Аёл-қизлар ўртасида ўтказилган мусобақа натижаси.

Ҳифз йўналиши

18-25 ёш
1. Бувахужаева Ҳадича

26-40 ёш
1. Жаъфарова Рисолат
2. Абдуазимова Барно

Тиловат йўналиши

18-25 ёш
1. Абдулаҳадова Муқаддам
2. Муҳиддинова Марғуба
3. Турсуналиева Муслима
3. Иргашева Мухтора

26-40 ёш
1. Низамова Боқия
2. Худойназарова Бибихожар
3. Эргашива Холида
3. Рустамова Мадинахон

"Ҳидоя" ўрта махсус ислом билим юрти талабалари ўртасида ўтказилган мусобақа натижаси

Тиловат йўналиши
1. Зиявитдинов Азим
2. Усмонов Абдусамад
3. Абдуллаев Шукрулло

Ҳифз йўналиши
1. Эргашев Умархон
2. Абдулходиев Довудхон
3. Исоқов Бобуржон

Эркаклар ўртасида ўтказилган мусобақа натижалари

Ҳифз йўналиши
18-25 ёш
1. Ҳомихонов Аббос
2. Абдувалиев Абдулбосит
3. БАҳодирхўжаев Раҳмонжон

26-40 ёш
1. Ворисов Аҳмаджон
2. Муҳсимов Довуд
3. Мавлонов Ҳадятуллоҳ

Тиловат йўналиши
18-25 ёш
1. Мухтаров Абдулбосит
2. Ҳомидов Шерали
3. Солиев Асламхон

26-40 ёш
1. Аҳмаджонов Икромжон
2. Иминджанов Нозим
3. Орипхўжаев Ҳожиаббос

Ғолибларга диплом ва совғалар тақдим этилди.

بسم الله الرحمن الرحيم

НАВРЎЗ – УМУМХАЛҚ БАЙРАМИ

Муҳтарам жамоат! Маълумки, дунёдаги ҳар бир мамлакат ва ҳар бир халқнинг миллий ва диний байрам кунлари бўлади. Шу жумладан, бизнинг она юртимиз ва диёримиз халқининг ҳам қатор байрамлари борки, ҳар йили уларни шодиёна тантанали равишда ўтказиб борилади. Худди шундай миллий байрамларимиздан бири баҳор байрами, яъни Наврўз байрамидир.

Билиб қўйишимиз керакки, биз ўтказадиган Наврўз қиш фаслидан чиқиб, баҳор айёмига саломат етганимиз ҳамда ерга уруғ қадайдиган фурсати етгани муносабати билан деҳқонларнинг ҳам баҳор байрами сифатида нишонлайдиган мавсумий тадбири ҳисобланади. Бу кунни баҳорни бошланиш сифатида рамзий нишонлаймиз.

Ислом таълимоти инсоннинг руҳий тарбиясига қанчалик аҳамият бериб, уни камолот сари ундовчи ва йўлловчи илоҳий кўрсатмаларини билдирган бўлса, инсон шу даражада соғ-саломат, бардам-бақувват бўлиши йўлида унга зарурий дунё неъматларини ато қилди ва буларга эришиш сабабларини ҳам кўрсатиб қўйди. Шундай илоҳий неъматлардан бўлган зироат экинлари, яъни буғдой, арпа каби бошоқли дон-дунларни ва турли мевали дарахтларни, боғу-полиз маҳсулотларини инсон тириклигининг асосий омили қилди ва бу неъматларга ўсиб-униши ва ҳосил бериб, инсоният бардавомлигини таъминлаш вазифасини юклади. Аллоҳ таоло Ўз каломи шарифида бундай хабар бериб айтади:

فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ إِلَى طَعَامِهِ  أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا  ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا  فَأَنْبَتْنَا فِيهَا حَبًّا  وَعِنَبًا وَقَضْبًا  وَزَيْتُونًا وَنَخْلًا  وَحَدَائِقَ غُلْبًا  وَفَاكِهَةً وَأَبًّا  مَتَاعًا لَكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ

 (سورة عبس/24-32).

