Вақтни бекорчи суҳбатлар билан ўтказишни яхши кўриш ҳам нафс касалликларидан ҳисобланади.

 Муолажа услуби

Инсон бир кун келиб бефойда суҳбатлар билан вақтини ўтказган дўстлари уни тарк этишини унутмаслиги лозим. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: «Ҳузуримга Жаброил алайҳиссалом келиб бундай деди: “Эй Муҳаммад, хоҳлаганингизча яшанг, барибир бир куни вафот этасиз. Истаган кишингизни яхши кўринг, барибир бир куни ундан ажраласиз. Хоҳлаган нарсангизга амал қилинг, барибир ўша бажарган ишингизга мукофот (ёки жазо) оласиз. Билингки, мўминнинг шарафи кечасини (баъзисини ибодат ила) бедор қилишидадир. Азизлиги эса, одамлардан (ҳеч нарса сўрамасдан) беҳожат бўлишидадир”» (Имом Байҳақий ривояти).

Абулқосим Исҳоқ ибн Муҳаммад ибн Исмоил Ҳаким Самарқандий раҳимаҳуллоҳ айтади: “Дўстлик адоватга айланади, агар унда самимият бўлмаса. Бойлик бахтсизлик келтиради, агар унда камбағалларнинг ҳаққи адо этилмаса”.

Абул Аббос Саҳл ибн Саъд ас-Соъидий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Бир киши Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига келиб: “Ё Аллоҳнинг Расули! Мени шундай бир амалга далолат қилинки, агар уни қилсам, Аллоҳ ҳам, одамлар ҳам мени яхши кўрсин”, деди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Дунёдан юз ўгир, Аллоҳ сени севади. Одамларнинг қўлидаги нарсадан юз ўгир, одамлар сени яхши кўради”, дедилар (Ибн Можа ривояти).

Абу Абдураҳмон ас-Суламийнинг

“Нафс иллатлари ва уларнинг муолажаси” китобидан

Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси.

26 июнь – Халқаро гиёҳвандликка қарши кураш куни

Инсонга зарар келтирувчи нарсалардан, айниқса, энг улуғ неъмат саналмиш ақлни кетказувчи, баданни бўшаштирувчи ва сусайтирувчи нарса динимизда ҳаром қилинган.

Бу ҳақда Умму салама разияллоҳу анҳодан ривоят қилинади, у зот айтадилар:

"نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيهِ وَسَلَّمَ عَنْ كُلِّ مُسْكِرٍ وَمُفْتِرٍ

(رواه الإمام ابو داود)

яъни: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам ҳар қандай маст қилувчи, баданни бўшаштирувчи ва сусайтирувчи нарсаларни истеъмол қилишдан қайтардилар” (Имом Абу Довуд ривоятлари).

Ҳозирда айрим ёшлар орасида психотроп дори воситалари истеъмолига одатланиш ҳолатлари учрамоқда. Ваҳоланки, бу дори воситаларида гиёҳванд моддаларидаги каби ўзига ўргатиб қўйишдек хусусият бор.

Табиийки, бу гиёҳвандликнинг янгича кўринишини пайдо қилади. Динимизда ҳар қандай бўшаштирувчи ва маст қилувчи воситалар ҳаром қилинган!

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам бошқа бир ҳадисда бундай деганлар:

كُلُّ مُسْكِرٍ خَمْرٌ، وَكُلُّ مُسْكِرٍ حَرَامٌ

رواه الإمام مُسلم عَن ابْن عمرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهما

яъни: “Ҳар бир маст қилувчи нарса хамрдир ва ҳар қандай маст қилувчи ҳаромдир”  (Имом Муслим ривоятлари).

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати

Бизга Мужаммиъ Ҳоилдан етиб келишича, у шундай даражага етган эдики, Суфён уни кўргани келар, унинг яқин дўсти эди.

Бир куни Суфён унга: “Эй Мужаммиъ, ҳаж қилмаганмисиз?” деди. У: “Йўқ”, деди. Суфён ўзига: “Бу киши Аллоҳга содиқ, Уни таниган бўлса ҳам ҳаж қилмабди”, деди. Бизга етиб келишича, унга ҳаж қилинг, деб пул беришганида Суфён унга: “Мен сиз ва амалингизни бундан ошиқ деб ўйлардим”, деди. У: “Билмадингми, менга ҳаж лозим эмас эди. Ундан сўралмас эдим. Агар бу пулни олиб, ҳаж қилсам, қиёматда фарз қилингандек ҳаж қилдингми, деб сўраламан”, деди. Шунда Суфён ўзининг камчилигини билди.

Оқиллар нафсларини ҳисоб қилишни билишган. Алданган эса амалларда ва очкўзлигини қондиришда шаҳвати нафсига ғолиб келгани учун буни кўрмайди.

 Ҳаким Термизийнинг “Оқиллар ва алданганлар” китобидан

Аслиддин РАҲМАТУЛЛОҲ таржимаси.

Замонамизнинг таниқли уламоси Муҳаммад Масиҳуллоҳ Хон раҳимаҳуллоҳ яқин ўтмишнинг буюк олими ва авлиёси эди. Жанубий Aфрикадаги кўплаб етакчи олимларнинг устози бўлган.

Унинг онаси ниҳоятда оқила ва диёнатли эди. Ҳар куни кечки овқатдан кейин унга исломий китобларни ўқиб берарди. Онаси китобларни мутолаа қиларкан, унинг кўзларидан тинмай ёш оқарди (Ҳаёт-э Масиҳул Уммат. – Б.58.).

Қалби динига бўлган муҳаббатга тўла онадан гўзал тарбия топган Мавлоно ёшлигиданоқ кенг дунёқарашга, чиройли одобга эга бўлди. Ҳали балоғатга етмасидан таҳажжуд намозини қолдирмасдан адо этишга одатланди.

Аслида, кечгача она уй юмушларини бажариб чарчаган бўлади. Лекин Муҳаммад Масиҳуллоҳ Хоннинг онаси фарзанди олим бўлиши учун асло эринмас ва чарчамасди. Мана шундай қурбонлик ва фидоийлик фарзандларни гўзал ахлоқли қилиб тарбиялайди, уларни кўз қувончимизга айлантиради.

Болалар ҳикояларни яхши кўрадилар. Шу сабабли, уларга Пайғамбарлар, саҳобалар ва солиҳларнинг ҳаётлари ҳақида ўқиб бериш жуда фойдали ҳисобланади. Уларнинг таъсирчан онгини ёлғон эртаклар, тўқима ҳикоялар билан булғанишига ва алданишига йўл қўймаслик керак.

Оналар фарзандига берадиган таълим ва тарбияни қандайдир бурч ёки мажбурият сифатида қабул қилмасликлари керак. Балки иштиёқ, ихлос билан олимни тарбиялаётгани, шу билан бирга Aллоҳ таолонинг дўстининг онаси бўлишдан завқланишлари лозим.

 Даврон НУРМУҲАММАД