muslim.uz
Бир савол сўрасам: Имомга қанча яқин турилса, шунча савоби кўп бўлади-ми?
— Масжидда намоз пайти имомга қанча яқин қаторда ўтирса, шунча савоби катта, деб эшитгандим. Шу рост-ми?
— Албатта, аввалги сафга савоб бор. Баро розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам сафнинг у бошидан бу бошигача орани тўғрилаб, елкаларимиз ва кўкракларимизни силаб чиқар ва: “Ихтилоф қилманглар, яна қалбларингиз ихтилоф қилиб қолмасин”, дер эдилар. Яна: “Албатта, Аллоҳ ва Унинг фаришталари биринчи сафларга саловот айтурлар”, дер эдилар” (Имом Абу Довуд, Имом Насоий ривоят қилганлар).
Шарҳ: Бу ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам сафларнинг тўғри бўлишига нафақат оғизда, балки амалда ҳам эътибор берганликлари баён этилмоқда. Сафнинг тўғрилигини кўриш билан кифояланмай, қўллари билан ҳам ушлаб, тўғрилаб чиқишлари шуни кўрсатади. Имомларимиз ҳам ушбу суннатга амал қилишлари керак.
Иккинчидан, сафдаги қинғир-қийшиқлик мусулмонларнинг қалбларидаги эгриликка ҳам сабаб бўлиб қолиши мумкинлиги баён қилинмоқда. Демак, мусулмонлар жамоат намозида сафни тўғри олиб, бир текис тутсалар, қалблари ҳам тўғри бўлади. Агар улар сафларини қинғир-қийшиқ тутсалар, қалблари ҳам эгри бўлиб қолади. Намоз ўқиб, жамоатда иштирок этганларнинг ҳоли шу бўлса, намоз ўқимай, жамоатга келмай юрганларнинг ҳоли қандай бўлишини ўзингиз билиб олаверинг!
Учинчидан, ҳадисда Аллоҳ биринчи сафда турганларга Ўз раҳматини нозил қилиши, фаришталарнинг уларнинг ҳаққига истиғфор айтиб, дуо қилишлари баён қилинмоқда. Демак, сафда турган намозхонлар ўзларига Аллоҳнинг раҳмати ёғилаётганини ва фаришталарнинг дуо қилаётганларини ҳис қилиб туришлари лозим. Бу қандай ҳам яхши ҳолат! Аллоҳнинг раҳматига, фаришталарнинг дуоларига лойиқ бўлмоқ ва уларга эришишга муваффақ бўлмоқ лозим! (“Ҳадис ва Ҳаёт” китобидан) Валлоҳу аълам!
Муҳаммад Айюб ҲОМИДОВ
Бухорода маданий мерос объектларини таъмирлаш-тиклашда туркиялик реставратор қатнашади
Сўнгги йилларда маданий мерос объектларини асраш, уларни реставрация ва консервация қилиш йўналиши бўйича кўплаб дастурлар ишлаб чиқилмоқда.
Мазкур дастурларга асосан Бухоро вилоятидаги юзга яқин моддий маданий мерос объектини таъмирлаш режалаштирилмоқда.
Бундай кенг кўламли ишларни амалга оширишда хориждаги соҳа мутахассислари билан ҳамкорлик муҳим аҳамият касб этади. Анъанавий меъморчилиги тарихий обидаларимиз услубига нисбатан яқин бўлган Туркия, Эрон каби давлатлар билан ҳамкорлик алоқаларини ўрнатиш кўзда тутилган.
Юртимиздаги миллий архитектура ёдгорликлари билан танишиш, келажакда уларни реставрация қилиш бўйича лойиҳаларни ишлаб чиқиш ва асрашга доир ишларни амалга ошириш истиқболларини ўрганиш мақсадида Туркиянинг “HF ARCHITECTURE” компанияси бош архитектори, маданий мерос объектлари бўйича мутахассис Ҳакан Чифки вилоятга ташриф буюрди.