яъни: “Энди инсон ўзининг таомига (ибрат кўзи билан қуйидаги неъматларимизга бир) боқсин: Биз (осмондан) сувни мўл ёғдирдик. Сўнгра ерни (гиёҳлар унсин, деб) ёрдик. Сўнгра Биз унда донларни ундирдик, узум ва кўкатларни, зайтун ва хурмоларни, қалин дарахтзор боғларни, меваю гиёҳларни ҳам. (Буларни) сизларнинг ва чорва ҳайвонларингизнинг истеъмоли учун (яратдик)”.

Албатта, эрта баҳордан бошлаб ҳалол меҳнат жабҳасига кирган меҳнаткаш бобо деҳқонларимиз томонидан сепилган дон ёки экилган уруғнинг униб-ўсишини Аллоҳ таборака ва таоло ирода қилсагина, улар ривожланиб, кўкариб ниш уради.

Муҳтарам азизлар! Наврўз айёми  халқимиз учун шарқона янги йилнинг бошланиши, энг қадимий, асл миллий, энг ардоқли байрамдир. Наврўз деҳқончилик ишларининг бошланиши, янги мавсумга кириш вақти саналади. Наврўз байрамида оммавий халқ сайиллари уюштирилган, янги униб чиққан кўкатлардан, баҳорий таомлар: сумалак, ҳалим, кўксомса, кўкчучвара каби тансиқ таомлар пиширилган. Ўзбекистонда ҳам мустақилликка эришилганидан кейин бошқа қадриятлар қатори Наврўз байрами ҳам қайта тикланди. У ҳозир мамлакатимизда умумхалқ байрами сифатида кенг нишонланмоқда. Ҳар йили мамлакатимиздаги барча шаҳар ва қишлоқларда байрам сайиллари, томошалар, бошқа байрам тадбирлари ўтказиляпти, айни пайтда хайрия ташкилотлари ёрдамида меҳрибонлик уйлари тарбияланувчилари, уруш ва меҳнат фахрийлари, ёлғиз кексалар, ногиронлар ҳолидан хабар олинмоқда, уларни байрам билан қутлаб, турли совғалар, хайр-эҳсонлар тақдим этилмоқда.

Таъкидлаш жоизки, Наврўз байрамининг дин ёки эътиқодга  умуман дахли йўқ бўлиб, ушбу кун азал шарқ халқларида янгиланиш, яшариш байрами, деҳқончилик мавсумининг бошланиши, янги ҳаёт палласи сифатида кўрилган.

Жаннатмакон диёримизнинг меҳнаткаш бобо деҳқонлари, миришкор боғбонлари, қишлоқларимиздаги тиним билмас барча меҳнаткашлар кириб келаётган баҳор мавсумига жиддий ҳозирлик кўришяпти, ерларни экиш-тикишга ўз вақтида тайёрлаб, имон-эътиқод ва ихлос билан ерга қут-барака уруғларини тикишни бошлаб юбордилар. Уларнинг Аллоҳ розилигини топиш борасидаги ҳалол меҳнатлари, касбу корлари, иншоаллоҳ самарасиз қолмайди. Зеро, жаноби Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в.) марҳамат қилиб айтганлар:

عَن أَنَسٍ رضي الله عنه قَالَ قَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم:"مَا مِن مُسلِمٍ يَغرِسُ غَرْسًا أَو يَزرَعُ زَرْعًا فَيَأكُلُ مِنهُ طَيرٌ أَو إِنْسَانٌ أَو بَهِيْمَةٌ إِلاَّ كَانَ لَهُ بِهِ صَدقَةٌ"

(رواه الامام النسائي).

яъни: “Бир мусулмон бирон бир дарахтни ёки экинни экса, ундан бирор қуш, инсон ёки бирор ҳайвон еса у инсонга садақа ёзилади” (Имом Насоий ривояти).

Муҳтарам жамоа! Шу ўринда Сиз азизларга “Ҳизбут-Таҳрир” оқими ҳақида сўзлаб беришни ўзимизга асосий вазифа деб билдик.

“Ҳизбут-Таҳрир” фитнасидан огоҳ бўлайлик

Авваламбор, бу хусусида марҳум устозимиз Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратлари ўз вақтида ушбу оқимга раддия бериб кетганлар. Мазкур оқим аъзолари ўзларнинг қабиҳ ишларини барча ислом динига эътиқод қилувчи мамлакатларда, шу қаторда юртимизда ҳам яширин тарзда олиб боришмоқда. Энг хатарлиси, “оқим” аъзоларининг асосий мақсади ягона халифалик давлатини қуриш каби даъво остида аслида мусулмонларнинг ичига фитна солмоқда.

