Ватан остонадан, инсоннинг киндик қони тўкилган тупроқдан бошланади. Кишининг туғилиб ўсган уйи, маҳалласи, қишлоғи, яқинлари – Ватан деган тушунчада мужассам. У кенг маънода бирор халқ вакиллари жамулжам яшаб турган, уларнинг аждодлари азал-азалдан истиқомат қилган ҳудудни англатади

 “Ватан” атамаси аслида арабча сўз бўлиб, она юрт маъносини англатади.  Улуғ зотлардан бири “Ватан – бу инсоннинг туғилиб ўсган ери, унинг гўдаклик чоғиданоқ меҳр қўйган ўчоғидир”, – деб таърифлаган.

Ватан меҳри аввало, инсоннинг ўз оиласи, уйи, маҳалласи ҳамда туғилиб ўсган юртига меҳр-муҳаббатидир. Ватанга муҳаббат юксак инсоний фазилатлардан экани кўп зикр этилади. Бу ҳақда: “Ватанни севмоқ имондандир” дейилган ҳикматни эсга олиш кифоя. Ватанни севиш инсонга хос табиий туйғу бўлгани учун Ислом дини уни имоннинг бир бўлаги деб қарайди. Машҳур саҳобалардан Билол (розияллоҳу анҳу) Мадинага кўчиб борганларида  ўзларининг азиз ва муқаддас диёрларини эслаб, соғиниб шеърлар ўқир эди. Бу ҳам, албатта, ҳар бир инсоннинг қалбида Ватанига, туғилиб ўсган диёрига муҳаббатли бўлиши табиий эканини англатади.

 Ҳазрати Али ибн Абу Толиб (розияллоҳу анҳу): “Ватанни севиш туфайли дунё обод бўлган”, деганлар.

Улғайиб вояга етган заминга меҳрли бўлиш, унинг ҳар бир ҳовуч тупроғини муқаддас деб билиш, кўзга тўтиёдек суртиш, бир умр фарзандлик садоқати билан яшаш ҳар бир инсон учун ҳам фарз, ҳам қарз ҳисобланади.  Ватанни севиш ҳисси инсонда туғма бўлса ҳам, албатта уни ривожлантириш ва тарбия қилиш лозим.  Яъни, ватанга бўлган муҳаббат тарбиялангандагина  Ватанпарварлик деб аталган улкан туйғуга айланади. Шу боис ота-оналар фарзандлар қалбига ватанпарварлик туйғусини жойламоқлари лозим.

Бутун мусулмон оламига диний билимларни ўргатиб келган Имом Бухорий, Имом Термизий, Абу Лайс Самарқандий, Бурҳониддин Марғиноний, Абул Муъин Насафий, Қаффол Шоший каби буюк боболаримиз ҳам Ватанга бўлган кучли муҳаббатлари туфайли ўзларининг тахаллусларини киндик қонлари тўкилган юрт номи билан боғлаганлари ҳам ана шундай эътироф ва эътиборнинг ўзига хос амалий ифодаси ҳисобланади.

Пайғамбаримиз Муҳаммад (алайҳиссалом) Маккадан Мадинага ҳижрат қила туриб, Макка чегарасига етганларида орқаларига қараб: “Эй, туғилган она юртим, агар ўз қавмим мени мажбур қилмаганида, сени тарк этмас эдим”, – дея ноиложликдан кўчиб кетаётганларини изҳор қилганлар.

Буюк бобокалонимиз Алишер Навоий  бундай деганлар:

Ватан таркини бир нафас айлама,

Яна ранжу ғурбат ҳавас айлама.    

Буюк шоир ва саркарда, давлат арбоби Заҳириддин Муҳаммад Бобурнинг ҳаёти ҳам Ватанни қадрини англашга ёрқин мисол бўла олади. Ўз даврининг йирик давлатларидан бирининг ҳукмдори бўла туриб, бир умр Андижонни, сўлим Фарғонани, бобокалонларидан мерос Самарқандни қўмсаб ўтади, ижодининг салмоқли қисмида Ватан соғинчи иси уфуриб туради.

Келтирилган ҳадис ва ибратли мисоллардан маълум бўладики, Ватан инсон учун муқаддас, ҳеч бир нарса билан алмаштириб бўлмайдиган туйғу, у ўз-ўзидан севилишга, ардоқланишга ва қадрланишга лойиқдир.

Ватан – муқаддас макон. Уни ҳимоя қилиш, душманлардан асраш, равнақи ва фаровонлиги йўлида хизмат қилиш ҳар бир инсон учун ҳам фарз, ҳам қарздир.

Ватан ҳимояси йўлида ухламасдан пойлоқчилик қилган кўз эгасини дўзах оташи ҳам куйдирмас экан. Бу тўғрида Ибн Аббос (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбар (алайҳиссалом); “Икки кўз эгасини дўзах оташи куйдирмас: бири бу – Аллоҳдан қўрқиб йиғлаган, иккинчиси – Аллоҳ йўлида пойлоқчилик қилиб ухламаган кишини”, – деб марҳамат қилганлар (Термизий ривояти).

Юртимиз довруғини дунёга таратган буюк аждодларимиздан, кубравия таълимоти асосчиси Нажмиддин Кубро ҳақиқий Ватан ҳимоячиси қандай бўлишининг ёрқин мисоли бўла олади. Замонасининг йирик алломаларидан, минглаб муридларга эга бўлган бу тариқат пешвоси мўғуллар бостириб кирганлигидан хабар топгач, биринчилардан бўлиб Ватан ҳимоясига отланади. Мўғул ҳукмдорлар Нажмиддин Кубронинг халқ орасидаги обрў-эътиборини кўриб, унга шаҳарни ташлаб, ўзи ихтиёр қилган тарафга кетишни таклиф қилади. Ватанни ўз жонидан устун билган Нажмиддин Кубро босқинчиларга қарши жангга киради ва туғ кўтариб, лашкарни олға чорлаб бораётган ҳолатда шаҳид бўлади. У зот туғни шунчалар жон-жаҳди билан ушлаган эдики, байроқни қўлларини кесибгина олишга  муваффақ бўлишади. Тарихимиздан бунга ўхшаш мисолларни яна кўплаб келтириш мумкин.

Ватанни ҳимоя қилиш нақадар улуғ савоб ҳисобланса, унга хиёнат қилиш, қурол билан бостириб кириш шу қадар катта гуноҳ, энг олий жазога лойиқ жиноят ҳисобланади.

Ҳар бир инсон ўз ватани,  оиласи ва халқини кўз қорачиғидек асраб-авайлаши лозим. Аксинча, ватанига хиёнат қилиш, ота-онаси, фарзандлари ва халқининг қадрига етмаслик, уларни ўйламаслик ёки уларга қарши қурол кўтариш исломдаги энг оғир гуноҳ ва жиноятдир. Бу нарса инсонийлик мезонига ҳам тўғри келмайди. Зеро, инсон ўз Ватанининг равнақи учун фидойилик кўрсатиши, бу йўлда керак бўлса, жонини ҳам бериши лозим бўлади.

Ватанпарварлик туйғуси билан яшаш, фаровон кунларимизнинг қадрига етиш, уни асраб-авайлаш зиммамиздаги улкан масъулиятдир.

М. Қораев,

 “Хожа   Бухорий”   ўрта   махсус  ислом  билим

 юрти маънавий-маърифий ишлар бўйича мудир ўринбосари     

Яратганга шукроналар бўлсинки, Юртимиз тинч, ҳаётимиз осойишта, кунларимиз ёруғ, тунларимиз осуда. Узоқ сафарларга кетиб, бир неча кун мусофир бўлсак ҳам, ҳар куни эрталаб кетиб, кечқурун ишдан қайтсак ҳам, уйдагилардан кўнглимиз хотиржам. Болаларимиз боғчага, мактабга ўзлари бориб, ўзлари келишяпти, улардан ҳам кўнглимиз тўқ. Шу ўринда, тинчлик нақадар улуғ неъмат эканини англаб етасан киши. Ҳақиқатан ҳам, тинчлик бебаҳо неъмат. Уни сақламоқ, авайламоқ, керак бўлса бу йўлда жон фидо қилиш шу заминда яшаётган ҳар бир фуқаронинг муқаддас бурчидир. Таъкидлаш жоизки, осуда ҳаётимиз, мусаффо осмонимиз, азиз болажонларимизнинг қувноқ кулгиси, ота-оналаримизнинг фаровон умр кечириши юртимиздаги барқарорлик – тинчлик туфайлидир.

Тинчликнинг қадрига етиб яшаш керак. Шу азиз Ватан барчамизники экан, уни авайлаб-асраш ҳам барчамизнинг чин фарзандлик бурчимиздир.

