muslim.uz
Китоб тақдимоти: тарбиявий мазмундаги янги китоблар
2019 йил 18 май куни Ажиниёз номидаги Нукус давлат педагогика институтида Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти қозиси, Муҳаммад ибн Аҳмад ал-Беруний ўрта махсус ислом билим юрти директори Шамсуддин Баҳауддинов муаллифлигидаги ва қорақалпоқ тилига таржима қилинган бир қатор китобларнинг тақдимот маросими бўлиб ўтди.
Тадбирда меҳнат фаҳрийси, нуроний Қ. Камалов, Ўзбекистон фанлар академиясининг академиги, философия фанлари доктори, профессор Ж.Базарбаев, филология фанлари доктори К. Алламбергенов, филология фанлари доктори, профессор Ш.Абдиназимов, институт ўқитувчилари, талабалар ва оммавий ахборот воситалари вакиллари қатнашди.
Тадбирни институт илмий кенгаши раиси, академик Ж. Базарбаев бошқариб борди. – Илм йўлида олиб борилган тинимсиз меҳнатларнинг самараси бўлган ушбу китобларнинг тақдимоти айнан бизнинг институтда ўтказилиши ва бизнинг зиё масканигна совға қилиниши биз учун катта бахт ва чексиз қувончга сабаб бўлди. Бу китоблар илмий аҳамият касб этканлигидан диншунуслик, маънавият асослари, ислом тарихи фанларини ўқитишда қўлланма вазифасини бажаради. «Ислом дини – оммавий маданиятга қарши мустаҳкам иммунитет» дейди у ўз сўзида.
Бундан сўнг муаллиф Шамсуддин Баҳауддинов сўзга чиқиб, дунё цивилизацияси ривожига муносиб хисса қўшган буюк алломаларимизнинг асарларини ўрганиш ва улар ёзиб қолдирган бебаҳо маданий меросни келажак авлодга етказишнинг бугунги кундаги аҳамияти ҳақида ўз фикр-мулоҳазаларини билдирди. Президентимизнинг: “тарихиммз, маданиятимиз, динимизга боғлиқ бир бет қўл ёзма бўлса ҳам, уларни жамлаб, халқимизни, ёшларимизни таништириш, бизнинг қандай улуғ ва бетакрор меросимиз бор эканлигини англатиш, фарзандларимизни ушбу улуғ меросга муносиб тарбиялашдан иборат”, деган фикрларини таъкидлади. Ҳақиқатдан ҳам, жамиятимизнинг ривожланиши учун зарур бўлган илмларни ўрганиш ҳар бир ёш йигит ва қизнинг бўйнидаги асосий вазифалардан бири ҳисобланишини билдирди.
Юртимиз раҳбари 2018 йил 20-21 январь кунлари Қорақалпоғистонга келган сафари давомида Нукус шаҳридаги Имом эшон Муҳаммад жомеъ масжидида бўлиб, бу ерда нуронийлар ва имом-хатиблар билан учрашув ўтказди. Шунда имом-хатибларимизга, биринчи навбатда, ота-боболаримиздан қолган эски қўл ёзмаларни ўрганган ҳолда қўлланмалар ва асарлар ёзиш бўйича ўз таклифларини билдирган эди. Кўп йиллик меҳнатларининг самараси ўлароқ Ш. Баҳауддиновнинг муаллифлигидаги ва таржима маҳсули бўлган: “Кәмил инсан”, “Саламат ана ҳәм бала - жәмийет гиреўи”, “Ораза пазыйлети”, “Намаз оқыў қағыйдалары”, “Марҳумларға азар бермейик”, “Қурбанлық китабы”, “Сарф сабақлығы”, “Шамаили Муҳаммадия”, “Ибадати Исламия”, “Ислам мәрипаты: негиз ҳәм түсиник”, “Ислам динине улыўма тәрийп”, “Ҳаж ҳәм умра қолланбасы”, “ИШИМ фитнасы”, “Интернетке ин қурған өрмекшилер” сингари ўнлаб китоблар нашр этилди ва халқимизга инъом этилди.
Йўқорида номлари келтирилган китоблар Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши томонидан тастиқланган режа асосида Республикамиздаги шаҳар ва туман ҳокимликлари, вазирликлар, олий ўқув юртлари, идора ва ташкилотларга бепул тарқатилди.