Ташриф давомида хорижий мутахассис Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Алоҳида муҳим ижтимоий, маданий ва тарихий аҳамиятга эга бўлган объектларни қуриш, реконструкция, реставрация қилиш ва мукаммал таъмирлаш Дирекциясининг вилоятдаги вакили Ш.Обидов, Маданий мерос департаменти вилоят маданий мерос бошқармаси бошлиғи Ш.Маҳмудов ва вилоятдаги малакали архитектор З.Кличев, уста-реставратор Б.Бобомуродов билан учрашди.
Меҳмон Бухоро шаҳридаги реставрация қилиниши режалаштирилган йигирмадан ортиқ маданий мерос объектлари билан таништирилди.
Зариф Комилов, ЎзА
Шамоилул Мустафо (9-қисм): Расулуллоҳнинг фазилатлари (Аудио)
Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти мударриси
Тожиддинов Абдусамад
Учинчи ренесанс – уйғонишга ундайди
Пайғамбаримиз Муҳаммад Мустафо салоллоҳу алайҳи васааламга нозил бўлган илк “Алақ” сураси “Иқро” деган калом билан бошланган.
Бу – ўқи дегани. Кейин, илмини зиёда этишлигини сўраш марҳамат қилинган. Илм исташ аслида машаққатли юмуш. Мирзо Бедил уни поёнсиз уммонга ўхшатиб, кимки сувнинг тубига чуқур шўнғисагина марварид териши мумкинлигини таъкидлаган.
Шукрки, ўтмишимиз мана шундай беназир зотларга бой. Тарихимиз тархида рўй берган иккита ренесанс даври ана шунинг яққол тасдиғидир. Олиму алломаларимиз фаннинг қайси йўналишида машғул бўлишмасин дунёга довруқ таратганлар. “Устоз ул-араб вал-ажам” – Маҳмуд Замахшарий арабларга араб тилини ўргатган олим сифатида мусулмон шарқида машҳур. Имом Бухорийнинг “Ал-Жомиъ ас-саҳиҳ" асари Қуръони каримдан кейин тургувчи муҳим манбаа сифатида талқин қилинади. Аҳмад Фарғоний Нил дарёсининг сатҳини белгиловчи асбоб ясаб – нилометрга асос солган, асарлари “Алфраганус” номи билан таржима қилиниб, Европанинг бир қатор университетларида дарслик қўлланма сифатида амалда бўлган. Ибн Сино – медицина асосчиси, Абу Райҳон Беруний бобомиз эса Христофор Колумбдан бир неча аср муқаддам улкан уммон ортида қуруқлик борлигини башорат қилиб – Америка заминини очган. Амир Темур Соҳибқиронга фарангистонда Европанинг халоскори сифатида тилладан ҳайкал қўйишган бўлса, Улуғбек Мирзонинг даҳоси ва бетакрор закоси бутун дунёга фалакиёт илмидан ҳозирга қадар сабоқ бериб келади...
Бу маълумотлар бурун ҳам кўп бор айтилган, маърифий мақолалар ва илмий тадқиқотлар мавзуси бўлиб келган. Бироқ, у худдики марварид доналари каби тарқоқ, бир ипга тизилмаганди. Шунинг учун ҳам на муносиб зийнат ва на аслига мувофиқ қиймат касб этарди.
Президентимизнинг буюк хизматлари шундан иборатки, пойтахтимизнинг Хастимом мавзеида қурилаётган ислом маданияти марказини халқаро Ислом цивилизацияси маркази сифати номлаш таклифини билдирдилар. Қурилиш кўлами ҳам ҳам, фаолият тури ҳам шунга мувофиқ кенгайди. Улуғвор ўтмишимизга алоқадор барча осори атиқалар, археологик топилмалар, улуғ аждодларимиз томонидан яратилган қўлёзма ва тошбосма асарларни тўплаш, илмий-тадқиқот ишларини йўлга қўйиш, бугунги кунда шу борада яратилган ёзма ва аудиовизул асарлар фондини яратиш масаласига жиддий эътибор қаратдилар.
Марказда архив фонди, таъмирлаш устахоналари, нашри ишлари олиб борилади. Республикамиз ва хорижлик мутахассисларнинг илмий-тадқиқот фаолияти билан шуғулланишлари учун қулай шарт-шароит яратилади. Бинобарин, 813 йили ал Мамун томонидан Боғдодда асос солинган “Байт ул ҳикма”, 1004 йили Урганч шаҳрида хоразимшоҳ Али ибн Маъмун томонидан ташкил этилган Академия ҳам бебаҳо бироқ тарқоқ тошларни бир ипга тизиш тадорига билан бошланган эди.
Марказ биноси марказидан Усмон мусҳафининг ўрин олиши эса илму ирфон борасида улуғ аждодларимиз қўлга киритилган барча ютуқ ва натижалар ислом таълимотига таяниб эришилганига ишора. Бу эса ислом дини маърифатга молик таълимот эканига берилган яна бир юксак баҳо бўлиши баробарида, қайси бир соҳада бўлмасин “Бисмиллоҳ” билан бошланган иш барорли бўлишига эслатма ҳамдир. Муҳими, бу ғоя милатимизни уйғонишга ундайди. Ўсиб келаётган ёш авлодда илмга иштиёқ пайдо қилади. Парвозга шайлайди. Зотан, муборак ҳадисларда “Илм исташ ҳар бир муслиму муслима учун фарз” экани марҳамат қилинган.
Зайниддин Эшонқулов,
Самарқанд вилоят бош имом хатиби
Отинойиларимиз меҳнати эътироф этилиб, юксак мукофот билан тақдирланди
Оила ва фарзанд тарбиясида аёлнинг ўрни беқиёс бўлгани каби жамият ҳаётида ҳам отинойиларнинг мавқеи жуда муҳим. Дин ва дунёвий илмлар билимдони, аёл-қизлар мураббийси, диний маросимларга бошчилик қиладиган маърифатли аёл бўлган отинойиларимиз ўрни пандемия даври ва турли табиий офатлар туфайли элу юртимиз бошига тушган синовлар оқибатларини бартараф этишда, айниқса, ёққол намоён бўлди.
Куни кеча Юртбошимиз фармони билан бир гуруҳ аёллар фахрий унвон, орден ва медаллар билан мукофотланди. Улар орасида бир қатор отинойиларимиз ҳам юксак давлат мукофоти билан тақдирланди.
Жумладан, Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти хотин-қизлар масалалари бўйича қози ёрдамчиси, бош отинойиси Досимбетова Тамара Жумабаевна “Дўстлик” ордени билан; Тошкент шаҳар Учтепа тумани бош имом-хатибининг хотин-қизлар масалалари бўйича ёрдамчиси, бош отинойиси Карабаева Нафиса Кутпитдиновна, Тошкент вилояти, Янгийўл тумани бош имом-хатибининг хотин-қизлар масалалари бўйича ёрдамчиси, бош отинойиси Нишанова Ханифахон Собировна, Андижон вилояти, Андижон тумани бош имом-хатибининг хотин-қизлар масалалари бўйича ёрдамчиси, бош отинойиси Юнусова Хамидахон Халдаровналарга “Шуҳрат” медали берилди.
Отинойиларимизнинг фидойи хизмати ҳар қандай мақтов ва мукофотга лойиқдир! Зеро, Қуръони каримда: “Яхшиликнинг мукофоти – фақат яхшиликдир”, дея марҳамат қилинади. Ушбу юксак мукофот ҳам келгусида отинойиларимизнинг юртимиз тинчлиги ва равнақи, халқимиз фаровонлиги ва динимиз тарғиби йўлидаги хайрли ишларда янада шижоат билан фаолият олиб боришига туртки бўлади, иншааллоҳ.
Аллоҳ таоло отинойиларимизга ушбу мукофотларни муборак қилсин, халқимиз маърифатини ошириш йўлидаги фаолиятига ривож берсин!
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Янгиликлар
