muslimuz

muslimuz

الثلاثاء, 16 كانون2/يناير 2024 00:00

Жаноза намозини ўқиш тартиби

Жаноза намози тўрт такбирдан иборат бўлиб, уни ўқиш қуйидаги тартибда амалга оширилади:

  1. Жаноза намозини ўқишга ният қилинади:

“Жаноза намозини холис Аллоҳ таоло учун имомга иқтидо қилган ҳолда ўқишни ният қилдим.

اللهُ أَكْبَر

  1. Жамоат имоми “Аллоҳу акбар” деб такбир айтгач, бошқалар ҳам ичида “Аллоҳу акбар” деб айтиб қўлни қулоқларнинг юмшоқ еригача кўтаради ва қўлларини боғлайди.

 

  1. Қўллар қовуштирилгач “Сано” дуоси ўқилади:

سُبحَانَكَ اللهم وبحمدك وتبارك اسمُكَ وتَعَالى جَدُّكَ ولا إله غيرك

Субҳанакаллоҳумма ва биҳамдика ва табарокасмука ва таъала жаддука ва лаа илаҳа ғойрук.

 

  1. Сано дуосидан сўнг имом иккинчи такбирни айтади. Бунда қўллар кўтарилмайди ва тананинг бошқа аъзолари ҳам ўз ҳолида туради.

Эслатма! Баъзилар имом “Аллоҳу акбар” деб айтганда бошини кўтариш ҳолати кўзатилади. Бундай қилиш ножоиз.

 

  1. Иккинчи такбирни айтгач, қуйидаги салавот айтилади:

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ اللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ

Аллоҳумма солли ъала Муҳаммад ва ъалаа аали Муҳаммад, камаа соллайта ъала Иброҳийма ва ъалаа аали Иброҳийм, иннака ҳамийдум мажийд.

Аллоҳумма баарик ъалаа Муҳаммад ва ъалаа аали Муҳаммад, камаа баарокта ъалаа Иброҳийма ва ъалаа аали Иброҳийм, иннака ҳамийдум мажийд.

 

  1. Салавотдан кейин учинчи такбир айтилади. Учинчи такбирдан кейин маййит ҳаққига қуйидаги дуо ўқилади:

اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِحَيِّنَا وَمَيِّتِنَا وَشَاهِدِنَا وَغَائِبِنَا وَصَغِيرِنَا وَكَبِيرِنَا وَذَكَرِنَا وَأُنْثَانَا اللَّهُمَّ مَنْ أَحْيَيْتَهُ مِنَّا فَأَحْيِهِ عَلَى الإِسْلاَمِ وَمَنْ تَوَفَّيْتَهُ مِنَّا فَتَوَفَّهُ عَلَى الإِيمَانِ

Аллоҳум-мағфир лиҳаййинаа ва маййитинаа ва шааҳидинаа ва ғоибинаа ва соғийринаа ва кабийринаа ва закаринаа ва унсаанаа. Аллоҳумма ман аҳйайтаҳу миннаа фа аҳйиҳи ъалал Ислаам ва ман таваффайтаҳу миннаа фатаваффаҳу ъалал иймаан.

Маъноси: Аллоҳим, бизнинг тирикларимиз ва маййитларимиз, ҳозирларимиз ва ғоибларимиз, кичикларимиз ва катталаримиз, эркакларимиз ва аёлларимизни мағфират қилгин! Аллоҳим, Сен бизлардан кимни яшатадиган бўлсанг, уни Исломда яшатгин. Бизлардан кимни вафот эттирсанг, уни имонда вафот эттир.

 

  1. Маййит ҳаққига дуо қилингач тўртинчи такбир айтилади Тўртинчи такбирдан кейин дуо қилинмасдан, икки ёнга салом берилади.

اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ الله

Эслатма! Жаноза намозига кеч қолган киши қанча такбир қолдирган бўлса, имом салом берганидан кейин етказиб қўяди. Чунки жаноза намозидаги тўрт такбир тўрт ракат ҳисобидадир. Ракатсиз намоз бўлмаганидек, такбирсиз жаноза намози ҳам бўлмайди. Ҳатто битта такбир айтилмай қолса ҳам, жаноза намози ҳисобга ўтмайди, уни қайта ўқиш керак бўлади. Такбирни имом билан бирга жамоатдаги ҳар бир киши ўзи ичида айтиши лозим.

Суннатга мувофиқ намоз ўқинг китобидан олинди.

Бир нуроний отахон дарё четида ўтирган эканлар, шу вақт дарёга тушиб кетган бир мушукчага кўзлари тушиб қолибди. Мушук ўзини сувдан қутқариш илинжида питирлаб ҳаракат қилаётган экан. Лекин ҳаракатлари ҳеч самара бермабди. Буни кўрган отахон уни қутқариш мақсадида қўлларини чўзибдилар, мушук эса у кишини тирнаб олибди. Қаттиқ оғриқдан қўлларини тортиб олибдилар ва бақириб юборибдилар. Орадан бир дақиқа ўтар-ўтмас қўлларини яна бир бор чўзибдилар. Мушук яна тирнаб олибди. Қўлларини додлаб тортиб олибдилар.

Бир дақиқадан сўнг учинчи маротаба қутқаришга ҳаракат қилмоқчи бўлиб туганларида яқин атрофда ўтириб, воқеани кузатиб турган бир киши отахонга қараб баланд овозда: “Ҳой донишманд отахон! Биринчи уринишдан ҳам, иккинчи уринишдан ҳам ибрат олмадингиз. Энди яна қутқаришга ҳаракат қилмоқчимисиз?!”.

Отахон бу кишининг гапига парво ҳам қилмабдилар, қутқаришга яна ҳаракатни давом эттириб, охири мушукни сувдан қутқаришга сазовор бўлибдилар.

Кейин бояги кишининг олдига бориб, елкасига уриб бундай дебдилар: “Эй болам, тирнаш бу мушукнинг феъли, ҳарактеридир. Менинг ҳарактерим эса яхши кўриш ва меҳр кўрсатиш. Энди айтчи, нега ўзимнинг ҳарактеримдан унинг ҳарактерини муқаддам қўйиб, унинг ҳаракатига мувофиқ амал қилишим керак?!”.

Болагинам! Одамларга ўз феълинг билан муомалада бўл, уларнинг феъли билан эмас! Сенга озор берадиган ишлари кўп бўлса ҳам!

Яхши сифатларингни тарк этишни талаб қилаётган бундай овозларга парво қилма. Зеро, нариги тарафдагилар сени ва зўр ишларингни бошқаришга ҳақли эмаслар! Уларни фақат ўзинг тасарруф этмоғинг керак.

Одамлар сен билан қандай муомалада бўлишларини хоҳласанг, сен ҳам улар билан шундай муомалада бўл! Бу қоида ҳамма замон ва маконга мос келади!

Одамларга ўз хулқ-атворинг билан муомалада бўл, уларнинг хулқ атвори билан эмас! Улар ўз хулқлари билан жаннатга муносиб бўлмасалар, сен ўз хулқинг ила жаннатга муносиб бўл! Улар аҳмоқ бўлса, сен ҳам уларга қўшилиб аҳмоқ бўлма!

Ҳар бир одам билан ўзига муносиб тарзда муомалада бўл, ёшми, қарими, оқилми, аҳмоқми, илмлими, жоҳилми, албатта эътиборга ол!

Абу Дардо розияллоҳу анҳу айтади: “Мен баъзи одамларни тиконсиз барг деб ўйлаган эдим, кейинчалик баргсиз тикон бўлиб чиқдилар: уларни танқид қилсанг, сени ҳам танқид қиладилар, лекин тек қўйсанг, сени тек қўймайдилар”. Шунда одамлар: “Шунақа вазиятда нима қилсак бўлади?” деб сўрашди. У киши: “Эҳтиёжманд бўладиган кунингиз асқотиши учун обрўйингизни уларга қарзга бериб турасиз”. Яъни, сизни ғийбат қилаверадилар, эвазига қиёматда сиз уларнинг савобларига эга чиқасиз. Эҳтиёжманд бўладиган кунингиз деганда қиёмат кунини назарда тутганлар.

