Танловга!

Қуръон шундай мўъжизавий китобки, барча инсонларни ҳидоятга бошлаш билан бирга, уни тиловат қилувчи ва уни тинглагувчи учун ўқиган ҳар бир ҳарфига 10 та ҳасанот ёзилади. Ҳар бир ҳасанот эса 10 баробардан 70 баробаргача кўпайтириб берилади.

Энди, бундай савоблар Рамазон ойи келиши билан икки баробар қилиб кўпайтириб берилади. Чунки, бу ойда банда гуноҳлардан тийилиб, Роббиси рози бўладиган ишлар билан машғул бўлади. Бу ойда қилинадиган фазилатли ишлар жуда кўп бўлса, улар ичида энг афзалларидан бири Қуръон тиловати ҳисобланади. Шу сабабдан, барча мусулмонлар бу ойда кўпроқ вақтларини Қуръон билан ўтказишга ҳаракат қиладилар ва бу борада кўпроқ хатм қилиш учун ўзаро мусобақалшадилар.

Қуйида ушбу «Ажр ва савоблар» мусобақасида ўзиб кетишда сизга ёрдам берадиган баъзи бир йўлларни келтирамиз.

Қуръони Карим тақрийбан 600 саҳифа бўладиган бўлса, уни 30 кун Рамазон ойига бўлиб чиқсак, бир кеча кундузда 20 саҳифага тўғри келади. Энди, бу 20 саҳифани бир кунлик 5 вақт фарз намозларига бўлсак, ҳар бир намоздан олдин 4 саҳифадан тиловат қилиш лозим бўлади. Буни намоздан олдинми, кейинми фарқи йўқ. Ўзингиз учун қулай бўлганини танлашингиз мумкин.

Бу билан сиз бу ойда бир маротаба Қуръони Каримни тўлиқ хатм қилишингиз мумкин.

Лекин, сиз бу ойнинг ярми ўтиб кетдику дейишингиз  мумкин?  Аммо, қолган кунларда ҳам Қуръони Каримни хатм қилишингиз мумкин.

Мисол учун: Энди бугундан бошлаб, ҳар бир намоздан олдин ва кейин 4 саҳифадан тиловат қилишингиз керак бўлади.

Аллоҳ таоло бу ойда фазилатли амалларни бажаришга барчамизни муваффақ айласин.

Тошкент Ислом институти талабаси

Муҳаммад Али Муҳйиддин

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Котибияти ва Ахборот-таҳлил бўлими ташаббуси билан “Ёғду” нашриётида «Мен ҳам намоз ўқийман» номли брайл ёзувидаги китоб нашр этилди. Кўзи ожиз, лекин қалб кўзи очиқ мўмин-мусулмонларимиз учун «Мен ҳам намоз ўқийман» китоби муборак Рамазон ойининг энг катта туҳфаси бўлди.
Ушбу китобда динимизнинг беш устунидан бири – намоз ўқишнинг тартиб-қоидалари Ҳанафий мазҳаби бўйича содда, тушунарли баён қилинган. Шунингдек, китобда имон ва ислом шартлари, таҳорат, ғусл таяммум тартиблари, энг фазилатли дуолар ҳақида ҳам қисқа ва муҳим маълумотлар келтирилган.
“Мен ҳам намоз ўқийман” китоби нафақат мамлакатимизда, балки Марказий Осиёда кўзи ожизлар учун ягона нашр бўлди. Ўтган вақт мобайнида “Сиз бизга кераксиз” хайрия тадбирларининг таҳлили шуни кўрсатдики, кўзи ожиз ўқувчиларнинг ушбу китобга эҳтиёжи жуда ҳам катта. Ўлкамизда 60 минг нафарга яқин кўриш бўйича ногиронлиги бўлган шахслар истиқомат қилишини инобатга олсак, ушбу китобнинг аҳамияти нақадар катта эканини англаб етамиз.
Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг саҳобаларидан бири, кўзлари аъмо бўлган Абдуллоҳ ибн Умму Мактум розияллоҳу анҳуга ўзларини издош дея таъриф берган бундай инсонларимизнинг хурсандчиликларини кўриб, биз ҳам чексиз қувондик. Мана шундай кишиларнинг синиқ кўнгилларини кўтариб, эътибор бераётган барча инсонларга ташаккур айтамиз.
Ҳақ таоло «Мен ҳам намоз ўқийман» китобини муборак айласин, бундай ишни янада давомли қилсин.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Рамазонда ифторлик ва саҳарлик дастурхонини таомлар билан безаш аёлу қизларимиз, опа-сингил ва келинларимизнинг юмушлари сирасига киради. Аслида бу ой кам таом ейиладиган, очлик ва очлар ҳоли ҳис қилинадиган мавсумдир. Аммо шу ойда ҳам таомни кўп ейишга уринамиз. Аёлларимиз ифторлик дастурхонига шунақа кўп таом ҳозирлашадики, уни қўйгани хонтахтада жой етишмайди. Қорин очлиги сабаблими ёки бошқами, жуда кўп нарса пиширилади. Бир неча хил таомлар, сомса, печене, турли салатлар, шарбатлар ва ҳоказо.

