларга тўла қон оқизиб юборилади. Ҳа, жонлиқни Ислом ҳукмларига мувофиқ сўйиш унинг гўшти зарар эмас, фойда, озуқа манбаига айланишига сабаб бўлади.

Бугун эса ғарб мамлакатларида микроблар кашф этиланидан сўнг қон ва ўлимтик гўшти истеъмолини таъқиқлаш бўйича қонунлар чиқарилган. Улар қонда ва ўлган ҳайвон танасида микроблар кўп бўлишини билиб қолдилар. Лекин Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло бундан 1400 йил олдин сўйилаётган ҳайвон танасидан оқиб чиқаётган қонни ва ўлимтик гўштини ейишни ҳаром қилган.

Қассобларнинг пичоғида минглаб микроблар бўлади. Ушбу микроблар ҳайвонни сўйиш пайтида қонига тегиши биланоқ кўпая бошлайди. Ҳар ярим соатда бир неча баробарга кўпайиб кетади. Уч соат деганда мингта микроб юз минглаб микробларга ортади. Бу маълумотларни ўқигач, Роббимиз азза ва жалла Ўзининг улуғ Китобида бизга қонни ва ўлган ҳайвон гўшти истеъмолини ҳаром қилганининг ҳикматини англаб етамиз.

Биз Қуръони Каримни ўқиётганимизда, у Роббимизнинг Каломи эканини англашимиз керак. У Зот Қуръони Каримда шундай марҳамат қилган:

 وَلَا يُنَبِّئُكَ مِثْلُ خَبِيرٍ

“Ўта хабардор зотдек ҳеч ким сенга хабар бера олмас” (Фотир сураси, 14-оят).

Оламлар Роббининг кўрсатмасидан тўғри кўрсатма йўқ!

Аллоҳ таолонинг амрига бўйсунмайдиган кишилар гўштни қони билан истеъмол қиладилар. Шу мақсадда улар ҳайвонни сўймай, электр токи бериб ўлдирадилар. Ана шундан кейин ўлган ҳайвонни майдалайдилар. Бу ҳолатда эса ҳайвоннинг қони гўштига уриб кетади. Кейин микроблар омбори бўлишга улгурган ўша гўштни пишириб ейдилар.

Агар сиз бахт-саодат ва саломатликни истасангиз, Холиқ таолонинг кўрсатмаларига амал қилиб яшанг!

Мўмин-мусулмон одам яхши тушуниб олиши керакки, Дин аҳкомлари инсон ҳурриятини чеклаш учун эмас, балки унинг саломатлиги гаровидир. Агар сиз симёғочга ёпиштириб қўйилган “Ҳаёт учун хавфли” деган ёзувни кўрсангиз, масъул кишилар ўша қоғозни сизнинг ҳурриятингизни чеклаш учун ёпиштирган деб ўйлайсизми ёки саломатлигингизни ўйлаб ёпиштирганларми?! Албатта, ўша ёзувли қоғоз инсонларни хавфдан огоҳ этиш учун ёпиштирилгани сир эмас.

Биз динимизни чуқур англашимиз керак.

Роббимиз азза ва жалланинг чегаралари бор. У Зот Қуръони Каримда шундай деб марҳамат қилган:

  تِلْكَ حُدُودُ اللّهِ فَلاَ تَعْتَدُوهَا وَمَن يَتَعَدَّ حُدُودَ اللّهِ فَأُوْلَـئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ

“Ушбулар Аллоҳнинг чегараларидир. Бас, улардан тажовуз қилманг. Ва ким Аллоҳнинг чегараларида тажовуз қилса, бас, ўшалар, ана ўшалар, золимлардир” (Бақара сураси, 229-оят).

Юқори кучланишли электр токи атрофида магнит майдон ҳосил бўлади. Электр токи уришидан сақланиш учун ўша магнит майдонга ҳам яқинлашмаслик керак.

Гуноҳлар инсонни ҳалок қиладиган нарса экан, демак, унга олиб борадиган йўлларга ҳам яқинлашмаслик керак.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай деб марҳамат қилган:

تِلْكَ حُدُودُ اللّهِ فَلاَ تَقْرَبُوهَا

“Булар Аллоҳнинг чегараларидир, унга яқинлашманг” (Бақара сураси, 187-оят).

Гуноҳга олиб борадиган йўллари бор ишларга яқин йўламаслик, ундай йўллардан, воситалардан узоқроқ юришимиз керак.

Аллоҳ таоло яна бир оятда бундай деб марҳамат қилган:

وَلاَ تَقْرَبُواْ الزِّنَى إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاء سَبِيلاً

“Ва зинога яқинлашманглар. Албатта, у фоҳиша иш ва ёмон йўлдир”. (Оятда “зино қилманглар” эмас, балки “зинога яқинлашманглар” дейилмоқда. Бу дегани, зино қилманглар, дегандан кўра қаттиқроқдир. Мўмин-мусулмон одам зино қилиш тугул, унинг яқинига ҳам йўламаслиги керак. Зинога олиб борувчи нарсалардан ҳам узоқда бўлиши лозим.) (Исро сураси, 32-оятлар).

Маълумки, зино бир неча босқичлардан иборат. Номаҳрам билан танишиш, гаплашиш, учрашиш, ушлаш, ўпиш, уйига бориш ва охирида фарж зиноси юз беради. Демак, мўмин-мусулмон одам зинога олиб борадиган барча босқичларга яқинлашмаслиги керак.

Шундай қилиб, Аллоҳ таолонинг барча чегаралари инсоннинг, унинг наслининг саломатлиги учундир. Агар сиз бу чегараларга яқин келмасангиз, Аллоҳ таолони розилигига эришасиз ва ўзингизнинг саломатлигингизни сақлашга ҳаракат қилган бўласиз. Агар сиз Аллоҳ таолонинг тоатида бўлсангиз, Унинг зиммаси, омонлиги остида бўласиз.  

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай марҳамат қилган:

وَأَنزَلَ اللّهُ عَلَيْكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمْ تَكُنْ تَعْلَمُ وَكَانَ فَضْلُ اللّهِ عَلَيْكَ عَظِيماً

“Аллоҳ сенга китобни ва ҳикматни туширди ҳамда билмаган нарсангни билдирди. Ва сенга Аллоҳнинг фазли улуғ бўлди” (Нисо сураси, 113-оят).

Пайғамбарига ва у киши орқали барча бандаларига билмаган нарсаларини таълим берган, уларга фойдали нарсаларни ҳалол қилиб, зарарли нарсаларни ҳаром қилган Аллоҳ таолога беадад ҳамду санолар ва шукрлар бўлсин!

Доктор Муҳаммад Ротиб Набулсий ҳафизаҳуллоҳнинг

“Қуръон ва Суннатдаги илмий мўъжизалар энциклопедияси”

китоби ва интернет маълумотлари асосида

Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади