www.muslimuz
Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf hazratlari ilmiy me’rosidan qanchalik xabardorsiz?
Endilikda Shayx hazratlarining kitoblari asosida tuzilgan dasturi orqali ushbu savolga javob topishingiz, qolaversa, bilmagan savollaringizning javoblaridan boxabar bo’lishingiz mumkin.
Ramazon oyida «Hilol-Nashr» nashriyoti yurtimiz musulmonlari uchun yana bir tuhfa – Fazilatli shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf hazratlarining kitoblari asosida savol-javob dasturini tayyorladi!
Ushbu dasturda Shayx hazratlarining boy ilmiy meroslaridan manfaat olishingiz mumkin. Hozirgacha 10 ga yaqin kitobdan tayyorlangan savol-javoblar dasturga kiritilgan. Yana bir nechta kitoblar bo’yicha savol-javoblar tayyorlanib, dasturga qo’shish rejalashtirilgan.
▶️Dasturni ushbu manzildan yuklab olishingiz mumkin.
«Hilol-Nashr» nashriyotining ijtimoiy tarmoqlaridagi sahifalarida jumladan bunday deyiladi: “Agar sizda ham ustozimizning asarlari asosida savol-javob tuzish istagi bo'lsa, boshqalarga ilm tarqatish xohishi bo'lsa, biz bilan bog'laning va o'zingiz yoqtirgan kitoblardan savol-javob tuzing. Unutmang, siz sabab bir odam ilm o'rgansa, manfaat olsa, bu siz uchun hadisda keltirilgandek “qizil tuyalardan ham yaxshiroqdir”».
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Бири иккинчисиз бўлмас
Аллоҳга итоат этиб, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга итоатсизлик қилинмайди. Аллоҳга ва Унинг Расулига итоат этиш лозим.
Аллоҳ таоло бундай буюради: “Агар мўмин бўлсангиз, Аллоҳ ва (Унинг) Расулига итоат этингиз!” (Анфол сураси, 1-оят); “Эй имон келтирганлар! Аллоҳга итоат этингиз ва Пайғамбарга итоат этингиз!” (Муҳаммад сураси, 33-оят).
Аллоҳ таолога итоат Қуръони карим кўрсатмаларига амал қилиш билан, Набий алайҳиссаломга итоат эса у зот алайҳиссаломнинг суннатларига эргашиш билан бўлади.
Аллоҳ таолога ва Унинг Расулига итоат этганлар улкан зафарларга эришади:
“Кимки Аллоҳга ва Унинг пайғамбарига итоат этса, бас, у улуғ ютуққа эришибди” (Аҳзоб сураси, 71-оят).
Аллоҳга ва Унинг Расулига итоатгўй бандалар жаннатга мушарраф бўлишади:
“Кимки Аллоҳ ва унинг пайғамбарига итоат этса, (У) уни остидан анҳорлар оқиб турадиган (жаннатдаги) боғларга киритур” (Фатҳ сураси, 17-оят).
Аллоҳга ва Унинг Расулига итоат этмаганлар қиёмат куни азобланадилар:
«Юзлари оловда айлантириладиган кунда, улар: “Кошки эди, Аллоҳга итоат этганимизда, пайғамбарга итоат этганимизда”, дерлар» (Аҳзоб сураси, 66-оят).
Намозни ўз вақтида адо этиш, моли нисобга етганда закот бериш лозим. Намозни ўқиб, закотга қодир бўла туриб бермаслик, катта гуноҳдир.
Аллоҳ таоло намозни адо этишга ва закот беришга буюради: “...намозни баркамол адо этингиз, закотни берингиз...” (Ҳаж сураси, 78-оят); “(Эй мўминлар!) Намозни баркамол адо этингиз, закотни берингиз” (Нур сураси, 56-оят).
Намозни адо этувчилар ва закотни берувчилар учун Аллоҳ таолонинг улуғ мукофотлари бордир:
“Албатта, имон келтирган, яхши ишларни қилган, намозни баркамол ўқиб, закотни берганлар учун Парвардигорларининг ҳузурида (махсус) мукофотлари бордир. Уларга хавф ҳам бўлмас ва улар ташвиш ҳам чекмаслар” (Бақара сураси, 277-оят); «...намозни барпо қилувчилар, закотни адо этувчилар, Аллоҳга ва “Охирги кун” (қиёмат)га имон келтирувчилар ҳам борки, айнан уларга, албатта, улкан мукофот ато этурмиз» (Нисо сураси, 162-оят).
