قدمت وزارة الشؤون الإسلامية والدعوة والإرشاد السعودية مصاحف القرآن الكريم المطبوعة بطريقة برايل إلى القنصلية العامة لأوزبكستان في جدة.وأخبره عن ذلك مراسل "دنيا"

ومن المقرر أن يتم تقديم هذه الكتب المباركة التي تم الحصول عليها على أساس التعاون الفني والمنح إلى جمعية المكفوفين في أوزبكستان

وتبلغ قيمة الكتب المقدمة على شكل مساعدات مجانية 15 ألف دولار أمريكي. وسيتم تسليم هذه نسخ من القرآن بطريقة برايل إلى أوزبكستان قريبا

الخدمة الصحفية لإدارة مسلمي أوزبكستان

عقد في 4 فبراير من هذا العام في الأكاديمية الإسلامية الدولية في أوزبكستان ندوة علمية وعملية دولية حول "الأخوة الإنسانية والحوار بين الأديان - أحد عوامل التضامن الدولي"

يتم تنظيم هذا المؤتمر عبر الإنترنت وخارجه بالتعاون مع لجنة الشؤون الدينية في جمهورية أوزبكستان، والأكاديمية الإسلامية الدولية في أوزبكستان وجامعة "ريجينا الرسولية" لبابا روم و"كرسي الدراسات الدينية والدراسة المقارنة لأديان العالم التابعة لليونسكو"

Иброҳим Нахаийнинг кўзлари ғилай эди. Унинг шогирди Сулаймон ибн Меҳроннинг ҳам кўзи жуда хира кўрар эди. Бир куни улар биргаликда сафарга отланишибди. Масжид томон интилиб, Кўфа йўлларидан бирида кетишар экан, Имом Нахаий: “Эй Сулаймон, сен бошқа йўлдан, мен бошқа йўлдан кетсак нима дейсан? Негаки мен нодон одамлар олдидан ўтиб қолсак, “Ия, кўр-кўрни етаклаб олибди-ку!” деб ғийбат қилишларидан ва шу сабаб гуноҳкор бўлиб қолишларидан қўрқаман”, дебди. Сулаймон: “Устоз, нима қилибди, ахир биз савоб оламиз, улар гуноҳкор бўладилар-ку?!” дебди.

Шунда Иброҳим Нахаий: “Субҳаналлоҳ, сени қара-ю, ахир биз ҳам, улар ҳам (гуноҳдан) соғ қолганимиз биз савоб олиб, улар гуноҳкор бўлиб қолганидан яхши-ку!” дебди.

Бу қалблар қандай қалблар-а?! Қандай пок қалблар-а?! Фақат менга яхши бўлсин, фақат мен саломат қолай демайди, мен ҳам, бошқалар ҳам гуноҳдан саломат қолсин, дейди.

Бу қалблар иймон билан безалган қалблардир! Осмонларга парвоз этиб, эгасини олий жаннатларга элтадиган қалблардир!

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: “Бирортангиз биродарингизга ўзингизга раво кўрган нарсани раво кўрмагунингизча мўмин бўлмайсиз”, деган ҳадисларига тўлақонли мос тушган қалблардир булар!

Али розияллоҳу анҳу ўғиллари Ҳасан розияллоҳу анҳуга бундай насиҳат қилган эканлар: “Эй ўғлим, ўзинг ва бошқалар ўртасида ўзингни мезон қилгин: ўзингга раво кўрган нарсаларни бошқаларга ҳам раво кўргин, ўзинг учун ёмон кўрган нарсаларни бошқалар учун ҳам ёмон кўргин. Сенга зулм қилинишини хоҳламаганингдек, сен ҳам бошқаларга зулм қилмагин. Сенга яхшилик қилинишини ёқтирганингдек, сен ҳам эҳсон қил. Ўзингда бўлишини хоҳламаганинг иллатларни бошқаларда бўлишини ҳам хоҳлама. Одамлар ҳаққида ўзингдан рози бўладиганларинг билан улардан рози бўл. Билмайдиган нарсанг ҳақида гапирма, гарчи биладиганларинг оз бўлса ҳам. Сенга қарата айтилишини хоҳламаган гапларингни бошқаларга ҳам айтма. Билки, ужуб тўғриликнинг аксидир ва қалблар офатидир. Ўзинг зўр бериб саъй-ҳаракт қил, бошқаларга суяниб қолма! Тўғри йўлга ҳидоят этилсанг, Роббингдан энг қўрқадиган ҳолатда бўл”.

Ҳасан Басрийга: “Бир киши сизни ғийбат қиляпти”, дейишганда у киши: “Саъй-ҳаракатсиз, ҳеч қандай чарчоқсиз, риёдан ҳам, ужубдан ҳам холи ҳолда эришган савобимни қарши оламан!” деганлар.

Энди ўйлайлик, ғийбат қилиш орқали қанча-қанча савобларимиз ҳар тарафга учиб кетишига розимизми?!

Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.

Болалигимдан отамни ишдан қайтаётганларида эшик олдида кутиб олиш одатим бор эди. Отам ҳарбий офицер бўлиб ишлардилар. Баъзи кунлари келмай қолсалар ҳам, келадиган кунлари соати кўпинча аниқ бўларди. Мен ўша пайт дарвозамиз олдига чиқиб дадамни кутардим. Отамни узоқдан кўришим билан оёғимни қўлимга олиб югурардим. Дадам мени қучоқлаб юзларимдан ўпардилар. Кейин бир қўллари билан елкамдан ушлаб олганларича уйга кириб кетар эдик.