Дарҳақиқат, тинчлигимиз, осойишталигимиз, баракали меҳнат қилишимиз, фарзандларимиз ўсиб-улғайишлари, комил инсон бўлиб етишишларида, шубҳасиз Ватан ҳимоячиларининг ўрни, шижоати ва жанговар руҳи беқиёсдир. Юрагида Ватан ва халқ севгиси мустаҳкам жой олган, шижоатли ўғлонлар юрт сарҳадларини сергаклик билан қўриқламоқдалар. Уларнинг бу бедорликлари нақадар савобли иш экани ҳақида жаноб Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай марҳамат қилганлар. "Кечалари Аллоҳдан қўрқиб ёш тўккан кўзни ва Аллоҳ йўлида тунлари посбонлик қилиб мижжа қоқмаган кўзни дўзах оташи куйдирмайди".

Ватан ҳимоячиси дегани, энг шарафли ва олий касб эканлигини яхши билган йигитларимиз ҳар томонлама, жисмоний ва маънавий жиҳатлардан лойиқ бўлишликни яхши англайдилар ва шу сифат ва хислатларни эгаллашга ҳаракат қиладилар, зеро улар Ватан ҳимояси хаёт-мамот масаласи эканини, уларнинг туриш-турмуши, эл-юрт тақдири шу нуқтада туташишини англаб етганлар. Улар аввало ўз ота-оналарини, ака-укаларини, опа-сингилларини ҳимоя қиладилар. Ўзлари туғилган шаҳар, қишлоқларни, қавму-қариндошлари, бир сўз билан айтганда Она-Ватанни қўриқламоқдалар.

Тинчликни мустаҳкамлаш йўлида ҳар бир киши ўз бурчини сидқидилдан, ихлос ва эътиқод ила бажармоғи лозим. Аксинча, Ватан ҳимояси йўлида хизмат қилаётган ҳар бир ҳарбий хизматчи ўзига топширилган вазифани Аллоҳ ва инсонлар ҳузуридаги улуғ масъулият деб билмоғи ва ҳарбий қасамёдни, ваъдаларини бажариши муҳимдир.

Шунингдек, Ватан ҳимоясида фақат ҳарбий кишилар эмас, балки шу заминда яшаётган барча фуқаролар - ўқитувчи ёки шифокор бўладими, тадбиркор ёхуд хизматчи бўладими, қаерда бўлмасин ўз Ватанини ҳимоя қилиши керак. Ҳимоя қилиш деганда фақат қурол билан эмас, керак бўлса сўз билан ғанимларга раддия бериш билан Ватанга тош отувчилар ва иғвогарларга қарши кураш йўллари билан инсон ўз юртини, миллатини, халқини ҳимоя қилиши зарур. Бу ҳам иймоний бурчга киради.

Аммо, Ватан ҳимоячиси бўлиш янада шарафли бурчдир. Киндик қони тўкилган ватанни, шу мустақил юртни кўз қорачиғидек асраб-авайлаш инсон учун гўё ўз оиласини, шаънини, номусини, имон-эътиқодини ҳимоя қилиш кабидир.

Динимиз таълимотларида она Ватан ҳимояси, миллат фаровонлиги ва дин равнақи йўлида жон берган кишиларга шаҳидлик мақоми берилиши айтилган Пайғамбаримиз (с.а.в.):

"Молини, жонини, динини, аҳлини ҳимоя қилиш йўлида ҳалок бўлган киши шаҳид мақомидадир", — деганлар (Имом Абу Довуд ва Имом Термизий ривояти).

Дарҳақиқат, бундай кишига шаҳидлик мартабаси берилиши бежиз эмас. Чунки у инсон учун энг азиз бўлган нарсани ҳимоя қилишга қасд қилган. Акс ҳолда, унинг шаъни ва ғурури топталган бўлур эди.

Халқнинг бошига оғир кун келганда жонини саклаш учун уни ташлаб қочиш инсонийликка тўғри келмаслиги барчага маълум. Халқимизда "Ўзга юртда шоҳ бўлгунча ўз юртингда гадо бўл" деган ҳикматли сўз ҳам бор. Ўз ҳузур ҳаловатини ўйлаб, ўзгаларни унутган киши ҳеч қачон она-Ватанига, халқига нисбатан садоқатли бўлолмайди.

Ҳакимлар айтадилар: "Кишининг вафодорлиги унинг ўз ватани учун қайғуришидан, биродарларини соғинишидан ва умрининг зое кетказган лаҳзаларига ўкиниб яшашидан билинади". Инсоннинг ўз халқига бўлган садоқати ва фидойилиги ватанни ҳимоя қилиши, тараққий топиб, ҳар томонлама мустаҳкам ва қудратли бўлиши ҳамда халқининг тинч ва фаровон ҳаёт кечиришига имконият даражада ҳисса қўшиши билан ўлчанади.