Аллоҳ ушбу шеърнинг шоирини раҳматига олсин:

Ҳиқду-ҳасаддан юқори хурмодек бўлгин,

Тош отиб туширилажак мевага тўлгин!

(Араб хурмосининг меваси дарахтнинг энг юқори қисмида бўлади. Одамлар уни кўпинча тош отиш орқали олишади. Лекин тош отишса ҳам у бунга ёмонлик билан жавоб қайтармайди, аксинча мева билан сийлайди – тарж.)

Доктор Ҳассон Шамси Пошонинг "Метин қоялар" китобидан

Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Неъматуллоҳ Исомов таржимаси.



#Қуръонга_муҳаббат

Туркиянинг Хатай вилояти Искандарун туманида яшайдиган 31 ёшли Зайнаб Эсро Оқурнинг кўзлари туғилганидан бери кўрмайди. Шунга қарамай у Қуръони каримни ёдлашнинг уддасидан чиқди.

Зайнаб тўрт йил муқаддам Қуръон курсига қатнай бошлаган. Курсдаги устози плеер совға қилгач, Қуръонни эшитган ҳолда ёдлай бошлади ва бу ишни уч йил ичида тугатди. Шундан сўнг ҳофизлик имтиҳонидан муваффақиятли ўтиб, Қуръон ҳофизи номини олди.   

«Агар кўзларим кўрганида Қуръонни жуда кўп ўқиган бўлардим», – дейди у. 

@quranuz_kanali

الثلاثاء, 16 كانون2/يناير 2024 00:00

Ҳомийим

Аллоҳ отамнинг умрларини узоқ қилсин! Молларига барака берсин. Туғилганимдан бошлаб мени қўлларидан келганча ҳеч нарсага зориқтирмай ўстирдилар. Етмаганига ҳозиргача харажатларимни ўзлари кўтарадилар. Ҳозир 40 ёшдаман. Ҳозиргача зиёратларига келсам, мен уларга беришимнинг ўрнига дарров чўнтакларига қўл солиб, харажатларимга етадиган миқдордаги пулни қўлимга тутқазадилар. “Дадажон, ёшлигимда мени керагидан ортиқ таъминлаб қўйган эдингиз, энди пул бериш менинг навбатим” десам “Қизим, мен бу пулларни гўримга олиб кетармидим, олақол энди, сенга берсам, Аллоҳ менинг молимга барака беради” деб олмаганимга қўймайдилар. Бундан ташқари неваралари билан кўришга борсам, уларнинг ҳам чўнтакларига пул солиб қўядилар. Менга берганингиз ҳаммамизга етади десам ҳам кўнмайдилар. “Булар ҳам бир яйрашсин, музқаймоқ олиб ейишар” деб кулиб қўядилар.

Ҳа, оталар фарзадлари учун пул тугул, жонларини ҳам ўйлаб ўтирмай беришга тайёр бўлишар экан. Аллоҳ бахтимизга оталаримизни саломат қилсин!

Доктор Абдуллоҳ Муҳаммад Абдулмуътининг
"Фарзанд тарбиясида 700 та сабоқ" китобидан
Ғиёсиддин Ҳабибуллоҳ, Камронбек Ислом таржимаси.

الثلاثاء, 16 كانون2/يناير 2024 00:00

Абу Муин Насафий ҳақида илк саҳна асари

Қашқадарё вилояти мусиқали драма театрида Нафас Шодмонов драмаси асосида Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист Валихон Умаров томонидан саҳналаштирилган “Абу Муин Насафий” спектакли премьераси бўлиб ўтди, деб хабар бермоқда “Қашқадарё” нашри. 