– Бу таржимадан сўнг китоб ёзишга бўлган иштиёқимиз тўхтаб қолмайди, ҳозирда Ватандошимиз, буюк муҳаддис Имом ал-Бухорийнинг “Саҳиҳ ҳадислар” тўпламини ва Пайғамбаримиз тарихидан сўзловчи китоблар устида иш олиб борябмиз, яқин кунларда халқимизга ҳавола этамиз деган умиддаман”, – дейди муаллиф Шамсуддин Баҳауддинов.
Совға сифатида институт ахборот ресурс марказига 1200 дона китоб ректор Б. Отемуратовга топширилди.
Сўнг меҳнат фаҳрийси, нуроний Қ. Камалов сўзга чиқиб, сўнги йиллари юртимизда амалга оширилаётган ислоҳатлар, айниқса диний соҳада қилинаётган катта-катта янгиликлар ҳақида айтиб ўтди.
«Кўп йиллик тажриба ва меҳнатларимизнинг самараси ҳисобланган биринши бор қорақалпоқ тилида нашр этилган “Қураны кәрийм мәнилериниң қарақалпақ тилиндеги аўдармасы ҳәм тәфсири” китоби мустақил юртимизда диний соҳада амалга оширилаётган хайрли ишлардан ҳисобланади.
Албатта, таржима иши, айниқса Аллоҳ таолонинг Каломи бўлган Қуръони каримни ундаги оятларнинг мазмун-моҳиятини тушунган ҳолда таржима қилиш буюк ва машақатли иш ҳисобланади».
Шунингдек, институтнинг ўқитувчи-устозларига ушбу китобларни яхшилаб ўрганишга тарғиб қилиб, «Ислом таълимоти асосида талабаларга дарс бера олган педагог – енг етук педагог», – деб таъкидлади.
Бундан сўнг тадбирга келган меҳмонлардан филология фанлари доктори К. Алламбергенов, филология фанлари доктори, профессор Ш. Абдиназимовлар сўзга чиқиб, бу китобларнинг аҳамияти, мазмун ва моҳиятига баҳо бериб, келажак давомчиларининг маънавий камолотининг юксалишида ўз хиссасини қўшадиган илмий меҳнатлар мажмуи эканлигини ўз фикр-мулоҳазаларида билдириб ўтишди.
Тадбир ўз аро савол-жавоблар ва иштирокчиларнинг фикр-мулоҳазалари билан қизғин давом этди.
Қорақалпоғистон қозиёти матбуот хизмати
24.05.2019 й. Аллоҳнинг зикри ила қалблар ором олур!
بسم الله الرحمن الرحيم
Аллоҳнинг зикри ила қалблар ором олур!
Муҳтарам жамоат! Динимизда ибодатлар орасида зикрнинг аҳамияти каттадир. Зикр луғатда: “эслаш”, “бирор нарсани ёдга олиш” деганидир. Истилоҳда эса: “Банда Аллоҳ таолони ёдга олиш”и тушунилади. Шунга кўра, Ислом шариатида буюрилган намоз, закот, рўза, ҳаж каби барча ибодатлар умумий маънода зикр ҳисобланади. Чунки ушбу ибодатларнинг ҳаммасида ҳам банда ўз Парвардигорини ёдга олади ва у билан боғланади. Хос маънода эса зикр бу – банданинг “Аллоҳ” лафзи жалоласини, тасбиҳ, таҳлил ва такбирни айтиши, турли вирдларни қайтариши тушунилади. Бугунги суҳбатимиз зикрнинг мана шу хос кўринишига бағишланади.
Қуръони каримнинг кўплаб оятларида Аллоҳ таолони зикр қилишга буюрилган. Жумладан Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади:
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْراً كَثِيراً وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا
(سورة الأحزاب/41)
яъни: “Эй, имон келтирганлар! Аллоҳни кўп зикр қилингиз ва эртаю кеч Унга тасбеҳ айтингиз!” (Аҳзоб сураси, 41-оят).
Ҳар бир мўмин-мусулмон ушбу амри илоҳийни бошқа илоҳий фармонлар қатори амалга ошириши лозимдир. Аллоҳ таолони барча нуқсон ва камчиликлардан поклаб, Аллоҳ Ўзи қандай буюрган бўлса, Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам қандай таълим берган бўлсалар, шундай ёд этиши даркор.
Қуръони каримда зикрга тарғиб қилиниши баробарида унинг самарасини ҳам айтиб ўтилган. Жумладан Аллоҳ таоло ўзининг ҳидоят топган бандаларини васф этиб, шундай марҳамат қилади:
الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ
(سورة الرعد/28)
яъни: “Улар имон келтирган ва қалблари Аллоҳнинг зикри билан ором оладиган зотлардир. Огоҳ бўлингизки, Аллоҳни зикр этиш билан қалблар ором олур (ва таскин топур)” (Раъд сураси, 28-оят).
Инсоният яратилгандан бугунги кунга қадар барча одамлар ҳаётида мукаммал бахт-саодатга эришиш илинжида бўладилар. Замон шиддат билан тараққий этаётган ҳозирги даврда ҳам инсон зоти иложи борича кўпроқ мол-дунё тўплашга, ҳашаматли уйлар қуришга интилаётгани сир эмас. Аксарият кишилар фикру хаёли фақат яхши яшаш, бахтли ҳаёт кечириш билан банд. Одатда ушбу бахт-саодатнинг ортида қалб хотиржамлиги ва ҳаловатига эришиш кўзланади. Бунинг учун катта-катта маблағлар сарфланади. Қалб хотиржамлигини таъминлаш учун турли хил дори-дармон ва тинчлантирувчи воситаларни истеъмол қилинади. Лекин ҳар қанча кўп мол-дунё топмасин, ҳаёт ҳашаматли тус олмасин, киши қалб хотиржамлигидан йироқлашаверади.
Аслида эса қалбнинг хотиржамлиги нимада экани, қандай қилиб унга эришилишини бизга барча нарсани яратган Зотнинг Ўзи ўргатмоқда. Мазкур ояти каримадан маълум бўлишича, Аллоҳни зикр қилиш, берилган неъматлар ҳақида фикр қилиб, У Зотга муносиб тарзда ҳамду сано айтиш киши қалбига илоҳий хотиржамлик, ҳаловат ва сакинатни бахш этар экан.
Зикр – ибодатларнинг афзалидир. Бу ҳақида Сарвари олам ўзларининг ҳадиси шарифларида шундай марҳамат қилганлар:
" أَلَا أُنَبِّئُكُمْ بِخَيْرِ أَعْمَالِكُمْ وَأَزْكَاهَا عِنْدَ مَلِيكِكُمْ ، وَأَرْفَعِهَا فِي دَرَجَاتِكُمْ وَخَيْرٍ لَكُمْ مِنْ إِنْفَاقِ الذَّهَبِ وَالْوَرِقِ وَخَيْرٍ لَكُمْ مِنْ أَنْ تَلْقَوْا عَدُوَّكُمْ فَتَضْرِبُوا أَعْنَاقَهُمْ وَيَضْرِبُوا أَعْنَاقَكُمْ؟ قالوا : بَلَى قَالَ : "ذِكْرُ الله"
(رَوَاهُ الإمَامُ الطَّبَرَانِيُّ عن أَبى الدَّرْدَاءِ رضي الله عنه)
яъни: “Сизларга Хожангиз ҳузурида амалларингизнинг энг яхшиси бўладиган, даражаларингизни кўтарадиган, олтину кумушингизни инфоқ қилишдан кўра хайрли бўлган, душманингизга йўлиққанингизда ўзаро Аллоҳ йўлида урушишингиздан кўра яхшироқ бўлган амал ҳақида хабар бермайми?” – дедилар. Саҳобалар: “Хабар беринг”, – дейишди. У зот: “Аллоҳни зикр қилишингиздир”, – дедилар. (Имом Табароний ривояти).
Руҳий тарбия уламолари шундай дейдилар: “Аллоҳ таолони зикр қилишнинг тарбиявий аҳамияти ажойиб ва гўзалдир. Биринчидан, Аллоҳнинг зикри қалбингизда У зотга бўлган муҳаббатни уйғотади. Аллоҳнинг муҳаббати эса унинг зикрини кўпайтиришга ундайди. Бу иккиси ўртасида ўзаро мутаносиблик бор экани шундан маълум бўлади”.
Ҳа, азизлар! Зикрнинг фойдаси ва самарасини санаб адоғига етиб бўлмайди. Зикр аввало – Аллоҳ розилигига эришишнинг воситасидир. У шайтонга зарба бўлиб, унинг кучини заифлаштиради. Ожиз бандага қувват бағишлайди. Қалб ва юзни мунаввар қилади. Зикр ризқнинг мўл ва баракотли бўлишига сабаб бўлади. Инсон ҳаётига мазмун бағишлайди. Қалбни ғафлатдан уйғотади. Гуноҳ ва маъсиятларни ўчиради. Зикр турли тил офатларидан ва бекорчи сўзлардан узоқлаштиради. Бандани дунё ва охират саодатига эриштиради.