Куни бўйи оч юрган тана бирданига шунча нарсани еб, уни ҳазм қилишга қийналади, ошқозонга юк бўлади, семириш, ҳаракатнинг кескин камайиши содир бўлади.

Аёл-қизларимиз фақат ейиладиган, керакли миқдордаги таомларни ҳозирлаб, қолган вақтларини ошхонада ўтказмасдан, Аллоҳ таолони зикр қилиб, танани озиқлантиришга бўлган уринишларини камайтириб, руҳнинг озуқасига кўпроқ эътибор қаратсалар оила аъзолари кўп овқат еб, қийналиш муаммосидан қутулган, келинлар эса зикрнинг савобига эришган бўлардилар.

Кўп таом егандан кейин унинг устидан кўп сув ичишга тўғри келади. Бу эса танани оғирлаштириб, дангаса бўлишга, ибодат қилиш, илм ўрганиш ва яна бирор фойдали ишлар билан шуғулланишдан сусткашлик қилишга олиб келади.

Саҳарликда рўза тутишга қувват бўлсин деб кўпроқ таом еймиз. Балки буни тушунса бўлар. Аммо ифторлик дастурхонини меъёридан оширмаслик керак.

Аллоҳ таоло Қуръони Каримда шундай марҳамат қилган:

“Еб-ичинг ва исроф қилманг. Чунки У зот исроф қилувчиларни севмас” (Аъроф сураси, 31-оят).

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадиси шарифда “Ишларнинг хайрлиси ўртачасидир” деганлар.

Ушбу оят ва ҳадисга амал қилиб, таом ейиш борасида ҳам ўртача йўлни тутсак, ҳам ҳадисга амал қилган бўламиз, ҳам ўзимизни ҳазмда қийналиш муаммосидан қутқарган бўламиз. Зеро, уламолар мазкур оятдаги “исроф қилманг” жумласини “Тўйгандан кейин таом еманг” деб тафсир қилишган.

Биз шунча нозу неъматлар билан ифторлик қилаётганимизда, рўзамга қувват бўлсин деб саҳарликда кўп овқат еб ўтирганимизда қўшнимизни эслаб қўяйлик! Улар ҳам биз каби саҳарлик ва ифторлик қилишяптимикин ёки уларнинг дастурхонида биздаги таомнинг ўндан бири ҳам йўқмикин?!

Анас ибн Молик розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Сизлардан бирортангиз ўзи учун яхши кўрган нарсани биродари учун ҳам раво кўрмагунча мўмин бўла олмайди», дедилар». Бешовларидан фақат Абу Довуд ривоят қилмаган.

Ифторликда кўп овқат еб, нафас олишга ҳам қийналиб турган пайтимизда улар ёдимизга келсин! Имкон қилиб, икки-уч хил таомимизнинг ярмини уларга олиб чиқиб берсак, қанча савобга эришамиз, иймонимиз комил бўлади.

Азиз диндошлар, таомланишда меъёрга амал қилайлик! Рамазон ойида яшаётганимиз, рўза тутаётганимиз ўзимизга билинсин! Очлик, ташналикни ҳис этайлик! Ана шунда биз бир ой давомида ҳис қилган ҳолат ён қўшнимизнинг бутун йил давомида ҳис этадиган ҳолати эканини англаб етамиз ва уларга ёрдам беришга шошиламиз!

Аллоҳ таоло барчамизни исрофдан сақланиб, меъёрида таомланишимизни ва фақирлар ҳолидан тез-тез хабар олиб туришимизни насиб этсин!

Довудхон домла мавъизалари асосида

Нозимжон Иминжонов тайёрлади  

Абу Али ибн Синони ҳамма жойда табиб, файласуф сифатида таништирилади ва шундай танилади. У “Китоб ал-қонун фит-тибб”, “Китоб ун-нажот”, “Китоб ул-инсоф”, 22 жилддан иборат “Китобуш-шифо” (“Шифо китоби”), араб тилига оид 10 жилдли “Китоб лисонул-араб” (“Араб тили китоби”), тиббиётга оид назмий услубда “Уржуза” асарини ёзган. Унинг бошқа асарлари ҳам бор.

Аммо негадир олимнинг Қуръони Каримни ёшлигидаёқ ёд олгани, Қуръони Каримга тафсир, ақоид ва фиқҳга оид китоблар ёзганини гапирилмайди.