Мол-дунёсини тўплаб, Аллоҳ йўлида сарфламайдиганлар учун аламли азоб бордир:
«Олтин ва кумушларни кон (махфий хазина) қилиб олиб, уларни Аллоҳ йўлида сарф қилмайдиганларга аламли азоб ҳақида “хушхабар” беринг! (Мазкур олтин-кумушлар) жаҳаннам ўтида қизитилиб, улар билан пешоналари, ёнлари, орқалари куйдирилган куни: “Бу ўзларингиз учун сақлаган хазинангиздир. Сақлаган хазинангиз (мазасини) тотингиз!” (дейилади)» (Тавба сураси, 34-35 – оятлар).
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Кимга Аллоҳ молу дунё берса-ю, у закотини адо қилмаган бўлса, қиёмат куни у унга кўзойнакли илон бўлиб кўринади. Унинг икки тиши чиқиб туради. У қиёмат куни бўйнидан бўғиб олади. Сўнг икки жағ суягидан тишлаб туриб: “Мен сенинг молингман! Мен сенинг тўплаган хазинангман!” дейди”, дедилар ва: “Аллоҳнинг фазли билан берган нарсаси (бойлиги)дан бахиллик қилувчилар буни ўзларига яхши деб ҳисобламасинлар! Асло! Бу улар учун ёмондир. Қиёмат куни бахиллик қилган нарсалари (ўз бўйинларига) бўйинтуруқ қилиб илиб қўйилади”, оятини тиловат қилдилар» (Оли Имрон сураси, 180-оят).
Аллоҳга итоат этиш ва ота-онага яхшилик қилиш лозим. Аллоҳга ибодат қилиб, ота-онани ҳурмат этмаслик, уларга яхшилик қилмаслик улкан гуноҳ.
Аллоҳ таоло бундай буюради: “Роббингиз Унинг Ўзигагина ибодат қилишингизни ҳамда ота-онага яхшилик қилишни амр этди” (Исро сураси, 23-оят); “Биз инсонга ота-онасини (рози қилишни) буюрдик” (Луқмон сураси, 14-оят); “Биз инсонни ота-онасига яхшилик қилишга буюрдик” (Аҳқоф сураси, 15-оят).
Аллоҳ таоло барчамизни Ўзининг розилигини топадиган амалларда собит қадам қилсин!
Даврон НУРМУҲАММАД
Қуръони каримдан 10 та мисол
- Ҳидоятнинг ўрнига залолатни сотиб олганларнинг мисоли:
“Ҳидоят (тўғри йўл) ўрнига залолатни (нотўғри йўлни) сотиб олганлар ўшалардир, (лекин уларга) бу савдолари фойда қилмади ва (улар) ҳидоят йўлига юрувчи ҳам бўлмадилар. Улар бамисоли бир олов ёққан (йўловчи) кимсадирки, олов унинг атрофини ёритганида, Аллоҳ (бехосдан олов) нурини кетказиб, уларни зулматлар ичра (ҳеч нарсани) кўролмайдиган ҳолда қолдирган” (Бақара сураси, 16-17 – оятлар).
- Аллоҳ йўлида эҳсон қилувчиларнинг мисоли:
“Аллоҳ йўлида молларини эҳсон қилувчилар (савобининг) мисоли гўё бир донга ўх-шайдики, у ҳар бир бошоғида юзтадан дони бўлган еттита бошоқни ундириб чиқаради. Аллоҳ хоҳлаган кишиларга (савобини) янада кўпайтириб беради. Аллоҳ (карами) кенг ва билимдон зотдир” (Бақара сураси, 261 – оятлар).
- Нафсига эргашувчиларнинг мисоли:
“Унинг мисоли гўё бир итдирки, унга ҳамла қилсанг ҳам (тилини осилтириб) ҳансирайди, ўз ҳолига қўйсанг ҳам ҳансирайверади” (Аъроф сураси, 176-оят).
- Дунё ҳаётининг мисоли:
“Ҳақиқатан, дунё ҳаётининг мисоли худди Биз осмондан туширган сув (ёмғир) бўлиб, одамзот ва ҳайвонот ейдиган нарсалардан иборат ер гиёҳлари у билан аралашиб, то ер ясаниб ва зийнатлангач, ер эгалари ўзларини унга қодир деб билган бир пайтда, ерга тунда ёки кундузи Бизнинг амримиз келиб, уни кечаги куни обод бўлмагандек (йиғиб олинган) ҳосилга айлантириб қўйганимизга ўхшайди” (Юнус сураси, 24-оят).
“(Эй Муҳаммад! Одамларга) дунё ҳаёти мисолини келтиринг. (У) худди бир сув кабидирки, Биз уни осмондан ёғдиргач, (баҳорда) у сабабли ер ўсимликлари (бир-бирига) аралашиб (қалинлашиб) кетур, сўнгра (кузда) шамоллар учириб кетадиган хашакка айланиб қолур” (Каҳф сураси, 45-оят).
“Билингизки, бу дунё ҳаёти фақат ўйин, эрмак, зийнат, ўзаро фахрланиш ва мол-дунё ҳамда фарзандларни кўпайтиришдан иборатдир. (У) бамисоли бир ёмғирки, унинг (сабабидан униб чиққан) гиёҳ кофирларни таажжубга солур. Сўнгра у қуригач, уни сарғайган ҳолда кўрасиз. Сўнгра у ўтин бўлиб қолур” (Ҳадид сураси, 20-оят).
- Кофир ва мўминнинг мисоли:
“Иккала гуруҳ (кофир ва мўмин)ларнинг мисоли худди кўр билан кар ва кўрувчи билан эшитувчилар кабидир. Иккиси мисолда баробар бўладими?! Эслаб кўрмайсизларми?!” (Ҳуд сураси, 24-оят).
- Ҳақ ва ботилнинг мисоли:
“(Аллоҳ) осмондан сув (ёмғир) ёғдирганида жилғалар миқдори билан оқиб, (бу) сел ўз устида кўпикларни ҳам кўтариб келур. (Одамлар) зеб-зийнат ёки асбоб-ускуна (ясаш) учун ёқадиган (олов)лардан ҳам шунга ўхшаш (чиқинди пайдо) бўлур. Аллоҳ ҳақ билан ботилни (мана шундай мисол билан) баён қилур. Бас, кўпик ўз-ўзидан йўқ бўлиб кетур. Одамларга фойдали бўлган нарса эса Ерда қолур. Аллоҳ мисолларни мана шундай баён қилур” (Раъд сураси, 17-оят).
- Кофирлар амалининг мисоли:
“Парвардигорларига кофир бўлганларнинг амаллари бамисоли бўронли кунда қаттиқ шамол учириб кетган кулдир – улар қилган амалларидан бирор (яхши) нарсага эга бўла олмайдилар. Бу ўта гумроҳликдир” (Иброҳим сураси, 18-оят).
- Имон калимасининг мисоли:
“(У сўз) худди бир яхши дарахтга ўхшайдики, унинг илдизи (ер остига) ўрнашган, шохи эса осмондадир. Парвардигорининг изни билан (у) мудом мева берур” (Иброҳим сураси, 24-оят).
- Куфр сўзининг мисоли:
“Ёмон сўзнинг (яъни куфр сўзининг) мисоли эса ер юзасидан (илдизи) узилиб қолган, бир жойда қарори йўқ нопок дарахтга ўхшар” (Иброҳим сураси, 25-оят).
- Аллоҳдан ўзгани дўст тутганларнинг мисоли:
“Аллоҳдан ўзгаларни дўст тутган кимсаларнинг мисоли худди ин қуриб олган ўргимчакка ўхшайди. Зотан, инларнинг энг нимжони, албатта, ўргимчак инидир, агар билсалар” (Анкабут сураси, 41-оят).
“Ушбу мисолларни Биз одамлар (ибрат олишлари) учун айтурмиз. (Лекин) уларни фақат олимларгина англагайлар” (Анкабут сураси, 43-оят).
“Биз ушбу Қуръонда одамлар учун турли мисолларни келтирдик. Шояд эслатма олсалар” (Зумар сураси, 27-оят).
«Яна дилларида мараз (мунофиқлик) бўлган кимсалар ва кофирлар: “Бу мисол билан Аллоҳ нима демоқчи?” дегайлар. Аллоҳ ўзи хоҳлаган кимсаларни мана шундай йўлдан оздириб қўяр ва Ўзи хоҳлаган кишиларни ҳидоят қилур» (Муддассир сураси, 31-оят).
Даврон НУРМУҲАММАД
“Рамазон – Қуръон ойи” Ар-Роҳман сураси фазилатлари
Ар-Раҳмон – Аллоҳнинг гўзал исмларидан бири. Сурада Аллоҳ таоло инсонларга, жинларга берган беҳисоб неъматлари эслатилган, ўттиз бир марта: “Парвардигорингизнинг қайси бир неъматини инкор этасизлар?!” – деб хитоб қилинган.