Улар халифаликни ташкил этиш йўлида барча мусулмонларни ҳаракат қилиш фарз, деган иддаони илгариб суриш билан бирга мусулмон киши уч кундан ортиқ халифасиз яшаши ҳаром, деб таъкидлаб келмоқдалар. Ваҳоланки, “Муҳаммад” (с.а.в.) “мендан кейин 30 йил халифалик ҳукум суради, сўнг подшоҳликлар бўлади” деб айтиб ўтганлар. Аммо эътиқоди бузуқ бўлган кимсалар, эса ушбу фикрни рад этган ҳолда, ўз қарашларини олға суриб келишмоқда.

Ақидавий масалалар диннинг асоси ва таянчи ҳисобланишини инобатга олсак, мусулмон банда бу борада тўғри йўналишда бўлиши ўта муҳимдир. “Ҳизбут-таҳрир” раҳнамолари эса, ислом динининг эътиқодий қарашларига аста-секинлик билан ўз ботил фикрларини киритишга ҳаракат қилиб, ислом тарихидаги ёмон ном қозонган “мўътазилия” ва “қадария” оқимларининг бузуқ қоида ва фикрларига таянадилар.

“Оқим” аъзоларининг фиқҳий ботил қарашларидан яна бири, бу қасам ичиш, яъни “оқим”га содиқ қолиш ҳисобланади. Оқим раҳнамолари мазкур ҳолатда айёрона ҳийла кўзлаб, тарафдорларни оқимдан чиқиб кетишига йўл қўймаслик мақсадида жорий қилишган. Аслида қасам фақат яхшилик ва эзгу ишларни қилиш ёки ёмон ва қабиҳ амалларни қилмаслик учун ичилади. Умуман олганда, ислом таълимоти бўйича зарурат тақазо қилмагунича қасам ичишдан сақланишга буюрилади.

Шу боисдан муҳтарам жамоа мавизамизда қайд қилинган оқим тарафдорларининг ёлғон иддаолари ва қарашларига алданиб қолмаслик мақсадида ҳушёрликни оширишимиз, мазҳабимизга хос бўлмаган эътиқодга эргашиб кетмаслигимиз лозим бўлади.

Муҳтарам жамоат! Мавъизанинг ҳанафий мазҳабимиздаги фиқҳий масалалар қисмида намоздаги сафга боғлиқ баъзи ҳукмлар ҳақида суҳбатлашамиз.

- Намозга саф тортганда биринчи эркаклар, кейин ёш болалар, сўнгра аёллар туради. Агар балоғатга етмаган ёш болалар катталарга баробар бўлиб қолсалар, ҳадисга зид бўлгани учун катталарнинг намози макруҳ бўлади.

- Намозда биринчи олдинги саф тўлдирилади. Сўнгра иккинчи сафга туриш бошланади. Би­ринчи саф тўлмасдан туриб иккинчи сафга турилмайди.

- Имом сафларнинг ўртасида чиқиб туради. Имомга бир эркак иқтидо қилса, имомнинг ўнг томонида туради, орқасида турмайди. Бунда иқтидо қилгувчининг оёқ­ларини бармоқлари имомнинг товони баробарида туради.

- Сафнинг энг яхши жойи имомнинг рўпараси, сўнг ўнг тарафи, сўнг чап тарафидир.

- Имом бир киши билан намоз ўқиётганида иккинчи одам жамоатга келиб қўшилса, имомнинг ёнидаги кишини орқага тортиб, бир сафда туради ёки имом олдинга чиқади.

- Сафда турганлар сафни тўғри тутиш билан бирга, ораларида очиқ жой қолмаслиги керак.

- Агар сафда бир киши сиғадиган миқдорда очиқ жой бўлса, уни орқадаги киши тўлдириш керак бўлади. Бошқа жойдаги одам уни тўлдирса намози бузилади.

- Олдинги сафда очиқ жой бўла туриб намоз ўқиш макруҳ бўлади. Олдинги сафдаги очиқ жойни тўлдириш мақсадида юриш  ҳар бир рукнда икки қадамдан ошмаслиги зарур. Юришда оёқлар ерга ёпиштирилган ҳолда (судраб) борилади.