*****

Абу Райҳон Берунийни астроном, физик, геолог, файласуф, тарихчи, географ дея таништирилади. У Ғазнавийлар шоҳи Маҳмуд Ғазнавийнинг “Ғазна шаҳрида қиблани аниқлаб беринг” деган илтимосига биноан муҳим астрономик-географик асари “Геодезия” (“Турар жойлар орасидаги масофани текшириш учун жойларнинг охирги чегараларини аниқлаш”) китобини ёзади. Мағмуд Ғазнавий билан Ҳиндистонга борган Беруний у ерда санскрит тилини пухта ўрганиб, ҳинд маданияти, адабиёти ва Ҳиндистоннинг ўша давр олимлари билан яқиндан танишади. Кейин “Ҳиндистон” номли машҳур йирик асарини “Ҳиндларнинг ақлга сиғадиган ва сиғмайдиган таълимотларини аниқлаш китоби” номи билан ёзиб тугатади. Турли тошлар, тоғ жинслари ҳақида “Минералогия” ҳамда доривор ўсимликлар ҳақида “Сайдана” асарини битади.

Аммо ҳеч қаерда Берунийнинг шариат илмларининг билимдони бўлганини, ҳатто мерос, фароиз илмини яхши билганини, меросга оид биргина масалани билишга улгурмагани сабабли ўша масалани вафоти олдидан билиб, кейин вафот этганини гапирилмайди.

*****

Муҳаммад ал-Хоразмий алгоритм, арифметика ва алгебрани тузган, ишлаб чиққан, бу соҳада пешқадамлардан бўлиб машҳур “Алжабр вал муқобала” асарини ёзган математик олимдир. Барча технологияларга асос бўлиб хизмат қиладиган фаннинг номи бўлмиш “Алгоритм” сўзи “ал-Хоразм” сўзининг европачалашган кўринишидир. Ғарблик олимлардан бири “Бугун ҳар бир одам уйқудан туриб, қўл телефонининг экранига назар солар экан, технологияларга асос бўлиб хизмат қилувчи алгоритмни тузган Хоразмийга ташаккур айтиши керак” деган гапни айтиб ўтган. Шунингдек, ал-Хоразмий араб рақамлари, саноқ системасига ҳам асос солган.

*****

Аҳмад ал-Фарғоний улуғ математик ва астроном олим бўлиб, унинг энг машҳур астрономик асари “Китоб ал-ҳаракат ас-самовия ва жавомиъ илм ан-нужум”(“Самовий ҳаракатлар ва умумий илми нужум китоби”)дир. У Ғарбда “Алфраганус” номи билан танилган. Унинг асарлари узоқ йиллар давомида Европанинг бир қатор ўқув юртларида дарслик қилиб ўқитилган. Машҳур олим Региомонтан ХV асрда Австрия ва Италия университетларида астрономиядан маърузаларни Фарғоний китобларидан ўқиган.

Аббосийлар давридаги Бағдод расадхонаси Ал-Фарғоний раҳбарлигида қурилган. Фарғоний халифа Мутаваккил даврида Нил дарёси суви сатҳини ўлчайдиган янги асбоб “миқёс ан-Нил” нилометрни ишлаб чиқди. Шунингдек, у Сурия шимолида, Синжор саҳросида 832–833 йилларда Тадмур ва ар-Раққа оралиғида ер меридиани бир даражасининг узунлигини ўлчашда иштирок этган.

*****

Юртимиздан чиққан ушбу олимлар ва улардан бошқа алломалар фаннинг турли соҳаларида машҳур бўлишларидан олдин болаликдан диний тарбияни яхши олганлари, диний таълимни пухта ўзлаштирганлари, уларнинг ота-оналари, устозлари фарзанд ва шогирд тарбиясига масъулият билан ёндошганларини унутмайлик.

Нозимжон Иминжонов тайёрлади

Жорий йилнинг 19-май куни Индонезиянинг «Саҳид Гроуп» компанияси Президенти Ҳарияди Сукамдани ва компаниянинг бошқарувчи директори Виви Ҳерламбанг Самарқандга ташриф буюрди.

Туризмни ривожлантириш давлат қўмитасининг маълум қилишича, меҳмонлар Имом Ал-Бухорий мажмуаси ҳудудида «САГ» компанияси билан ҳамкорликдаги меҳмонхона қурилишига старт бериб, тамал тоши қўйиш маросимини очишган.

Бу жаҳон «Ҳалол» стандарти бўйича Ўзбекистонда илк меҳмонхона бўлади. Биринчи босқичда 100 хона ташкил этиш, кейинги 5 йилликда хоналар сонини 300 тага етказиш режалаштирилган. Бундан ташқари меҳмонлар «САҲИД» бошқарувига ўтказиладиган Самарқанд шаҳридаги Саҳид Рояль Палаcэ меҳмонхонаси қурилиш ишлари билан яқиндан танишдилар.

Маросимдан сўнг меҳмонлар Имом ал-Бухорий номидаги илмий тадқиқот маркази билан танишиб, Имом ал-Бухорий қабрини зиёрат қилишди. Меҳмонларнинг Самарқандга ташрифи ўз ниҳоясига етди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати