muslim.uz

muslim.uz

Середа, 15 июль 2020 00:00

Эрнинг аёлга муносабати

Абдуқаҳҳор домла Юнусов
Тошкент шаҳар бош-имом хатиби ўринбосари

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги Тошкент ислом институти қайта тиклаш ва зарур ҳолларда узоқ йиллар олдин диний таълим муассасасини тамомлаб, диплом олмаган шахсларга диплом бериш масалалари бўйича ишчи гуруҳ 2020 йил 15 июлдан 5 августга аризалар қабул қилишини эълон қилади.

Талабалар ўқишини қайта тиклаш ва диплом бериш Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг 2019 йил 2 октябрдаги 01А/152-сонли буйруғи билан тасдиқланган “Олий ва ўрта махсус ислом таълим муассасалари талабаларини ўқишини кўчириш, қайта тиклаш ва талабалар сафидан четлатиш тўғрисида” Низомга мувофиқ амалга оширилади.

Коронавирус пандемияси оқибатида юзага келган вазиятни инобатга олиб, ўқишни қайта тиклаш ва диплом бериш жараёнини ташкил этишда Тошкент ислом институти томонидан ташкил этилган ишчи гуруҳ Низомга мувофиқ 2020 йил 15 июлдан 5 августга қадар бўлган муддатда ҳужжатларни онлайн режимда @aloqa_mahadbot телеграм боти орқали қабул қилади.

Ўқишни қайта тиклаш ва диплом олиш истагини билдирган (узок йиллар олдин институтни тамомлаб, диплом олмаган) фуқаролардан қуйидаги ҳужжатлар талаб этилади:

– институт ректори номига ариза;
– ўқиган давридаги рейтинг дафтарчаси нусхаси;
– паспорт нусхаси.
Зарур ҳолларда қўшимча равишда қуйидаги ҳужжатлар талаб этилади:
– Тошкент ислом институти томонидан берилган маълумотнома (фақат ўқишни тугатиб, диплом олмаганларга берилган);
– Фуқароларнинг ўзини қўлида мавжуд бўлган (ўқиганини тасдиқловчи) асосли бошқа ҳужжатлар.

ЭСЛАТМА

Ишчи гуруҳ кўриб чиқилган ва етарли асосга эга бўлган ҳужжатларни Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Махсус комиссиясига тақдим этади. Ўз навбатида Махсус комиссияси аризаларни 10 августдан 25 августга қадар кўриб чиқади ва тегишли қарор қабул қилади.

Ўқишдан четлатилганлигига 5 йилдан ортиқ муддат бўлган шахснинг ўқиган давридаги фанлар билан амалдаги ўқув режадаги фанлар бўйича фарқлар 4 тадан ошган тақдирда Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Махсус комиссияси бир семестр ёки бир курс пастга қайта тиклаш бўйича қарор қабул қилиши мумкин.

Фуқароларнинг ўқиган даври учун ўқув шаклидан қатъи назар, талабалар сафига қайта тиклаш кундузги таълим шаклига тўлов-контракт асосида рухсат этилади.

Талабалар ўқишини қайта тиклаш ва диплом бериш жараёнида архив ҳужжатлар тўлиқ бўлмаган ёки уларга ўзгартиришлар киритилган, шунингдек, маълумотлар ўрнатилган тартибда тасдиқланмаган ҳолатларда ишчи гуруҳ фуқаролар мурожаатини рад этади.

Ишчи гуруҳ 2020 йил 15 июлдан 5 августга қадар соат 10:00 дан 17:00 гача фаолият юритади.

Мурожаат учун телефон: (71) 227-42-37.
Масъул: У.Баҳодирхонов (99) 410-00-10.

Суннийлик мазҳабларида мазкур масалада ижтиҳод эшиклари ХIII асрда ёпилгани ҳамда бугунги кунда мужтаҳидлик мартабасига эришиш тўғрисида икки ҳил фикр мавжуд. Шундай бўлса-да ҳар қандай ҳолатда ҳам бирор-бир ҳукм чиқариш зарур бўлса, аввало мазҳаблар таълимотига таянилади, агар уларнинг бирортасида масаланинг ечими топилмаса, мусулмонларга осонлик ва қулай шароит яратиш нуқтаиназаридан фатво беришга салоҳиятли ҳамда ваколатли инсон томонидан фатволар чиқарилиши мумкин.