Аллоҳ таоло юртимизни тинч, зироат ишларида мўл-кўл ҳосил олиш йўлида меҳнат қилаётган деҳқонларимизга баракотлар нозил қилсин! Омин!

ЎМИ Матбуот хизмати

Наманган шаҳрида бўлиб ўтаётган қорилар мусобақасида вилоят ҳокими ўринбосари Ҳабибуллоҳ Маткаримов сўзга чиқиб, жумладан шундай деди:
– “Бугун барчамиз учун ниҳоятда улуғ кун, катта хурсандчилик айёми. Сабаби диёримиз бўйлаб ўтказилаётган Қуръони карим мусобақабасининг биринчи босқичи якунланиб, иккинчи босқичи ўтказилмоқда. Ушбу муборак калом бизни эзгуликка, тинчликка, асл инсоний қадриятларни асраб-авайлашга даъват этади, деб баралла айта оламиз.
Муҳтарам Юртбошимиз раҳбарликларида мана бир ярим йил давомида барча соҳаларда улкан ижобий ўзгаришлар бўлди. Хусусан, диний-маърифий соҳада ҳам талайгина ислоҳотлар амалга оширилди. Давлатимиз раҳбари ташаббуслари билан диёримиз мўмин-мусулмонлари учун жуда кўп қулайликлар берилмоқда. Имом Термизий, Имом Бухорий халқаро илмий тадқиқот марказлари ташкил этилди, Ислом цивилизацияси маркази фаолият бошлади, Бухорода Олий мадраса очилди, диний таълим муассасаларига талабалар қабул қилиш квотаси кўпайтирилди, Самарқандда калом ва ҳадис, Бухорода тасаввуф, Қашқадарёда ақида, Фарғонада фиқҳ илмий мактаблари иш бошлади.
Ўлкамиздаги қадамжолар, зиёратгоҳлар ва масжид-мадрасаларда қурилиш-таъмирлаш, бунёдкорлик ишлари олиб борилмоқда. Вилоятимиз мисолида оладиган бўлсак, “Султон Увайс Қароний” зиёратгоҳи, Исоқхон тўра Ибрат номидаги мактаб ва боғ барпо этилмоқда, Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Наманган вилояти вакиллиги ва “Ҳидоя” билим юрти замонавий бинога кўчиб ўтди. Буларнинг барчаси маънавиятимизни юксалтириш, жамиятимизда тинчлик ва осойишталикни мустаҳкамлаш, ижтимоий барқарорликни таъминлаш, ўзаро аҳиллик ва тотувликнинг юксалишига хизмат қилади.
Мана шундай ишларнинг узвий давоми сифатида бугун гуллар шаҳри бўлган, гўзал шаҳримиздаги “Имом Аъзам” жоме масжидида Аллоҳ таолонинг муқаддас каломи – Қуръони каримни ўз қалбларига жо қилган қорилар, шаҳар-туман босқичлари ғолиблари ўртасида мусобақанинг иккинчи, яъни Наманган вилояти босқичи бўлиб ўтади. Барчамиз Аллоҳнинг буюк неъмати – Ҳақ каломини ёдлаш бахтига муяссар бўлган қориларнинг хушсавт қироатларидан баҳраманд бўлиб, завқланамиз. Дарҳақиқат киши учун Қуръонни тинглашдан-да роҳатбахш нарса бўлмаса керак.
Муҳтарам Президентимизнинг 2017 йил 1 сентябрь куни “Ҳазрати Имом” мажмуасига ташрифлари чоғида Қуръон мусобақасини ўтказиш ташаббуси илгари сурилган эди. Шунга мувофиқ, мусобақа кўтаринки руҳда, оммавий тарзда ўтказилмоқда. Бу бежизга эмас, албатта. Қуръони каримни ўқиш, ёдлаш ва фаҳмлашда жуда кўп ҳикмат бор. Муҳтарам Президентимиз таъбирлари билан айтганда: “Қуръонни эшитиш, эшита олиш юксак маънавият, маърифат. Қуръон ҳеч қачон ёмонликка даъват қилмайди. Агар, Қуръони каримни эшита олсак, эшиттира олсак бу муваффаққият бўлади. Элимизга нур келади”. Азизлар бугунги мусобақа файзли, шукуҳли ва тароватли ўтишини Яратган Парвардигордан сўраб қоламиз”.
Бизнинг muslim.uz портали ва ижтимоий тармоқларни кузатиб, завқ олишда давом этинг.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Инсон қисқа умри йўлида турли бекатларда бир муддат нафас ростлайди. Юзлаб фасллар билан юзлашади. Минглаб одамлар билан суҳбат қуради. Яхши-ёмон гаплар қулоғига чалинади.

Оқиллар оғзидан чиққан ҳикматлар мулкини кўнгил хазинасига жойлайди. Кўзлаб бораётган манзилида фикри ва руҳи учун улар озуқа бўлишини ният қилади.

Осмондаги ой имкони борича қоронғу кечани ёритади. Шунга ўхшаб яхшилик кўнгилдаги ёмонликни кетказиши мумкин. Аммо бирор иморатни бузган киши, ўша ашёлар билан уни қайта қура олмайди. Кимнингдир тоза кўнглини аччиқ сўзлар айтиб ранжитган киши, ҳарчанд  бу хиралик ортидан ўн ва ҳатто юзта яхши сўз айтса ҳам, синган сопол ўз ҳолига келиши қийин. Ҳарҳолда ўзининг бирор ёмонлик ёки гуноҳ ишини беихтиёр англаб, ичи хижил бўлган одам, албатта, уни кетказиш учун яхшилик қилиш пайида бўлгани тузук.

Ўзинг ёқтирган эзгу амал ва гўзал тилакларни бошқаларга ҳам раво кўриш билан кўнгиллар кўнгилларга пайванд бўлади. Кўп ҳолатда тўғри чиққан, ҳаёт тажрибасида ўз тасдиғини топган бир ҳикмат ва ҳақиқат бор: мен биров тўғрисида қандай ўйлайдиган бўлсам, ўша одам ҳам мен ҳақимда деярли шундай фикр юритади. Агар мен кимнингдир яхшилигини билсам ва жузъий камчиликларидан кўз юмиб, бор фазилатларини зикр қилсам, ишончим комил, ўша кимса, албатта, менинг “Ассалому алайкум” деган тилагимга “Ваалайкум ассалом” жавобини беради. Табиий, ­ бу амаллар ортида яхшилик қилиш, яхшига яқин юришдек эзгу мақсад туради.

Мабодо сўзимга қаҳр аралашиб, овозим бир парда кўтарилса, қарши тарафдан икки парда ошиб акс-садо бериши турган гап. Айни дамда, жаҳолат чангалидан қутулиб, чала минғирламасам, суҳбатдошим сукут сақлаши мумкин.

Яхшилик кимдан, қаерда ўрганилади? Яхшилик туйғуси инсонга гўдаклик кунларидан ҳамроҳ, уруғ ўша пайти ташланган. Бу йўлдош туйғу билан гўзал бир кўнгил кошонаси бун­ёд қилиниши – уруғнинг униши, парвариши ва ҳосил бериши оила муҳитига, тарбияга ва албатта, ҳар кимнинг ўзига ҳам боғлиқ.

Яхшилик чин муаллимлардан, холис олимлардан ўрганилади. Бундай таълим-тарбия­га ғоят катта савоб берилади. Расулуллоҳ  айтадилар: «Шубҳасиз, фаришталар, осмон ва ердаги барча мавжудот, ҳатто уясидаги чумоли, денгиздаги балиқлар инсонларга яхшилик ўргатган муаллим ҳаққига дуо қилади». Чинакам муаллимнинг мукофоти шундай.

Одамларни яхшиликка тарғиб қилиб, ўзларини “унутиб қўядиган”, сўзи амалига мос келмайдиган “муаллимлар”нинг насиҳати тингловчиларига етиб бормайди.

Яхшилик покиза онадан, ҳалол луқма бераётган отадан, меҳр-мурувватли қа­риндошлардан, яхши қўшнилардан ўр­ганилади.