Менинг кутиб олишимга отам ҳам жуда ўрганиб қолгандилар. Баъзида отамни кутиб олиш ёдимдан кўтарилиб, кўчага чиқмай қолардим. Шундай пайтларда дадам уйга кирмай туриб, кўчадаги болалардан бирортасини менинг олдимга юборардилар. “Дадангиз айтдилар, дарвоза олдига чиқиб дадангизни кутиб олар экансиз” деб айттириб юборардилар. Мен ҳам бундан жуда хурсанд бўлиб югуриб чиқиб дадамни кутиб олардим. Шунда дадам менга: “Қизалоғим, бугун мени кутиб олишни унутибсан-ку! Менга бу уйда сенинг кутиб олишингдан бошқа завқ йўқ” дердилар.

Отамнинг қўллари елкамни тутиб уйга кириб кетар эканмиз бошқа болалар олдида отам билан фахрланиб қўяр эдим. Ўзимни дунёдаги энг қудратли одамдек ҳис қилардим.

Отам ўзлари ўта жиддий ишда ишласалар ҳам менга нисбатан ўта юмшоқ табиатли инсон эдилар. Ишдан қайтганларида жуда чарчаган бўлар, лекин бир пас ўтирганимиздан сўнг менга “Сенинг кутиб олишинг ҳамма чарчоқларимни ёзиб юборади, қизим” дердилар.

Бугун ўзим ҳам кап- катта аёл бўлдим, она бўлдим. Шундай бўлса-да отажонимни жуда соғинаман. Ўша дамларни, отамни кутиб олишларим, узоқдан югуриб боришим, мени қучиб, елкамга қўлларини қўйиб, уйга олиб киришлари, айтган ўша ширин гапларини неча йиллардан бери соғинаман.

Баъзида ўша эски уйимизнинг олдидан ўтиб кетар эканман, отамни яна ишдан қайтиб келишларини, ўзим эса у кишини олдингидай кутиб олишни орзу қиламан. Ушалмаслигини аниқ билсам-да ўзимни отамнинг бағрига яна отиб ҳозирги ҳаёт ташвишларимни сўзлаб берсам дейман...

Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг
"Фарзанд тарбиясида 700 та сабоқ" китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Камронбек Ислом таржимаси.

Cавол: Қабристонга борганда тик туриб Қуръон ўқиш ва дуо қилиш керакми. Ўтириб қироат қилса, макруҳ бўладими?

Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.

Фиқҳий манбаларимизда қабрларни зиёрат қилганда туриб дуо қилиш суннатлиги, лекин ўтириб дуо қилиш ҳам жоизлиги айтилган. Қуръон тиловатида эса ўтириш афзал экани баён қилинган.

Жумладан, “Раддул муҳтор” китобининг “Қабрларни зиёрат қилиш” бобида бундай келади: Раддул муҳтор китобида айтилади: “Фатҳул Қадир” китобида: “Қабрларни тик туриб зиёрат қилиш ва қабр ёнида тик туриб дуо қилиш суннатдир. Пайғамбаримиз алайҳиссалом Бақиъ қабристонини зиёрат қилганда шундай қилганлар”, дейилган.

“Кейин тик туриб узоқ дуо қилади, агар ўтирса, маййит тириклигида қандай масофада ўтирган бўлса, ўшанча масофада ўтиради”.

Яна бундай дейилади: “Қабр ёнида қориларни ўтирғизиб, Қуръон қироат қилдириш макруҳ эмас. “Нурул изоҳ” китобининг иборасида: “Мухтор қавлга кўра қироат одобларига мувофиқ хотиржамлик ва тадаббур билан, ибрат олган ҳолда тиловат қилиш учун қабр ёнида ўтириш макруҳ эмас”, дейилган (“Раддул муҳтор” китоби, “Қабрларни зиёрат қилиш” боби).

Бу борада “Нурул изоҳ” китобида бундай дейилади: “Мухтор қавлга кўра қироат қилиш мақсадида қабр ёнида ўтириш макруҳ эмас. Қабр тепасида қироатдан бошқа сабаб учун ўтириш макруҳдир”.

Шунингдек, “Фатовои Ҳиндийя” китобида бундай дейилади: “Маййит дафн этилгач, бир ҳайвонни сўйиб, гўштини тақсимлаб бўлгунча миқдорда қабр олдида ўтириб, тиловат қилиш ва маййитга дуо қилиш мустаҳабдир”, – дейилган.

Демак, қабристон зиёрати тик туриб қилингани афзал, лекин зиёрат пайтида ўтириш ҳам жоиз, макруҳ эмас.

Диққат қилсак, фақиҳларимизнинг сўзларидан қабристонга борганда Қуръонни ўтириб ўқиш афзаллиги маълум бўлади. Чунки ўтириб қироат қилинганда хотиржамлик, тафаккур, хушуъ ва ибратланиш каби Қуръон тиловатида талаб қилинган одоблар юзага чиқади.

Яна шуни таъкидлаш лозимки, юқоридаги ҳукмларда афзаллик масаласи ҳақида гап кетади, макруҳлик ёки ҳаромлик масаласи эмас.  Шундай экан бу масалаларда талашиб-тортишиш ва ўзаро низога бориш жоиз эмас. Валлоҳу аълам!

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази.