muslim.uz
Қозонда катта жоме масжид қуриш режа қилинмоқда
Қозон шаҳрида Волга Булғорияси Ислом қабул қилинганининг 1100 йиллигини нишонлаш учун катта жоме масжид қурилишга жой танланмоқда. Унга бўлган эҳтиёж анчадан бери бор эди. Яъни мусулмонлар байрамида мавжуд масжидлар барча мўминларни сиғдиролмай қолган эди.
Татаристон ҳукумати режасига кўра, масжид Қозон мақомини Россияда исломнинг энг муҳим маркази сифатида тасдиқлаши керак. У байрамларни нишонлаш вақтида намозда иштирок этишни истаган ҳаммани кутиб олиш учун етарли даражада катта бўлиши керак. Ҳали тасдиқланган лойиҳа, тасдиқланган қурилиш муддатлари йўқ.
«Татарстанда!» мухбирлари унинг жойлашуви учун таклиф этилган "Кирлай" парки, Казанка дарёсининг бўйи ва Адмиралтейская слобода вариантларни ўрганиб чиқди ва масжид Қозоннинг муайян бурчагига қандай мос келишини кўрсатишди.
Республика ҳукумати масжидни ҳомийлар ҳисобига қурилиши режалаштирилаётгани, унга бюджет маблағлари сарфланмаслигини бир неча бор таъкидлаган.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Деггарон масжиди қайси даврга оид мажмуа эканлигини биласизми?
Кармана тумани марказининг 30 километр ғарбидаги Ҳазора қишлоғи ёнида Мовароуннаҳрдаги энг қадимги масжидлардан бири Деггарон масжиди жойлашган. Ушбу масжид Марказий Осиё ўрта асрлар меъморчилигида қадимий ва бетакрор меъморий конструкцияга эга бўлган ягона иншоот десак муболаға бўлмайди.
Маълумотларда келтирилишича, масжид Бухоро шаҳридаги Исмоил Сомоний мақбарасидан ҳам қадимийроқдир. Адабиётшунос Н.Маллаев ўз асарида “Қорахонийлар ва Хоразмшоҳлар ҳукмронлиги даврида қурилган бинолардан бирмунча кўпроқ ёдгорликлар сақланиб қолган. Булардан бири Ҳазора қишлоғидаги XI асрда қурилган масжиддир”, деб Деггарон масжидини XI аср обидаси сифатида қайд этган.
Ёдгорлик зардуштийлар даври меъморчилиги услубида қурилган. У ташқи кўриниши жиҳатидан унчалик маҳобатли эмас. Тўрт деворли иморат устида тўққизта гумбаз жойлашган. Қатор устунларга таянадиган тош ёйлар ичкари қисмини кичик хоналарга ажратади.
Масжид квадрат шаклида 17x17 метр ўлчамдаги бинодан иборат бўлиб, пахса ва ғиштдан қурилган. Масжиднинг ички қисмидаги хонақоҳ кубсимон, ўрта қисмида диаметри 1,28 метр келадиган тўртта пишиқ, ғиштин устун бўлиб, улар ораларига катта равоқлар, тепаларига иккитадан кичик равоқлар жойлаштирилган. Масжиднинг марказий гумбази тўртта устуннинг устидан ўн икки бурчакли безак ҳосил қиладиган равоқлар устидан кўтарилган. Хонақоҳнинг шимолий, жанубий ва ғарбий томонларида хушбичим ғиштин шарафлар мавжуд.
Мавлоно Ориф Деггароний мақбараси ёнида бугунги кунда музей ҳам ташкил қилинган. Илгари бу хонақоҳдан намозхона сифатида фойдаланилган бўлса, кейинчалик Деггарон масжиди қайта қурилгач, бу ер Деггарон мажмуасининг реставрация ишлари жараёнида топилган тарихий буюмларни сақлаш мақсадида музейга айлантирилган.
Мавлоно Ориф Деггароний зиёратгоҳига ҳар йили мингга яқин маҳаллий ҳамда Германия, Франция, Туркия, Австралия каби хорижий давлатлардан сайёҳлар ташриф буюрмоқда.
Сирож АСЛОНОВ, ЎзА
Ихлос нима дегани?
Ихлос нима дегани? Инсон қалбининг топ-тоза, беғубор бўлиши, ниятининг мусаффо, самимий бўлишидир. Бир инсоннинг нияти бузуқ бўлса, қусурли бўлса, бошқа бир мақсади бўлсаю, уни амалга ошириш учун фитна ва иғволар қилса, бунинг орасида яна бир яхши ишлар ҳам қилса, ажабо, Аллоҳ шу яхши ишларига савоб берадими?.. Бермайди? Аллоҳ ихлосли инсоннинг ибодатини қабул қилади. Ибодатда ва ё бошқа бир амалда ихлос бўлмаса, қабул бўлмас!
У ҳолда қалбимизга ихлос индирамиз, тоза мусаффо қиламиз. Бу ерда қусур, ёмон ният бўлса, бўлмайди. Шунинг учун «инсон қалбини тозалаши керак» деб айтилади.
Табиий, қалбнинг тозаланиши – ичкарига хартум суқуб, жилдиржилдир сув билан ювиладиган бир нарса эмас... Зотан, у ерга хартум суқиб бўлмас. Ҳар қанча кимёвий ашёлар билан ювсанг ҳам бўлмас.
Зеро, қалб бу – юрак деган бир парча гўшт эмас... Қалб деганимиз кўнгилдир... Кўнгил тоза бўлиши керак. Бунинг қаерига хартум суқамиз, қаерини тозалаймиз?
Инсон кўнглининг тоза бўлиши нимадир?.. Самимий, кўнглида яхшилик барқ урган, ҳар ишга ёруғ бир орзулар билан киришган, туйғулари тоза, бировга кин, адоват сақламайдиган... Қалбдаги мана шу бойликни ИХЛОС деймиз. Ихлос лозим!
Шунинг учун тасаввуф улуғлари бир ихлосманд муриднинг қўлини оларкан, унинг маънавий тарбиясини ўз елкасига олади: «Бу менинг талабам, бу менинг муридим, бу менинг авлодим» деб уни бир тарбиядан ўтказади. Бу тарбияни тасаввуф тарбияси деймиз.
Энди ҳар устознинг бир услубий тарбияси бор. Уста, масалан, шогирдини ёнига олиб «фарзандим, болғани бундай ушла, бундай ур, шундай урсанг мих қайрилади ва ҳоказо» деб уқтиради.
Ҳар касб-ҳунарнинг устаси шогирдига бир усул билан бу касбни мунтазам адо этилиши сирларини ўргатади.
Устоз, домла, муршид, шайх муридини тарбия қилади. Мурид нима дегани?.. Истакли, хоҳловчи инсон дегани... У нимани истайди?..
– «Мен Аллоҳнинг севикли қули бўлмоқни истайман!», – дейди.
– «Майли, мен сенга Аллоҳнинг севгили бир қули бўлмоқ йўлини ўргатайин!»,– дейди муршид, унинг қўлини оларкан...
Муршид муридининг қўлини олганидаёқ унинг ботинидаги камчилик-нуқсонлардан воқиф бўлади. Даставвал унинг нафсини тарбия қилишга, нафсни енгишни ўргатишга ҳаракат қилади. Ўзини-ўзи енгиши керак. Чунки бу ташқаридан бўлмайди. Масалан, ота-она боласини баркамол бўлишини хоҳлайди, тарбия давомида гоҳида уни уради ҳам дейлик. Урмоқ билан тарбиялаб бўлмайди. Бироз улғайганидан кейин болада норозилик уйғонади, қаршилик кўрсатади, уйдан қочади...
Демак, урган билан бўлмайди. Норозилик инсоннинг ботинида, фитратида бўлади... Албатта буни тарбиялашнинг усуллари бор. Яъни, кўнглида истак бўлган мурид бир руҳоний даражага етишиш учун алоҳида бир тарбияни бошидан ўтказиши керак. Буни тасаввуфда «тасаввуф тарбияси», тариқатда «тариқат тарбияси» деймиз.
"Ислом ва ахлоқ" китобидан олинди
Ислом олимлари Қуддус халқаро ҳафталигини эълон қилишди
Халқаро мусулмон уламолари иттифоқи (IUMS) Қуддус халқаро ҳафталигини ўтказиш ва Фаластин муаммосига эътиборни қаратиш бўйича саъй-ҳаракатларни кучайтиришга чақирди.
Дохада жойлашган иттифоқ араб ва ислом дунёсидаги ташкилотларни маъруза, семинарлар, радио ва телекўрсатувлар орқали Фаластин ишини қўллаб-қувватлашларини кучайтиришга чақирди.
Ислом олимлари, шунингдек, аҳамияти бўйича исломнинг учинчи энг муҳим қадамжоси бўлган Ал-Ақсо масжидига эътибор қаратиш мақсадида илоҳиётчилар ва фаластинликлар ҳамкорлигини кучайтиришга чақирди. Бу ҳақда Anadolu агентлигига таяниб IslamNews хабар бермоқда.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Янгиликлар