 Ижтиҳод қилиш мумкин эмас, ижтиҳод эшиклари ёпилган, деб иддао қилувчиларга қарши равишда мазҳаб уламолари ўз қарашларини билдиришган. Жумладан, машҳур уламо Рамазон Бутий: “Ижтиҳод эшиклари очиқ, уни ёпишга ҳеч кимнинг ҳақ-ҳуқуқи йўқ. Лекин унинг тартиб қоидалари бўлиб, бирорким улардан ўз билганича, манфаати йўлида фойдаланишга ҳақли эмас”, дейдилар.

Юртимимзда бу борада Ўзбекистон мусулмонлари идораси фаолиятини келтириб ўтиш мумкин. Диний соҳада пайдо бўлган муаммо юзасидан, айнан, Ўзбекистон мусулмонлари идораси томонидан чиқарилган фатволарга асосланилади.

Демак, фатво мусулмонлар ҳаётида муҳим аҳамият касб этади. Бугунги кунда фатво беришга ҳамма ҳам хақли эмас. Акс ҳолда, бу каби ҳолатлар қанчадан қанча бегуноҳ инсонларнинг қони тўкилишига ҳамда асл таълимоти тинчлик бўлган ислом жоҳиллик, ёвузлик, босқинчилик ва қотиллик сифатида намоён бўлишга сабаб бўлади.

Масалан ўзларини турли жозибадор номлар билан номлаб олган бузғунчи тўдалар ўз аъзоларига ғаразли мақсадларни кўзлаган ҳолда фатволар берадилар. Ваҳоланки, Ислом дини қоидаларига биноан фатво бериш ҳуқуқи юқорида қайд этилганидек, фақатгина ақида, фиқҳ илмида мукаммал даражага етган, Қуръонни тафсилари ва турли илмлари билан тўлиқ ёд билувчи, қолаверса, “муфтий” (фатво берувчи) мартабасига эга бўлган муайян шахсларгагина берилиши маълум. Шунингдек, Имом Аҳмад ибн Ҳанбал (р.а) дан қанча ҳадисни ёдлаган одам фатво бериши мумкинлиги ҳақида сўралганда, улар муфтий камида 400 минг ҳадисни билиши кераклигини айтганлар. Расулуллоҳ (а.с)нинг “Кимда-ким илмсиз фатво берса, унга Аллоҳ таоло, фаришталар, осмону ердаги барча мавжудотларнинг лаънати бўлсин”, деган ҳадислари ҳам экстремистларнинг бундай даъволари Ислом асосларига зидлигини кўрсатади.  (авоми бор)

                                                                  

 Зайниддин Эшонқулов тайёрлади.

АБИТУРИЕНТЛАР ДИҚҚАТИГА!

ИМКОНИЯТ МАВЖУД
Ҳурматли, Ҳадис илми мактабига ҳужжаат топширган абитуриентлар, сизларга ўз билим ва иқтидорингизни тўлиқ намоён этишингиз учун янада қулайлик яратиш мақсадида Ҳадис илми мактабига топширган ҳужжатингиз сақланган ҳолда 2020 йилнинг 14 июлидан 20 июлига (шу куни ҳам) қадар қўшимча равишда Тошкент ислом институти ёки Мир Араб олий мадрасасида ҳам ҳужжат топшириш имконияти берилди.

ИМТИҲОНЛАР КЕЧИКТИРИЛМОҚДА
Республика махсус комиссияси қарори билан карантин чекловларининг кучайтирилгани муносабати билан ҳозирча қабул имтиҳонлари 2020 йилнинг 1 августига қадар кечиктирилмоқда.

ҚЎШИМЧА МАЪЛУМОТ БЕРИЛАДИ
Карантин чекловларининг юмшатилишига қараб қабул имтиҳонларини ўтказиш вақтлари тўғрисида қўшимча маълумот берилади

ИМТИҲОНГА ҚАЙТА ИШТИРОК ЭТИШ ИМКОНИЯТИ
Карантин чекловлари юмшатилишига қараб Ҳадис илми мактаби абитуриентлари дастлаб қабул имтиҳонларига иштирок этишади. Қабул имтиҳонлари натижаларига кўра кириш учун етарли балл тўплай олмаган абитуриентлар Тошкент ислом институти ва Мир Араб олий мадрасаси қабул имтиҳонларига қайта иштирок этиш имкониятига эга бўлишади.
Демак, Ҳадис илми мактаби абитуриентлари бир йилда иккита олий диний таълим муассасасига ҳужжат топшириб, имтиҳон жараёнларига иштирок этиш имкониятига эга бўлмоқда.

Хадис Илми мактаби Матбуот хизмати

давоми

Ушбу мақоланинг биринчи саҳифасида қайд этилганидек, сўнги йилларда экстремистик ва террорчи гуруҳлар ўз ҳаракатларини “шаръий” деб исботлаш учун ўзларини “мужтаҳид” деб эълон қилиб, турли манфаатларни кўзлаган ҳолда “фатволар”ни чиқариб келмоқдалар. Бу эса, бир томондан, инсонларни адашиб, нотўғри йўлларга кириб кетишларига сабаб бўлса, иккинчи томондан, жамиятда ўзаро тушунмовчилик адоват кайфиятининг пайдо бўлишига замин яратмоқда.

Келинг шу ўринда Ислом тарихига назар ташлайлик.

Дастлаб фатво бериш мақомида Расулуллоҳ (а.с) турганлар. У киши Аллоҳ таоло томонидан ваҳий қилинган ҳолда фатво чиқарганлар. Расулуллоҳ (а.с) билан саҳобалар ўртасидаги суҳбатлар одатда савол-жавоб тарзида бўлар эди. Расулуллоҳ (а.с) билганларига жавоб берар, билмаганларига Аллоҳ таолодан шу саволга жавобни билдиришни сўрар эдилар.

Расулуллоҳ (а.с)дан сўнг саҳобалар, улардан кейин тобеинлар фатво берганлар. Шундай бўлсада, фатво беришнинг масъулияти оғир эканини ҳис қилиб, саҳобалардан Умар ибн Хаттоб, Али ибн Абу Толиб, Абдуллоҳ ибн Масъуд, Оиша онамиз, Зайд ибн Собит, Абдуллоҳ ибн Аббос, Абдуллоҳ ибн Умар (р.а)лар каби саноқли кишиларгина фатво чиқарганлар. Ибн Абу Лайло айтадилар: “Расулуллоҳ” (а.с)нинг 120 та ансорларини учратдим. Уларнинг бирларидан савол сўраганимда кейингисига ўтказар, ундан сўрасам у бошқасини кўрсатар эди. Охири айланиб яна биринчи савол берган кишига келдим”. Ушбу ҳолатда ҳам кўришимиз мумкинки, саҳобалар фатво беришда ниҳоятда эҳтиёткор бўлганлар.

Саҳобалардан сўнг, тобеинлар ёки улардан кейинги даврда яшаган уламолар ҳам фатво беришдан ўзларини сақлардилар. Жумладан, тобеинлардан бўлган Шаъбийдан бир савол сўралганда у киши: ”Билмайман”, деб жавоб қиладилар. Шундай одамлар: ”Сен Ироқ фақиҳи бўлсанг “билмайман” дейишга уялмайсанми?” деганда Шаъбий: “Фаришталар: “Зоти покинг ҳаққи, бизда Ўзинг билдирганигдан ўзга илм йўқдир” (бақара 32), дейишга уялмаган, мен нега уялай”, деб жавоб берган эканлар.

Фатво бериш масаласида мазҳаббошиларидан бири бўлмиш Имом Молик: “Инсон бирор саволга жавоб беришдан олдин ўзини дўзах ёки жаннатда тасаввур қилсин-да, кейин жавоб берсин”, деган эканлар. Бир куни у кишидан савол сўрашганда: “Билмайман”, деб жавоб берадилар. Савол берган киши: “Бу осон савол бўлса, шуни ҳам билмайман дейишликка уялмайсанми?” деганда, Имом Молик ғазабланиб: “Осон масала?! Билиб қўй, динда осон масаланинг ўзи йўқ! Аллоҳ таолонинг: “Зеро, биз сизга оғир сўзни (Қуръонни тушуражакмиз)” (Музаммил, 5), оятини эшитганмисан?! Илмнинг барчаси қийин, жумладан сен сўраган нарса ҳам”, деб жавоб берганлар.

Юқоридагилардан келиб чиқсак, диний, шаръий масаларга билиб-билмай жавоб бераверишлик яхшиликка олиб бормайди. Фатво берадиганлар икки дунёда ҳам оғир масълиятли инсонлар саналади. Шундай масъулиятни хис қилмайдиганлар огоҳ бўлсинлар.(авоми бор)

Зайниддин Эшонқулов тайёрлади.

Top