Ривоят: Қадим замонда икки қўшни ўтган экан. Бири оқил, доно, тоат-ибодатли. Иккинчиси ўйинқароқ, кунлик иши  ишрату сафо. Оқил яхшилик қилиш нияти билан қўшнисига: “Умр ғанимат, ёшлик ўтади-кетади. Яратилган ҳар қандай нарса, жумладан, одам ҳам бир куни манзилига етади, тупроққа қоришади. Вақт борида, умрни охират учун озуқа тўплашга сарфлаш, тараддуд кўриб қўйиш керак”, дебди. Ўйин-кулгини хуш кўрадигани унга: “Ҳали ҳаммасига улгураман. Кун келади, тоат-ибодат билан машғул бўламан. Ҳозир ўйнаб-куладиган даврим”, деб айтибди. Орадан йиллар ўтибди. Ҳар икки қўшни ити йўқ қишлоқ остонасига етибди. Оқили – бардам, тетик экан. Ўйинқароғининг қадди дол, юрагида ғулғула, қувват кетган, ҳатто ҳожатга ҳам зўрға бориб келаркан. Устига устак, қўшнисидан хафа бўлиб: “Мен ғафлатда қолдим, биров менга бу ҳолатлардан дарс бермади. Менга биров яхшиликни раво кўрмади”, деган мазмунда гина қилибди. Оқил қўшни олдин айтганларини юзига солиб, хижолат қилишни эп кўрмай, бошқача йўл тутибди. “Отангиз бормиди?” “Бор эдилар!” “Қачон, неча ёшда ўтган эдилар?” “Бир юз ўн икки ёшда”. “Наҳот отангизнинг ҳоли сизга ибрат бўлмаган? Қўшнижон, бировга маломат қилинмайдиган манзилга етиб қолдик. Барча савол-жавоб яхши-ёмон амалга яраша бўлади”, дебди.

Дарҳақиқат, Алишер Навоийнинг “Садди Искандарий” достонида келган бир ривоятнинг мазмуни шундай.

Ушбу мавзуда ҳазрат Навоий яна айтадилар:

“Ки ҳар ким аён этса яхши қилиғ,

Етар яхшилиқдин анга яхшилиғ”.

Бу ҳикмат биздан узоқ – олти аср наридаги замоннинг бир ҳикояти. Яхшилик қилишда шердек қорувли Заҳириддин Муҳаммад Бобур айтади:

“Бори элга яхшилиғ қилғилки,

мундин яхши йўқ.

Ким дегайлар даҳр аро қолди

фалондин яхшилиғ”.

Яхшилик устида фикр юритиш, ҳақиқат тарозисида унинг савоби осмонўпар тоғлардан ҳам оғир келишини англаш, табиий, инсонни эзгуликка ундайди. Бировга яхшиликни раво кўрмаслик мунофиқлар, ичиқоралар, ҳасадчилар ишидир. Ҳасад яхшиликни, умуман, инсон қалбидаги барча эзгулик уруғини еб битиради. Яшил кўчатни сарғайтиради. Яхшиликка ошно бўлмаган қалбда чинор илдиз отмайди.

Яхшиликка яхшилик билан жавоб берилганида кўнгиллар яйрайди.

Ҳаётий воқеа: “Ўтган асрнинг эллигинчи йилларида талаба эдим. Пойтахтда инженерликка ўқийман. Биринчи йилги назарий билим олишлар тугаб, амалиётни ўташ учун Хоразмдаги қишлоғимга қайтдим. Тарактирларни, омочларни таъмирладим. Механикани, турли техникаларни амалиётда қунт билан ўргандим, яхши ва тажрибали одамларга йўлдош бўлдим. Улардан кўп яхшилик­лар кўрдим.