عَنْ مُصْعَبِ بْنِ سَعْدٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ: كُنَّا جُلُوسًا عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: "أَيَعْجِزُ أَحَدُكُمْ أَنْ يَكْسِبَ فِي الْيَوْمِ أَلْفَ حَسَنَةٍ؟ "قَالَ: فَسَأَلَهُ سَائِلٌ مِنْ جُلَسَائِهِ: كَيْفَ يَكْسِبُ أَحَدُنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ كُلَّ يَوْمَ أَلْفَ حَسَنَةٍ؟ قَالَ: "يُسَبِّحُ مِائَةَ تَسْبِيحَةٍ يُكْتَبُ لَهُ أَلْفُ حَسَنَةٍ ، أَوْ يُحَطُّ عَنْهُ أَلْفُ خَطِيئَةٍ"
(رَوَاهُ الإمَامُ الطَّبَرَانِيُّ)
яъни: Мусъаб ибн Саъд разияллоҳу анҳудан, у киши отасидан бундай ривоят қиладилар: Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларида эдик. У зот: “Сизлардан бирингиз ҳар куни мингта савобни қўлга кирита олмайдими?” – дедилар. Шунда у зотнинг ҳамсуҳбатларидан бир киши: “Қандай қилиб бирортамиз мингта савобга эга бўлиши мумкин?” – деб сўради. “Юзта тасбеҳ айтади. Шунда унга мингта савоб ёзилади ва ундан мингта хато ўчирилади”, – дедилар. (Имом Табароний ривояти).
Демак, 1 марта “Субҳаналлоҳ” деган бандага 10 та савоб ёзилади ва ундан 10 та гуноҳ ўчирилади. Ваҳоланки, бунга 1 сония вақт кетади холос. Бундан Исломда савоб амал қилиш жуда ҳам осонлиги келиб чиқади. Бошқа бир ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам:
" مَنْ قَالَ: سُبْحَانَ اللهِ العَظِيمِ وَبِحَمْدِهِ غُرِسَتْ لَهُ نَخْلَةٌ فِي الجَنَّةِ "
(رَوَاهُ الإِمَامُ التِّرْمِذِيُّ عَنْ جَابِرٍ رضي الله عنه)
яъни: “Ким “субҳаналлоҳил азиим ва биҳамдиҳи” деса, унга жаннатда бир хурмо экилади”, – деганлар (Имом Термизий ривояти).
Ким ўзининг жаннатдаги боғида хурмолари кўп бўлишини истаса, ушбу ривоятда келган зикрни кўпроқ айтсин. Бу эса жуда ҳам осон. Бир дақиқанинг ўзида уни бир неча бор айтиш мумкин бўлади.
Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят қилинган бошқа бир ривоятда Пайғамбаримиз алайҳиссалом шундай деганлар:
" لَأَنْ أقُولَ سُبْحَانَ اللَّهِ، والحَمْدُ لِلَّهِ، وَلا إِلهَ إِلاَّ اللَّهُ، وَاللَّهُ أَكْبَرُ، أَحَبُّ إِليَّ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَيْهِ الشَّمْسُ "
(رَوَاهُ الإِمَامُ مُسْلِمٌ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه)
яъни: “Менинг “Субҳаналлоҳ”, ”Алҳамдулиллаҳ”, “Вала илаҳа иллаллоҳу валлоҳу акбар” демоғим – мен учун устига қуёш чиқадиган нарсалар (яъни, дунё)дан севимлироқдир” (Имом Муслим ривояти).
Уламоларимиз ушбу ҳадиснинг шарҳлаб таъкидлайдиларки, бу ердаги “севимли”лик дунёнинг ўзига бўлган муҳаббат эмас, балки ушбу дунё ва ундаги нарсаларни сарфлаганда ҳосил бўладиган савоб экан. Чунки, Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам ҳеч қачон дунёнинг ўзига муҳаббат қўймаган эканлар. У зот дунёни сарфлаш орқали келадиган савобга муҳаббат қўйган эканлар.