Она Ватан ҳимояси мавзусида сўз борар экан, Темур Малик, буюк саркарда Амир Темур, Жалолиддин Мангуберди каби улуғ юртпарварлар, Ватан озодлиги йўлида қўлида тиғ ила жон берган Шайх Нажмиддин Кубро, Ватан ҳажри ва доғида ёниб ўтган Бобур Мирзолар ибрати беихтиёр кўз олдимизга келади.

Буюк давлат арбоби ва саркарда, соҳибқирон Амир Темурнинг нақадар буюк ватанпарвар бўлганликларини тарих жуда яхши билади. Улуғларимиз таъкидлаганидек: "Миллат ғамида ёнган, унинг истиқболи ва истиқлоли йўлида фидокорлик кўрсатиб яшаган арбобни келажак ва тарих ҳеч қачон унутмайди. Амир Темур ана шундай тарихий ва унутилмас шахсдир".

Бизлар ўз фарзандларимизга ана шу улуғлар йўлини уларнинг она Ватан ҳимояси ва манфаати йўлида кўрсатган буюк жасоратлари ва садоқатларини англатмоғимиз лозим. Шундагина уларнинг дилидан Ватанга муҳаббат туйғулари, юртни ташқи кучлар хуружидан ҳамиша ҳимоя қилиш ҳисси мустаҳкам ўрин олади. Бу туйғулар нақадар улуғлиги ҳақида хазрати Али каррамаллоҳу важҳаҳу бундай деган эдилар: "Она Ватанни севиш туфайли дунё обод бўлур".

Ватан ҳимояси барчамизнинг муқаддас бурчимиз! Азиз Юртимизда истиқлол берган улкан имкониятлар ҳақида сўзласак, шунча оз. Зеро, мустақиллик туфайли ҳаётимизда ёрқин саҳифалар очилди, эмин-эркин тоат-ибодат қилиш имкониятига эга бўлдик, диний-маънавий қадриятларимиз қайтадан халқимизга қайтарилди. Иймон-эътиқодимиз ва эртанги кунга бўлган ишбйимиз мустаҳкамланди. Шаҳару-қишлоқларимиз кўркам ва обод бўлди. Ҳаётимизга беқиёс маъно ва мазмун олиб кирган тинчлик дея аталмиш бу бебаҳо илоҳий неъматларнинг қадрига етиш, уларга шукур қилиш, уни асраб-авайлаш барчамизнинг бурч ва вазифамиздир.

Аллоҳ таоло мустақил Юртимиз сарҳадларини сергаклик билан қўриқлаётган Ватан ҳимоячиларини ўз паноҳида асраб, азиз диёримиз осмонини мусаффо, Ватанимиз тинчлигини барқарор ва ҳалқимиз ҳаётини бундан ҳам фаровон айласин.

Одилжон НАРЗУЛЛАЕВ

Янгийўл тумани «Жомеъ» масжиди имом хатиби

“Saudi Press Agency“ нашрининг маълум қилишича, ўтган 2016 йилги ҳаж мавсумида 311 минг зиёратчи “Ҳаж-метро” ер ости жамоат транспорти хизматидан фойдаланган.

Ушбу метро ер усти транспорт воситалари тирбандлигини олдини олиш мақсадида қурилган бўлиб, у Арафот майдонининг жануби-шарқий қисми билан Мино ва Муздалифа водийсининг жануби-ғарбий қисмини боғлайди. Ушбу ер ости жамоат транспорти 9 та бекатдан иборат бўлиб, ҳар бир бекатнинг узунлиги 300 метрни ташкил этади. Йўловчиларга хизмат кўрсатувчи вагонларнинг ҳар бирида 3200 нафаргача зиёратчи, бир вақтнинг ўзида ҳаракатлана олади.

Илҳом МАЪРУПОВ

тайёрлади

Андижон “Саййид Муҳйиддин махдум” ўрта махсус ислом билим юрти мударрис-ўқитувчилари учун 2017 йилнинг 4–6 январь кунлари “Таълимда сўнгги илғор технологиялар”дан фойдаланиб дарс ўтишни ташкил этишларини таъминлаш мақсадида ўқув-семинари ташкил этилди. 

