www.muslimuz

Субота, 21 июль 2018 00:00

Ижтимоий медиа – тарғибот жангининг янги қуроли

Айнан шу номли телевизион фильм британиялик журналистлар томонидан тайёрланди. Унда қайд этилишича, бугунги кунда ижтимоий тармоқлар воситасида турли инқилоб ва урушлар бошланмоқда.

Беруний АЛИМОВ,
филология фанлари бўйича
фалсафа доктори

Эрондаги нотинчликлар, Араб баҳори воқеалари, ундан сўнг Тунис, Миср, Суриядаги тўнтаришлар мисол сифатида келтирилади. Исроил ва Фаластин ўртасидаги ўта мураккаб ва чигал вазиятларда ижтмоий тармоқлар орқали олиб бориладиган ахборот урушлари биринчи планга чиқиб қолмоқда.

Бир томондан, ушбу тармоқлардан бузғунчи, жангари кучлар фойдаланса, иккинчи томондан, сиёсий режимлар ҳам самарали фойдаланишга уринмоқдалар.

Кўрсатув эксперти билдирган фикрга кўра, “Ислом давлати” деб аталмиш ташкилот жангарилари ижтимоий тармоқларда зўровонлик, қон тўкилиши, одам ўлдирилиши билан боғлиқ фото ва видеотасвирларни бежизга кўрсатишмайди. Уларнинг асосий мақсади – одамларни қўрқитиш баробарида, ўзларининг сафига янги аъзоларни жалб этишган ҳаракат қиладилар.

Умуман олганда, кейинги 10-15 йил ичида Яқин Шарқда рўй берган барча тўнтарилишлар, урушлар, террористик хуружларнинг амалга оширилишида ижтимоий тармоқларнинг “улуши” жуда катта, дейди BBC мухбири Лиз Дусет.

Нима учун ОАВ ва ижтимоий тармоқлар зўравон кучларнинг қуролига айланмоқда? Чунки улар аксарият инсонлар учун асосий ахборот канали сифатида шаклланди. Мазкур воситалар жамоатчилик фикрига таъсир ўтказувчи ягона восита, қурол кўринишида майдонга чиқиб келди.

Ижтимоий тармоқ – “қармоқ”ми?

Бугунги кунда ижтимоий тармоқлар орқали турли йўлларга кириб қолаётганлар, “адашиб қолаётганлар”, минг афсуски, Ўзбекистонда ҳам йўқ эмас. Бу ҳақда “Маданият ва маърифат” телеканалида эфирга узатилган махсус кўрсатув “Огоҳ бўлинг, одамлар!” деб номланади.

Унда оқ-қорани танимайдиган, экстремистик кучлар учун тайёр ўлжа, коллеж ўқувчисининг “Одноклассники” тармоғига кириб, турли бузғунчи, ёвуз кучлар томонидан бошқариладиган муҳокамаларда қатнашганлиги ҳақида ҳикоя қилинади. Ўқувчи қамоқда ётган отасининг гўёки ўчини олиш мақсадида “янги дўстлар” орттиради. Қўштирноқ орасидаги дўстлар болага уруш бўлаётган ҳудудларга “ҳижрат” қилиш, ҳатто Ўзбекистонда жиҳод амалини бажариш, бунинг учун маҳаллий ёшлар орасида варақалар тарқатиш каби топшириқларни бера бошлайдилар.

Кўрсатув сўнггида коллеж ўқувчисининг қўлга олингани, жиноий жавобгарликка тортилгани, унинг эндиликда афсус чекаётгани айтилади.

“Аёл муаллиф” технологияси нима?

Манбаларда қайд этилишича, ҳозирги пайтда Интернетда эътиқоди суст, яхши билимга эга бўлмаган ёшларни йўлдан урушга мўлжалланган махсус усуллар жуда кўп. Улардан бири “Аёл муаллиф” технологияси деб аталади.

Aёл киши образидаги суҳбатдош иккита ишни амалга оширади:

1. Аудитория билан бевосита алоқага чиқади.
2. Аудиторияда сунъий “раҳм-шафқат” ҳиссини уйғотади.

Бу аёлнинг ортида турувчилар:

1. Бузғунчи ғоя эгалари.
2. Экстремистик гуруҳлар.

Уларнинг ортида эса:

1. Сиёсий кучлар.
2. Ҳомийлар маблағи туради.

Бугун ахборот майдони ва унинг аудиторияси ҳолатига қандай ташҳис қўйиш мумкин?

Ташҳис: Мавзу етарли даражада очилмаган.

Натижада: Ахборотга талаб қониқарли эмас;

айрим ўқувчиларда ишончсизлик;

Бефарқлик:

аудитиориянинг руҳий ҳолати.

Хўш, шундай экан, терроризмга олиб келувчи тажовузкор экстремизм ва радикализм ҳаракатларининг кучайишини кутиб ўтириш керакми ёки унинг олдини олиш зарурми? Бу борада ОАВнинг роли қандай бўлиши керак? Асосий профилактика ишлари нималардан иборат?

ЎзА

Published in Ўзбекистон янгиликлари

Субота, 21 июль 2018 00:00

Терроризмга қарши курашишнинг ҳуқуқий асослари

Ўзбекистон Республикаси Олий судида ШҲТ Минтақавий аксилтеррор тузилмаси Ижроия қўмитаси директори Евгений Сисоев билан учрашув ўтказилди.

Видеоконференцалоқа шаклида ташкил этилган тадбирда Судьялар олий кенгаши аъзолари, Олий суд, Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар судларининг судьялари, Ички ишлар вазирлиги, соҳавий хизматлар масъул ходимлари иштирок этди.

Евгений Сисоев ўз маърузасида халқаро терроризмга қарши курашиш соҳасидаги аҳвол, шунингдек, минтақадаги мавжуд муаммо ва таҳдидлар ҳақида маълумот берди. Шунингдек, ШҲТга аъзо давлатлар ўртасида сиёсий, иқтисодий ва маданий-гуманитар соҳалардаги ҳамкорлик билан бирга терроризм, экстремизм, наркотик моддалар тарқалишига қарши биргаликда кураш олиб борилаётгани, минтақавий хавфсизлик ва барқарорликни мустаҳкамлаш масалаларига алоҳида тўхталиб ўтди.

Тадбирда дунёнинг айрим минтақаларида, жумладан, қўшни Афғонистон ва Яқин Шарқ давлатларида содир этилаётган қўпорувчилик ҳаракатлари таҳлил қилинди. Ўзбекистон Республикаси истиқлолнинг дастлабки йилларидан терроризм ва экстремизмга қарши курашиш масаласида ўз позициясига эга бўлиб, тинчлик ва барқарорликни таъминлашга ҳисса қўшаётгани алоҳида таъкидланди. Жумладан, Президент Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан жорий йил 26-27 март кунлари пойтахтимизда Афғонистон бўйича юқори даражадаги Тошкент халқаро конференциясининг ўтказилиши минтақа давлатларининг тинчлиги ва тараққиёти учун кенг имкониятлар эшигини очган ҳолда, уларнинг биргаликдаги умумий муаммоларни ҳал этишга қодирлигини намоён қилди.

– Ҳар қандай кўринишдаги терроризм ва экстремизм хавфсизликка таҳдид солаётган офатдир, – дейди Ўзбекистон Республикаси Олий суди судьяси У.Рўзиев. – Бугунги учрашувда мавзу бўйича зарур ахборотга эга бўлдик. Ҳудудларда аҳоли билан ўтказилаётган тарғибот тадбирлари, давра суҳбатларида вояга етмаганларни экстремизм, терроризм ва гиёҳвандлик таъсирига тушиб қолишдан ҳимоя қилиш лозимлиги тушунтирилмоқда. Жазони ўташ муассасаларидан озодликка чиққан, тузалиш йўлига ўтган шахслар билан суҳбатлар ўтказилиб, соғлом муҳитга қайтариш чоралари кўрилмоқда. Бу борада соҳага оид қонун ҳужжатларининг мазмун-моҳияти фуқароларга етказилмоқда.

Тадбирда терроризмга қарши курашишнинг халқаро ҳуқуқий асослари, бу борада ҳамкорликни таъминлаш ва саъй-ҳаракатларни мувофиқлаштиришга тааллуқли масалалар ҳам муҳокама этилди. Айниқса, ёш авлоднинг терроризм ва тажовузкор экстремизм таъсирига тушиб қолишига йўл қўймаслик, уларни интернет орқали тарғиб қилинаётган турли ғоявий ва ахборот хуружларидан ҳимоя қилиш бўйича фикр алмашилди.

А.Мусаев, Ф.Абдурасулов (фото) ЎзА

Published in Ўзбекистон янгиликлари

Сторінка 676 з 676

ХОРИЖДАГИ ЮРТДОШИМ САҲИФАСИ

КОНЦЕПЦИЯ

Дунё дарвозалари янада кенгроқ очилиб, хорижий давлатлар фуқароларининг юртимизга келиб-кетишларига қулай шароитлар яратилмоқда. Жумладан, 39 та давлат фуқароларига туристик визаларни расмийлаштириш тартиби соддалаштирилди, Ўзбекистон билан визасиз давлатлар сони кўпайди.

Шунинг баробарида бизнинг юртдошларимизнинг ҳам хорижий давлатларга чиқиши ортмоқда.

Одатда, чет элга, умуман, йўлга чиқаётган ҳар қандай йўловчига олдиндан йўловчилик машаққатини тортган, бу борада бой тажриба тўплаган кишилар; китоб кўрган олиму уламолар йўл-йўриқлар кўрсатиб, панду наисҳатлар қилишган. Зеро, нотаниш манзиллар сари сафарга отланган кишиларга бундай тавсияю насиҳатларнинг аҳамияти жуда ҳам катта.

Бинобарин, хорижга чиқаётган мўмин-мусулмонлар ушбу сафарида давлатнинг қонунларига амал қилгани каби шариатимиз кўрсатмаларига ҳам амал қилмоғи ниҳоятда муҳимдир.

Масаланинг ана шу жиҳатлари эътиборга олиниб, muslim.uz Интернет порталида “Муҳожир ватандошлар” лойиҳаси иш бошлади. Ушбу лойиҳа доирасида янги рукн очилиб “Хориждаги юртдошим” номланди.

Ушбу рукнда:

- хорижда таълим олаётган, меҳнат қилаётган, узоқ муддатга даволанишга кетган ватандошларимиз тўғрисида ҳаётий мақолалар;

- йўлга чиқувчиларга тавсиялар, маслаҳатлар;

- узоқ муддатли сафарларнинг ижтимоий ҳаётга, оилавий масалаларга таъсири ва бошқа долзарб муаммоларга доир савол-жавоблар дастурий равишда ёритилади;

- Интернет сайтда эълон қилинган мақоланинг аудио формати ҳам тавсия қилинади.

Ушбу материаллар оят, ҳадис ва уламоларимизнинг илмий меросларига асосланган ҳолда ёритилади.