Муҳтарам жамоат! Қуръони карим ва ҳадиси шарифларда зикрнинг фазилатлари, самаралари ва охиратдаги бандани эриштирадиган мақомлари ҳақида батафсил баён қилинган. Шунинг баробарида Аллоҳнинг зикридан ғафлатда қолиш оғир оқибатларга олиб келиши таъкидланиб, бундан сақланишга даъват қилинган. Жумладан, Аллоҳ таоло мўмин-мусулмонлар Аллоҳни унутишдан огоҳлантириб, шундай дейди:
وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ
(سورة الحشر/19)
яъни: “Сизлар Аллоҳни унутиб қўйганлар, бас, (шундан кейин Аллоҳ) уларга ўзларини ҳам унутдириб қўйган кимсалар каби бўлмангиз! Ана ўшалар фосиқлар (кофирлар)дир” (Ҳашр сураси, 19-оят).
Ҳадиси шарифлардан бирида Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар:
"مَثَلُ الَّذِي يَذْكُرُ رَبَّهُ، وَالَّذِي لَا يَذْكُرُ رَبَّهُ: مَثَلُ الْحَيِّ وَالْمَيِّتِ"
(رَوَاهُ الإِمَامُ البُخَارِيُّ عَنْ أَبِي مُوسَى رضي الله عنه)
яъни: “Парвардигорини зикр қиладиган киши ва Парвардигорини зикр қилмайдиган киши худди тирик ва ўлик кабидир”, – деганлар (Имом Бухорий ривояти).
Аллоҳни зикр қилишга бепарволик – қалбни қотирувчи омиллардан бири бўлиб, инсоннинг дунё ва охиратдаги бахт-саодатига зид бўлган хислатлардан ҳисобланади. Ғофил қалб – кишининг ўзига хайрли бўлган нарсалардан ғафлатда қолишига олиб келади. Бунда давомли бўлиш эса қалбни ўлдиради. Шунинг учун мазкур ҳадиси шарифда Аллоҳнинг зикрида бардавом бўлмайдиган кишини гарчи ўзи тирик бўлсада, “ўлик киши”га ўхшатилмоқда.
Машҳур саҳоба Абу Дардо разияллоҳу анҳу: “Ҳар бир нарсанинг ярқиратадиган жилоси бор. Қалблар жилоси эса – Аллоҳни зикр қилишдир”, – деганлар.
Шундай экан, барчамиз ушбу буюк ибодатдан ғафлатда қолмаслигимиз, доимо Аллоҳнинг зикри ила тилимиз банд бўлиб туришига эътибор бериб туришимиз даркор. Айниқса, ушбу муборак Рамазон ойида тилимизни тасбиҳ, таҳлил ва ҳамдни кўп айтишга ўргатсак, кейинги ойларда ҳам ушбу фазилатли зикрларда бардавом бўлишга осонликча одатланишимиз мумкин бўлади. Буни руҳий тарбия уламолари тажрибадан ўтганини кўп марта таъкидлаб ўтганлар.
Аллоҳ таоло барчаларимизни Ўзининг зикри ила қалблари ором олувчи, зокир бандалар қаторида бўлишимизга муваффақ этсин! Омин!
Илова: қадр кечаси фазилати
Муҳтарам жамоат! Муборак Рамазон ойининг фазилатларидан бири – унда Қадр кечасининг борлигидар. Аллоҳ таоло ушбу кечани “Минг ойдан яxширокдир” дея юксак кўтарган. Рамазон ойи – ойларнинг султони бўлса, шубҳасиз, унинг тожи – Қадр кечасидир. Қадр кечаси ва ундаги фазилатлар тўғрисида Аллоҳ таоло ўз каломи Қуръони каримда “Қадр” номли бутун бир сура нозил қилган:
إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ
(سورة القدر/1-5)
яъни: "Албатта, Биз У (Қуръон)ни Қадр кечасида нозил қилдик. (Эй Муҳаммад) Қадр кечаси нима эканини Сизга не ҳам англатур?! Қадр кечаси минг ойдан яxширокдир. У (кеча)да фаришталар ва Руҳ (Жаброил) Парвардигорининг изни ила (йил давомида қилинадиган) ишлар (режаси) билан (осмондан ерга) тушарлар. У (кеча) тонг отгунича саломатликдир" (Қадр сураси, 1-5 оятлар).
Қадр кечаси Рамазон ойининг нечанчи кечаси эканини Аллоҳ ва Расули томонидан сир тутилган. Саҳобалар Расули акрам алайҳиссаломдан уни қайси кеча эканини сўраганларида ойнинг учинчи ўн кунлигининг тоқ кечаларидан излаш кераклигини айтганлар (“Тафсири Бағавий”).
