"Ўзбекистон" радиоканали

"Зиё" медиа маркази

“Имом Бухорий ўгитлари” радио эшиттириши
Дастур меҳмони: Аброр АЛИМОВ,
Тошкент шаҳар “Ҳувайдо” жоме масжиди имом-хатиби

Айни кунда юртимизнинг барча гўшаларида Мустақиллигимизнинг 31 йиллиги кенг нишонланиб, "Янги Ўзбекистонда эл азиз, инсон азиз" шиори остида турли тадбирлар, тақдирловлар бўлиб ўтмоқда. Ана шундай хурсандчилик Навоий вилояти ҳокимияти томонидан ташкил этилди.
Унда байрам муносабати билан вилоятда ижтимоий маънавий муҳитни соғломлаштириш, оилавий ажримлар ва шу каби салбий ҳолатларни олдини олиш ҳамда кўплаб тарғибот ишларида фаол қатнашган, халқ меҳрини қозонган беш нафар имом-хатиблар эътироф этилиб тақдирландилар. Уларга ҳокимлик томонидан ташаккурномалар тақдим этилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Туркия пойтахти Aнқара шаҳридаги Есертепе масжиди қурилиш бошланганидан 11 йил ўтиб ниҳоят очилиш арафасида. Унинг архитектураси ўзига хос бўлиб, 6 қаватдан иборат ва у турар-жой биносига бириктирилгандек бунёд этилган. Бу ҳақда islam.ru маълум қилган.
Усмонлилар даври масжидларининг энг яхши намуналари жойлашган бир мамлакатда, олти қаватли масжид ўзининг ғалати архитектураси билан танқидга учради, дизайнерлар эса қурилган ландшафтнинг табиати туфайли уни зарурат сифатида ҳимоя қилдилар.
“Ташқи кўринишига кўра масжидга ўхшамаса-да, аммо ҳозир масжидимиз ҳудудимиз учун энг яхши диққатга сазовор масканга айланди”, деди маҳаллий аҳоли вакили Aднан Aрдич Иҳлас ахборот агентлигига (ИҲA).

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Мустақиллик, хурлик, бировларга қарам бўлмаслик Аллох таолонинг бизга ато этган энг улуғ неъматидир. Неъмат бўлганда ҳам ҳар куни, ҳар соат фикр юритиладиган, ҳар дам шукр қилинадиган қадри-шарафи, бардавомлиги кўз қорачиғидай авайлаб асраладиган бебаҳо неъматдир.

Даҳрийликка асосланган собиқ тузум пайтида барча диний ва миллий қадриятлардан узилган халқимиз Истиқлолдан кейин имон-эътиқод сари юз тутди. Зеро, ҳар бир миллат ўзининг руҳий-эътиқодий илдизларидан узилса, инқирозга учраши табиий бир ҳол эди. Давлатимиз ана шу нозик туйғуни чуқур ҳис этиб, мустақилликнинг илк кунлариданоқ халқнинг маърифати ва маънавиятини юксалтиришга катта аҳамият берди.

Истиқлол туфайли жаннатмакон мамлакатимизда Ислом дини равнақи йўлида кенг имкониятлар очилиб, эътиқод эркинлиги қонуний равишда кафолатлаб қўйилди. Миллий ва диний қадриятлар тикланди, масжид ва мадрасаларнинг бинолари, нодир тарихий манбалар, осори атиқалар мусулмонларга қайтариб берилди. Мўмин мусулмонларнинг эмин – эркин ибодат қилишлари, диний таълим олишлари, диний адабиётларни нашр этишлари ва оммавий ахборот воситаларидан баҳраманд бўлишлари учун ҳамма шароитлар яратилди. Эътиқод эркинлиги қонуний равишда кафолатлаб қўйилди.

Рамазон ва Қурбон ҳайити кунларида уч кун дам олиш белгиланиб, байрам сифатида эълон қилинди.

Ана шу имкониятлардан тўғри фойдаланиш ва бу буюк неъматларнинг шукронасини қилиб, қадрига етиб яшаш ҳамда мустақиллигимизни янада мустаҳкамлашга муносиб ҳисса қўшиш барчамиз учун ҳам қарз, ҳам фарздир.

Мустақиллик ва ибодатларни эмин-эркин адо этиш неъматига доимий шукроналар айтишимиз лозим. Чунки Аллоҳ таолонинг бундай ваъдаси бор:

“…агар (берган неъматларимга) шукр қилсангиз, албатта, (уларни янада) зиёда қилурман…” (Иброхим сураси 7-оят).

Муборак ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз алайҳиссалом:

«Ким инсонларга улардан кўрган яхшиликлари эвазига шукр қилмас экан, демак Аллоҳга ҳам шукр қилмабди» (Имом Ахмад ва Термизий ривояти), – деб марҳамат қилганлар.

Инсон қаерда дунёга келса, ўша ер унинг учун Ватандир. Киндик қони тўкилган жой унга ҳамма нарсадан қимматли. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Мадинаи мунавварага ҳижрат қилганларида Маккаи мукаррамани эслаб: «Агар қавмим мени Маккадан чиқиб кетишга мажбур қилмаганида, ҳечам ўз ихтиёрим билан уни ташлаб кетмаган бўлар эдим», деганлар. Демак, Ватанни севиш, ундаги бор нарсаларни ардоқлаб, соғиниб яшаш инсоният фитратида мавжуд бўлган нозик ҳис-туйғудир.

Аллома Алихонтўра Соғуний ҳазратларининг қуйидаги сўзлари она-Ватанни севган ҳар бир кишининг қалбида ғайрат ва шижоат уйғотади: «Ҳар бир кимсага маълумдирки, ҳаёт оламида инсоннинг энг севган, қадрли, қимматли тўрт нарсаси бордур. Бу тўрт нарсага эга бўлмаган кишилар инсонлик шарафидан маҳрум бўлурлар. Улар: озодлик ва эркинлик, меҳнат билан топилган молга ўзи эгалик қилмоғи, туғилиб ўсган она-Ватани ҳамда асрлар бўйи асраб-авайлаб келаётган муқаддас дини».

Ҳакимлар айтадилар: «Кишининг вафодорлиги унинг ўз Ватани учун қайғуришидан, дўстларини соғинишидан ва умрининг зое кетказган лаҳзаларига ўкиниб яшашидан билинади». Инсоннинг ўз халқига бўлган садоқати ва фидойилиги Ватанни ҳимоя қилиши, юрт тараққий топиб, ҳар томонлама мустаҳкам ва қудратли бўлиши ҳамда элнинг тинч ва фаровон ҳаёт кечиришига имкон даражада ҳисса қўшиш билан ўлчанади.

Барчамиз учун табаррук бўлган уч сўз бор: Имон, Ватан ва Истиқлол. Бу сўзларнинг мазмун моҳиятини бугун ҳар биримиз юракдан ҳис этиб турибмиз.

Чуст тумани «БУЛОҚЛИ» жоме масжиди

имом хатиби Абдураҳмонов Лутфиддин

Огоҳлик – давр талаби

Бугун “сохта салафийлар” деган ибора қулоғимизга кўп чалиняпти. Аслида “салаф” сўзи “аввал яшаб ўтганлар”, “аждодлар” деган маъноларни англатади. Бу сўзга “сохта” калимаси қўшилиши кишини сергак торттиради.

Сўнгги йиллардаги “салафи солиҳларга эргашиш” шиори остида қарашларида ҳаддан ошаётган тоифа пайдо бўлди. Уларнинг бош ғояси – ҳар бир ишни салафларга хос жорий қилиш. Аммо тутган йўли ва тарғибот усуллари бунинг зиддини кўрсатмоқда.

Бу оқим XVIII асрда яшаган наждлик Муҳаммад ибн Абдулваҳҳобнинг мутаассибона ғояларига таянади. У эса, аслида, илк экстремистик ташкилот – хорижийлик ақидасидир.

Шунга кўра, уларназдида, мусулмонлар учун ҳақиқий нажот Қуръон ва ҳадисни маҳкам тутиш бўлиб, ҳар қандай кўринишдаги мазҳаб бу мақсадга эришишда халақит беради. Улар ортиқча. Улардан воз кечиш лозим.

Улар шу тариқа барча мусулмонларни Қуръон ва ҳадисни ўрганиб, ўз ақли ва иқтидори доирасида амал қилишга, ижтиҳод қилишга чақиради. Имом Аҳмаднинг: “Ким динда тақлид йўқ деса, Аллоҳ ва Унинг расули олдида фосиқдир. Унинг сўзи суннат ва салафи солиҳлар қарашларини рад қилишдир”, – деган таърифи, бизнингча, ушбу қарашга ўринли раддия ҳисобланади.

“Сохта салафийлар” дунёнинг қаерига қадам босмасин, ўша ер жаҳолат, ихтилоф ва ташвишлар маконига айланади. Зеро, уларнинг йўли аҳли сунна вал жамоанинг ҳам, саҳобалар ва тобеинларнинг ҳам йўли эмас. Бу – исботланган ҳақиқат.

ХIХ асрнинг машҳур олими, ҳиндистонлик мужтаҳид Муҳаммад Сиддиқ Ҳасан Қиннавжий (1832–1890) “сохта салафийлар” ҳақида “Тақлидул аимма” асарида шундай ёзади: “Ҳозирги кунда бир риёкор ва шуҳратпараст гуруҳ пайдо бўлган бўлиб... ўзларини энг тақводор ҳисоблаб, бошқаларни мушрикликда айбламоқда. Аслида, уларнинг ўзи энг мутаассиб ва динда чуқур – ғулув кетганлардир. Уларнинг иши диндан эмас”.

Шайх Муҳаммад Саид Рамазон Бутий эса “салафийлик” деган гуруҳга мансуб бўлишнинг ўзи бидъат” эканини алоҳида таъкидлаган.

 “Сохта салафийлар”:

• тасаввуфни тан олмайди. Тариқат аҳлини куфрда айблайди. Бу орқали Ҳаким Термизийнинг бунёдкорлик ғояларини, Нажмиддин Кубронинг ватанпарварлиги, халқи тинчлиги йўлидаги қаҳрамонлигини, Етти пир алломаларнинг умуминсоний қадриятларини, Шайх Зайниддин, Сузук ота, Сўфи Оллоҳёр ва Хожа Аҳрор Валий каби беназир мутасаввифларнинг илмий меросини инкор қилади;
• тавассулни куфр ҳисоблайди. Бу Пайғамбар алайҳиссалом ва у кишининг саҳобалари, қолаверса, улуғ аллома, авлиё зотлар шарофати, фазилатидан юртга, халққа неъмат, офият сўрашни англатади. Бу, қайсидир маънода, шафоатни ҳам рад этишдир. Ваҳоланки, шафоатнинг ҳақ экани мўътабар манбалар орқали исботланган;
• мазҳабларни инкор қилади. Мазҳабсизлик ғояси кўпчилик ғўр ёшларнинг адашиши, ёт ғоялар таъсирига тезроқ тушиши эҳтимолини кучайтиради. Аслида, исломда ҳаром ҳам, ҳалол ҳам аниқ. Улар тўртта мазҳаббоши томонидан тизимга солинган. Улар сирасидан бўлмаган нарсалар, Расулуллоҳ таъкидларида келганидек, афв этилган. Тўрт буюк фақиҳ шу йўналишдаги энг тўғри йўлни кўрсатиб беришган экан, уни янгидан кашф этишга уриниш айни жаҳолатдир;
• ўзига эргашмаганларни “кофир” санайди. Динимиз 99 амал куфрга, 1 гина амал имонга далолат қилса, имонга ҳукм қилишга ўргатади. Бу тоифа вакиллари эса бу ишнинг зиддини қилади. Ўзининг ғояси Аллоҳ ҳузурида энг мақбул ва маъқул эканига аниқ далил бўлмагани ҳолда, қабул қилмаганларни кофир, деб аташ улкан адашиш ва чуқур илмсизлик ҳисобланади;
• жамиятни иккига: “мусулмон” ва “динсизлар”га ажратади. Бу билан динлараро адоват уйғотишга, жамиятларни нотинч қилишга уринади;
• бошқа дин вакилларига муросасиз ва ҳатто шариат ҳукмларини улар ўйлагандек тўлиқ бажармаётган мусулмонларга нисбатан ҳам зўравонлик сиёсати олиб боради. Расулуллоҳ “Ла илаҳа иллаллоҳ”, деган инсонни ўлдирган Усома ибн Зайдни қаттиқ танқид қилганлар. Шунда Усома: “Энди ҳеч қачон “Ла илаҳа иллаллоҳ” деган кишини ўлдирмайман”, – деб ваъда берган.

Демак, биз бугун ҳар қачонгидан ҳам ҳушёр бўлишимиз, ёшларни турли бузғунчи оқимлар таъсиридан асрашимиз шарт. Тарихнинг аччиқ сабоғи шуни кўрсатадики, агар яна бепарво бўлсак, ҳар иши сохта бўлган сохта салафийлар кирдикорларини, найрангларини бошлаб юборишади.

Мансур ЎРОЛОВ,

Тошкент шаҳридаги “Нўғайқўрғон” жоме масжиди имом-хатиби