Афсуски, ҳозирги кунда ҳамма ўзини дин олимидек тутиб, ҳар қандай билган-билмаган масалаларида хоҳлаган жавобини беряпти, ўзини мужтаҳид олим деб ўйламоқда. Аслида ҳам шундайми?!

Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилади: “Албатта, шайтон сизга душмандир. Бас, уни душман тутинг…”. (Фотир сураси, 6-оят).

Шудай экан, шайтонга бизни тўғри йўлдан оздириши учун имкон бермаслигимиз керак. Чунки шайтон дин илмидан чуқур хабардор бўлмаган кимсаларни, Аллоҳ таолонинг сифатлари ва бошқа турли ақли етмайдиган масалаларни гапиришга ундайди. Натижада инсон асл дин қандай экани борасида шубҳалар оғушида қолади. Бу ҳам етмагандай, ушбу қилаётган ишини маърифат йўли деб ўйлайди ва шу эътиқоди туфайли бидъатчи ёки имондан чиқиб қолиши ҳам мумкин! Аллоҳ сақласин.

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Албатта, шайтон сизларнинг бирингизга келиб, сени ким яратган? - дейди. Сиз эса: Аллоҳ таоло,-дейсиз. Шайтон: унда Аллоҳни ким яратди? - дейди. Агар бирортангизда шундай бўлса, “Аллоҳ ва расулига имон келтирдим” десин, шунда манашу нарса ундан кетади”.

Ушбу ҳадис шарифда: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам уламоларни эмас, авом халқни назарда тутиб, ким шу васвасага дуч келса, уни тўғрилашга уриниб, баҳс юритишига буюрмадилар. Балки, “Ааманту биллаҳи ва расулиҳи” яъни: Аллоҳ ва унунг расулига имон келтирдим деб, тезда ушбу васвасадан халос бўлишга буюрдилар.

Авом халқнинг зиммасига, имон келтириш, ўзини Аллоҳга таслим этиш, ибодат ва яшашлари учун зарур ишлари билан шуғулланиши ҳамда илмий ишларни уламоларга қўйиб бериши вожибдир. Бир илмсиз одамнинг, зино ва ўғирлик қилишидаги гуноҳи, илмни пухта ўзлаштирмасдан дин борасида гапиришидаги гуноҳидан енгилроқдир. Ўзи билмаган ҳолда куфрга кетиши ҳам мумкин. Шайтон эса, шунинг учун мана шу йўлни ўзига кириш эшиги қилиб олган.

Илмнинг энг афзали “илми ҳол” дейилади. Яъни ҳар кимса, ўзи турган ўрнидаги илмни пухта билиши лозим. Масалан: ким савдогар бўлса, савдо илмини, дурадгор бўлса, дурадгорлик масалаларини билиши вожибдир. Ҳамма шунга амал қилиб, барча ишни ўз мутахассисига топширса, ана шунда улкан натижаларга эришиш мумкин. Доно халқимизда бир ҳикмат бор: “Чумчуқ сўйса ҳам, қассоб сўйсин” деган. Бу ҳикматлар бежиз айтилмаганини юқорида билиб олдик.

Аллоҳ таоло барчамизни динида собитқадам қилсин.

Муҳаммад Юнус Муҳаммад Мусо ўғли,

Мир Араб Олий мадрасаси талабаси

Мамлакатимизнинг Ҳиндистондаги элчихонасида Деҳли шаҳри Жомеъ масжиди Маслаҳат кенгаши бош котиби Сайид Тариқ Раҳмат Бухорий билан учрашув ўтказилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.
Тадбирдан мақсад мамлакатимизга хорижий сайёҳлар оқимини ошириш, хусусан, зиёрат туризми салоҳиятидан кенг фойдаланиш бўйича амалга оширилаётган ишларни янада чуқурлаштириш масалаларини муҳокама қилишдан иборат бўлди.
Мулоқотда Тариқ Раҳмат Бухорий Ўзбекистон ва Ҳиндистон ўртасида туризм соҳаси ҳамкорликнинг устувор йўналишларидан бири экани ва дунёда давом этаётган пандемия билан боғлиқ вазият барқарорлашуви билан мазкур йўналиш ҳам ўз навбатида босқичма-босқич изга тушишига ишонч билдирди.
Т.Бухорий Ҳиндистон ва Бангладеш аҳолиси орасида Ўзбекистондаги тарихий-исломий қадамжоларга қизиқиш юқори эканини таъкидлаб, хусусан, бу борада “Тошкент-Дакка-Тошкент” йўналишида авиақатновларни тиклаш масаласини ўрганиб чиқишни таклиф қилди.
Пандемия шароитида Ўзбекистон бўйлаб ташкил этилаётган хавфсиз туризм, авиаташувчилар ва туроператорларга тақдим этилаётган қатор имтиёзлар билан яқиндан танишиш мақсадида Ўзбекистон, Ҳиндистон ва Бангладеш туркомпаниялари ўртасида яқин кунларда онлайн-тақдимотлар ўтказишга келишиб олинди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ўзбекистон транспорт вазирлигида жума куни Эроннинг «Zagros Airlines» авиакомпанияси вакиллари билан учрашув бўлиб ўтди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА вазирлик ахборот хизмати манбасига асосланиб.
Транспорт вазири ўринбосари Жасурбек Чориевнинг «Zagros Airlines» авиакомпаниясининг Ўзбекистондаги бош вакили Мортеза Шейхассани билан бўлиб ўтган мулоқотида икки давлат ўртасида мунтазам ҳаво қатновларини қайта тиклаш масаласи муҳокама қилинди.
Шунингдек, авиакомпания вакиллари йўналишлар географиясини кенгайтириш, транзит салоҳиятини ривожлантириш ва парвозлар сонини ошириш бўйича қатор таклифларни билдирди. Хусусан, «Zagros Airlines» авиакомпанияси Эроннинг турли шаҳарларидан Самарқанд ва Бухорога авиарейслар қўйиш истагида экани маълум қилинди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матубот хизмати

Бугунги глобаллашув даврида дунё ахборот уммонида маънавияти юксак, маърифатли, имон-эътиқоди мустаҳкам бўлмаган ҳар қандай инсон ҳар он чўкиши муқаррар.

Чунки ахборот асрида “тўлқинлар гирдоби” шу қадар шиддатли тус олдики, имони, эътиқоди, маънавияти суст инсон дарҳол тузоққа тушиб қолиши турган гап.

Президентимиз Шавкат Мирзиёев раислигида маънавий-маърифий ишлар тизимини тубдан такомиллаштириш, бу борада давлат ва жамоат ташкилотларининг ҳамкорлигини кучайтириш масалаларига бағишланган видеоселектор анжуманида Юртбошимиз бугунги маънавий ҳаётимизни чуқур таҳлил этиб: “Агар жамият ҳаётининг танаси иқтисодиёт бўлса, унинг жони ва руҳи маънавиятдир. Биз янги Ўзбекистонни барпо этишга қарор қилган эканмиз, иккита мустаҳкам устунга таянамиз. Биринчиси – бозор тамойилларига асосланган кучли иқтисодиёт. Иккинчиси – аждодларимизнинг бой мероси ва миллий қадриятларга асосланган кучли маънавият”, дея таъкидладилар.

Дарҳақиқат, иқтисодий тазйиқни сезиш мумкин, аммо мафкуравий-маънавий тазйиқни кўриш, сезиш осон эмас. Бу офат турли кўринишларда халқ, айниқса, ёшлар ҳаётига, турмуш тарзига, онгу шуурига аста-секин кириб келади, фикру зикрини эгаллаб олади. Бузғунчи кучлар, бир қарашда ўта беозор кўрингани билан, таъсир кучи ғоят самарали воситалардан фойдаланади. Ҳаётий тажрибаси оз, суяги қотмаган ёшлар атрофида турли “маслаҳатчи”лар, йўл кўрсатувчи “жонкуяр” мураббийлар, ҳар ишга қодир “ҳомий”лар пайдо бўлиб қолади. Мустақилликнинг дастлабки йилларида барчамиз бу ҳолатга гувоҳ бўлдик.

Ана шундай вазиятда ҳар бир мўмин-мусулмон юртдошимиз Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: “Ҳар бирингиз мутасаддисиз, ҳар бирингиз қўл остингиздагилар учун масъулсиз. Ҳар бир раҳбар инсонлар устидан мутасаддидир ва улар учун масъулдир. Эр ўз аҳли аёли ва қўл остидагилар устидан мутасаддидир ва улар учун масъулдир. Хотин эрининг уйида мутасаддидир ва қўл остидагилар учун масъулдир. Қул хожасининг молига мутасаддидир ва унинг учун масъулдир. Ҳар бирингиз қўл остингиздагилар учун масъулсиз” муборак ҳадисларини ўзига дастуриламал қилиб олиши шарт.

Ерга уруғ бир кун кеч сепилса, деҳқон ҳосилни бир ҳафта ёки ўн кун кейин ўриб олади. Худди шундай маънавий тарбияда ҳам бир кун кеч қолиш, бир зум бўлса-да, огоҳликни қўлдан бой бериш тузатиб бўлмас хатоларга олиб келиши аниқ. Шу боис давлатимиз раҳбари йиғилишда: “Терроризм, экстремизм, трансмиллий ва кибер-жиноятчилик, одам савдоси, наркотрафик каби таҳдидлар хавфи ошиб бормоқда. Баъзи ҳудудларда атайин беқарорлик юзага келтирилиб, норозилик кайфияти авж олдирилмоқда. Бундай таҳликали вазиятда ҳушёр ва огоҳ бўлиб, халқимизнинг тинчлиги, мамлакатимиз манфаатларини ўйлаб яшаш зарур”, дедилар.

Ҳадиси шарифда “Мўмин мўминнинг кўзгусидир” дейилган. Инсон ўз айбини, нуқсонларини ойнада қандай кўрса, мўмин биродари учун ҳам шундай. Ойнага қарамасдан киши юзидаги айбини кўролмаганидек, мўминлар ҳам ўзаро бир-бирларини, айниқса, ёшларни турли хуружлардан, экстремистик оқимларнинг кирдикорларидан, маънавиятимизга, маърифатимизга зид ҳар қандай ҳолатдан огоҳ қилишлари шарт. Ислом жамият ҳаёти билан барҳаётдир. Шу боис “Дин насиҳатдир” ҳукми барқарордир. Бу ҳукмга риоя қилиш тинчлик-тотувликнинг асосидир.

Тарихдан маълумки, аждодлар фарзанд тарбиясига алоҳида эътибор қаратганлар. Хусусан, бу ҳақда ўз асарларида сўз юритмаган аллома бўлмаса керак. Тиб илмининг султони Ибн Сино ўз асарларидан бирида: “Бола хулқини мўътадилликда сақлашга алоҳида эътибор бериш керак, бунга болани қаттиқ ғазабланиш, қўрқиш, уйқусизликдан сақлаш орқали эришилади. Ғазаб кучни қиздиради, қайғу кучни оздиради, хафалик беғамликка мойил қилади. Хулқнинг мўътадиллиги натижасида ҳам нафс, ҳам бадан соғлом бўлади”, дея таъкидлаган.

Хулоса ўрнида айтиш жоизки, бугунги таҳликали даврда маънавият ва маърифат фақат шу соҳа ходимларининг, ўқитувчи ва мураббийларнинггина эмас, балки барчанинг бурчи бўлиши лозим. Масалага ана шу жиҳатдан қараб, “Ҳеч бир ота-она ўз фарзандига гўзал тарбиядан кўра буюк мерос қолдира олмайди” ҳадиси шарифи ва халқимизнинг: “Бир болага етти маҳалла – ота-она” мақолига амалда риоя қилсак, ҳеч қандай куч маънавиятимизга рахна сола олмайди.

Нуриддин ХОЛИҚНАЗАРОВ,

Тошкент шаҳар бош имом-хатиби.

ЎзА