2016 йилнинг 4–6 январь кунлари 2016–2017 ўқув йили 1-ярим йиллиги учун белгиланган қишки таътил кунларидан фойдаланган ҳолда билим юртида таълим-тарбия ишлари самарадорлигини янада ошириш, барча фан мударрис-ўқитувчиларининг ўз устида доимий равишда ишлаб тажриба орттиришлари, машғулотларда таълимнинг интерфаол услубларидан кенг фойдаланишига жиддий эътибор қаратишларини таъминлаш учун Андижон вилоят педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш институти билан ҳамкорлик қилган ҳолда “Таълимда сўнгги илғор технологиялар”дан фойдаланиб дарс ўтишни ташкил этишларини таъминлаш мақсадида тасдиқланган жадвал асосида қисқа муддатли ўқув-семинари (мастер класс) ташкил этилди. Ўқув-семинарлари ушбу институтнинг барча қулайликларга эга инновацион технологиялар билан жиҳозлаган хоналарида ташкил этилди.

Ушбу ўқув-семинарида билим юртининг барча асосий штатдаги мударрислари ва мутахассислик фан ўқитувчилари иштирок этдилар. Ўқув-семинарининг биринчи кунида  барча мударрис-ўқитувчилар ҳамда Андижон вилоят педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш институти профессор-ўқитувчилари иштирокида йиғилиш ўтказилиб, ушбу ташкил этиладиган ўқув-семинарни ташкил этилишидан кўзланган мақсад ва вазифалар ҳақида икки томоннинг фикр ва мулоҳазалари тингланди.

Ўқув-семинарининг биринчи кунида жадвалга киритилган “Таълимда инновация, дарс услуби, техникаси ва “Бумеранг” технологияси”, мотивация мавзуларида  машғулотлар ташкил этилган бўлса, иккинчи ва учинчи кунларида “Ўқитувчининг инновацион фаолияти: маҳорат, ижодкорлик, новаторлик, бошқарув педагогикаси”, “Профессор-ўқитувчиларнинг меъёрий ҳужжатларини тўлдириши, иш юритиши, педагогик технология ва интерфаол услублар – давр талаби”,  “Ёш даврлари психологияси”, “Ёш даврлари классификацияси”, “Ёшлар тарбиясига таъсир этувчи глобаллашув жараёнлари”, “Талаба ва ўқитувчи ўзаро муносабатларининг психологик хусусиятлари”, “Тарбия ва ижтимоий муҳит психологияси” мавзуларида ташкил этилди.

Ташкил этилган ўқув-семинари учун алоҳида журнал юритилди ҳамда машғулотларга қатнашган барча тингловчилар ўтилаётган мавзуларни муфассал қайд этиб бордилар. Ўқув машғулотлари якунида мударрис-ўқитувчиларнинг билим кўникмаларини мустаҳкамлаш бўйича ўтилган мавзулар бўйича савол-жавоблар ташкил  этилди. Ўқув-семинари якунлари бўйича барча иштирокчиларга сертификатлар топширилди. Ўқув-семинари якунида билим юрти мудири Н. Қодиров ўқув-семинар машғулотларини ташкил қилишда ўзларининг вақтларини аямасдан дарсларни ташкил қилиб берганлари учун малака ошириш институтининг барча профессор-ўқитувчиларига ҳамда ушбу профессор-ўқитувчиларга бошчилик қилиб келаётган Муқаддасхон опа Абдуллаевага ўз миннатдорчилигини билдириб, билим юрти маъмуриятининг эсдалик совғаларни топширди.

Искандарбек ЗАКИРОВ,

билим юрти ходими

Бутун дунёда бўлганидек диёримиз мусулмонлари орасида ҳам Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг туғилган ойларини байрам қилиш одат тусига кирган. Шу муносабат билан бу йилги рабиъул аввал ойида барча жоме масжидларимизда, тўй ва маросимларимизда Пайғамбаримиз (алайҳиссалом)нинг сийратлари, юксак ахлоқ-одоблари ва олий фазилатлари ҳақида мавъизалар қилинди. Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг етук ахлоқлари гўзал байтларда ифодаланган “Мавлиди шариф” китоби севиб ўқилди.

Ўтган рабиъул аввал ойида Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)га кўплаб салавотлар айтиб, у зотга муҳаббатларимизни зиёда қилишга ҳаракат қилганимиздек, бу интилиш кейинги ойларда, қолаверса, йил давомида давом этмоғи лозим. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам):  “Ким менга бир маротаба салавот айтса, Аллоҳ унга ўн марта салавот айтади ва ўнта хатосини ўчиради”, деб марҳамат қилганлар.