Пайғамбар алайҳиссалом ушбу кечани тунлари ибодат билан ўтказишга тарғиб қилар эдилар. Оиша онамиз разияллоҳу анҳо шундай дейдилар: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазоннинг охирги ўн кунлиги келса, кечалари ухламас эдилар ва уйдагиларни ҳам ибодат қилишга уйғотар эдилар”.
Ҳадиси шарифлардан бирида Набий алайҳиссалом:
"مَنْ قَامَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ"
(رَوَاهُ الامَامُ البُخَارِيُّ وَالامَامُ مُسْلِمٌ)
яъни: “Ким Лайлатул Қадр кечасини имон ва ихлос билан бедор ўтказса, унинг шу кечагача қилган гуноҳлари мағфират қилинур” – деганлар (Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоят қилган).
Демак, Рамазон ойининг ушбу фазилатли кечаларини ғанимат билишимиз, уни тоат-ибодат ва солиҳ амаллар билан ўтказишга ҳиммат қилишимиз, кўпроқ ибодат, намоз, Қуръон тиловати ҳамда илтижо, тазарруъ дуолар билан ўтказишимиз керак. Айниқса, ушбу кечада Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам таълим берганларидек:
"اللَّهُمَّ إِنَّكَ عُفُوٌّ كَرِيمٌ تُحِبُّ الْعَفْوَ فَاعْفُ عَنَّا"
яъни: “Эй Аллоҳ, албатта Сен гуноҳларни афв қилувчи Зотсан! Афв қилишни яхши кўрасан, бизларни афв эт!” дуосини кўп айтиш мақсадга мувофиқ.
Аллоҳ таоло қилаётган ибодатларимизни ўз даргохида қабул этиб, Қадр кечасининг савобларидан баҳраманд бўлишимизни барчаларимизга насиб айласин! Қадр кечасини топиш тавфиқини бериб, яратганнинг раҳмати ва Расул алайҳиссаломнинг шафоатларига эришишимизни насибу рўзи айласин. Омин!
Муҳтарам имом-домла! Келгуси жума маърузаси “тавба эшиклари доимо очиқ” мавзусида бўлади. Жамоатга эълон қилишингизни сўраймиз.
Тошкент шаҳридаги 18 Май кунидаги Хатмоналар
Иймонли кишиларнинг бутун борлиғини муборак Рамазон ойининг шукуҳи тўла қамраган онлар… Юртимизда тинчлик, осудалик ҳукм суриб турибди… Масжидларимизда Аллоҳнинг сўнгги Китоби, муқаддас каломи хатм қилинмоқда. Қалблари Қуръонга ташна мўминлар жомеъларда қоим бўлиб, илоҳий каломга сомеъ бўлмоқдалар.
Бугун 18 Май, Муборак Рамазон ойининг мағфират даҳаси, 13-кунларидир. Тошкент шаҳридаги бир неча жоме масжидларда бу кеча Қуръони Карим хатмонаси яъни, Каломуллоҳнинг сўнгги суралари ўқилиб, чин ихлос ила дуолар қилинади.
Бугун 18.05.2019 санасида Тошкент шаҳридаги қуйидаги масжидларда Қуръони Карим хатмонаси якунига етади:
- “Хутон”жоме масжиди. (Манзил: Бектемир тумани, Бектемир кўчаси 46 уй. Тел: +998 90 920-29-66)
Қорилар: Муҳаммаджонов Муҳаммадали, Турғунов Абдулҳай
- “Абу Ҳанифа”жоме масжиди. (Учтепа тумани, Ўрикзор маҳалласи, Зарафшон кўчаси,15-уй. Тел.: +93 528-06-36)
Қорилар: Хаитбоев Муҳаммадали, Исмоилов Хумоюнхон, Ҳабибуллаев Рахматуллоҳ
- “Маҳкам ота”жоме масжиди. (Учтепа тумани, Байроқ-Дурбек кўча, 14а-уй. Тел.: +71 247 97 29, +97 745-23-82)
Қорилар: Абдурахманов Абдукодир, Газиев Дилшод
- “Бўта бува”жоме масжиди. (Манзил: Чилонзор тумани, «Бешқўрғон» маҳалласи, Бешқўрғон кўчаси 2а-уй. “Чилонзор буюм бозори” рўпараси. Тел: +71 287 99 17, +90 175 97 28)
Қорилар: Пўлатов Иброҳим, Суфиев Убайдуллоҳ, Саламов Абдулворис
- “Гўзал”жоме масжиди. (Яшнобод тумани Сокин кўча 50 -уй. Тел: +90 323-41-09, +94 654-66-44, +90 330-18-03)
Қорилар: Раимқулов Равшан, Абдуазизов Акмал.
