Инсонга берилган неъматлар, имкониятлар ичида энг бебаҳоси ва қадри баланди бу – вақтдир. Вақтнинг қийматини, жавобгарлигини ҳис қилиш учун ушбу ҳадис кифоя қилади. Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай деганлар: “Қиёмат кунида банданинг қадами то тўрт нарсадан сўралмагунча жойидан жилмайди: умрини қандай ўтказгани, ёшлигини нимага сарфлагани, молини қаердан топиб қаерга сарфлагани ва илмига қай даражада амал қилгани ҳақида”. (Имом Термизий ривояти)  

Ҳадисга эътибор беринг: қиёмат кунида бандадан энг аввал сўраладиган тўрт неъматнинг аввалги иккитаси айнан вақт ҳақидадир. Умри ва ёшлиги.   Аллоҳ таолонинг бандага берган беҳисоб неъматларининг ичида энг аввало вақт ҳақида сўрашлигининг ўзи ҳам, бу неъматнинг қадри қанчалар улуғлигини эътироф этади.

         Яна бир ажиб жиҳати шундаки, Аллоҳ таоло инсоннинг ёшлигидан алоҳида ҳисоб қилади. Агар тафаккур қилинса, инсон умридан сўрашлигининг ўзида инсон ҳаётининг барчаси, туғилгандан вафот этгунга қадар бўлган жараён, яъни, ёшлиги-ю қарилиги бирдек кириб кетиши керак эди. Бироқ, айнан, ёшлик давридан сўрилишининг алоҳида таъкидланиши, ёшлик даврининг ҳам алоҳида неъмат, алоҳида имконият эканлигини билдиради. Гарчи, ёшлик умрнинг бир бўлаги ҳисоблансада, унинг бошқа даврлардан ажраб турадиган ўзига хос қиймати, имконият ва шароитлари бор. У икки заифлик, яъни, гўдаклик ва қариликдан фарқли ўлароқ, куч-қувватга, ғайрат ва шижоатга тўлган бир даврдир.

         Инсон балоғатга етгунга қадар у учун баъзи имкониятлар чекланган бўлади. Унда шаҳват, гуноҳ ва маъсиятга мойиллик, ёки, савоб ва гуноҳни ажратиш учун ақл – идрок бўлмайди. Кимнингдир ёрдамисиз ўзича бир ишни  амалга оширолмайди. Доимо кимгадир муҳтож бўлади. Қариган чоғида ҳам худди шундай. Гарчи, ақл идроки бўлса ҳам, шаҳватларга, гуноҳ ва маъсиятга мойил бўлиб турсада, жисмонан куч қувватдан қолгани, кўп имкониятлари чеклангани сабабли унда кўп гуноҳларни амалга оширишга имкон бўлмайди. Шунинг учун, бу икки давр ҳам инсоннинг заифлик даври деб аталмоқда.

         Бу икки даврдан фарқли ўлароқ, ёшлик, ўсмирлик,  даври имкониятлар давридир. Инсонда куч-қувват, ғайрат ва шижоат, шаҳватларга мойиллик, моддий маблағ ва яна бир қанча имкониятлар берилган пайт бўлади. Нафс билан, шайтон билан курашиш учун энг муносиб давр бўлади. Синов ва имтиҳонлар майдони бўлади. Айнан шу пайтда, гуноҳ иш қилишга ҳам, савоб иш қилишга ҳам имконияти бўлиб турган ҳолда ўз ихтиёри билан гуноҳ йўлни танлаган кишининг ҳам қиёматдаги саволи оғир бўлади. Ёки, ўз ихтиёри, Роббисидан, Унинг азобларидан  бўлган қўрқуви, Унинг ваъдаларидан бўлган умидворлиги сабаб солиҳ амалларга шошилган, яхшилик ва  ибодат йўлини танлаган кишининг ажри ва мукофоти эса жудаям улкан бўлади. Бу ҳақда Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг машҳур бир ҳадилари бор: “Етти киши борки, Аллоҳ Ўзининг соясидан бошқа соя бўлмаган кунда уларни Ўз соясида соялантиради: Адолатли имом-раҳбар; Роббисининг ибодатида улғайган йигит; қалби масжидларга боғланган киши; Аллоҳ йўлида дўстлашган, Унинг йўлида бирлашиб, Унинг йўлида ажрашувчи икки киши; мансабли ва соҳибжамол аёл ўзига чорлаганда “Мен Аллоҳдан қўрқаман”, деган киши; махфий ҳолда садақа берган, ҳатто ўнг қўли берганини чап қўли билмаган киши; Аллоҳни холий зикр қилиб, кўзёши тўккан киши”. (Муттафақун алайҳ)

         Ушбу ҳадисда қиёмат кунида, фақатгина Аллоҳ таолонинг ёрдамига муҳтож бўлинадиган, Унинг раҳматидан умид қилинадиган фурсатда Аллоҳ таоло етти нафар инсонни Ўз соясига, ёрдамига, раҳматига дохил қилиши ҳақида хушхабар берилмоқда. Ушбу етти тоифа кишилар ичида “Роббисининг ибодатида улғайган йигит” дея ёшлигини ибодатга ва солиҳ амалларга бағишлаган йигитнинг зикр қилиниши ҳам, бу даврнинг нечоғлик қадрли ва ғанимат эканлигига далолат қилади.

         Хулоса шуки, бу даврда қилинган озгина солиҳ амал қариганда, куч қувват ва имкониятлардан қолган пайтда қилинган кўп амаллардан афзал ҳисобланади. Қолаверса, Аллоҳ таоло тақводор, ибодатли қариядан кўра, Ўзидан қўрққан ёшларни кўпроқ яхши кўради. Демак, ҳар бир инсон ушбу ёшлик даврини ғанимат билиши, ундан оқилона фойдаланиши, дунё ва охирати учун, келажаги учун асқотадиган фойдали илм, муносиб бир касб – ҳунар, дин, миллат, юрт ва жамият ривожига ҳисса қўшадиган фойдали амаллар билан ўтказиши лозим бўлади.

Олмазор туманидаги “Мевазор” масжиди имом ноиби: Исломов Ёрбек

Намоз...

Бу – ҳайз, нифос кўрган аёлдан бошқа ҳеч кимдан ҳеч қачон соқит бўлмайдиган ибодат. Намоз диннинг устуни. Бир кунда беш маҳал адо этилади. Намоз бутун дунёда ўқилади. Сиз бомдод ўқиётганингизда кимдир пешин ўқиётган, кимдир аср ўқиётган, кимдир шом ўқиётган, яна кимдир хуфтон ўқиётган бўлади. Масалан, Лондонда бир намоз ўқилаётганда, АҚШда бошқа намоз ўқилаётган бўлади ва ҳоказо. Шу тарзда Аллоҳ таолога ер юзининг барча нуқталарида, турли намозлар билан ибодат қилинади. Шунингдек, азон ҳам шундай. Бир шаҳарда айтилгач, ёнидаги шаҳарда айтилади. Мана шу тарзда азон ва намоз тўхтовсиз адо этилади. Аллоҳ таоло тўхтовсиз улуғланади, Унга тўхтовсиз ибодат қилинади, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг исмлари кетма-кет, тўхтовсиз зикр қилиниб, тавҳид калимаси бутун дунёда тинмай янграб туради.

Шайх Муҳаммад Мутаваллий Шаъровий раҳимаҳуллоҳнинг мавъизалари асосида Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Швециялик 63 ёшли профессор, олим Роберт Кензи термал камераси ёрдамида таҳоратли мусулмонлар вужудидан тарқалган иссиқлик ва нурларни суратга олиб, ушбу ҳолатни аниқлаш мақсадида тажриба ўтказади.

Тажрибада таҳоратли мусулмонларни ўраб турган нурли чизиқларни кўргандан сўнг, мусулмонлар ер юзида яшайдиган энг тоза ва озода инсонлар экани аниқланди.

Бу нурли чизиқлар 7 қаватдан ташкил топган бўлиб, шулардан биринчиси қизил нурли чизиқ эди. Қизил нурли чизиқ инсонни ўраб турса, у инсонда хавфсизлик хисси ва ҳузур билан таъминлар экан.

Дарҳақиқат, таҳорат Аллоҳ таоло томонидан амр қилинган ибодатдир. Таҳорат — поклик демакдир. У инсонни гўзал қилади. Соғлом бўлишини таъминлайди ва яна бошқа кўплаб фойдалар келтиради.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:

«Эй, иймон келтирганлар! Намозга турмоқчи бўлсаларингиз, юзларингизни ва қўлларингизни чиғаноқлари ила ювинглар. Бошларингизга масҳ тортинглар. Ва оёқларингизни тўпиқлари ила ювинглар...». (Моида сураси, 6-оят)

Таҳоратнинг фарзлиги ушбу ояти каримадан олинган. Ҳанафий мазҳаби уламолари таҳоратда тўртта фарз борлигини ушбу оятдан олганлар. Улар қуйидагилардан иборат:

1. Юзни ювмоқ.

2. Қўлларни чиғаноқлари билан қўшиб ювмоқ.

3. Бошга масҳ тортмоқ.

4. Оёқларни тўпиқлари билан қўшиб ювмоқ.

Бизнинг тилимизда «Таҳорат» деб ўрганиб қолган маълум ва машҳур нарса арабчада «Вузуъ» дейилади.

«Вузуъ» сўзи луғатда гўзаллик ва ялтираш маъносини билдиради. Шариатда эса Аллоҳга қурбат ҳосил қилиш нияти ила баъзи аъзоларни ювишга вузуъ - таҳорат деб айтилади.

Усмон розияллоҳу анҳунинг озод қилган қуллари Ҳумрон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «У киши қуйидагиларни айтганлар: «Усмон таҳоратга сув чақирди ва таҳорат қилди. Икки қўлини уч марта ювди. Сўнгра оғзини чайқади ва бурнига сув олиб тозалади. Кейин юзини уч марта ювди. Сўнгра ўнг қўлини чиғаноғи билан уч марта ювди. Кейин чап қўлини ҳам шунга ўхшатиб ювди. Сўнгра бошига масҳ тортди. Кейин ўнг оёғини тўпиқлари билан уч марта ювди. Сўнгра чап оёғини ҳам шунга ўхшатиб ювди. Кейин: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни менинг ушбу таҳоратимга ўхшатиб таҳорат қилганларини кўрдим», деди ва «Ким менинг ушбу таҳоратимга ўхшатиб таҳорат қилса ва туриб бориб икки ракат намоз ўқисаю, унда бирор нарсани кўнглидан ўтказмаса, ўтган гуноҳлари мағфират қилинади», деб қўшиб қўйди».

Профессор Роберт Кензи ўз тадқиқотида Европадан 50 минг кишини шу термал камерадан ўтказади. 50 минг кишида нур ва иссиқликни ўлчайди. Бу термал камера аслида инсонлардаги касалликни аниқлаш мақсадида ихтиро қилинган. Бироқ тажриба натижаси профессорни ўйлантириб қўяди.

Тадқиқот жараёнида 50 минг кишини ҳеч бирида бу нурли чизиқлар текис ва тенг чиқмайди. Роберт Кензи термал камерасини носозлигига шубҳа қила бошлайди. Аммо Нигериялик бир бемор савдогар, унинг бу фикрини бутунлай ўзгартиради. Нигериялик савдогарнинг нурли чизиқлари бир текис ва тенг тарқалар эди. Роберт Кензи дарҳол нигериялик тижоратчи билан суҳбатлашади. Профессор таажжубланиб турган пайтда нигериялик савдогар Робертга ҳеч қачон таҳоратсиз юрмаслигини айтади ва «Таҳорат мўминларнинг қалқонидир» дея таъкидлайди. Шундан сўнг Роберт Кензи бу ҳолатни шахсан ўзи текшириб кўриш учун ўзи ҳам билганича таҳорат олади. Натижа 100% эмас эди. Шунда у бир мусулмондан тўғри таҳорат олиш қоидасини ўрганади ва натижа 100% чиқади, яъни Робертни ҳамма нурли чизиқлари бир текис тенг бўлади.

У бу ҳолатни яна 37 кишида такрорлади ва ҳар сафар нурли чизиқлар бир текис тенг чиқади. 37 кишининг ҳеч бири мусулмон эмас эди.

Бу тадқиқотлардан сўнг, Роберт Кензи Исломни қабул қилди. 67 ёшида Қуръони Каримни ёд олди ва ҳофиз бўлди. Ўз асбобига эса «Иймон ўлчайдиган жиҳоз» деб ном берди.

Ушбу тадқиқотдан сўнг барча беморларни тинчлантириш учун дори ўрнига таҳоратни ташхис қоғозига ёза бошлади.

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: إنَّ أُمَّتِي يُدْعَونَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ غُرّاً مُحَجَّلِينَ مِنْ آثَارِ الْوُضُوءِ، فَمَنِ اسْتطَاعَ مِنْكمْ أَنْ يُطِيلَ غُرَّتَهُ فَلْيَفْعَلْ. رَوَاهُ الْخَمْسَةُ إِلَّا أَبَا دَاوُدَ.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:

«Албатта, умматим қиёмат куни таҳоратнинг асаридан пешоналари ва оёқ-қўлларидан оппоқ нур таралиб турган ҳолларида чақирилурлар. Бас, сиздан ким ўз пешонасидаги қашқасини узайтиришга қодир бўлса, шуни қилсин», дедилар».

Бешовларидан фақат Абу Довуд ривоят қилмаган.

Аллоҳим бизларни мусулмон қилиб яратганинг учун Ўзинга шукрлар бўлсин!

Islom.uz портали таҳририяти

Маълумки, экстремизм, терроризм, қуроллар ва наркотик моддаларнинг ноқонуний савдоси бутун дунёда тинчлик, хавфсизликка ва барқарорликка хавф солувчи глобал муаммолар ҳисобланади. Терроризм қандай ниқобда бўлмасин, унинг замирида бегуноҳ одамларнинг қонини тўкиш, халқнинг меҳнати билан яратилган маданий бойликларни йўқ қилиш туради. Қандай давлат ёки жамият бўлмасин, терроризм унга хавф солиб келади.

Террорчилик ташкилотлари етакчилари томонидан динга эътиқод қилиш даражаси юқори бўлган мамлакатларда фуқароларни диний ғоясига ўз таъсирини ўтказиб, экстремистик фаолиятларга жалб қилиш ва жамоат аъзоларини сафини кенгайтиришга харакат қилиш ҳолатлари кучайиб бормоқда.

Дунёда содир бўлаётган мудҳиш воқеалар, хусусан, Яқин Шарқ минтақасида рўй берган ҳолатлар юзасидан маълумотлар барчамизга маълум.

Дунё бўйича содир этилаётган террорчилик ҳаракатлари юртимиздаги тинчлик ва осойишталик, ижтимоий-сиёсий вазиятга ўз салбий таъсирини кўрсатиб, мамлакатимиздаги барқарор тинч ҳаётни кўра олмайдиган ташқаридаги ёвуз кучлар томонидан Ўзбекистонда ҳам шу каби холатларни келтириб чиқаришга уринишлар кузатилган.

Республикамиз аҳолисининг асосий қисми асрлар оша муқаддас Ислом динига эътиқод қилиб келган халқ эканлигини эътиборга олиб, турли хил ёвуз кучлар халқ манфаатлари ҳамда диний урф-одатларнинг мустақил ҳимоячилари ниқоби остида аҳоли ўртасида, асосан ёшлар орасида, биз учун бегона бўлган экстремистик ғояларни тарғиб этишга уриниб келмоқдалар. Ислом дини азалдан кишиларни ўзаро муҳаббат ва меҳр-оқибатга, хайр-саховат ва яхшиликка даъват этган, тинч ва осойишта ҳаёт, дўстлик ва ҳамжиҳатликни улуғлаган. Бундай ғоялар инсон баркамоллиги ва жамиятнинг барқарор тараққиётига замин яратган.