Бир куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобаи киромлар олдига чиқиб, Ар-Раҳмон сурасини бошидан охиригача ўқиб бердилар. Саҳобалар қироатга қулоқ солиб жим ўтираверишди. Бу ҳолни кўрган Расули акрам соллаллоҳу алайҳи васаллам жинлар қандай жавоб қайтарганини айтдилар: жинлар билан учрашилган тунда у зот Ар-Раҳмон сурасини ўқиб берганлар. Ҳар сафар “Парвардигорингизнинг қайси бир неъматини ёлғонга чиқарасизлар?!” оятидан ўтилганда, жинлар: “Парвардигоро, Сенинг биронта ҳам неъматингни инкор қилмайсиз. Барча мақтовлар Сенгагина хос!” деб жавоб қайтаришган.
Ҳар нарсанинг зийнати бўлади. Қуръоннинг зийнати – Ар-Раҳмон сураси. Бу сурада дунё ва охират неъматлари, жаннат аҳлининг келинлари бўлмиш ҳурлар васф этилган, уларнинг зеб-зийнатлари ҳақида маълумот берилган.
Али розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Ҳар бир нарсанинг келини бор. Қуръоннинг келини Ар-Раҳмон сурасидир” (Имом Байҳақий ривояти).
Фотима розияллоҳу анҳодан ривоят қилинган ҳадисда: “Ҳадид, Воқеа, Ар-Раҳмон сураларини ўқийдиган қори осмонлару ер малакутида “Фирдавсда яшовчи” деб чақирилади”, дейилган (Имом Байҳақий ривояти).
Рўза қалқондир (Танловга)
Барча Оламлар Роббиси бўлган Аллоҳ таолога ҳамду санолар ва Унинг бутун Оламларга раҳмат қилиб юборган сўнгги пайғамбарига салавот ва саломлар бўлсин.
Рўза – гуноҳлар ва жаҳаннам оловидан ҳимоя қиладиган қалқондир.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: «... Рўза қалқондир...» (Имом Аҳмад, Имом Муслим, Имом Насоий ривояти).
Рўза – қиёмат куни рўзадор учун шафоатгўйдир.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Рўза ва Қуръон қиёмат кунида банда учун шафоат сўрайдилар. Рўза: «Роббим, мен уни таом ва майлликлардан тўсдим, менинг у ҳақидаги шафоатимни қабул қил!»- дейди. Қуръон: «Мен уни тунлари уйқудан тўсдим, менинг у ҳақидаги шафоатимни қабул қил!» - дейди. Шундан сўнг уларнинг шафоатлари қабул қилинади» (Имом Аҳмад ривояти).
Рўза – банданинг жаҳаннамдан узоқ бўлишига сабабдир.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Аллоҳ жаҳаннамни Аллоҳ йўлида бир қун рўза тутган банданинг юзидан етмиш аср (лик масофага) узоқ қилади» (Имом Абу Довуд ривояти).
Рўза сабабли рўзадор оғзидаги ҳид Аллоҳ учун мушку анбардан кўра хушбўйроқдир.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «... Муҳаммаднинг жони қўлида бўлган зотга қасам ичиб айтаманки, рўзадор оғзининг ҳиди қиёмат кунида Аллоҳ ҳузурида мушку-анбардан кўра хушбўйроқ бўлади» (Имом Бухорий, Имом Абу Довуд ривоятлари).
Рўзадорлар жаннатга Райён давозасидан кирадилар.
Расулуллоҳ солаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Жаннатнинг Райён номли дарвозаси бор. Қиёмат куни: «Рўзадорлар қаерда?» дейилади ва улар кирганларидан сўнг Райён дарвозаси ёпилади» (Имом Бухорий, Имом Муслим ривоятлари).
Рўза – гуноҳларга каффоротдир. Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Беш вақт намоз, жума (намози қелгуси) жумагача, рамазон (қелгуси рамазонга қадар ўрталарида (содир бўлган) катта гуноҳлардан бошқа (кичик) гуноҳлар учун қаффоротдир» (Имом Муслим ривояти).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Рамазон рўзасини иймон ва савоб умидида тутган одамнинг ўтган гуноҳлари кечирилади» (Имом Аҳмад ривояти).
Фаришталар рўзадор учун ифтор пайтига қадар Аллоҳдан мағфират сўрайдилар. Рамазон ойининг сўнгги қунида рўзадорлар мағфират қилинади.
Аллоҳ таоло мана шундай кунларда барчамизнинг қилаётган тоат-ибодатларимизни, яхшиликларимизни ва савобли амалларимизни Ўзи дарҳогида ҳусни қабул айласин.
Ҳайтмурат ЕРЕЖЕПОВ,
Имом Бухорий номидаги
Тошкент ислом институти 2-босқич талабаси.
Янгиликлар