Хатми Қуръондан кейинги дуолар мустажобдир. Рамазоннинг энг баракотли онларини қўлдан бой берманг азизлар!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Масжидлар бўлими
Ставрополда хатми Қуръон ва меҳнат муҳожирлари билан диний-маърифий суҳбатлар
Россиянинг Ставрополь ўлкаси мусулмонлари диний идораси таклифига биноан ўзбекистонлик қори Ойбек Раҳмонов ва исломшунос Шермурод Дўнгбоев Рамазон ойида ушбу юртда диний маросимларни ўтказиб бермоқдалар.
Шермурод домла Дўнгбоев Пятигорск шаҳридаги “Грес” масжидида кундалик намозларни адо этиб бермоқда. Масжидга турли масалалар, диний саволлар билан келаётган мўмин-мусулмонларнинг саволларига жавоб бермоқда.
Маълумки, Ставрополь ўлкаси ўзбекистонлик меҳнат муҳожирлари нисбатан кўп бўлган ҳудуд ҳисобланади. Вакилимиз ташрифининг мақсади ҳам айнан у ердаги ватандошларимиз билан диний-маърифий суҳбатларни ташкил этиш, диний масаладаги саволларига жавоб беришдир. Шермурод домла Дўнгбоев ватандошларимиз меҳнат қилаётган турли жойларда: бозорлар, қурилиш обьектларида бўлиб, улар билан динимиз ҳақида зарурий тушунчалар, ватанга, оилага садоқат, меҳр-муҳаббат, ўзаро биродарлик, бағрикенглик ва мавзуларида суҳбатлар ўтказмоқда.
– Россияда жуда кўплаб меҳнат муҳожирлари бор. Уларнинг мослашишлари учун айнан шундай суҳбатлар ва учрашувлар ёрдам беради. Туб аҳолининг дини ва одатларини ҳақорат қилмаслик, ўзини тўғри тута олишни ёдга солиш, ўз мамлакатининг муносиб вакили бўлишга чақириқлар – буларнинг бари ҳақида иложи борича кўпроқ гапириб туриш керак. Айниқса, ватандошларимзни ислом дини номидан ҳаракат қилаётган турли ёт оқимлар таъсиридан ҳимоя қилишимиз керак. Уларга диний билимларни қаердан ва кимдан олишлари ҳақида муҳим кўрсатмалар беришимиз керак», – дейди Шермурод Дўнгбоев.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Масжидлар бўлими
Рамазон рўзаси Аллоҳнинг фарзи
Рамазон рўзаси Аллоҳ ўзининг мўмин бандаларига фарз қилган ва савобининг чегараси бўлмаган улуғ ибодатларидан бири. Ҳақиқий иймон эгалари Аллоҳнинг буйруқларидан бирор ҳикмат ёки фоида қидирмасдан, Аллоҳнинг буйруғи деб, адо этаверадилар. Рамазон рўзаси ҳам ана шундай адо этиладиган ибодатдир. Бироқ уламоларимиз мўминларнинг ушбу ибодатни адо этишга муҳаббатлари ва шижоатлари янада ошиши учун оят ва ҳадисларга асосланиб рўзанинг ҳикмат ва фоидаларини очиб беришга уринганлар. Қуйида улардан баъзиларини санаб ўтамиз.
Аввало рўза неъматнинг шукронасига василадир. Зеро рўза нафсни ейиш, ичиш ва жимоъдан тийиш ила амалга оширилади. Мазкур нарсалар энг улуғ неъматлардан ҳисобланади. Ушбу нарсалардан маълум муддат ўзини тийиб туриш, қадрини билдиради. Чунки неъматлар номаълум бўлиб, йўқотилганда билинади. Яъни инсон ўзига қанча нарсалар неъмат қилиб берилганини йўқотганда билади. Натижада инсонни неъматларга шукр қилишга ундайди. Чунки неъматларга шукр қилиш вожиб эканини ақл ҳам, шариат ҳам тақозо қилади. Аллоҳ таоло рўза оятида айни шу маънога ишора қилган: “... ва шукр қилишингиз учундир[1]”.