Маълумки, алломалар меросини кенг халқ оммасига янада яхши тушунтиришда бадиий ва саҳна асарлари, кинофильмларнинг аҳамияти катта. Тўғриси, бу борада ҳали қилинадиган ишлар талайгина. Шомурод Шарапов қаламига мансуб “Ҳақиқат қиличи” номли роман кам нусхада нашр қилинган, шу номда ҳужжатли фильм яратилган, холос. Филология фанлари доктори, профессор Нафас Шодмонов томонидан ёзилган “Абу Муин Насафий” драмаси бу борада муҳим аҳамият касб этади.
Эътироф этиш лозим, шу вақтгача Нафас Шодмоновнинг “Нуҳ кемаси”, “Қобил ила Ҳобил”, “Широқ”, “Нахшаб афсонаси”, “Оқсарой”, “Нажот дарвозаси” каби 20 дан зиёд тарихий ва замонавий мавзудаги драмалари республика театрларида саҳналаштирилган.

“Абу Муин Насафий” спектаклида алломанинг аҳли сунна вал-жамоа мазҳаби асосида пок ақида ва мусаффо исломга итилиш йўлидаги хизматлари рамзий-ишоравий услубларда акс эттирилади. Ўзларини динда билимдон санаган, бироқ аллома келтирган аниқ далиллар қаршисида ожиз қолган жоҳил гуруҳлар Абу Муин Насафийни жисмонан йўқ қилишга уринади. Асар воқеалари XI асрда Насаф ва Самарқанд шаҳарларида бўлиб ўтади.

Қуръон оятлари билан зийнатланган, мафкуравий зиддиятларни очиб беришга қаратилган спектакль томошабинни бефарқ қолдирмайди, чуқур мушоҳадага, теран мулоҳазага чорлайди.

Таъкидлаш ўринли, спектаклдаги ролларни вилоят мусиқали драма театрининг актёр ва актрисалари маҳорат билан ижро этишди. Абу Муин Насафий сиймосини таниқли кино ва театр актёри Ғайрат Ҳусаинов гавдалантирган. Алломанинг рафиқаси Ойбаланд, мўътазила оқими етакчиларидан бири Жовид, рофизия фирқасига мансуб катта мулкдор хотин Озар образлари ҳам анча эсда қоларли. Саҳна декорациялари, мусиқа, либосларга ҳам алоҳида аҳамият қаратилган.

Шу ўринда айрим жиҳатларга тўхталиб ўтсак. Маълумки, калом, ақида масалаларини ҳаммаям тушунмайди. Томошабинлар ёш ва савиясини ҳисобга олган ҳолда, нутқ ва савол-жавоблар содда, одамлар тушунадиган, англайдиган мисоллар орқали очиб берилса, мақсадга мувофиқ бўлар эди.

Қолаверса, мўътазила қарашларини ифодалайдиган Жовид образи етарли даражада очилмасдан қолган. Ваҳоланки, роль ижрочиси Акбар Бердиевни кучли актёр сифатида биламиз. Боз устига мўътазила оқими вакиллари ҳам бу даражада кўр-кўрона ақидага эмас, рад қилиш мураккаб ҳақиқатга таянган эди. Яъни Жовид кучли билимли, бироқ жоҳил – уни шу тарзда кўрсатиш маъқул бизнингча.

Ойбаланд ўлдирилиши саҳнасида ҳам оддий йўлдан борилган. Ортдан бир неча бор пичоқ суқиш саҳнаси ёш болалар, таъсирчан одамларга ёмон таъсир қилиши аниқ – шу сабаб қатл саҳнасини бошқа деталлар ёрдамида ҳам ишонарли тарзда кўрсатиш мумкин.

Булар тўғриласа бўладиган нарсалар. Муҳими, буюк инсон ҳақидаги дастлабки саҳна асари дунё юзини кўрди. Уни бемалол республика театрларида, халқаро саҳналарга намойиш этса бўлади, намойиш этиш керак. Бу спектакль вилоятимиз маданият ва санъат соҳасида катта воқелик.