Қишлоқдан ўқишга – Тошкентга қайтар маҳалим бир иш билан уйимиздан сал наридаги дўконга кирдим. Не кўз билан кўрайин, катта шаҳарда ростакамига урф бўлган палто. Буни елкасига илганлар кўнгли тўқ, ғоз юришади. Аммо чорасизлик, чўнтак ҳувиллаган пайтлар... Яшириб нима қиламан – кўзим қизиб турибди. “Кийсам шу палтони!..” – дилим кетди. Аммо на уйдагиларда, на бошқа қариндош-уруғда ақча бор. Турдим-турдим. Нима бўлса ҳам елкамга бир ташлаб кўрай, дедим. Кийдим палтони, тошойнага солдим ўзимни. Лоппа-лойиқ. Худди менга мослаб махсус тикилганга ўхшайди. Ўзимни танимай қолдим. Сезмабман: дўкончи аёл мени кузатиб ўтирган экан. Палтони энди ечаман десам, “Шошма!” деб сўз қотди. Таққа тўхтадим. Ичим жимир этди. Не қилдим экан? “Лойиқ келдими?” деб сўради. “Ҳа”. “Палтони ечма”. “Нархи... пулим йўқ, муаммо шу”, дея ғудрандим. Опа бир менга, бир палтога қаради-да, дадилланиб: “Бизнинг қишлоқдан етишиб чиқаётган биринчи инженерга бу палто совға” деса бўладими! Менинг ҳолатимни тасаввур қилаверинг энди. Қувончдан бош осмонга етди. Совғани институтни битиргунча кийдим. Сўнгра қишлоққа қайтиб, ишга шўнғидим. Турли раҳбарлик лавозимларида ишладим. Опа қўшни туманга кўчиб кетибди. Мен орадан йиллар ўтиб, ўша туманга ҳоким қилиб тайинландим. Ўринбосарларимдан гап орасида ўша опани суриштирдим. У энди дўконни йиғиштириб, оилавий деҳқончилик билан шуғулланаётган; туманда илғор экан. Ютуқларини билиб, эшитиб юрдим. Шу йили туман давлатга  пахта топширишда энг илғорлар қаторидан ўрин олди; бизнинг обрў ортиб кетди. Бунда опа бошлиқ оилавий пуд­ратчиларнинг катта хизмати бор эди.

Туман марказига – йил охиридаги ҳисобот мажлисига опани ҳам таклиф қилдик. Эҳтимол, у менга қилган яхшилигини эсидан чиқариб ҳам юборгандир. Аммо мен мажлис аҳлига юзланиб, талабаликни, палто воқеасини эсладим-да, чўнтагимдан енгил мошина калитини чиқариб, мажлис аҳли олдида опанинг қўлига тутқаздим...”

Яхшилик ҳеч қачон зое кетмайди, яхшилик ортидан яхшилик эргашиб келади. Билган билади. Билмагандан асло ранжимаслик зарур. Шу ўринда, халқнинг доно ҳикматини хотирлаш фойдали: Яхшилик қилгин дарёга сол – балиқ билади, балиқ билмаса – Холиқ билади.

Аслида, яхшилик тушунчаси жуда кенг кўламлидир. Элга хизмат ва юртга садоқат, ота-онага эҳтиром ва устозга ҳурмат, қўшни ёки дўст ҳаққига риоя, кўнгли ўксиганга бир оғиз ширин сўз ёки адабсизга танбеҳ-тарбия – буларнинг барчасида яхшиликнинг турли белгилари мужассам. Ҳатто туҳмат, ҳасад, сотқинлик, зинокорлик, ўғрилик, порахўрлик каби ўнлаб тубан ишлар қўлидан келгани ҳолда, уларга қўл урмаслик ҳам яхшилик сирасига киради.

Биздан ҳикмати яширин ­нарсанинг зарарсиз бўлгани яхши. Шунингдек, яхшилик учун имкон топмаган одам, ақалли ёмонлик қилмагани ҳам фазилатдир. Яхшиликка яхшилик, баъзида ёмонликка ҳам яхшилик билан жавоб бериш қадимдан улуғ анъана.

Аслида, деҳқоннинг ерига жўхори сепиб, гурвак қовун кутиши тўғри эмас. Барча ишларнинг натижаси ниятга ва қилинган амалларга боғлиқ.

Бу ўринда яхшилик қилган одамдан, яхшиликнинг фазилатларидан сўз очдик, айрим лавҳалардан мисол ёздик. Энди ўзимизга, узоқ-яқин изимизга бир назар ташлайлик. Хўш, биз қай маҳал кимга, қандай яхшилик қилган эканмиз? Майли, буни эсламайлик ҳам. Ёдда йўқдир. Эҳтимол, эсламаслик яхшироқ ҳамдир. Аммо бизга ким, қачон, қаерда қандай яхшилик қилганини асло унутмаслик керак, деб ўйлайман.

Баҳодир Нурмуҳаммад

ЎМИ Матбуот хизмати