Иккичидан рўза тақвога энг муносиб василадир. Чунки нафс Аллоҳнинг розилигидан умид қилиб ва аламли азобидан қўрқиб ҳалол нарсалардан ўзини тийишга бўйинсиндими, ҳаром нарсалардан янада ўзини тийишга муносиб бўлади. Натижада рўза Аллоҳ ҳаром қилган нарсалардан сақланишга сабаб бўлади. Аллоҳ ушбу маънога рўза оятнинг охирида ишора қилган: “... шояд (у сабабли) тақволи бўлсангиз[2]”.
Учинчидан рўза инсон рўза орқали истак хоҳишларига қаҳр кўрсатиб, шаҳватларини синдиришга эришади. Чунки нафс тўқ бўлса, шаҳватларни истаб қолади. Оч қолса, турли хоҳишларидан ўзини тия олади. Шу сабабдан ҳам Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам уйланишга имкони бўлмаган ёшларга: “Эй ёшлар жамоаси! Сизлардан ким никоҳланишга қодир бўлса уйлансин. Чунки никоҳ кўзни (ҳаромдан) тийувчи ва фаржни (зинодан) сақловчидир. Ким никоҳланишга қодир бўлмаса, рўзани лозим тутсин. Бу унинг учун бичилишдир[3]”, деб кўрсатма берганлар. Демак рўза кўплаб гуноҳлардан сақланишига восита бўлади. Чунки барча гуноҳларнинг бошида шаҳват туради.
Тўртинчидан рўза камбағалларга нисбатан раҳм-шафқат ҳиссини ўйғотади. Чунки рўзадор маълум бир муддат очлик аламини тортса, доимий ҳолатда оч азобини тортаётганларни эслайди. Натижада уларга нисбатан раҳм-шафқатли бўлиб, яхшилик қилишга шошади. Ушбу амали Аллоҳнинг ҳузурида гўзал ажрларга эга бўлишига ҳам сабаб бўлади.
Бешинчидан рўза сабабли шайтонга қаҳр кўрсатилади. Чунки шайтон инсонни адаштириб йўлдан оздиришда инсон шаҳватидан фойдаланади. Шаҳват эса, кўп ейиш ва ичиш орқали кучаяди. Шу сабабдан Пайғамбаримиз соллалоҳу алайҳи ва саллам: “Албатта, шайто Одам боласининг қон томирида юради. Унинг юардиган йўлларини очлик билан торайтиринглар[4]”, деб марҳамат қилганлар.
Олтинчидан рўза орқали инсон соғлиғини тиклаб олишга эришади. Рўзада инсоннинг ошқозон ва ҳазм қилиш аъзолари дам олади. Ошқозон яхши ҳазм бўлмай қолган таомлардан тозаланади. Бадан ортиқча намликдан халос бўлади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Рўза тутинглар соғлом бўласизлар[5]”, деб тавсия қилганлар. Араб табибларидан Ҳорис ибн Калда “Ошқозон касалликлар уйидир. Парҳез барча давонинг бошидир”, деган.
Бу санаб ўтилган ҳикматлар рўзанинг ожиз бандаларнинг ақли етган фоидаларидан мингдан, балки миллиондан бири. Аллоҳ ҳикмат эгаси бўлган зот.
Яна шуни айтишмиз мумкинки, Аллоҳ таоло ушбу ойнинг шарофати билан бандалар ризқларини кенг қилади. Яхшиликларини кўпайтириб турли адашишлардан узоқ қилади. Чунки бу ойда жаннат эшиклари очилади. Дўзах эшиклари танбаланади. Ашаддий жин ва шайтонлар кишанланади. Рамазон ойи умматнинг гўё баҳори. Ибодатлар учун мавсум. Хайрли амаллар учун мусобақа майдони. Мўмин учун бу ойдан афзал ой йўқ. Ушбу ойдаги солиҳ амалдан ортиғи йўқ. Бу ой ҳақли равишда мўмин учун ғанимат ойидир. Ибодатлар учун ғаниматдир. Зеро бу ойда намоз, закот ва бошқа хайрли амалларнинг ажрлари кўпайтириб берилади. Аллоҳнинг ҳузурида нафл ибодатлар фарз даражасида, фарз ибодатлар эса етмиш баробарида қабул қилинади.
“Диний фанлар” кафедраси
ўқитувчиси Ф.Жўраев.
[1] Бақара сураси 185-оят.
[2] Бақара сураси 184-оят.
[3] Имом Бухорий ва Муслим ибн Масъуддан ривоят қилганлар.
[4] Имом Бухорий ва Муслим София онамиздан ривоят қилганлар.
[5] Абу Нуъайм “Тиб” китобида Абу Ҳурайрадан ривоят қилган.