Шу ўринда таъкидлаш зарурки, бугун фуқароларимиз орасида интернетдан фойдаланувчиларнинг сони ортиб бораётганлиги, интернетда исломий сайтларнинг кўпайиб бораётганлиги, интернет сайтлардан фойдаланиб, жангарилар томонидан ёллаш ишлари тўғридан тўғри олиб борилаётганлиги ҳеч кимга сир эмас. Қолаверса, Республикамиз фуқаролари ишлаш мақсадида юртимиздан ташқарига чиқиб, уларнинг орасидан айримлари МДҲ давлатларида турли экстремистик оқим ва террорчилик ташкилотларнинг ғоявий таъсирига тушиб, аксарият қисми жангариларнинг лагерларига чиқиб кетаётганлиги, баъзилари эса яшаш манзилларига қайтиб, оила аъзоларини ва яқин қариндошларини ўзларининг мутаассибона қарашларига мажбурлаш ҳолатлари учраб турибди.

  Ижтимоий тармоқларга асосан дилдан яқин ҳеч кими йўқ, бекорчи одамлар муккасидан кетгани маълум. Айниқса, ўзидан ҳамиша камчилик қидирадиган аёл, тенгқурлари билан тил топиша олмаган ўсмир, ўта киришимли одам ушбу тармоқларнинг доимий меҳмонларидир. Улар реал ҳаётда ҳам ён-атрофдагилар билан суҳбатлашиш мумкинлигини ҳаёлларига ҳам келтиришмайди. Шу тариқа яқинлари –қариндошлари, ҳатто ўғил-қизи ёки ота-онасидан узоқлаша боради…

Ижтимоий тармоққа уланган эркак ва аёл кўпроқ вақтини компьютер олдида ўтказади. Демак оила даврасидаги ўзаро суҳбатлар, умр йўлдоши ёки фарзандларига бўлган эътибори  камаяди.

Ижтимоий тармоқлардан буткул воз кечиш осон эмас. Чунки улар ўргимчак тўри каби ўраб олганки, чиқиб олиш мураккаб масалага айланади.

Ижтимоий тармоқларга қарамлик ҳануз рухий касалликларни ўрганувчи барча олимлар томонидан тан олинмаган бўлса ҳам, тармоқдан фойдаланувчилар орасида яқин ва мураккаб муносабатлар шаклланаётгани ҳаммамизга аён.

Энди ушбу айтилган сўзларни мулоҳаза қиладиган бўлсак, хаммамиз доимо интернет, facebook умуман олганда оммавий ахборот воситаларидан тўғри фойдаланишимиз лозимлигини таъкидламоқчимиз. Хозирги тахликали замонда барчамиз бу борада огох ва хушёр бўлмоғимиз керак. Чунки алданиб қолиб, интернет орқали баъзи бир ёшларимизнинг адашиб ёт оқимларга кириб қолаётганлари хам сир эмас. Ушбу ўринда бир нарсани айтиб ўтмоқчимиз. Оммавий ахборот воситаларидан фойдаланишнинг хам ўз одоблари мавжуд. Биз ушбу одоб ва қоидаларга тўғри амал қилсак биз экстремизм ва терроризмга қарши курашда ОАВнинг ўрни беқиёс эканлигини англамоғимиз лозим. Биз айтганимиздек тўғри мақсадда фойдаланадиган бўлсак бизга жудая кўп манфаатлари бор. Огох ва хушёр бўлишимизда ҳам барча маълумотларни биз ОАв орқали биламиз ва бир бирларимизга етказишга харакат қиламиз.

Ижтимоий тармоқларга қарамлик шаклланишига феъл-атвордаги хусусиятлар (ўта ташвишланиш, безовталик, кўп хафа бўлиш, ўзига паст баҳо бериш, ўз кучига ишонмаслик, стрессга берилувчанлик, муаммоларни ҳал қила олмаслик, ғам-қайғулардан қочиш сингарилар) асос бўлади.

Айниқса табиатан журъатсиз, шубҳага берилувчилар, шунингдек истериод феъл-атвор соҳиблари (яъни ўзларига катта эътибор қаратилишини истайдиган) шахслар ижтимоий тармоқларга боғланиб қолиш эҳтимоли кўп учрайди.

Демоқчимизки, зинҳор қимматли вақтимизни беҳуда сайтлар ва тармоқларга сарфламайлик! ОАВлардан тўғри фойдаланайлик! Ҳар бир лаҳзанинг қадрига етайлик! Шундагина тўғри яшаш шартларига амал қилган бўлиб, соғлом турмуш тарзи ҳаётимизга мазмун бағишлайди.

С.Рахматуллаев

Шовот тумани “Юсуф Ҳамадоний” масжиди имом-хаитби

         Дунёнинг аввали – Сўз бўлган. Аллоҳ таолонинг “БЎЛ!” деган каломидан сўнг Ер ва Осмон, барча оламлар пайдо бўлган – бунга шаксиз иймон келтирамиз. Демак, дунёнинг асоси қандайдир “материя” эмас, балки СЎЗдир.

         Сўзни қўл билан ушлаб, ёки кўз билан кўриб бўлмайди. Лекин у шубҳасиз, мавжуд. Яна, Сўз – беқиёс катта кучга эга!

         Худди шунга ўхшаш, ният ҳам кўзга кўринмайди. У киши онгида пайдо бўлади. Аёнки, ниятни сўз билан ифодалаш мумкин. Ҳар бир иш ёки жараён аввало ниятдан бошланади. Ният, ўрни ва моҳиятига қараб, “дастур”, “истиқболли режа”, йўл харитаси ҳоказо номланиши ҳам мумкин. Масалан, деярли барча инсонларда яхши ўқиш, фаровон ҳаёт кечириш, уйланиш, фарзанд кўриш, яхши уй-жой қилиш... каби фикр-ниятлар албатта бўлади. Сўнгра, шу йўлда мос равишда, муайян ҳаракатлар амалга оширилади – яъни ўша фикр моддийлашади.

“Ният” луғатда бир нарсани қасд қилишни англатса, шариатда бир нарсани амалга боғлаб, қасд қилишга айтилади. Исломда ҳар бир нарсага ният шарт. Шунинг учун ҳам кўпчилик фуқаҳолар ҳар бир амалда ният фарздир, деганлар.

Ниятнинг макони қалбдир. Шу боис ҳар бир иш холис бўлиши учун қалбдан ният қилиш керак. Агар қалбдан ният қилиб ниятни тилда ҳам зикр этса, янада яхши. 

         Ҳеч бир иш йўқки, ниятсиз бўлиб, дарҳол “мақсадга” ўтиб кетилаверса! Дейлик, таҳорат олмоқчи бўлсангиз, “Таҳорат олишга ният қилдим. Бисмиллаҳир раҳмонир роҳийм”, дея аввал кўнгилдан ўтказиб, сўнгра тил билан ифодаланади. Ибодатга киришишдан аввал ҳам худди шундай, яъни, аввал ният дилдан ўтказилиб, кейин тил билан айтилади. Демак, Инсон ҳаётидаги ҳар қандай яхши-ёмон ҳолат, унинг ниятига чамбарчас боғлиқ.

Бахтли бўлиш учун ҳам аввал уни ният қилиш керак. Буни ҳамма билади-ю, лекин “тарки одат амри маҳол” деганларидай изтироб чекиб, тушкунликка тушаверади. Бу табиий ҳол, чунки биздаги бу нуқсон болаликдан илдиз отиб келаяпти-да! Аммо барибир, фикримизни ўзгартиришга мажбурмиз. Биз нохуш фикр-ўйларимиз билан нафақат атрофдагиларни кайфиятини бузамиз, балки ўз саломатлигимизга ҳам жиддий зарар етказамиз.

         Хўш, фикрлаш тарзимизни даволаш мумкинми? Мумкин. Бунинг учун рамзий тимсоллар ёрдамида фикрлаш усулига мурожаат қилиб кўрайлик. Тимсолий фикрлай олиш ва уни хотирада жамлаб туриш жуда муҳим.

         Масалан, Сиз орзу қилаётган нарсангизни хаёлингизда тиклашингиз мумкин. Уйингиз, мебелингиз эски русумдан қолган. Сиз эса уларни алмаштиришни истайсиз. Лекин имконингиз йўқ. Сиз буни хаёлан... хоҳлаган пайтда бажаришингиз мумкин.

         Тасаввур қилинг, ҳашаматли уйда ўтирибсиз. Хаёлан хонага истаган мебелни ўрнатиб безатинг, дарпардаларни ўзгартиринг… Ўзингиз эса шинамгина, қулай оромкурсиларнинг бирида ўтириб, хушбўй кофе ҳўплаяпсиз... Хуллас, нохуш манзараларни ёқимлиси билан алмаштиришни ўрганиш зарур.

         Турмушдаги муаммоларга келсак… Ўзингизни бемалол ҳис қилаяпсиз дейлик. Шу дамда ўзингиздан бирон касал изламанг сира. Агар излайдиган бўлсангиз, айнан ўша хасталикка йўлиқишингиз турган гап. Аксинча, ўзингизни соппа-соғ ҳолатда тасаввур қилинг. Бундан яқинларингиз қанчалар қувонишини, ўзингиз учун эса янги имкониятлар очилишини ўйланг. Асосий образ мукаммал тарзда чин хаётий кўринишда, шуурингизга сингиши лозим.

         Аслини олганда, биз аввал бошданоқ тимсолий фикрлашни биламиз. Фақат бугунги кунгача нохуш нарсаларни ўйлаганмиз холос. Масалан, қачондир ва қай даражададир, ишхонадаги бошлиқлар билан бўладиган жанжални, оиладаги етишмовчиликларни, нарх-наво, эр-хотин ўртасида бўладиган жанжаллашишни ўйлаганмиз. Кейин эса бу фикрий тимсоллар чин ҳаётга кўчади-да!

         Масалан, болангиз кўчада ҳаяллаб қолса, яхши нарса ҳақида ўйлайсизми, ёки ташвишланиб ёмон хаёлга борасизми? Албатта ёмон хаёлларга борасиз, чунки хавотирланмай иложингиз йўқ-да. Бундай пайтда одам ўзини идора қилиши жуда қийин. Аммо шунга ўзингизни мажбурлашингиз керак, акс ҳолда нохуш хаёлларингиз ҳаётга кўчади, зотан фикр моддий кучга эга.

Ислом дини яхши ниятсиз ва мақсадсиз амалларни беҳуда ҳисоблайди. Шу боис мўмин киши нималар қилаётганини англаб, ақл-идрок билан иш тутиши лозим. Мисол учун, ташқи кўринишидан Аллоҳга ибодат қилаётган кишининг нияти ибодат бўлмаса, унинг намози ибодат ўрнига ўтмагани каби кундузлари ейиш-ичиш ва жинсий яқинликдан ўзини тийган киши ҳам холис ният қилмаса, унинг рўзаси қабул бўлмайди.

            Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Албатта, амаллар ниятга боғлиқдир. Албатта, ҳар бир кишига ният қилган нарсаси бўлади. Бас, кимнинг ҳижрати Аллоҳ ва Унинг Расули учун бўлса, унинг ҳижрати Аллоҳга ва Унинг Расулига бўлади. Кимнинг ҳижрати дунё учун бўлса, унга эришади. Ёки аёл учун бўлса, уни никоҳлаб олади. Бас, унинг ҳижрати нима учун қилган бўлса, ўшанга бўлади”, дедилар”.

Демак, биз бандалар ният қилаётганимизда ва оғзимиздан чиқаётган сўзларга эҳтиёт бўлишимиз лозим экан. Зеро, бир ривоятда: “Мўмин кишининг нияти амалидан яхшироқ” (Имом Табароний, “Ал-Муъжам ал-кабир”, 6/185), дейилган. 

Саидаброр Умаров тайёрлади