Дунё мусулмонлари муборак Рамазоннинг беқиёс кунларини бошдан кечирмоқда. Ҳар бир мўмин имконияти етганича ибодатларини адо этмоқда, орттириб берилажак савобларга муносиб бўлишга бел боғлаган. Бунинг учун, шарафли ойни рисоладагидек ўтказиш – рўза тутиш, яхшиликларга шошилиш, таровеҳ намозларида иштирок этиш, қариндошлар ҳолидан хабар олиш ва бошқа Рамазон ойи учун шарафли бўлган амалларни адо этиш учун имкониятларимиз етарли, кенг йўл очиб берилган.
Ҳадиси шарифда: «Икки неъмат борки, ундан кўп кишилар маҳрумдирлар, бу неъматлар - саломатлик ва хотиржамликдир», дейилади.
Жаҳонга нигоҳ ташлаймиз: эҳтимол мусулмон мамлакатларда бу айём ўзига хос дабдаба билан кутиб олинар. Бироқ, ҳамма давлатда ҳам осойишталик ҳукмрон эмаслигини туну кун узатиб туриладиган янгиликлардан кўриб, эшитиб турибмиз. Манбаларда ёзилишича, ислом тарихида бу ойда кўплаб жангу жадаллар тўхтатилган, тинчлик ойи сифатида қадрланган. Аммо, бугун оламда содир бўлаётган кўплаб фожеалар айнан айрим разил кимсалар дастидан, террор аталмиш балолар “шарофати билан” эканлигини англаш қийин эмас. Улар дин ниқоби остида фаолият юритсалар-да, муборак ойни ҳурмат қилмаётганлари ҳаммага бирдек аён. Ана шундай жоҳиллар борлиги боис нотинчлик ва сарсонликка барҳам берилмаяпти, кўплаб инсонлар қутлуғ ойда ҳам азият чекмоқда.
Интернет сайтларидаги ёки дунё каналларидаги жаҳон янгиликларига эътибор берганмисиз, бугун дунёда нақадар аянчли воқеалар содир бўлмоқда. Мана биргина 18 июнь кунги янгиликларда қанчалар кўп йўқотишлар ва ачинарли манзаралар мавжуд эканлигига мисол келтирамиз:
Қоҳира яқинидаги портлаш оқибатида полиция ҳалок бўлди...
Колумбия пойтахтида портлаш содир этилди, қурбонлар бор...
Португалияда ўрмон ёнғинлари оқибатида 19 киши ҳалок бўлди...
Италияда кема причалга урилиши оқибатида 55 киши ҳалок бўлди...
Афғонистонда 5 худкуш ҳужум қилиб, 2 полициячини ўлдирди...
Португалиядаги ёнғин қурбонлари сони ортмоқда, қурбонлар 60 нафарга етди...
Афғонистонда покистонлик дипломатлар изсиз йўқолди...
Ироқ ҳарбийлари Мўсул марказини эгаллаш учун ҳужум бошлади...
Яманда 151 мингдан зиёд вабо касаллиги қайд этилди, бир ярим мингга яқин киши вафот этди...
Кобулда жангарилар америкаликни ўғирлашди...
Туркияда 731 нафар ҳарбий овқатдан заҳарланди...
Германия аэропортида террор таҳдиди туфайли йўловчилар эвакуация қилинди...
Эрон Суриядаги жангарилар базасига ракеталар билан зарба берди...
(Кун.уз сайтидан, 18 июнь янгиликлари асосида)
Ҳа, замин бир кунда қанчадан қанча йўқотишларни бошдан кечирмоқда, неча-неча инсонлар машаққатда яшамоқда, энг афсусланарлиси аксарият ҳолларда бундай аянчли оқибатларга худбин ва разил кимсалар сабабчи бўлмоқдалар.
Бу хабарларни эшитганимизда теран фикр юритишимиз лозим. Ана шунда биз кундалик ташвишлардан, арзимас сабаблар билан бекорга нолиётганимизни англаб етамиз.
Бизлар уйқумиздан базўр уйғониб, эринибгина саҳарлик қилаётганимизда, дунёнинг қаеридадир тўс-тўполондан, туни билан тинмаган ўқ овозидан кўз юммаган жонлар рўзани саросимада тутишни бошлаётганини ҳис қиламизми?
Куни билан иссиқдан қочиб, совуқ хоналарда жон сақлаб, Қуръон ўқишга ҳам малолланиб, ҳатто рўзани пеш қилиб, кундалик юмушларимизни ортга суриб дангасаликка эрк берган кунларимизда, заминнинг бир бурчагида уйсиз, бошпанасиз, бирор соясиз кўчада қолган рўзадорлар борлигини тасаввуримизга сиғдиролмаймиз...
Ифторликка яқин танамизда ҳис қилган очлик, ташналикнинг қийинчилиги билан сўзларимизга эрк берамиз, ишлаб чарчаганимизни рўкач қиламиз, ҳали вақт бўлса-да дастурхон тайёр эмаслигидан яқинларимизни койиймиз. Сабр лозим маҳалда бесабрликни лозим тутамиз. Дуолар ижобат паллани бекорчи ишларга сафарбар этамиз, телефонда ўйин ўйнаймиз, бемаъни суҳбатларга бериламиз. Яқинларимизга ёрдам беришга малолланамиз, оғиз очгандан сўнг эса, Аллоҳга шукрона келтиришни унутган ҳолда тановулга шўнғиймиз... Билмаймизки, ана шу лаҳзаларда қаерлардадир, оғзини очгану ейишга бир нарса тополмаган заминдошлар ҳолатини ўйламаймиз... биз бир неча соат ҳис қилган очлик ҳиссини улар неча кунлаб тотди экан а, қултум сувга етишганда неча бор шукрона айтганларини биз ҳам танамизда синаб кўрдик. Бироқ, биз етишган неъматларнинг нақадар ҳисобсизлигини ҳеч ўйлаб кўрганмизми?
Бир кунда неча бор эзгуликлар қилишга имкониятимиз бор, лекин хоҳламаймиз. Кўча-кўйда кетаётганимизда, кимгадир йўл кўрсатиш, транспортда жой бериш, йиғлаган болажонларни юпатиш, кексаларга кўмак бериш каби биз учун қийин бўлмаган, бироқ кимдир бундан жуда хурсанд бўладиган ишларни қилишни унутиб қўямиз. Ахир Рамазоннинг файзи ана шу хайрларимиз билан янада ошадику!
Оиламиз, яқинларимизга қўполлик қилишда давом этамиз, арзимаган сабаб билан жанжал қилишни ўзимизга эп кўрамиз. Ота-оналаримиз олдидаги одобни-да унутиб қўямиз. Уларнинг борликлари учун шукрлар айтиш у ёқда турсин, баъзан дилларини оғритиб қўйганимизни ҳам билмай қоламиз. Рамазон ойида бу каби дилхираликлар асло мумкин эмаслигини унутдикми? Шарафли ойда яхши фазилатларимизни намоён этсак, Рамазонда одатланганимиз – сабр ва яхши хислатларимиз йил давомида бизга ҳамроҳ бўлиши мумкинлигини билмаймизми?
Пайғамбаримиз Расулуллоҳ (с.а.в.): “Кимки бир кун ўз оиласи ичида тинч, тани соғ бўлиб турса ва олдида шу кунига етарлик таоми бўлса, у одамга гўё бутун дунё берилган ҳисобланади”, деган эканлар. Аллоҳга шукроналар бўлсинки, ҳар биримиз ана шу инъомлардан баҳрамандмиз.
Шукрки, бугун юртимизда қаёққа қараманг, Рамазон шукуҳи! Оилаларда тотувлик, дастурхонларимиз тўкин-сочин. Маҳаллада қўшнилар бир-бирига оқибатли, ширин сўзини, мурувватини аямайди. Ўзаро иссиқ нону бир коса овқати билан кўнгилларни кўтарадилар. Бундайин мурувватли, меҳр-оқибатли эл қаерда бор яна. Давлат Раҳбарининг шахсан ўзлари халқ қайғусини баробар чекади, бу биз учун бахт эмасми? Ҳар бир муаммони дилдан эшитиб ҳал қилишни ният қилган, қаердадир адашиб юрган юрт фарзандига отасидан-да кўпроқ жон койитган Юртбоши яна қаерда бор? Бундай мурувватни ҳеч қайси давлатдан топиш мумкин эмас.
Бир ўйлаб кўринг, шундай шароитда ҳам нолиш мумкинми? Шунда ҳам нолиганларни “нонкўр” дейиш керак. Шундай меҳр-оқибатдан, имкониятдан юз ўгириб Ватан юзига оёқ қўйганларни “инсон” деб аташ-да нотўғридир.
Азиз юртдошим! Атрофга теран назар ташлайлик. Лоқайдликка йўл қўймайлик. Шукронага арзирли неъматларимиз саноқсиз, уларни асраб авайлайлик! Ҳамиша огоҳ бўлайликки, бизнинг буюк неъматимиз – тинчлигимизни бузишга йўл қўйилмасин. Осмонимиз мусаффолиги йўқолмасин. Ана шунда авлодларимизга ҳам биздан мана шундай гўзал ва осойишта диёр қолади, иншааллоҳ. Муборак Рамазонда дуо қилайлик, юртдошларимиздан ҳеч бири тўғри йўлдан адашмасин, имонидан айрилмасин.
Шарифа ҒАНИЕВА,
“Зиё” студияси муҳаррири