Қайд этиш жоиз, “Табсират-ул адилла”, “Ат-тамҳийд ли қавоид ат-тавҳийд”, “Қасийдул қавоид фи илмил ақоид”, “Ал-Ифсод ли ҳадъ ал-илҳод”, “Маноҳиж ал-аиммати фил фуруъ”, “Баҳрул калом” сингари чуқур илмий таҳлилга асосланган, мотуридия таълимотининг моҳияти очиб берилган ўнлаб асарлари билан мусулмон дунёсида шуҳрат қозонган зот – Абу Муин Насафий минг йил аввал жаҳолатга қарши маърифат билан курашнинг ўзига хос намунасини кўрсатган эди.

Ислом оламида “Ҳақиқат қиличи” номи билан танилган буюк ватандошимиз ибоҳия, хорижия, мўътазилия, қадария, жабария каби ботил фирқаларга асосли раддиялар берган ва динимиз софлигини сақлашга катта ҳисса қўшган.

Bahriddin Xushboqov, [16.01.2024 10:30]
Айтиш ўринли, Абу Муин Насафий илмий мероси ўрганила бошланганига ҳали кўп вақт бўлгани йўқ. Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан аллома абадий қўним топган манзил ободонлаштирилиб, мақбара, масжид, кутубхона, музей барпо этилди. “Табсират-ул адилла”, “Ат-тамҳийд ли қавоид ат-тавҳийд”, “Баҳрул калом” асарлари таржима қилиниб, кўп минг нусхада чоп этилди. У зот ҳақида кўплаб илмий асарлар, маърифий мақолалар нашр этилиб, дунёнинг нуфузли олимлари иштирокида илмий конференциялар ўтказилди. 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

ХОРИЖДАГИ ЮРТДОШИМ САҲИФАСИ

КОНЦЕПЦИЯ

Дунё дарвозалари янада кенгроқ очилиб, хорижий давлатлар фуқароларининг юртимизга келиб-кетишларига қулай шароитлар яратилмоқда. Жумладан, 39 та давлат фуқароларига туристик визаларни расмийлаштириш тартиби соддалаштирилди, Ўзбекистон билан визасиз давлатлар сони кўпайди.

Шунинг баробарида бизнинг юртдошларимизнинг ҳам хорижий давлатларга чиқиши ортмоқда.

Одатда, чет элга, умуман, йўлга чиқаётган ҳар қандай йўловчига олдиндан йўловчилик машаққатини тортган, бу борада бой тажриба тўплаган кишилар; китоб кўрган олиму уламолар йўл-йўриқлар кўрсатиб, панду наисҳатлар қилишган. Зеро, нотаниш манзиллар сари сафарга отланган кишиларга бундай тавсияю насиҳатларнинг аҳамияти жуда ҳам катта.

Бинобарин, хорижга чиқаётган мўмин-мусулмонлар ушбу сафарида давлатнинг қонунларига амал қилгани каби шариатимиз кўрсатмаларига ҳам амал қилмоғи ниҳоятда муҳимдир.

Масаланинг ана шу жиҳатлари эътиборга олиниб, muslim.uz Интернет порталида “Муҳожир ватандошлар” лойиҳаси иш бошлади. Ушбу лойиҳа доирасида янги рукн очилиб “Хориждаги юртдошим” номланди.

Ушбу рукнда:

- хорижда таълим олаётган, меҳнат қилаётган, узоқ муддатга даволанишга кетган ватандошларимиз тўғрисида ҳаётий мақолалар;

- йўлга чиқувчиларга тавсиялар, маслаҳатлар;

- узоқ муддатли сафарларнинг ижтимоий ҳаётга, оилавий масалаларга таъсири ва бошқа долзарб муаммоларга доир савол-жавоблар дастурий равишда ёритилади;

- Интернет сайтда эълон қилинган мақоланинг аудио формати ҳам тавсия қилинади.

Ушбу материаллар оят, ҳадис ва уламоларимизнинг илмий меросларига асосланган ҳолда ёритилади.

 

Top